Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 września 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Opis stanu faktycznego

W wyroku z dnia (…) sierpnia 2018 r. Sąd Okręgowy Wydział I Cywilny powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi – M. ur. (…) 2007 r. i N. ur. (…) 2012 r. - obojgu rodzicom, ustalając każdorazowe miejsce zamieszkania małoletnich, w każdorazowym miejscu zamieszkania matki. W punkcie IV wyroku Sąd nie orzekł o kontaktach Wnioskodawcy z jego małoletnimi dziećmi M. i N.. Powyższe zapisy zawarte w tym wyroku wynikają z uzgodnień jakie dokonane zostały pomiędzy byłą małżonką i Wnioskodawcą w obecności reprezentujących ich prawników w maju 2018 r. Oprócz podziału majątku oraz zgody Wnioskodawcy na orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie małżonki dotyczyły również częstotliwości kontaktów ojca z jego dziećmi. Ustalono, że Wnioskodawca będzie spędzał z dziećmi dwa popołudnia w tygodniu, co drugi weekend, połowę wakacji, ferii zimowych a okresy świąteczne i inne dni wolne od nauki i pracy po połowie według ustaleń pomiędzy rodzicami. W okresie od dnia rozwodu, tj. od (…) sierpnia 2018 r. do (…) grudnia 2019 r. Wnioskodawca należycie wypełniał spoczywający na nim obowiązek wychowania swoich dzieci. Kontakty z dziećmi ustalone zostały zgodnie z treścią ww. umowy na każdy wtorek i czwartek po pracy do godzin wieczornych, co drugi weekend, połowę wakacji, ferii zimowych, dodatkowo w 2018 r. i 2019 r. dzieci spędziły z Wnioskodawcą okres od świąt Bożego Narodzenia do Nowego Roku. W roku 2019 ustalenia dotyczące kontaktów z dziećmi utrzymane zostały w mocy na tych samych zasadach co w roku 2018, gdyż nie kolidowało to z godzinami lekcyjnymi dzieci. Podczas kontaktów z dziećmi Wnioskodawca starał się dbać o atrakcyjny dla dzieci sposób spędzania czasu. Obowiązek zapewnienia dzieciom rozwoju fizycznego, kulturalnego a także rozrywki spoczywał i spoczywa do dzisiaj wyłącznie na Wnioskodawcy. W związku z tym Wnioskodawca starał się i stara aktywnie spędzać czas z chłopcami. Podczas wspólnie spędzanego czasu regularnie chodził z nimi na place zabaw, na basen, do parków trampolin, na kręgielnię, wystawy tematyczne (historyczne, Lego) brali udział w corocznych grach terenowych związanych z (…), odwiedzali muzea przynajmniej raz w miesiącu, chodzili do kina na wybrane przez dzieci filmy. Syn M. do czerwca 2018 r. trenował piłkę nożną. Od września 2018 r. grupa treningowa nie została utworzona, więc Wnioskodawca wziął na siebie obowiązek gry w piłkę nożną z synami. Przy sprzyjającej pogodzie - wtorkowe i czwartkowe popołudnia rozpoczynali grą w piłkę nożną na różnych boiskach. Następnie udawali się do mieszkania rodziców Wnioskodawcy, gdzie pomagał synowi M. odrabiać pracę domową oraz przygotowywać się do kolejnych lekcji. Młodszy syn N. w 2018 r. uczęszczał do zerówki, więc w czasie ich popołudniowych spotkań bawili się. Oprócz piłki nożnej i historii, kolejną pasją jego starszego syna jest tenis stołowy, więc niemal w każdą wspólnie spędzaną niedzielę Wnioskodawca wynajmował stół do tenisa stołowego. Dodatkowo, chcąc rozwinąć dzieci sportowo zachęcał je do gry w badmintona i squasha wynajmując odpowiednie boiska i sale. Większość wakacji w 2018 r. Wnioskodawca spędził z dziećmi w domu, w którym wspólnie mieszkali. W tym okresie chodzili na pobliskie boisko, plac zabaw, spędzali czas na działce rekreacyjnej rodziców Wnioskodawcy i jeździli na wycieczki. Dodatkowo udało się Wnioskodawcy zorganizować tygodniowy wyjazd na (`(...)`) do ośrodka wypoczynkowego, co jest w stanie udokumentować. Wakacje w 2019 r. spędził z dziećmi w okresie od 26 lipca do 30 sierpnia. W tym czasie chcąc poszerzyć horyzonty i zachęcić dzieci do nauki języka angielskiego Wnioskodawca zabrał je na wyjazd zagraniczny, gdzie starał się angażować syna M. do wykorzystywania nabytych już umiejętności językowych, co zrobił z pozytywnym skutkiem. W trakcie wyjazdu spędzali czas w Niemczech oraz w Danii, gdzie znajduje się LEGOLAND. Podczas tych samych wakacji byli jeszcze na 7-dniowym wyjeździe na (…) w ośrodku wypoczynkowym, gdzie aktywnie spędzali czas. Wnioskodawca uczył dzieci wspinaczki, jeździli po okolicy wynajętym skuterem, wypożyczonymi rowerami, grali w badmintona, piłkę nożną, boule oraz spędzali czas nad jeziorem. Dodatkowo zwiedzali okoliczne atrakcje turystyczne i historyczne. Starszy syn jest pasjonatem historii, więc byli m.in. w Twierdzy (…) w A., bunkrach w B., Bunkrze (…) itp. Obaj synowie lubią zwierzęta, więc byli również w parku zwierząt w C. Młodszy syn oprócz zainteresowań związanych ze sportem pasjonuje się gotowaniem. Chcąc rozwijać jego zainteresowania w tym kierunku, podczas spędzanego wspólnie czasu przygotowywali różne dania, które wymyślał, jeździli na targi śniadaniowe organizowane w D. a dodatkowo Wnioskodawca zabierał chłopców do restauracji z różnymi kuchniami świata, aby poszerzyć wiedzę syna N. w tym zakresie.

Podsumowując powyższe, w okresach których Wnioskodawca spędzał czas z dziećmi, oprócz płaconych regularnie alimentów ponosił również koszty wynikające z ich utrzymania, a także chęci zadbania o właściwy rozwój psychofizyczny, intelektualny i kulturowy swoich dzieci. Dodatkowo dbał o zabezpieczenie potrzeb dzieci związanych z zapewnieniem im rozrywki oraz dalszego rozwijania ich hobby. Dodatkowo aktywnie uczestniczył w ich edukacji, pomagając odrabiać lekcje, uczestnicząc corocznie w rozpoczęciu i zakończeniu roku szkolnego, a także utrzymując kontakt z nauczycielami. Wszelka dokumentacja potwierdzające wszystkie wydatki poniesione przez Wnioskodawcę w tym okresie jest dostępna i załączona jako dowody do sprawy prowadzonej przez Sąd Rejonowy.

Pytanie

Czy istnieje możliwość rozliczenia przez Wnioskodawcę podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-37) za lata 2018 i 2019, z uwzględnieniem ulgi przysługującej osobie samotnie wychowującej dzieci (art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych)?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, opierając się na zapisach ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz definicji i opiniodawstwa w zakresie wychowywania dzieci, spełnił Pan wymogi uprawniające do preferencyjnego rozliczenia podatku od osób fizycznych za lata 2018 i 2019, jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Według Pana, aby skorzystać z tej formy rozliczenia nie jest wymagane by dziecko wychowywać samotnie przez cały rok podatkowy. Zgodnie z obecną judykaturą przez wychowywanie dzieci rozumie się kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych, zainteresowań i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.):

Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,

2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

‒ podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Stosownie do art. 6 ust. 9 powołanej ustawy:

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

‒ posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dzieci (dziecko);

‒ wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka);

‒ nieuzyskiwania przez rodzica i dzieci (dziecko) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Należy jednak wskazać, że przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba wychowująca dzieci własne lub przysposobione i znajdująca się w stanie cywilnym określonym w tym przepisie, jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Jednocześnie podkreślić należy, że przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie.

W związku z brakiem ustawowej definicji pojęcia „samotnie” zgodnie z zasadami wykładni językowej należy odwołać się do językowego znaczenia tego pojęcia. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego „samotność” lub „samotny” oznacza „przebywanie, życie w odosobnieniu, bez rodziny, bez towarzystwa”, „niemający w nikim wsparcia, dziejący się bez wsparcia innych”, „niemające żony lub męża”, „znajdujący się gdzieś całkiem sam, zdany tylko na siebie” (sjp.pl; sjp.pwn.pl).

Z kolei „wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych (por. wyrok NSA z dnia 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10).

Fakt, że każdy rodzic (nawet jeśli jest to w różnych okresach) jest zaangażowany w proces wychowawczy dziecka oznacza, że w roku podatkowym dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich. Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych.

W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo, pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką, dziecko (dzieci) przebywa – nie można zatem mówić o samotnym wychowywaniu dziecka (dzieci) przez któregokolwiek z rodziców.

Przystępując do oceny możliwości rozliczenia się przez Pana w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci zaznaczyć należy, że każda preferencja podatkowa stanowi wyjątek od zasady równości i powszechności opodatkowania. W konsekwencji, podatnikowi przysługuje prawo do jej zastosowania, jeśli spełni warunki dla niej określone, a w szczególności, jeśli w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców, wychowywał dziecko.

W opisie stanu faktycznego wskazał Pan, że Sąd (w wyroku) wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi pozostawił obojgu rodzicom ustalając każdorazowe miejsce zamieszkania małoletnich w każdorazowym miejscu zamieszkania matki. Konsekwencją orzeczenia Sądu jest zatem fakt, że zarówno Pan jako ojciec, jak i matka dzieci, aktywnie współuczestniczą w wychowaniu swoich dzieci, pomimo że nie zamieszkują ze sobą. W sytuacji opisanej we wniosku każdy rodzic jest zaangażowany w proces wychowawczy dzieci, co oznacza, że dzieci wychowywane są wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich. Nie sposób bowiem uznać, że w tak zorganizowanym trybie wykonywania władzy rodzicielskiej zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza matka, gdy dzieci u niej zamieszkują, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi podczas, gdy dzieci przebywają z ojcem. Wychowania dziecka nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały rozwój, na który w tym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz opisany we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że okoliczność, iż dwie osoby – Pan i Pana była małżonka – wychowują wspólnie dzieci wyklucza możliwość uznania, że którakolwiek z tych osób wychowuje dzieci samotnie. Prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje bowiem wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, o których mowa w art. 6 ust. 4, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują te dzieci. Nie spełnia Pan zatem warunków określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Oznacza to, że nie przysługuje Panu prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci w zeznaniach podatkowych za lata 2018 i 2019.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia i zastosuje się Pan do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).