Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 września 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 5 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy dokonywania odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismami z 7 listopada 2022 r. (data wpływu 9 i 22 listopada 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani matką małoletniej córki (15 lat) i syna (18 lat, w roku podatkowym 2021 był jeszcze małoletni), którzy mieszkają z Panią i są na Pani utrzymaniu.

Z ojcem dzieci rozwiodła się Pani w 2019 r. i od tamtego momentu nie mieszkacie razem. Sąd Okręgowy w wyroku powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, zarządził alimenty od ojca dzieci w kwocie po 500 zł na miesiąc (alimenty w 2022 r. zostały podniesione, zgodą między Panią a ojcem dzieci przed Sądem Rejonowym, do kwoty 600 zł) oraz wskazał miejsce zamieszkania dzieci przy matce, czyli Pani.

Pomimo takiego rozstrzygnięcia Sądu, faktyczną władzę rodzicielską sprawuje Pani. Dzieci zamieszkują z Panią i to Pani podejmuje wszelkie decyzje dotyczące dzieci w każdej sferze życia.

Ojciec Pani dzieci nie ma ograniczonych kontaktów z nimi. Sąd w wyroku na wniosek ojca dzieci ustalił z nimi kontakty. Pomimo tego, były mąż nie korzysta z przysługujących mu praw. Nigdy nie utrudniała Pani byłemu mężowi kontaktów z dziećmi i zachęcała Pani, by ojciec dzieci spędzał z nimi czas.

Od nieformalnego rozstania z byłym mężem, które miało miejsce w marcu 2019 r. kontakty polegały na wypełnianiu obowiązku alimentacyjnego oraz spotkań średnio 2 razy w miesiącu. Były mąż mieszka w sąsiedztwie, więc według Pani nic nie stoi na przeszkodzie, aby te kontakty były częstsze.

Były mąż od momentu waszego rozstania nie zabrał ani razu dzieci na wakacje ani ferie zimowe. W ubiegłym roku nawet nie spędził z nimi czasu w okresie świąt. Syn wielokrotnie prosił ojca o częstsze kontakty, lecz nic w tej kwestii się nie zmieniło.

Pomimo pozostawienia władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom ciężar wychowania dzieci spoczął wyłącznie na Pani. Stara się Pani rozwijać predyspozycje intelektualne Pani dzieci. To Pani uczestniczy w wywiadówkach dzieci, to Pani ma stały kontakt z wychowawcami. Ojciec dzieci nawet nie zna nazwisk wychowawców. To Pani dba o zdrowie zarówno syna jak i córki (wizyty lekarzy) – syn jest pod kontrolą poradni okulistycznej. Wszelkie problemy wychowawców z synem i córką pozostają na Pani barkach.

Prośbę o interpretację indywidualną kieruje Pani z uwagi na fakt, iż w rozliczeniu podatkowym za 2021 r. uwzględniła Pani przysługującą ulgę prorodzinną w pełnej wysokości, a nie jak dotychczas w 50%. Powodem jest przekonanie, że z uwagi na ciężar wychowania dzieci, które polega na wyłącznym wykonywaniu i sprawowaniu opieki nad dziećmi przysługuje Pani odliczenie w pełnej wysokości.

Nie będzie się Pani skupiać na kosztach utrzymania dzieci, ponieważ każdy, kto świadomie decyduje się być rodzicem, zrobi wszystko, aby dziecko było zdrowe, miało odpowiednie warunki do nauki i rozwijania swoich pasji.

Powód, dla którego w ostatnim rozliczeniu odliczyła Pani całą ulgę, wynikał ze znikomych kontaktów eksmęża z dziećmi. Ponadto, przepisy w sprawie ulgi prorodzinnej zostały zmodyfikowane (art. 27f ust. 4 ustawy o PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)), Zgodnie z ustawą, ulga w pełnej wysokości należy się Pani, ponieważ nie posiadacie ustalonej przez sąd opieki naprzemiennej oraz miejsce zamieszkania Pani i Pani dzieci jest inne niż ojca dzieci.

Dotychczas nie odliczała Pani całej kwoty, ponieważ ojciec dzieci zawsze mówił, że i tak odliczy połowę. Z uwagi na ten fakt, iż wiedziała Pani, że były mąż nie odmówi sobie jakichkolwiek środków na dziecko, pomimo iż ma z nimi znikomy kontakt, była Pani zmuszona odliczyć połowę ulgi, z czym trudno Pani jest się pogodzić, ponieważ uważa Pani to za niesprawiedliwe.

W 2021 r. wykonywała Pani w stosunku do dwójki małoletnich dzieci władzę rodzicielską, sprawując wyłączną pieczę nad nimi i ich majątkiem. Zajmowała się Pani ich wychowywaniem, dbała Pani o ich zdrowie i bezpieczeństwo. Troszczyła się Pani o ich prawidłowy rozwój psychiczny i fizycznych, realizowanie obowiązku szkolnego oraz uczestniczyła Pani w ich życiu szkolnym oraz pozaszkolnym. W 2021 r. ojciec dzieci nie wykonywał wobec nich władzy rodzicielskiej.

W 2021 r. uzyskiwała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej (umowa o pracę). W 2021 r. w stosunku do Pani dzieci nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy, oraz ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pytanie

Czy w związku ze zmodyfikowaniem ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz tym, iż faktycznie i samodzielnie sprawuje Pani opiekę nad dziećmi, wyłącznie Pani przysługuje prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej, w pełnej wysokości?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie to Pani powinna skorzystać z całej ulgi za 2021 r., ponieważ to Pani wykonywała władzę rodzicielską i to w 100%. Uważa Pani, iż ulga na dzieci – zgodnie z intencją ustawodawcy – z jednej strony jest jakąś rekompensatą za wysiłek włożony w wychowanie dzieci, z drugiej zaś strony – daje możliwość doinwestowania nieletnich podopiecznych. To Pani sprawuje 100% władzy rodzicielskiej oraz ponosi wszystkie obciążenia z tym związane. Ojciec dzieci, mimo ustalonych sądownie kontaktów, nie korzysta ze swojego prawa do spędzania z dziećmi czasu, nie uczestniczy w ich życiu codziennym, nie interesuje się ich zdrowiem, nauką itp., więc nie wykonuje w stosunku do nich faktycznej władzy rodzicielskiej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;

2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

W myśl art. 27f ust. 2 cytowanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a) pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b) niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2. dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3. trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:

a) 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b) 166,67 zł na trzecie dziecko,

c) 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Na podstawie art. 27f ust. 2a przytoczonej ustawy:

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Stosownie do art. 27f ust. 2b powołanej ustawy:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

Art. 27f ust. 2c wskazanej ustawy stanowi, że:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;

2. wstąpiło w związek małżeński.

Według art. 27f ust. 3 powyższej ustawy:

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Na mocy art. 27f ust. 4 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. nadanym ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):

Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Stosownie do art. 26 § 1 powołanej ustawy:

Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.

W myśl art. 26 § 2 cytowanej ustawy:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.

Zatem z literalnego brzmienia art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na małoletnie dziecko jest wykonywanie w stosunku do tego dziecka władzy rodzicielskiej.

Art. 27f ust. 7 powoływanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r., stanowi, że:

Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Wedle art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.):

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

Z art. 95 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że:

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

Na gruncie art. 97 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Podkreślić należy, że samo posiadanie władzy rodzicielskiej jest niewystarczające do zastosowania przedmiotowej preferencji. Dla nabycia prawa do ulgi konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie, czyli wykonywanie wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko wychowywane jest w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, w szczególności sprawowanie faktycznej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywanie, troszczenie się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Wykonywać pieczę (zgodnie z definicją Wielkiego Słownika Języka Polskiego oraz słownika synonimów) – to m.in. sprawować nad kimś lub czymś bezpośrednią, osobistą opiekę, troszczyć się, baczyć, czuwać, nadzorować).

W konsekwencji, samo płacenie alimentów na dziecko oraz sporadyczne spotkania z małoletnim dzieckiem nie są rozstrzygające dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic.

Podkreślenia wymaga także, że stosownie do art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ulga na małoletnie dzieci przysługuje rodzicom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską. Ponadto w myśl art. 27f ust. 4 wskazanej ustawy, kwotę przysługującej ulgi mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim – kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro w 2021 r. wyłącznie Pani wykonywała władzę rodzicielską względem małoletnich dzieci, które mieszkają z Panią, natomiast ojciec dzieci – jak Pani twierdzi – nie wykonywał wobec nich władzy rodzicielskiej, uznać należy, że przysługuje Pani ulga prorodzinna na małoletnie dzieci, wynikająca z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w pełnej wysokości w rozliczeniu za rok 2021.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

W toku postępowania w sprawie wydania interpretacji tut. organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. W rezultacie w wydanej interpretacji organ nie rozstrzyga, który z rodziców i w jakim zakresie wykonuje władzę rodzicielską. Poczynienie pełnych ustaleń faktycznych na okoliczność, czy rodzic małoletniego dziecka faktycznie wykonywał w stosunku do dziecka władzę rodzicielską i ewentualnie w jakim okresie, jest możliwe wyłącznie w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).