0113-KDIPT2-2.4011.795.2022.3.KR

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 września 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczenia alimentacyjnego dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku z Niemiec. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 3 listopada 2022 r. (wpływ 8 listopada 2022 r.) Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Urząd Skarbowy (…) wszczął z urzędu postępowanie kontrolne odnośnie Pani dochodów za 2020 r. Jest Pani emerytką. Od 2013 r. pobiera Pani emeryturę z Polski. Od 2018 r. pobiera Pani również, w związku ze śmiercią Pani męża – obywatela Niemiec – świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku zgodnie z art. 38 bawarskiej ustawy o zaopatrzeniu urzędników ((…)), które wpływa na konto w banku (…) od (…) tytułem „(…)”. Bank nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy od wyżej wskazanego świadczenia. Jest Pani obywatelką Polski. Do kraju wróciła Pani w 2017 r. Właściwym organem podatkowym jest Urząd Skarbowy (…). Ww. świadczenie wypłacane jest Pani od 1 maja 2018 r.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że nie posiada Pani obywatelstwa Niemiec. W roku podatkowym (okresie) obejmującym przedmiotowy wniosek posiadała Pani miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce. Świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku nie jest wypłacane z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec. Ww. świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku nie podlega opodatkowaniu w Niemczech. Opisane we wniosku świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku nie jest świadczeniem wypłacanym na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych obowiązujących w Niemczech. Dochód ten nie jest rodzajem świadczenia rodzinnego będącego odpowiednikiem polskich świadczeń rodzinnych przyznawanych na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Pytanie

Czy świadczenie wypłacane Pani w latach 2018-2021 przez (…) jako świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku podlega opodatkowaniu w Polsce podatkiem dochodowym?

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

W Pani ocenie, świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w roku podatkowym (okresie: 2018 r., 2019 r., 2020 r., 2021 r.) obejmującym przedmiotowy wniosek nie podlega opodatkowaniu w Polsce.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm., Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.):

osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do treści art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do treści art. 4a ww. ustawy:

przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Ustawodawca przesądził zatem, że zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego (art. 3 ust. 1 ww. ustawy) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Stąd też do tej kategorii osób mają zastosowanie ogólne reguły podatkowe korygowane wyłącznie treścią umów międzynarodowych w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu (art. 4a ww. ustawy).

W związku z tym, że w okresie którego dotyczy wniosek (lata podatkowe 2018-2021) posiadała Pani miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce oraz otrzymywała świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku z Niemiec, w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdą przepisy Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r., Nr 12, poz. 90).

Stosownie do art. 18 ust. 1 ww. Umowy:

emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Natomiast zgodnie z art. 18 ust. 2 ww. Umowy:

bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Określenie „renta” oznacza kwotę wypłacaną regularnie w ustalonych terminach, dożywotnio lub przez ściśle określony albo możliwy do określenia czas, w wyniku zobowiązania, które przewiduje takie płatności w zamian za spełnione świadczenie dające się wymierzyć w pieniądzu lub w równoważniku pieniężnym (art. 18 ust. 6 ww. Umowy).

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż emerytury i podobne świadczenia lub renty otrzymywane z Niemiec, wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce, podlegają – co do zasady – opodatkowaniu tylko w Polsce. Wyjątek dotyczy sytuacji, gdy świadczenie jest wypłacane z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych. Wtedy – stosownie do art. 18 ust. 2 ww. Umowy – płatności takie podlegają opodatkowaniu tylko w państwie źródła, tj. w Niemczech.

Zgodnie z Komentarzem do Modelowej Konwencji (pkt I.7 Komentarza do art. 18), artykuł 18 MK OECD obejmuje swoim zakresem tzw. inne, podobne wynagrodzenia. Są to m.in. świadczenia wypłacane na rzecz wdów i sierot. Warunkiem, który musi zostać przy tym spełniony, jest ich związek z wcześniejszą pracą wykonywaną przez pracownika oraz ich charakter, polegający na zabezpieczeniu środków do życia. Bez znaczenia pozostaje natomiast okoliczność, czy wypłata następuje jednorazowo, czy też periodycznie. Nie wymaga się też osiągnięcia przez osoby uprawnione wieku emerytalnego – przy czym sieroty co do zasady otrzymują świadczenia do chwili osiągnięcia pełnoletniości, do chwili zakończenia nauki bądź do chwili usamodzielnienia się.

Zatem, otrzymywane przez Panią w latach 2018-2021 świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku z Niemiec należy zakwalifikować do „innych podobnych świadczeń”, o których mowa w art. 18 ww. Umowy.

Jak wynika z opisanego we wniosku stanu faktycznego przedmiotowe świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku z Niemiec nie jest wypłacane Pani z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec. Oznacza to, że ww. świadczenie – stosownie do art. 18 ust. 1 ww. Umowy – podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.

Tym samym, nie ma zastosowania metoda unikania podwójnego opodatkowania, określona w art. 24 ww. Umowy, bowiem przedmiotowe świadczenie, zgodnie z cytowaną polsko – niemiecką umową o unikaniu podwójnego opodatkowania podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.

W Polsce przedmiotowe świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku z Niemiec podlega opodatkowaniu zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przechodząc do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy wskazać na zasadę powszechności opodatkowania, która została zawarta w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym w 2018 r.:

przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym w 2019 r., 2020 r. i 2021 r.:

przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym w 2018 r., 2019 r., 2020 r. i 2021 r.:

za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja źródeł przychodów ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie.

Zatem, do przychodów z innych źródeł zalicza się te wszystkie przychody, które nie mieszczą się w kategorii przychodów zaliczonych do enumeratywnie wymienionych w art. 10 ust. 1-8 powołanej ustawy źródeł przychodów. W rezultacie, wypłacane Pani w latach 2018-2021 świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku z Niemiec należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zaznaczyć, że przepis art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa w sposób enumeratywny (tj. wyczerpujący) przychody (lub dochody) objęte zwolnieniem od podatku dochodowego.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

wolne od podatku dochodowego są: świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów otrzymane na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, świadczenia pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów oraz świadczenie wychowawcze otrzymane na podstawie przepisów o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że otrzymywane przez Panią świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku z Niemiec nie jest świadczeniem wypłacanym na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych obowiązujących w Niemczech. Ponadto – jak Pani wskazała w opisie stanu faktycznego – dochód ten nie jest rodzajem świadczenia rodzinnego będącego odpowiednikiem polskich świadczeń rodzinnych przyznawanych na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Odnosząc się do powyższego, po analizie zacytowanego art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, że przedmiotowe świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku otrzymywane z Niemiec nie może być objęte zwolnieniem zawartym w uregulowaniach ww. art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie jest świadczeniem wypłacanym na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych obowiązujących w Niemczech i nie jest rodzajem świadczenia rodzinnego będącego odpowiednikiem polskich świadczeń rodzinnych przyznawanych na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych.

W sytuacji, gdy brak jest podstaw do zastosowania zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymywane świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku otrzymywane z Niemiec, stanowi przychód, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym i wykazaniu w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym został otrzymany.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego (obejmujący lata podatkowe 2018-2021) oraz powołane przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, że zgodnie z postanowieniami Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, przedmiotowe świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku otrzymywane przez Panią z Niemiec podlega opodatkowaniu tylko w Polsce. Otrzymywane przez Panią świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku otrzymywane z Niemiec nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ww. świadczenie alimentacyjne dla wdów nieupoważnionych do otrzymania renty wdowiej po urzędniku otrzymywane z Niemiec podlega zatem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w Polsce i powinno zostać wykazane w zeznaniu podatkowym składanym za lata 2018-2021 r.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).