0112-KDIL2-1.4011.810.2022.1.KF

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 października 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 21 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych przeniesienia udziału w nieruchomości w zamian za przejęcie długu. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wraz z P., 2 października 2008 r. na podstawie umowy sprzedaży nabyła Pani prawo 1/2 własności nieruchomość lokalowej położonej w K. W dniu zawarcia umowy sprzedaży nabywcy nie byli spokrewnieni (nie pozostawali w związku małżeńskim), byli osobami należącymi do III grupy podatkowej, w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z umową sprzedaży z 2 października 2008 r. ww. nieruchomość została sprzedana za (`(...)`) zł, każdy z udziałów miał wartość (`(...)`) zł

Zakup nieruchomości został sfinansowany ze środków pochodzących z umowy kredytu hipotecznego w walucie wymienialnej, tj. frankach szwajcarskich. Kredyt został udzielony przez Bank. Bank na podstawie umowy z 25 września 2008 r. udzielił Pani i P. (jako współkredytobiorcom) kredytu w kwocie (`(...)`) CHF. Na podstawie umowy Bank uzyskał zabezpieczenie w postaci hipoteki zwykłej w kwocie (`(...)`) CHF i hipoteki kaucyjnej w kwocie (`(...)`) CHF, wpisanych do księgi wieczystej ww. nieruchomości – łączna wartość zabezpieczenia: (`(...)`) CHF.

7 sierpnia 2010 r. Pani i P. zawarli związek małżeński. 2 lipca 2021 r. małżonkowie zawarli umowę majątkową małżeńską, w której ustanowili ustrój rozdzielności majątkowej. Następnie 24 lutego 2022 r. na podstawie wyroku Sądu (…) orzeczono rozwód pomiędzy ww. małżonkami.

Ugodą z 11 sierpnia 2022 r. zawartą pomiędzy Panią, P., a Bankiem dokonali Państwo przewalutowania kredytu, w wyniku którego zmieniono kwotę kredytu pozostałego do spłaty na (`(...)`) zł, natomiast zabezpieczenie hipoteczne ustalono w ten sposób, że hipoteka umowna została zmieniona z kwoty (.. ) CHF na kwotę (`(...)`) PLN, a hipoteka kaucyjna z kwoty (`(...)`) CHF na kwotę (`(...)`) PLN, łącznie ustanowiono zabezpieczenie na kwotę (`(...)`) PLN.

P. spłaca samodzielnie zobowiązanie kredytowe. Ponadto chce dokonać, za Pani zgodą zniesienia współwłasności ww. nieruchomości w ten sposób, że przejmie 1/2 prawa do nieruchomości lokalowej należącej do Pani (otrzyma całą nieruchomość na wyłączną własność), bez spłat i dopłat. Przy czym jednocześnie na podstawie aneksu do umowy kredytu hipotecznego, za zgodą Banku przejmie w całości zobowiązanie kredytowe, stanie się jedynym kredytobiorcom, a Pani zostanie zwolniona z długu.

Określając wzajemne zobowiązania związane ze zniesieniem współwłasności nieruchomości oraz przyjmując, że to P. nabędzie całe mieszkanie na wyłączną własność bez jakichkolwiek spłat i dopłat na Pani rzecz, a więc Pani nie otrzyma z tego tytułu żadnego wynagrodzenia, przyjęli Państwo oboje – jako świadczenie ekwiwalentne odpowiadające zbywanemu udziałowi w nieruchomości – zwolnienie Pani z długu z tytułu kredytu. Zniesienie współwłasności nastąpi więc w zamian za zwolnienie Pani z długu. Zwolnienie z długu będzie miało charakter nieodpłatny i nie będzie stanowiło dla Pani przysporzenia majątkowego. Między Panią a P. nie nastąpi żaden przepływ środków pieniężnych.

Bank decyzją kredytową wyraził zgodę na takie zwolnienie Pani z długu, pod warunkiem podpisania aneksu do umowy kredytowej i spełnienia warunków jego wejścia w życie, w tym podpisanie aktu notarialnego dot. zniesienia współwłasności do dnia ważności decyzji. Po sporządzeniu przedmiotowego aktu notarialnego Bank wypisze Panią z umowy kredytowej. W efekcie czego faktycznym i jedynym zobowiązanym z tytułu umowy kredytowej zaciągniętej pierwotnie przez P. i Panią pozostanie P. Po zawarciu umowy przejęcia długu z umowy kredytowej w postaci aneksu do umowy kredytowej, Pani nie będzie już solidarnie odpowiadać za zobowiązania z tytułu umowy kredytu, natomiast P. stanie się jedyną osobą zobowiązaną wobec Banku do uregulowania całości zobowiązania z tytułu kredytu zaciągniętego na nabycie nieruchomości na podstawie umowy o kredyt hipoteczny.

Wartość nieruchomości, dla której ma zostać zniesiona współwłasność, ustalona na dzień 21 września 2022 r., wynosi (`(...)`) zł. Zniesienie współwłasności ma nastąpić przed 31 grudnia 2022 r.

Pytania

1. Czy czynność zniesienia 1/2 prawa własności nieruchomości posiadanej przez Panią, na rzecz P. w zamian za przejęcie przez niego w całości pozostałego do spłaty długu wobec Banku przypadającego na Panią, będzie stanowiła po Pani stronie źródło przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lub art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym czy spowoduje to powstanie po Pani stronie obowiązku podatkowego z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych?

2. W przypadku, gdy opisane powyżej czynności będą stanowić zdarzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jaka kwota będzie stanowić podstawę do opodatkowania?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, w odniesieniu do pytania nr 1, nieodpłatne zbycie prawa do 1/2 własności do nieruchomości lokalowej (bez spłat i dopłat) w zamian za przejęcie długu nie stanowi odpłatnego zbycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto zwolnienie z długu w zamian za wyzbycie się prawa do własności nie jest również innym źródłem przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy.

Tym samym czynność nie wywołuje żadnych zobowiązań w podatku dochodowym od osób fizycznych dla Pani.

W Pani ocenie, w odniesieniu do pytania nr 2, w przypadku, gdy zachodzą podstawy do uznania, że zniesienie współwłasności w zamian za przejęcie długu stanowi odpłatne zbycie nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy, podstawę opodatkowania stanowić będzie różnica pomiędzy wartością rynkową udziału, a kwotą hipoteki (umownej i kaucyjnej) przypadającą na zbywany udział. W przypadku uznania, że zwolnienie z długu stanowić będzie inne źródło przychodu, podstawę opodatkowania powinna stanowić kwota długu przejętego przez P. pomniejszona o wartość rynkową zbywanego na jego rzecz udziału, a w związku z tym koszt zwolnienia z długu stanowić będzie wartość ujemną, nie powstanie zobowiązanie podatkowe.

Jest Pani przekonana, że przeniesienie kredytowego zobowiązania finansowego przy jednoczesnym zniesieniu współwłasności, nie stanowi dochodu żadnej ze stron, gdyż stan majątkowy stron nie uległ zmianie. Tym samym uważa Pani, że nie ma podstawy do naliczenia podatku dochodowego, gdyż dochód nie istnieje.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z ogólną zasadą powszechności opodatkowania sformułowaną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Analizując wystąpienie obowiązku podatkowego w opisanym zdarzeniu przyszłym należy rozważyć, czy planowana przez Panią czynność polegająca na zbyciu udziału w nieruchomości nabytej na współwłasność w 2008 r. w zamian za przejęcie całkowitej spłaty kredytu będzie stanowiła źródło przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Źródłem przychodu są również, określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, „inne źródła”.

Stosownie do art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b wskazanej ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak również inne akty prawne nie zawierają definicji „odpłatnego zbycia” rzeczy lub praw. W celu ustalenia znaczenia tego pojęcia należy więc posłużyć się wykładnią językową. Do stwierdzenia powstania przychodu warunkiem koniecznym jest uzyskanie przysporzenia majątkowego.

Podstawową formą odpłatnego zbycia jest sprzedaż oraz zamiana. Zgodnie z zasadą swobody umów, zbycie może nastąpić jednak także w innej formie.

W myśl art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Tym samym określenie „zbycie” odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności, nie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży czy zamiany, lecz ma zastosowanie do wszystkich czynności prawnych, których skutkiem jest przeniesienie prawa własności do całej rzeczy lub udziału. Termin ten obejmuje zatem szeroki zakres umów i pozostaje bez znaczenia, czy do zbycia dochodzi w drodze zniesienia współwłasności, działu spadku, umowy zamiany lub sprzedaży.

Przy czym, aby dana czynność miała charakter odpłatnej nie musi jej towarzyszyć świadczenie pieniężne i przepływ gotówkowy. „Płatność” bowiem nie musi mieć charakteru pieniężnego w postaci konkretnego przepływu gotówkowego, może oznaczać także uzyskanie świadczenia wzajemnego w postaci zapłaty w naturze (otrzymanie w zamian innych rzeczy lub praw), działania, zaniechania lub znoszenia. Innymi słowy, pod pojęciem płatności nie należy rozumieć wyłącznie zapłaty w pieniądzu, płatnością może także być zwolnienie z długu, czy potrącenie wzajemnych, wymagalnych wierzytelności (zmniejszenie pasywów zbywcy).

Zatem, pod pojęciem „odpłatne zbycie” należy rozumieć nie tylko sprzedaż, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej za wynagrodzeniem (niekoniecznie w formie gotówkowej), a więc co do zasady również odpłatne zniesienie współwłasności.

Podkreślenia przy tym wymaga, że charakterystyczną cechą odpłatnego zbycia jest ekwiwalentność świadczeń stron, przy czym świadczenia stron względem siebie nie muszą mieć tego samego wymiaru ekonomicznego, ustalanego według kryteriów obiektywnych. Odpłatne czynności prawne charakteryzują się tym, że każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową (niekoniecznie w postaci pieniężnej). Cechą umów odpłatnych jest to, że świadczenie jednej strony umowy znajduje swój odpowiednik w świadczeniu drugiej strony. Jest to sytuacja, gdy każda ze stron umowy uzyskuje ekwiwalent (równoważnik) dla świadczenia własnego. Nie dochodzi więc w takim przypadku do sytuacji, gdy tylko jedna ze stron odnosi korzyść z dokonanego świadczenia, a świadczenie zbywcy nie odbywa się kosztem uszczuplenia własnego majątku.

Tym samym, przeniesienie na rzecz jednego ze współwłaścicieli udziału w nieruchomości w zamian za przejęcie całkowitej spłaty kredytu wskazuje bezsprzecznie, że czynność taka ma charakter odpłatny. Istotą odpłatnego zbycia jest bowiem to, że zbywca dokonując przysporzenia nie czyni tego kosztem własnego majątku, albowiem uzyskuje ekwiwalentne świadczenie, posiadające określony wymiar materialny – w analizowanej sprawie przejawiający się w przejęciu spłaty długu.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że przeniesienie udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość w zamian za przejęcie długu, będzie więc odpłatnym zbyciem tego udziału (odpłatnym zniesieniem współwłasności), natomiast dla osoby, która w zamian za otrzymany udział przejmuje dług, jest nabyciem tego udziału. Skoro zatem, w przedstawionej sprawie, konsekwencją zbycia przez Panią udziału we współwłasności nieruchomości, będzie przejęcie przez drugiego właściciela w całości kredytu zaciągniętego pierwotnie przez Panią i drugiego współwłaściciela, należy uznać, że celem tej czynności będzie odpłatne zbycie przez Panią udziału we współwłasności nieruchomości, natomiast przejęcie w całości kredytu przez drugiego współwłaściciela jest formą odpłatności za przeniesienie własności.

Tym samym, przeniesienie udziału w nieruchomości z jednoczesnym przejęciem obciążeń kredytowych może stanowić – co do zasady – formę odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego, powstaje wyłącznie, gdy do odpłatnego zbycia dochodzi przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Jeżeli natomiast odpłatne zbycie nieruchomości następuje po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a dochód uzyskany z tego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Tymczasem, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, udział w nieruchomości został nabyty przez Panią 2 października 2008 r.

W związku z powyższym, zniesienie współwłasności nieruchomości na rzecz P. w zamian za przejęcie przez niego całości pozostałego do spłaty kredytu, nie będzie stanowić źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Upłynął bowiem wskazany w tym przepisie pięcioletni okres, liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie zbywanego udziału.

Opisane zdarzenie przyszłe, nie będzie również skutkowało powstaniem przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Tym samym, opisana we wniosku czynność nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Prawidłowo uważa Pani, że opisana czynność nie wywoła dla Pani żadnych zobowiązań w podatku dochodowym od osób fizycznych, jednakże fakt ten wynika z innych przyczyn niż wskazała Pani we wniosku. Zatem – w myśl zasady, że wadliwa argumentacja prawna, przy prawidłowo wywiedzionym skutku prawnym, winna skutkować uznaniem stanowiska podatnika za nieprawidłowe – Pani stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Ponadto, ponieważ opisana we wniosku czynność nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w interpretacji nie odniesiono się do Pani stanowiska dotyczącego pytania nr 2. Pytanie to zostało bowiem zadane przez Panią warunkowo, tzn. oczekiwała Pani odpowiedzi na nie wyłącznie w przypadku, gdy opisana czynność będzie stanowić zdarzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).