Podatniczka, matka 3-letniego syna, nie była w formalnym związku z ojcem dziecka. W 2021 r. samotnie wychowywała syna, nie otrzymując wsparcia od drugiego rodzica. Ojciec dziecka nie mógł sprawować nad nim opieki z powodu zawodowych obowiązków związanych z ratowaniem firmy. Wszystkie obowiązki dotyczące wychowania i utrzymania dziecka spoczywały na podatniczce. Organ podatkowy uznał, że w 2021 r. podatniczka miała prawo do preferencyjnego rozliczenia dochodów, zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co pozwalało jej na rozliczenie się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnyInterpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
26 września 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 26 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko za 2021 r. Treść wniosku jest następująca:
W 2021 r. ani do Pani ani do syna nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (podatek liniowy), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Jest Pani matką wychowującą 3-letniego syna. Nie jest ani nie była Pani w formalnym związku z ojcem dziecka. Pani stan cywilny to panna. Na stałe mieszka Pani wraz z dzieckiem i pracuje w A. Ojciec dziecka mieszka w B i prowadzi firmę z siedzibami w województwie (…) i (…).
W 2021 r. samotnie wychowywała Pani dziecko, bez wsparcia drugiego rodzica. W tym czasie ojciec dziecka nie mógł sprawować nad nim opieki ze względu na obowiązki zawodowe i konieczność pełnego zaangażowania się w ratowanie firmy w związku z kryzysem spowodowanym (…). W związku z tym wszystkie obowiązki związane z wychowaniem i utrzymaniem dziecka, tj. opłaty za przedszkole połączone z całkowitym utrzymaniem mieszkania, którego jest Pani jedyną właścicielką, koszty wyżywienia i utrzymania dziecka spoczywały na Pani. Ojciec dziecka nie miał możliwości spędzania czasu z dzieckiem, ani współuczestniczenia w jego wychowywaniu i sprawowania opieki.
Każde z rodziców w 2021 r. prowadziło osobne gospodarstwa domowe. Ojciec dziecka z racji zaangażowania w ratowanie firmy (…), miał kontakt z dzieckiem mniej niż 20 dni w 2021 r., co spowodowało że nie miał wpływu na rozwój emocjonalny dziecka.
Czy w 2021 r. mogła Pani skorzystać z preferencyjnego rozliczenia dochodów, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. z możliwości rozliczenia się w sposób przewidziany dla „osoby samotnie wychowującej dziecko”?
W Pani ocenie, mogła Pani skorzystać z możliwości rozliczenia się w sposób przewidziany dla „osoby samotnie wychowującej dziecko”.
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:
Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
małoletnie,
bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej
– podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.
W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Natomiast stosownie do art. 6 ust. 9 cyt. ustawy:
Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Z art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.), wynika, że:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków:
a) art. 30c lub
b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
– w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
Stosownie natomiast do art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):
W przypadku opodatkowania dochodów uzyskanych w 2021 r., o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r., przepis art. 6 ust. 8 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio do osoby samotnie wychowującej dzieci i jej dziecka.
Z przedstawionych przepisów wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:
- posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
- wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),
- nieuzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.
Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.
Pojęcie wychowywania dziecka uszczegółowił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 maja 2011 r. sygn. akt II FSK 30/10, w uzasadnieniu którego znalazło się następujące stwierdzenie:
Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.
Prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie zatem przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.
Zaznaczyć przy tym należy, że każda preferencja podatkowa stanowi wyjątek od zasady równości i powszechności opodatkowania. Z przywołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi odstępstwo od generalnej zasady indywidualnego opodatkowania. Możliwość jego zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej ani też zawężającej. W konsekwencji, aby skorzystać z preferencyjnego opodatkowania swoich dochodów na zasadach przewidzianych w art. 6 ust. 4 ww. ustawy, należy spełnić warunki w nim wskazane, a w szczególności mieć ściśle określony stan cywilny oraz faktycznie wychowywać samotnie dziecko/dzieci.
W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic kontaktuje się z dzieckiem sporadycznie, status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z opisu stanu faktycznego wynika, że jest Pani matką wychowującą 3-letniego syna. Nie jest ani nie była Pani w formalnym związku z ojcem dziecka. Pani stan cywilny to panna. Każde z rodziców w 2021 r. prowadziło osobne gospodarstwa domowe. Na stałe mieszka Pani wraz z dzieckiem i pracuje w A. Ojciec dziecka mieszka w B i prowadzi firmę z siedzibami w województwie (…) i (…). W 2021 r. samotnie wychowywała Pani dziecko, bez wsparcia drugiego rodzica. W tym czasie ojciec dziecka nie sprawował nad nim opieki ze względu na obowiązki zawodowe. W związku z tym wszystkie obowiązki związane z wychowaniem i utrzymaniem dziecka, tj. opłaty za przedszkole połączone z całkowitym utrzymaniem mieszkania, którego jest Pani jedyną właścicielką, koszty wyżywienia i utrzymania dziecka spoczywały na Pani. Ojciec dziecka nie spędzał czasu z dzieckiem, ani nie współuczestniczył w jego wychowywaniu i sprawowaniu opieki. Ojciec dziecka miał kontakt z dzieckiem mniej niż 20 dni w 2021 r., co spowodowało, że nie miał wpływu na rozwój emocjonalny dziecka. Dodatkowo w 2021 r. ani do Pani ani do syna nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (podatek liniowy), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Mając na uwadze powyższe uregulowania prawne oraz przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, że można Panią uznać za osobę samotnie wychowującą dziecko, ponieważ w 2021 r. zamieszkiwała Pani wraz z synem i w pojedynkę wychowywała syna, wykonując samodzielnie wszystkie obowiązki związane z wychowaniem i utrzymaniem dziecka, a kontakt ojca z dzieckiem był sporadyczny. W konsekwencji, mogła Pani jako matka, która faktycznie w 2021 r. samotnie wychowywała syna, skorzystać z preferencyjnego rozliczenia dochodów, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. mogła Pani rozliczyć się za 2021 r. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili