Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
21 stycznia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 21 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji
indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą pod firmą „A.”, NIP (...). Wnioskodawca
jest polskim rezydentem podatkowym, posiada w Polsce niegraniczony obowiązek
podatkowy z uwagi na stałe miejsce zamieszkania.
Zgodnie z wpisem do CIEDG przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest:
64.19.Z Pozostałe pośrednictwo pieniężne,
47.91.Z Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub
Internet,
66.19.Z Pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem
ubezpieczeń i funduszów emerytalnych,
70.22.Z Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i
zarządzania.
Zakres świadczonych usług był realizowany niezmiennie od czasu założenia działalności
gospodarczej, z tym, że poszczególne usługi są z biegiem lat świadczone w różnych
zakresach, w zależności od uwarunkowań biznesowych w danym roku podatkowym.
Obecnie Wnioskodawca ograniczył świadczenie usług w branży finansowej, bowiem
planuje skupić się na rozwoju innej działalności.
Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT (podatek od towarów i usług). W 2022 r. Wnioskodawca
złożył do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego oświadczenie o wyborze
opodatkowania przychodów w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, o
którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Wobec czego
Wnioskodawca opodatkowuje przychody z prowadzonej działalności gospodarczej w
formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Obecnie Wnioskodawca prowadzi ewidencję przychodów, zgodnie z wymogami
ustalonymi dla opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
wyodrębniając odpowiednie kategorie przychodów i przypisując do nich odpowiednie
stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca nie zatrudnia innych osób fizycznych.
Łączne przychody Wnioskodawcy z prowadzonej działalności gospodarczej w 2024 r. nie
przekroczyły 2 000 000 euro i zgodnie z przewidywaniami w 2025 r. również nie
przekroczą wyżej wskazanej kwoty.
W 2024 r. Wnioskodawca zawarł dwie umowy pożyczek działając w roli pożyczkodawcy:
1. Umowa z C. Sp. z o.o. z 16 maja 2024 r., na kwotę 50.000 zł, oprocentowanie 8% w skali
roku, termin spłaty 30 listopada 2024 r. Zgodnie z umową spłata kapitału, odsetek
oraz dodatkowego wynagrodzenia nastąpiła jednorazowo do 30 listopada 2024 r.;
2. Umowa z B. Sp. jawna z 29 sierpnia 2024 r. na kwotę 220.000 zł, oprocentowanie 14%
w skali roku, termin spłaty kapitału i odsetek zgodnie z harmonogramem w
miesięcznych ratach począwszy od października 2024 r. do września 2025 r.,
natomiast wypłata dodatkowego wynagrodzenia nastąpi do 1 września 2025 r.
W obu umowach pożyczek wskazano dane Wnioskodawcy jako osoby prywatnej, a nie
dane prowadzonej działalności gospodarczej.
W przypadku obu umów przewidziano, że na zabezpieczenie spłaty zostało udzielone
poręczenie.
Przed udzieleniem pożyczek Wnioskodawca wykonał szereg czynności przygotowawczych,
w tym w zakresie oceny zdolności finansowych, oceny dokumentacji spółki
Pożyczkobiorców, przygotowania dokumentów pożyczki. Wnioskodawca podjął
dodatkowe czynności przygotowawcze, które polegały na zweryfikowaniu kondycji
finansowej przedsiębiorstwa oraz osób ich zarządzających, sprawdzenie w bazie BIK osób
zasiadających w zarządzie jak i BIK firma, zweryfikowanie zdolności kredytowej w oparciu
o dokumenty finansowe klienta. Z tytułu tych czynności przygotowawczych Wnioskodawcy
jako Pożyczkodawcy przysługuje dodatkowe wynagrodzenie, które w umowie określono w
kwocie brutto. Kwota dodatkowego wynagrodzenia jest płatna w terminie zwrotu pożyczki.
Finansowanie zostało udzielane przedsiębiorcom (spółkom), na cele związane z ich
działalnością gospodarczą. Pożyczkobiorcami były w tym przypadku podmioty
zainteresowane uzyskaniem środków pieniężnych w sytuacji, w której nie mogły
skorzystać z kredytów bankowych lub usług instytucji pożyczkowych ze względu na
długość i stopień sformalizowania postępowań.
Wnioskodawca udzielając pożyczek działa we własnym imieniu i na własny rachunek,
udziela finansowania z własnych środków. Nie działa jako pośrednik, agent lub
reprezentant banków, instytucji pożyczkowych lub innych podmiotów.
Wnioskodawca wskazuje, że w związku z otrzymaniem spłaty kapitału pożyczki z 16 maja
2024 r. wraz z odsetkami i dodatkowym wynagrodzeniem przyjął, że działa w charakterze
podatnika VAT oraz jako osoba prowadząca działalność w zakresie udzielenia pożyczek. W
związku z tym, Wnioskodawca wystawił fakturę, w której kwota otrzymanych odsetek oraz
dodatkowego wynagrodzenia została wykazana jako podstawa opodatkowania z tytułu
wykonanej usługi. Jednocześnie Wnioskodawca uznał, że usługi te podlegają zwolnieniu z
opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy
VAT. Wnioskodawca ujął wystawioną fakturę w pliku JPK złożonym za listopad 2024 r.
Jednocześnie w związku z otrzymaniem pierwszej oraz drugiej raty spłaty kapitału pożyczki
z 29 sierpnia 2024 r. odpowiednio w październiku i listopadzie 2024 r., Wnioskodawca
analogicznie postąpił w przypadku uzyskania tych spłat odsetek, ujmując je w pliku JPK
jako świadczenie usług zwolnionych z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38
ustawy VAT, odpowiednio w październiku i listopadzie 2024 r. Przy czym usługa udzielania
pożyczki nie została w tym przypadku udokumentowana fakturą, gdyż Pożyczkobiorca nie
zgłosił takiego żądania. Podatnik udzielający pożyczki nie ma bezwzględnego obowiązku
wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art.
43 ust. 1 ustawy o VAT (w myśl art. 106b ust. 2 ustawy o VAT). Obowiązek wystawienia
faktury powstanie tylko wtedy, gdy zażąda tego nabywca usługi (stosownie do treści art.
106b ust. 3 ustawy).
Wnioskodawca wskazuje, że nie złożył zawiadomienia o rezygnacji ze zwolnienia usług
finansowych z opodatkowania, o którym mowa w art. 43 ust. 22 ustawy o VAT.
Wnioskodawca wskazuje, że otrzymane odsetki oraz otrzymane dodatkowe
wynagrodzenie z tytułu pożyczki z 16 maja 2024 r. zakwalifikował do przychodów z
działalności gospodarczej, odprowadzając należny podatek od tych przychodów. Również
otrzymane dotychczas odsetki od pożyczki z 29 sierpnia 2024 r. Wnioskodawca
zakwalifikował do przychodów z działalności gospodarczej, odprowadzając należny
podatek od tych przychodów. W obu przypadkach Wnioskodawca zastosował stawkę
ryczałtu w wysokości 15% . Wnioskodawca wskazuje przy tym, że wynagrodzenie w postaci
odsetek od pożyczek i dodatkowe wynagrodzenie zostało mu przekazane na prywatny
rachunek bankowy, gdyż taki został wskazany w treści umowy pożyczki. Nie zmienia to
jednak faktu, że Wnioskodawca odsetki te i dodatkowe wynagrodzenie na gruncie VAT
potraktował jako wynagrodzenie otrzymane przez niego jako podatnika VAT z tytułu
świadczenia usług, a na gruncie podatku dochodowego jako przychody z działalności
gospodarczej podlegające opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym.
Środki na udzielenie pożyczki pochodziły ze sprzedaży majątku prywatnego (gruntów).
Wnioskodawca wskazuje, że spółki będące pożyczkodawcami są podmiotami, w których
udziały posiadają znajomi Wnioskodawcy. Tym samym Wnioskodawca nie podejmował
aktywnych działań mających na celu pozyskanie pożyczkodawców, w szczególności nie
korzystał z profesjonalnego pośrednictwa ani portali do poszukiwania pożyczkodawców.
Odnosząc się do planowanego przeznaczenia środków z odsetek i dodatkowego
wynagrodzenia od udzielonych pożyczek, Wnioskodawca wskazuje, że część środków
zostanie przeznaczona na prywatne inwestycje (Wnioskodawca rozważa np. nabycie akcji).
Ponadto Wnioskodawca nie wyklucza, że również w przyszłości udzieli ponownie pożyczek
różnym podmiotom, w tym z wykorzystaniem środków pochodzących z odsetek i
dodatkowego wynagrodzenia od udzielonych pożyczek. Przy czym Wnioskodawca
wskazuje, że udzielanie pożyczek nie jest jego głównym źródłem utrzymania i
zarobkowania.
Wnioskodawca wskazuje, że w przeszłości nie udzielał pożyczek.
Wnioskodawca w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej dotychczas
świadczył głównie usługi w zakresie doradztwa finansowego polegające na analizie oraz
przygotowaniu klienta pod wybrany typ finansowania (kredyty bankowe, pożyczki unijne
/dotacje itp.)
Obecnie Wnioskodawca ograniczył działalność w tym zakresie. Zamierza skupić się na
działalności polegającej na obrocie używanymi towarami. Wobec czego, udzielanie
pożyczek nie było i nie będzie głównym przedmiotem działalności i źródła przychodów
Wnioskodawcy. Udzielanie pożyczek nie stanowi zasadniczej działalności Wnioskodawcy.
Jest dodatkowym źródłem dochodów. Wnioskodawca nie zamierza rozszerzyć działalności
gospodarczej o świadczenie usług w zakresie udzielania pożyczek. Nawet jeśli udzieli
pożyczek w przyszłości, będą to raczej sporadyczne transakcje, uzależnione m.in. od stanu
posiadania środków w ramach działalności czy opłacalności pożyczek (rynkowego
oprocentowania jako możliwego do uzyskania zysku). Udzielanie pożyczek jest czynnością
pomocniczą i nie stanowi bezpośredniej i koniecznej konsekwencji działalności
gospodarczej. Pożyczki nie wpłynęły na podstawową działalność gospodarczą
Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie zamierza tworzyć rozwiązań zapewniających
regularność udzielania pożyczek.
Wnioskodawca ponadto wskazuje, że % wartość wynagrodzenia otrzymanego przez niego
z tytułu udzielonych pożyczek w relacji do wielkości obrotu podlegającego VAT, w okresie
w którym udzielał pożyczek (tj. dotychczas wyłącznie 2024 r.) wynosi:
0,34% - przy ujęciu transakcji odpłatnego zbycia nieruchomości, która jednak była
transakcją jednorazową,
5,97% - bez ujmowania transakcji odpłatnego zbycia nieruchomości, co przedstawia
skalę działalności pożyczkowej Wnioskodawcy w odniesieniu do pozostałej
działalności operacyjnej.
Usługi przedstawione w stanie faktycznym i będące przedmiotem wniosku Wnioskodawca
samodzielnie sklasyfikował pod symbolami:
PKWiU (Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług) 64.99.19 - Usługi finansowe (z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów
emerytalnych), gdzie indziej niesklasyfikowane;
PKWiU 64.19.30 - Pozostałe pośrednictwo pieniężne, gdzie indziej
niesklasyfikowane;
PKWiU 64.92.19 - Pozostałe usługi udzielania kredytów (z wyłączeniem udzielanych
przez instytucje monetarne), gdzie indziej niesklasyfikowane;
PKWiU 66.19.99 - Pozostałe usługi wspomagające usługi finansowe, z wyłączeniem
ubezpieczeń i funduszów emerytalnych.
Wnioskodawca nie występował o nadanie kodu PKWiU odnoszącego się do świadczonych
usług przez Główny Urząd Statystyczny.
Działalność Wnioskodawcy jest działalnością usługową w myśl art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o
zryczałtowanym podatku dochodowym.
Do wykonywanej przez Wnioskodawcę działalności nie będą miały zastosowania
wyłączenia zawarte w art. 8 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku
dochodowym.
Złożony wniosek dotyczy roku 2024 oraz wszystkich kolejnych lat podatkowych, w trakcie
których Wnioskodawca będzie opodatkowany ryczałtem od przychodów
ewidencjonowanych.
Pytania
1. Czy czynności udzielania pożyczek dokonywane są przez Wnioskodawcę jako przez
osobę prowadzącą działalność gospodarczą, a w konsekwencji czy przychody
Wnioskodawcy podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym
od osób fizycznych?
2. Czy zarówno odsetki, jak i dodatkowe wynagrodzenie podlegają opodatkowaniu
według stawki ryczałtu 15%?
3. Czy czynności udzielania pożyczek dokonywane są przez Wnioskodawcę jako przez
osobę działającą w charakterze podatnika VAT, a w konsekwencji czy udzielenie
pożyczek korzysta ze zwolnienia w VAT?
4. Czy udzielanie pożyczek można uznać za działalność pomocniczą, a tym samym czy
Wnioskodawca nie był i nie będzie zobowiązany do ustalenia proporcji w zakresie
prawa do odliczenia?
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania w części dotyczącej
podatku dochodowego od osób fizycznych (pyt. nr 1 i 2). W części dotyczącej podatku od
towarów i usług (pyt. nr 3 i 4) zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pana stanowisko w sprawie
Stanowisko w zakresie pytania nr 1
Zdaniem Wnioskodawcy, czynności udzielania pożyczek dokonywane są przez
Wnioskodawcę jako przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą, a w konsekwencji
przychody Wnioskodawcy podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem
dochodowym od osób fizycznych.
Samo udzielenie pożyczki nie wywołuje skutków w podatku dochodowym po stronie
podmiotu udzielającego pożyczki.
Zasadnicze skutki w podatku dochodowym wiążące się z pożyczkami związane są przede
wszystkim z odsetkami (ewentualnie inną formą wynagrodzenia dla pożyczkodawcy).
Odsetki od pożyczek zasadniczo stanowią przychód w podatku dochodowym.
W przypadku pożyczkobiorców będących podatnikami podatku dochodowego od osób
fizycznych istotne znaczenie ma ustalenie tego, do jakiego źródła przychodów należą
odsetki. Ma to bowiem znaczenie dla zasad opodatkowania tego przychodu, co
bezpośrednio rzutuje na jego wysokość oraz na sposób poboru podatku.
Na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych odsetki mogą bowiem stanowić
przychody z działalności gospodarczej (jeśli udzielanie pożyczek następuje w ramach
działalności gospodarczej) albo też przychody z kapitałów pieniężnych.
Przepis art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych) stanowi, że za przychody z kapitałów pieniężnych
uważa się odsetki od pożyczek. W tym miejscu uzupełnić należy tę regulacje o brzmienie
art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT który stanowi, że od uzyskanych dochodów (przychodów)
z odsetek od pożyczek pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z wyjątkiem
gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej. W takim przypadku
gdy pożyczki udzielane są na rzecz osoby prawnej, jednostki organizacyjnej
nieposiadającej osobowości prawnej lub osoby fizycznej zaciągającej pożyczkę w związku z
prowadzoną działalnością gospodarczą, przy wypłacie odsetek pożyczkobiorca pełni rolę
płatnika i potrąca należny od pożyczkodawcy zryczałtowany podatek dochodowy 19%.
Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, źródłem przychodu jest pozarolnicza
działalność gospodarcza.
Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o PIT, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności
gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność
zarobkową
a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i
ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł
wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Użyte w ww. przepisie pojęcie pozarolniczej działalności gospodarczej opiera się na trzech
przesłankach:
zarobkowym celu działalności,
wykonywaniu działalności w sposób zorganizowany i ciągły,
prowadzeniu działalności we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek.
Działalność jest wtedy zarobkowa, gdy jest zdolna do potencjalnego generowania zysku, a
jej przeznaczeniem jest zapewnienie określonego dochodu. Działalność musi być tak
prowadzona i ukierunkowana, aby była w stanie zyski faktycznie osiągnąć. Jednakże, brak
zysku z podjętych działań noszących znamiona działalności gospodarczej nie oznacza, że
działalność taka nie była faktycznie prowadzona. Prowadzenie działalności gospodarczej
zawsze wiąże się z ryzykiem nieosiągnięcia dochodów. Zarobkowego charakteru nie mają
działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby
podejmującej określone czynności.
Należy wskazać, że wola uzyskania zysku w przytoczonym wyżej rozumieniu, stanowić
bowiem może również imperatyw, którym kierować się będzie podatnik zamierzający
osiągnąć przychód zaliczany do innych źródeł niż pozarolniczą działalność gospodarcza, w
tym np. z najmu lub dzierżawy (art. 10 ust. 1 pkt 6), z kapitałów pieniężnych i praw
majątkowych (art. 10 ust. 1 pkt 7), czy też wreszcie z odpłatnego zbycia składników
majątkowych (art. 10 ust. 1 pkt 8). Wszystkie opisane źródła mają przynieść podatnikowi
wpierw przychód a następnie dochód (zysk), gdyż ten jest przedmiotem opodatkowania.
Przepisy ustawy o PIT wymagają również, aby czynności wykonywane były w sposób
zorganizowany i ciągły, przy czym możliwe jest osiąganie dochodów z tego rodzaju
działalności bez spełnienia niektórych formalnych elementów organizacji (np. rejestracji
urzędowej). Ciągłość w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza natomiast
względnie stały zamiar jej wykonywania.
Element ciągłości świadczy o względnie stałym zamiarze wykonywania działalności
gospodarczej, co nie wyklucza możliwości prowadzenia jej tylko sezonowo lub do czasu
osiągnięcia postawionego przez dany podmiot celu. Ustawodawcy chodzi o
wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć o charakterze
incydentalnym i sporadycznym. Do zachowania ciągłości wystarczające jest, aby z
całokształtu okoliczności wynikał zamiar powtarzania określonego zespołu konkretnych
działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku. Powinna to być działalność stała,
planowa (celowa), przy czym obojętne jest, czy plan obejmuje dłuższy czy krótszy okres.
Prowadzenie działalności gospodarczej oznacza podejmowanie w sposób zorganizowany i
ciągły szeregu następujących po sobie w oznaczonym czasie i terminie, czynności
faktycznych zmierzających do określonego celu w postaci zarobku mogącego przybrać
formę zysku lub przychodu. Działalność zorganizowana to takie ułożenie i wyodrębnienie
aktualnych i przyszłych działań danego podmiotu, które umożliwią jego racjonalne i
prawidłowe funkcjonowanie w określonej dziedzinie.
Na pojęcie "zorganizowanie" w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o PIT składa się zespół
celowych, uporządkowanych czynności o charakterze profesjonalnym, realizowanych w
ramach mniej lub bardziej wyodrębnionej struktury, mieszczących się zarówno w tzw.
fazie przygotowawczej, związanej z uruchomieniem określonej działalności, jak i w fazie
realizacyjnej. Z kolei przez "ciągłość" działań należy rozumieć stałość (trwałość) ich
wykonywania, powtarzalność, regularność i stabilność (por. Wyrok Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Gdańsku z dnia 4 lipca 2023 r., sygn. I SA/Gd 248/23).
Na związek uzyskiwanych przychodów ze źródłem wymienionym w art. 10 ust. 1 pkt 3
ustawy o PIT może wskazywać, rozpatrywany całościowo zespół powiązanych ze sobą
działań podatnika, powtarzalnych, uporządkowanych, konsekwentnie prowadzących do
osiągnięcia zysku, w szczególności łącznie polegających na wielokrotnym nabywaniu
nieruchomości, ich zaawansowanym przygotowaniu do sprzedaży (tzn. w sposób
wykraczający poza zwykły zarząd mieniem), wielokrotnym zbywaniu w celu zarobkowym
odpowiednio przygotowanych nieruchomości. Brak jest natomiast podstaw, aby
podejmowane przez podatnika czynności mieszczące się w zwykłym zarządzie własnym
majątkiem, tzn. mające na celu prawidłowe, racjonalne gospodarowanie tym majątkiem,
kwalifikować jako prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art.
5a pkt 6 tej ustawy.
Ponadto należy wskazać, że w myśl art. 5b ust. 1 ustawy o PIT, za pozarolniczą działalność
gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich
wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów
niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;
2) są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez
zlecającego te czynności;
3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną
działalnością.
W związku z powyższym, istotne jest również dla aktywności zarobkowej podatnika -
mieszczącej się w zakresie zdefiniowanym w art. 5a pkt 6 ustawy o PIT- nieistnienie
przeszkód określonych w art. 5b ust. 1 ww. ustawy. Aby dana aktywność nie została
uznana za działalność gospodarczą, konieczne jest łączne spełnienie tych przesłanek.
Zgodnie z przepisem art. 1 pkt 1 ustawy o ryczałcie, ustawa reguluje opodatkowanie
zryczałtowanym podatkiem dochodowym niektórych przychodów (dochodów) osiąganych
przez osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.
Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 12 ustawy o ryczałcie, pozarolnicza działalność
gospodarcza oznacza pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o PIT. 11
Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o ryczałcie, opodatkowaniu ryczałtem od przychodów
ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych lub przedsiębiorstw w spadku z
pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 7a ust. 4 lub art. 14 ustawy
o PIT, z zastrzeżeniem ust. 1e i 1f, w tym również gdy działalność ta jest prowadzona w
formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki cywilnej osób fizycznych i przedsiębiorstwa
w spadku lub spółki jawnej osób fizycznych.
W rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o PIT, za przychód z działalności, o której mowa w art.
10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT (pozarolnicza działalność gospodarcza), uważa się kwoty
należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych
towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT, do przychodów nie zalicza się m.in.
otrzymanych lub zwróconych pożyczek, w tym również uregulowanych w naturze, z
wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek.
Natomiast zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy o PIT, przychodem nie są również kwoty
naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych
pożyczek.
A zatem do przychodów w rozumieniu ustawy o ryczałcie należy zaliczyć kwoty odsetek
zapłaconych przez pożyczkobiorcę oraz kwoty odsetek skapitalizowanych.
Przychodem będzie także kwota należnych prowizji, opłat i innego rodzaju wynagrodzenia
należnego pożyczkobiorcy w związku z udzieleniem pożyczki.
Natomiast kwota główna pożyczki (kredytu) zwrócona podatnikowi przez pożyczkobiorcę
nie będzie przychodem podatnika z pozarolniczej działalności gospodarczej. Zwrócona
kwota główna pożyczki (kredytu) jest bowiem składnikiem majątku pożyczkodawcy,
którego był właścicielem już przed udzieleniem pożyczki (kredytu). Zwrot tej kwoty nie
będzie zatem ekonomicznym przysporzeniem po stronie pożyczkodawcy.
Takim przysporzeniem w sensie ekonomicznym będzie jedynie wynagrodzenie za
korzystanie przez pożyczkobiorcę z kapitału pożyczkodawcy (tj. z kwoty głównej pożyczki).
Wynagrodzenie w postaci odsetek, prowizji lub innych opłat w związku z udzieleniem
pożyczki będzie zwiększało majątek pożyczkodawcy. Rozliczanie odsetek wynikających z
umowy pożyczki może następować bądź ich spłatę lub kapitalizację. W sensie
ekonomicznym w obu tych przypadkach pożyczkodawca uzyskuje określone
przysporzenie.
Na podstawie powyższych przepisów można wysnuć wniosek, że jeśli podmiot udziela
pożyczki działając w ramach swojej działalności gospodarczej, to wówczas uzyskane
odsetki będą stanowić przychód z działalności gospodarczej. Jak wskazuje się w
piśmiennictwie „Jeśli udzielanie przez przedsiębiorcę pożyczek jest czynnością
dokonywaną w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, to niezależnie
od charakteru tej działalności udzielanie pożyczek jest przedmiotem prowadzonej przez
niego działalności gospodarczej. Odsetki uzyskiwane z tytułu takich pożyczek podlegają
opodatkowaniu według zasad określonych dla działalności gospodarczej” (K. Knapik, M.
Łukasiewicz, Źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych - problemy
interpretacyjne. Cz. II, Prawo i Podatki 10/2010, s. 1).
Natomiast, jeśli podmiot udzielający pożyczek nie robi tego w ramach działalności
gospodarczej, to wtedy odsetki od pożyczki stanowią przychody ze źródła „kapitały
pieniężne”.
Na gruncie PIT i kwalifikacji odsetek od pożyczek do właściwego źródła przychodów,
również sądy administracyjne zwracają uwagę na przesłankę zorganizowania aktywności
podatnika jako przesłankę kwalifikowania tej aktywności jako działalności gospodarczej
bądź też nie. Przykładowo w wyroku z dnia 13 sierpnia 2014 r. (II FSK 1893/12, LEX nr
1493928) NSA podkreślił: „jeśli dana osoba prowadzi w sposób zorganizowany i ciągły
pewną aktywność zarobkową, to - choćby nawet przychody uzyskiwane w następstwie
tych działań dawały się zaliczyć do innych źródeł przychodu, gdyby nie właśnie owo
zorganizowanie i ciągłość działań - uzyskiwane przez nią przychody powinny być zaliczone
do przychodów z działalności gospodarczej”. Podobnie w wyroku z dnia 4 kwietnia 2014 r.,
sygn. II FSK 1092/12 NSA zwrócił uwagę na przesłankę "działania w sposób
zorganizowany" jako element istotny dla kwalifikacji aktywności podatnika jako
działalności gospodarczej.
Przyjąć w związku z tym należy, że jeśli dana osoba fizyczna prowadzi formalnie
zarejestrowaną działalność gospodarczą i udziela pożyczek w ramach działalności
gospodarczej, to wówczas odsetki od tej pożyczki stanowią przychody z działalności
gospodarczej.
Przykładowo w interpretacji z dnia 28 kwietnia 2023 r., znak 0115-KDIT3.4011.210.2023.2.
KP, DKIS oceniając, do którego ze źródeł należy zaliczyć odsetki od pożyczek uwzględnił
następujące okoliczności:
czy pierwszorzędnym celem był zysk z działalności pożyczkowej, czy pożyczkodawcy
przyświecały inne wartości: wsparcie rodziny (pożyczki na rzecz członków rodziny)
czy dokapitalizowanie spółek (pożyczki na rzecz podmiotów powiązanych
kapitałowo),
czy pożyczkodawca zarejestrował się w CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) jako przedsiębiorca lub zabiegał o
utworzenie podmiotu, który podlegałby wpisowi do rejestru instytucji
pożyczkowych,
czy pożyczkodawca nie podejmował aktywnych działań w pozyskaniu
pożyczkobiorców, czy ogłaszał się jako podmiot udzielający pożyczek lub
pośredniczący w ich uzyskaniu,
czy nie posiada strony internetowej ani biura, w którym taka działalność
pożyczkowa byłaby prowadzona,
czy przed udzieleniem pożyczek przez pożyczkodawcę były prowadzone analizy
wypłacalności pożyczkobiorców czy daleko posunięte czynności zabezpieczające
wierzytelność,
czy środki finansowe z których udzielane były pożyczki nie stanowią składników
majątku przedsiębiorstwa, a majątek prywatny,
czy pożyczkodawca wybrał rozliczenia pożyczek w ramach działalności
gospodarczej,
czy uwzględniał posiadane środki finansowe i dotychczas uzyskane odsetki od
pożyczek w ewidencji księgowej prowadzonej działalności.
W świetle powyższego należy wskazać, że o tym, do jakiego źródła w PIT należy zaliczać
przychód z odsetek od pożyczek, decydują okoliczności każdej sprawy. Nie ma
uniwersalnego wzorca opodatkowania.
Mając na względzie następujące okoliczności stanu faktycznego:
pierwszorzędnym celem był zysk z działalności pożyczkowej,
Wnioskodawca jako pożyczkodawca jest przedsiębiorcą zarejestrowanym w CIEDG,
mimo, że nie udział dotychczas pożyczek, jego działalność ściśle jest związana z
rynkiem usług finansowych,
pożyczkodawca wybrał rozliczenie pożyczek w ramach działalności gospodarczej,
uwzględnił dotychczas uzyskane odsetki od pożyczek oraz dodatkowe
wynagrodzenie w ewidencji księgowej prowadzonej w związku z działalnością, a
uzyskane przychody opodatkował zgodnie z formą opodatkowania dla
prowadzonej działalności (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych),
Wnioskodawca nie wyklucza, że również w przyszłości udzieli pożyczek, dotychczas
Wnioskodawca działał na rynku usług finansowych, jednak nie udział pożyczek.
Wskazać jednak należy, że wykorzystuje wiedzę i doświadczenie zdobyte w
dotychczas prowadzonej działalności.
Wnioskodawca podjął dodatkowe czynności przygotowawcze, które polegały na
zweryfikowaniu kondycji finansowej przedsiębiorstwa oraz osób ich zarządzających,
sprawdzenie w bazie BIK osób zasiadających w zarządzie jak i BIK firma,
zweryfikowanie zdolności kredytowej w oparciu o dokumenty finansowe klienta, co
świadczy o wykorzystaniu know- how zdobytego przez okres prowadzenia
działalności.
zdaniem Wnioskodawcy można uznać, że udzielanie pożyczek jest elementem całej
działalności w zakresie doradztwa finansowego. Co prawda wcześniej świadczone
przez Wnioskodawcę usługi w zakresie doradztwa finansowego nie polegały na
udzielaniu finansowania, jednak oceniając całokształt dotychczasowej działalności
na tym rynku można przyjąć, że wykorzystuje wiedzę i umiejętności posiadane z
uwagi na zaangażowanie w tej branży, można zatem uznać, że udzielanie pożyczek
jest elementem ogólnej działalności (tym bardziej uwzględniając fakt dodatkowego
wynagrodzenia).
Strony dokonały stosowanego zabezpieczenia spłaty umów pożyczek, w tym
przypadku poręczenia. Poręczenie jako forma zabezpieczenia spłaty zobowiązań
dostępna jest zarówno dla inwestorów prywatnych, jak i profesjonalnych, jednak
częściej wszelkie formy zabezpieczeń wykorzystywane są w profesjonalnym obrocie,
Wnioskodawca nie wyklucza udzielenia pożyczek w przyszłości,
Udzielenie pożyczek nastawione było na osiągnięcie zysku w postaci odsetek oraz
dodatkowego wynagrodzenia,
Nie można wykluczyć, że w przyszłości, jeśli Wnioskodawca zdecyduje się na dalsze
udzielanie pożyczek, będzie samodzielnie poszukiwał potencjalnych klientów.
Wobec wskazanych wyżej okoliczności zdaniem Wnioskodawcy prawidłowe jest
stanowisko, zgodnie z którym czynności udzielania pożyczek należy kwalifikować jako
wykonywane w ramach działalności gospodarczej, a uzyskane w ten sposób przychody w
postaci odsetek oraz dodatkowego wynagrodzenia, jako przychody z działalności
gospodarczej. W konsekwencji zarówno przychody w postaci odsetek, jak i dodatkowego
wynagrodzenia stanowią a także w przyszłości będą stanowiły przychody z działalności
gospodarczej opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym.
Stanowisko w zakresie pytania nr 2
Zdaniem Wnioskodawcy, zarówno wynagrodzenie w postaci odsetek, jak i za dodatkowe
usługi (w przypadku uznania, że pożyczki zostały udzielone w ramach prowadzonej
działalności), w przypadku opodatkowania w formie ryczałtu będą korzystały z
opodatkowania według stawki 15%.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. j ustawy o ryczałcie, ryczałt od przychodów
ewidencjonowanych wynosi 15% przychodów ze świadczenia usług finansowych i
ubezpieczeniowych (PKWiU sekcja K), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów.
Wspomniana Sekcja K Polskiej Klasyfikacji Towarów i Usług (zgodnie z Rozporządzeniem z
dnia 4 września 2015 r., Dz. U. z 2015 r. poz. 1676 ze zm.) obejmuje usługi finansowe,
włączając ubezpieczenia, reasekurację, usługi związane z funduszami emerytalnymi oraz
usługi pomocnicze w stosunku do usług finansowych, m.in.: usługi udzielania pożyczek i
kredytów handlowych innych niż hipoteczne przez instytucje monetarne (grupowanie
PKWiU 64.19.25.0).
Zgodnie z wyjaśnieniami do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015), wyrażenie
instytucje monetarne użyte w określonych grupowaniach działu 64 dotyczy instytucji
finansowych takich jak: banki (z wyłączeniem banku centralnego) oraz spółdzielcze kasy
oszczędnościowo-kredytowe, których działalność polega na przyjmowaniu depozytów lub
bliskich substytutów depozytów oraz udzielaniu kredytów lub pożyczaniu środków.
Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą we własnym imieniu, nie
działa w imieniu ani na rachunek instytucji monetarnych w rozumieniu ww. przepisów.
Wobec czego zdaniem Wnioskodawcy świadczone przez niego usługi finansowe
polegające na udzielaniu finansowania należy przyporządkować do Sekcji K Polskiej
Klasyfikacji Towarów i Usług.
W związku z tym, zdaniem Wnioskodawcy, przychody osiągane przez niego ze świadczenia
opisanych we wniosku usług finansowych polegających na udzielaniu finansowania, tj.
kwoty odsetek od udzielanych pożyczek oraz dodatkowego wynagrodzenia podlegają
opodatkowaniu stawką 15% ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zgodnie z art. 12
ust. 1 pkt 2 lit. j ustawy o ryczałcie.
Powyższe znajduje potwierdzenie przykładowo w interpretacji z dnia 18 sierpnia 2022 r.,
znak 0114-KDIP3-2.4011.513.2022.2.MR, w której DKIS uznał, że do przychodów z usług
finansowych należy zaliczyć kwoty otrzymanych lub skapitalizowanych odsetek od
udzielonych pożyczek oraz należnych dodatkowych opłat i prowizji, bez uwzględnienia
zwrotu kwoty głównej. Kwota zwróconej kwoty głównej nie stanowi Pana przychodu.
Natomiast świadczone w ramach działalności gospodarczej usługi sklasyfikowane pod
symbolami PKWiU: 64.99.19.0, 64.19.30.0, 64.92.19.0 oraz 66.19.99.0 (objętych w PKWiU
sekcją K) mogą być opodatkowane 15% stawką ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. j) ustawy o zryczałtowanym
podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, przy
spełnieniu pozostałych ustawowych przesłanek opodatkowania w formie zryczałtowanego
podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Również w interpretacji z dnia 17 maja 2023 r., znak 0115-KDIT1.4011.145.2023.2.PSZ,
organ uznał, że świadczone w ramach działalności gospodarczej usługi objęte w PKWiU
sekcją K są opodatkowane 15% stawką ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. j ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, przy spełnieniu pozostałych
ustawowych przesłanek opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego
od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (t. j Dz. U. z 2025 r. poz. 163):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z
wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od
których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła
przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
W myśl art. 10 ust. 1 ww. ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są określone w pkt 3 i
7 tego przepisu:
pozarolnicza działalność gospodarcza,
kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw
majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).
Podział ten ma istotny wpływ nie tylko na sposób prowadzenia dokumentacji finansowej,
ustalanie podstawy opodatkowania, ale także na sposób opodatkowania i jego wysokość.
Zgodnie z art. 5a pkt 6 ww. ustawy:
Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej
działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową:
a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób
zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych
przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9;
W związku z tym należy wskazać, że pozarolnicza działalność gospodarcza to działalność,
która jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu (bez względu na rezultat) oraz jest
wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, a nie incydentalny.
Stosownie natomiast do treści art. 5b ust. 1 ww. ustawy:
Za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie
spełnione są następujące warunki:
1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich
wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów
niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
2) są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych
przez zlecającego te czynności,
3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z
prowadzoną działalnością.
Tak więc, działalność gospodarcza to taka działalność, która spełnia następujące
przesłanki:
jest działalnością zarobkową;
jest działalnością wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, działalnością
polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż lub
działalnością polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i
prawnych;
jest działalnością prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w
sposób zorganizowany i ciągły;
działalność ta nie może polegać na wykonywaniu czynności, o których mowa jest w
art. 5b ust. 1 ww. ustawy.
przychody z niej uzyskane nie mogą być zaliczane do innych przychodów ze źródeł
wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2, 4-9 ustawy.
Zatem, każde działanie spełniające wskazane wyżej przesłanki stanowi w rozumieniu
przepisów ww. ustawy pozarolniczą działalność gospodarczą niezależnie od tego, czy
podatnik dokonał jej rejestracji.
Działalność jest wtedy zarobkowa, gdy jest zdolna do potencjalnego generowania zysku, a
jej celem jest zapewnienie określonego dochodu. Działalność musi być tak prowadzona i
ukierunkowana, aby z jej tytułu było możliwe faktyczne osiąganie zysków. Jednakże brak
zysku z podjętych działań noszących znamiona działalności gospodarczej nie oznacza, że
działalność taka nie była faktycznie prowadzona. Prowadzenie bowiem działalności
gospodarczej zawsze wiąże się z ryzykiem nieosiągnięcia dochodów. Zarobkowego
charakteru nie mają natomiast działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie
własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności.
Prowadzenie działalności gospodarczej we własnym imieniu oznacza, że związane z
działalnością prawa i obowiązki dotyczą osoby fizycznej, która ją prowadzi; podmiot
prowadzący działalność gospodarczą występuje jako podmiot niezależny prawnie od
innych podmiotów, a podejmowane przez niego czynności rodzą bezpośrednio dla niego
określone prawa i obowiązki.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymagają również, aby
czynności wykonywane były w sposób zorganizowany i ciągły, przy czym możliwe jest
osiąganie dochodów z tego rodzaju działalności bez spełnienia niektórych formalnych
elementów organizacji (np. rejestracji urzędowej), gdyż prowadzenie działalności
gospodarczej jest kategorią obiektywną, niezależnie od tego, jak działalność ocenia sam
prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz czy dopełnia ciążących na nim obowiązków z
działalnością tą związanych. Za takim rozumieniem pojęcia „zorganizowany” przemawia
również definicja słownikowa. Zgodnie z Nowym Słownikiem Poprawnej Polszczyzny
(Wydawnictwo Naukowe PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego, Warszawa 2000),
organizować to przygotowywać, zakładać jakieś przedsięwzięcie, bądź w znaczeniu drugim
nadawać czemuś reguły, wprowadzać porządek (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Opolu z 7 maja 2008 r., sygn. akt I SA/Op 18/08).
Co do kryterium ciągłości w wykonywaniu działalności gospodarczej, to jego
wprowadzenie przez ustawodawcę miało na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności
gospodarczej przedsięwzięć o charakterze incydentalnym i sporadycznym. Ciągłość w
wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względnie stały zamiar jej wykonywania.
Nie wyklucza ono jednak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej tylko
sezonowo lub do czasu osiągnięcia postawionego przez dany podmiot celu i to bez
względu na okres, w którym cel ten miałby być realizowany. Do zachowania ciągłości
wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności sprawy wynikał zamiar powtarzania
określonego zespołu konkretnych działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku.
Przez powtarzalność rozumie się cały szereg wielokrotnie powtarzanych czynności
podejmowanych w konkretnym celu. Taki zespół wielokrotnie powtarzanych czynności
(nie zaś czynności sporadyczne, oderwane od siebie, nie powiązane ze sobą) w dziedzinie
wytwórczej, usługowej lub handlowej podejmowanych w celach zarobkowych i na własny
rachunek, można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej.
Zakwalifikowanie do źródła przychodu ma ogromne znaczenie dla ustalenia chociażby
takich kwestii, jak sposób opodatkowania przychodu, możliwość odliczenia kosztów jego
uzyskania, możliwość skorzystania ze zwolnień przedmiotowych itp. W pewnych
sytuacjach możliwe jest występowanie wątpliwości, do jakiego źródła przychodów należy
zakwalifikować danego rodzaju przychód. Przy czym, jeden i ten sam przychód stanowić
może przychód wyłącznie z jednego źródła. Ponadto nie jest możliwa sytuacja, w której
ten sam przychód będzie np. zakwalifikowany częściowo do jednego źródła, a częściowo
do innego.
Wobec powyższego, w celu właściwego zakwalifikowania skutków działań podjętych przez
Pana do właściwego źródła przychodu należy ocenić również zamiar, okoliczności i cel
działań związanych z udzielaniem pożyczek, o których mowa we wniosku.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne
zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.
Natomiast zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy:
Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty
należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości
zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących
sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za
przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od
towarów i usług.
Wyjątki od zasady wynikającej z art. 14 ust. 1 określa art. 14 ust. 3.
Stosownie do art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy:
Do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się kwot naliczonych, lecz
nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek.
Zgodnie z art. 720 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz.
1061 ze zm.).
§ 1. Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność
biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a
biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy
tego samego gatunku i tej samej jakości.
§ 2. Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania
formy dokumentowej.
1Stosownie do art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przepis art. 720 § 1 nie wyłącza prawa dającego pożyczkę pieniężną do żądania od
biorącego pożyczkę odsetek oraz pozaodsetkowych kosztów, z zachowaniem
przepisów poniższych.
Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych:
Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek.
Jak stanowi art. 30a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek
dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a z odsetek od pożyczek, z wyjątkiem gdy
udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej;
Stosownie do art. 30a ust. 7 ww. ustawy:
Dochodów (przychodów), o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami
opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27.
Zgodnie z art. 41 ust. 4 ww. ustawy:
Płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek
dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji
podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30
ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13-16 oraz art. 30a ust. 1 pkt 1-11 oraz 11b-13, z zastrzeżeniem ust.
4d, 5, 10, 12 i 21.
Z powyższych przepisów wynika, że odsetki od pożyczek dla celów podatkowych mogą być
traktowane jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej lub jako odrębne
źródło przychodów, określone w art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, tj. przychód z kapitałów
pieniężnych.
Kwestią istotną dla zakwalifikowania przychodów z odsetek do odpowiedniego źródła
przychodów jest ocena, czy udzielenie pożyczki przejawiało znamiona pozarolniczej
działalności gospodarczej.
Z treści wniosku wynika, że w 2024 r. zawarł Pan dwie umowy pożyczek działając w roli
pożyczkodawcy. W obu umowach pożyczek wskazano Pana dane jako osoby prywatnej, a
nie dane przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą. Środki na udzielenie
pożyczki pochodziły ze sprzedaży Pana majątku prywatnego (gruntów). Spółki będące
pożyczkodawcami są podmiotami, w których udziały posiadają Pana znajomi. Tym samym
nie podejmował Pan aktywnych działań mających na celu pozyskanie pożyczkodawców, w
szczególności nie korzystał z profesjonalnego pośrednictwa ani portali do poszukiwania
pożyczkodawców. Część środków z odsetek i dodatkowego wynagrodzenia od udzielonych
pożyczek zostanie przeznaczona na prywatne inwestycje (rozważa Pan np. nabycie akcji).
Ponadto nie wyklucza Pan, że również w przyszłości udzieli ponownie pożyczek różnym
podmiotom, w tym z wykorzystaniem środków pochodzących z odsetek i dodatkowego
wynagrodzenia od udzielonych pożyczek. Udzielanie pożyczek nie jest Pana głównym
źródłem utrzymania i zarobkowania. W przeszłości nie udzielał Pan pożyczek. Wskazał
Pan, że udzielanie pożyczek nie było i nie będzie głównym przedmiotem działalności i
źródła Pana przychodów. Udzielanie pożyczek nie stanowi zasadniczej Pana działalności.
Jest dodatkowym źródłem dochodów. Nie zamierza Pan rozszerzyć działalności
gospodarczej o świadczenie usług w zakresie udzielania pożyczek. Nawet jeśli udzieli Pan
pożyczek w przyszłości, będą to raczej sporadyczne transakcje, uzależnione m.in. od stanu
posiadania środków w ramach działalności czy opłacalności pożyczek (rynkowego
oprocentowania jako możliwego do uzyskania zysku). Udzielanie pożyczek jest czynnością
pomocniczą i nie stanowi bezpośredniej i koniecznej konsekwencji działalności
gospodarczej. Pożyczki nie wpłynęły na Pana podstawową działalność gospodarczą. Nie
zamierza Pan tworzyć rozwiązań zapewniających regularność udzielania pożyczek.
Jak już wcześniej wyjaśniono, na związek uzyskiwanych przychodów ze źródłem
wymienionym w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
może wskazywać, rozpatrywany całościowo, zespół powiązanych ze sobą działań
podatnika, powtarzalnych, uporządkowanych, konsekwentnie prowadzących do
osiągnięcia zysku. Brak jest natomiast podstaw, aby podejmowane przez podatnika
czynności mieszczące się w zwykłym zarządzie własnym majątkiem, tzn. mające na celu
prawidłowe, racjonalne gospodarowanie tym majątkiem, kwalifikować jako prowadzenie
pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 tej ustawy.
Zarobkowego charakteru nie mają działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie
własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności.
Czynności podejmowane przez Pana wskazują, że nie mają one charakteru
profesjonalnego działania przypisywanego przedsiębiorcom i mieszczą się w zwykłych
działaniach związanych z właściwym zarządem własnym majątkiem. W żaden sposób nie
podejmował Pan profesjonalnych działań, czynności marketingowych,
charakterystycznych dla podmiotów zajmujących się zawodowo udzielaniem pożyczek. Z
całokształtu okoliczności wynika, że udzielenie dwóch pożyczek miało charakter
sporadyczny. Nie wynika bowiem, żeby miał Pan zamiar powtarzania w sposób konkretny i
zorganizowany określonego zespołu konkretnych działań. Sam Pan określił, że nie
wyklucza udzielenia ponownie pożyczek ale nie zamierza Pan tworzyć rozwiązań
zapewniających regularność udzielania pożyczek. Świadczy to o tym, że udzielanie
pożyczek nie będzie działalnością stałą i planową oraz nie będzie Pan podejmował
żadnych działań w sposób zorganizowany i ciągły w tym zakresie. Działania te wobec tego
miały charakter incydentalny. Sam fakt, że przed udzieleniem pożyczek sprawdzał Pan
kondycję finansową pożyczkobiorców i wykonywał inne działania zabezpieczające nie
świadczy o tym, że udzielenie pożyczek miało znamiona pozarolniczej działalności
gospodarczej. Każdy racjonalnie działający pożyczkodawca, bez względu na to czy jest
osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej czy przedsiębiorcą chce
zabezpieczyć swoją wierzytelność i podejmuje działania sprawdzające i potwierdzające
rzetelność i wiarygodność pożyczkobiorcy.
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że czynności udzielania przez Pana
pożyczek w sposób przedstawiony we wniosku nie spełniają przesłanek do uznania takiej
działalności za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 5a ust. 1 pkt 6 ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym dochody z tego tytułu
powinny być kwalifikowane do źródła kapitały pieniężne.
Z uwagi na uznanie za nieprawidłowe Pana stanowiska w zakresie pytania oznaczonego
we wniosku nr 1, organ odstąpił od udzielenia odpowiedzi na pytanie oznaczone nr 2.
Stanowisko dotyczące pytania 2 było zasadne wyłącznie, gdyby stanowisko w zakresie
pytania nr 1 zostało ocenione jako prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu
prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Pana orzeczeń sądów administracyjnych
wskazuję, że dotyczą one konkretnych spraw podatników osadzonych w określonym
stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast
organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się
wydanymi rozstrzygnięciami sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, gdyż
nie stanowią one materialnego prawa podatkowego.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w
dacie zaistnienia zdarzenia, oraz
zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w
dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz.
111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie
zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje
się Pan do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub
zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem
czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w
decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej
praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa
z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.
U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę
należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej
(art. 53 § 1 PPSA):
w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa
Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na
adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS
/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia
przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do
zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz
powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji
podatkowej.