0113-KDIPT2-2.4011.573.2022.2.MK

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

13 czerwca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 6 czerwca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu nieruchomości przewłaszczonych na zabezpieczenie pożyczek. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 sierpnia 2022 r. (data wpływu 2 września 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1. Zainteresowana będąca stroną postępowania:

…,

2. Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

… .

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 25 października 2012 r. Zainteresowani zawarli z Pożyczkobiorcą umowę pożyczki [zwaną dalej: „Umową pożyczki nr 1”], z podpisami notarialnie poświadczonymi, w której Zainteresowani udzielili Pożyczkobiorcy pożyczki w kwocie 200 000 zł, z czego kwota 50 000 zł została Pożyczkobiorcy wypłacona w gotówce, a kwota 150 000 zł miała zostać Pożyczkobiorcy wydana przelewem na wskazany rachunek bankowy, niezwłocznie po ustanowieniu określonych w umowie zabezpieczeń. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu pożyczki wraz z odsetkami w terminie do dnia 25 października 2020 r.

Dnia 25 października 2012 r. Zainteresowani zawarli w formie aktu notarialnego umowę przeniesienia prawa własności nieruchomości oraz umowę zobowiązującą do przeniesienia prawa własności nieruchomości [zwaną dalej: „Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie nr 1”], w której, w celu zabezpieczenia spłaty pożyczki udzielonej na mocy Umowy pożyczki nr 1, Pożyczkobiorca przeniósł na rzecz Zainteresowanych prawo własności lokali mieszkalnych. Nadto określono, że pod warunkiem całkowitej spłaty pożyczki wraz z należnymi odsetkami Wnioskodawca wraz z mężem zobowiązali się zwrotnie przenieść w terminie do dwóch tygodni od dnia spłaty prawo własności nieruchomości.

W dniu 25 października 2012 r. Zainteresowani zawarli umowę pożyczki z Pożyczkobiorcą [zwaną dalej: „Umowa pożyczki nr 2”], z podpisami notarialnie poświadczonymi, zgodnie z którą Zainteresowani udzielili Pożyczkobiorcy pożyczki w kwocie 100 000 zł, z czego kwota 30 000 zł została Pożyczkobiorcy wypłacona w gotówce, a kwota 70 000 zł miała zostać Pożyczkobiorcy przekazana przelewem na wskazany rachunek bankowy, niezwłocznie po ustanowieniu określonych w umowie zabezpieczeń. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu pożyczki wraz z odsetkami w terminie do dnia 25 października 2020 r.

Dnia 25 października 2012 r. Zainteresowani zawarli umowę przeniesienia prawa własności nieruchomości oraz umowę zobowiązującą do przeniesienia prawa własności nieruchomości [zwaną dalej: „Umowa przewłaszczenia nr 2”], w której, w celu zabezpieczenia spłaty pożyczki udzielonej na mocy Umowy pożyczki nr 2, Pożyczkobiorca przeniósł na rzecz Zainteresowanych prawo własności nieruchomości zabudowanej. Nadto określono, że pod warunkiem całkowitej spłaty pożyczki wraz z należnymi odsetkami Zainteresowani zobowiązali się zwrotnie przenieść w terminie do dwóch tygodni od dnia spłaty prawo własności nieruchomości.

Następnie, w związku z częściową spłatą pożyczki przez Pożyczkobiorcę, w dniu 26 sierpnia 2013 r. w Kancelarii Notarialnej, sporządzony został akt notarialny – zmiana umowy przeniesienia prawa własności lokalu wraz z udziałami w nieruchomości wspólnej oraz umowy zobowiązującej do przeniesienia prawa własności nieruchomości lokalowych oraz umowa przeniesienia prawa własności nieruchomości lokalowej, w której w związku z częściową spłatą pożyczki, w kwocie 70 000 zł, odpowiadającej wartości jednego z lokali przewłaszczonych na zabezpieczenie na mocy Umowy przewłaszczenia nr 2, Zainteresowani przenieśli na rzecz Pożyczkobiorcy prawo własności przedmiotowego lokalu mieszkalnego.

Ww. czynności miały miejsce pomiędzy osobami fizycznymi, nieruchomości przez cały czas są w posiadaniu Pożyczkobiorcy.

Zainteresowani zamierzają rozwiązać umowy pożyczek z Pożyczkobiorcą oraz przenieść własność pozostałych przewłaszczonych lokali i nieruchomości na mocy Umów przewłaszczenia nr 1 i 2 z powrotem na Pożyczkobiorcę.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowani wskazali, że udzielenie pożyczek nie nastąpiło w ramach działalności gospodarczej, czynności miały miejsce pomiędzy osobami fizycznymi.

Pożyczki nr 1 i nr 2 nie zostały w całości spłacone przez Pożyczkobiorcę. Częściowa spłata nastąpiła w 2013 r.

Zainteresowani zamierzają rozwiązać umowy pożyczek nr 1 i nr 2 pomimo braku spłaty przez Pożyczkobiorcę pożyczek w całości.

Zgodnie z umową, w przypadku spłaty Zainteresowani zobowiązani byli pod warunkiem całkowitej spłaty pożyczki wraz z należnymi odsetkami w terminie do dnia 25 października 2020 r., przenieść zwrotnie w terminie do dwóch tygodni od dnia spłaty – w stanie wolnym od wszelkich obciążeń i praw osób trzecich - prawo własności na rzecz Pożyczkobiorcy. W umowie nie określono obowiązków pożyczkodawców w sytuacji braku spłaty pożyczek przez Pożyczkobiorcę.

Określono jedynie, że Pożyczkobiorca zobowiązuje się wydać przedmioty przewłaszczenia w przypadku niespłacenia kwoty pożyczki wraz z należnymi odsetkami w terminie wynikającym z umowy pożyczki (25 października 2020 r.), w terminie do dnia 31 października 2020 r. i co do tego obowiązku poddaje się egzekucji wprost z aktu, stosownie do normy art. 777 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego.

Strony określiły, że Pożyczkobiorca zobowiązuje się wydać nieruchomości, w przypadku niespłacenia kwoty pożyczki wraz z należnymi odsetkami w terminie wynikającym z umowy pożyczki powyżej w § 8 opisanej (25 października 2020 r.), w terminie do dnia 31 października 2020 r. i co do tego obowiązku poddaje się egzekucji na rzecz Pożyczkodawców wprost z aktu, stosownie do normy art. 777 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego.

Zawarcie umowy o przewłaszczenie zostało ujawnione w księgach wieczystych.

W księgach wieczystych w dziale III figuruje także wpis dotyczący zobowiązania Zainteresowanych: zobowiązują się, pod warunkiem całkowitej spłaty pożyczki wraz z należnymi odsetkami, przenieść zwrotnie w terminie do dwóch tygodni od dnia spłaty, w stanie wolnym od wszelkich obciążeń i praw osób trzecich prawo własności.

Pytanie

Czy rozwiązanie Umów pożyczek nr 1 i nr 2 i przeniesienie z powrotem przez Zainteresowanych na Pożyczkobiorcę własności lokali i nieruchomości (przewłaszczonych na zabezpieczenie na mocy Umów przewłaszczenia nr 1 i nr 2) będzie się wiązało z zapłatą podatku dochodowego przez Pożyczkodawców (podatek dochodowy od osób fizycznych lub jakiekolwiek inne obciążenia)?

Państwa stanowisko w sprawie

Planowane przeniesienie własności nieruchomości w 2022 r. na Pożyczkobiorcę nie będzie stanowić dla Zainteresowanych źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu na zasadach wynikających z art. 30e ww. ustawy, bowiem zostanie dokonane po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości (2012 r.).

Ostateczne przeniesienie przez Pożyczkobiorcę na rzecz Zainteresowanych nastąpiło z chwilą zawarcia umów przewłaszczenia na zabezpieczenie wierzytelności wynikających z Umów pożyczek nr 1 i nr 2, tj. w dniu 25 października 2012 r. Tym samym, w wyniku ww. przewłaszczenia na zabezpieczenie, nieruchomości weszły do majątku Zainteresowanych.

W uzasadnieniu wskazania wymaga, że stosownie do art. 157 § 1 Kodeksu cywilnego, własność nieruchomości nie może być przeniesiona pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu.

W drugim przypadku, z którym mamy do czynienia na gruncie niniejszej sprawy, wierzyciel staje się definitywnym właścicielem rzeczy z chwilą zawarcia umowy, jednocześnie zobowiązując się do przeniesienia jej własności na dłużnika w przypadku spełnienia przez tego ostatniego przyjętych na siebie zobowiązań. W tym wypadku do powrotnego przeniesienia własności konieczne jest złożenie oświadczenia woli o przeniesienie własności.

Z uwagi na to, że nabycie własności nieruchomości (prawa) przez wierzyciela następuje bezwarunkowo I bezterminowo, zobowiązanie wierzyciela do zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości (prawa) na dłużnika po zaistnieniu określonych przesłanek ma charakter obligacyjny. Własność przechodzi od razu na pożyczkodawcę z tym, że mocą umowy jest on zobowiązany powrotnie przenieść własność na pożyczkobiorcę, poprzez złożenie stosownego oświadczenia woli, gdy ten wykona swoje zobowiązanie z tejże umowy w terminie. W tym stanie rzeczy własność nieruchomości (prawa) przewłaszczonej zostaje „ostatecznie” przeniesiona na pożyczkodawcę, mocą jednak umowy obligacyjnej pożyczkodawca zostaje ograniczony w rozporządzaniu tą nieruchomością (prawem) w zakresie określonym w umowie do upływu terminu spłaty pożyczki oraz zobowiązany do powrotnego przeniesienia własności po wykonaniu zobowiązań z umowy przez pożyczkobiorcę.

Z powyższego wyjaśnienia wynika więc, że jeżeli strony zawrą umowę przenoszącą własność nieruchomości (prawa) na zabezpieczenie, to takie przeniesienie ma skutek ostateczny już z chwilą jej zawarcia, a nie później.

Tym samym umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie przenosi własność rzeczy na wierzyciela, a dłużnik zachowuje jedynie prawo posiadania i używania rzeczy.

W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, w świetle którego przy przewłaszczeniu nieruchomości na zabezpieczenie wierzyciel uzyskuje jej własność bezwarunkowo, stając się powiernikiem dłużnika co do jego nieruchomości. Umowa przewłaszczenia zawiera bowiem w sobie - jeżeli chodzi o oświadczenie dłużnika - podwójny skutek zobowiązująco-rozporządzający, zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego. Stanowi ona również podstawę zmiany wpisu w księdze wieczystej. Powiernik ma również możność zbycia nieruchomości. Natomiast stosunkiem prawnym, w oparciu o który dokonujący przewłaszczenia zachowa posiadanie nieruchomości, podobnie jak w sytuacji rzeczy ruchomych oznaczonych indywidualnie i rodzajowo, jest stosunek użyczenia. Czas trwania użyczenia będzie w tym wypadku oznaczony - pokrywać się będzie z czasem trwania stosunku prawnego, stanowiącego przyczynę przeniesienia własności nieruchomości. Warunek pojawia się natomiast przy oświadczeniu w umowie przewłaszczenia odnośnie zwrotnego przeniesienia na dłużnika własności nieruchomości. Przeniesienie to odbywa się właśnie pod warunkiem, którym jest spełnienie świadczenia pieniężnego (kredyt, pożyczka) przez dłużnika.

Stosownie do powyższego, ostateczne przeniesienie przez Pożyczkobiorcę na rzecz Zainteresowanych nastąpiło z chwilą zawarcia umów przewłaszczenia na zabezpieczenie wierzytelności wynikających z Umów pożyczek, tj. w dniu 25 października 2012 r. Tym samym w wyniku ww. przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości weszły do majątku Zainteresowanych. W konsekwencji, planowane przeniesienie własności nieruchomości na Pożyczkobiorcę w 2022 r. nie będzie stanowić dla Zainteresowanych źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach wynikających z art. 30e ww. ustawy, bowiem zostanie dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości (2012 r.).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe**.**

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128, z późn. zm.),

opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy,

źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d) innych rzeczy,

‒ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Przytoczony przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, skutkuje wystąpieniem przychodu. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a kwota uzyskana z tego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Ponadto, przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuje, że dotyczy przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw, które nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej.

Jednakże stosownie do art. 10 ust. 2 pkt 1 ustawy,

przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu - do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu 25 października 2012 r. Zainteresowani zawarli z Pożyczkobiorcą umowę pożyczki nr 1. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu pożyczki wraz z odsetkami w terminie do dnia 25 października 2020 r. Tego samego dnia Zainteresowani zawarli w formie aktu notarialnego umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie nr 1.

W dniu 25 października 2012 r. Zainteresowani zawarli umowę pożyczki nr 2. Dnia 25 października 2012 r. Zainteresowani zawarli umowę przewłaszczenia nr 2.

Następnie, w związku z częściową spłatą pożyczki przez Pożyczkobiorcę w dniu 26 sierpnia 2013 r. w Kancelarii Notarialnej, sporządzony został akt notarialny – zmiana umowy przeniesienia prawa własności lokalu wraz z udziałami w nieruchomości wspólnej oraz umowy zobowiązującej do przeniesienia prawa własności nieruchomości lokalowych oraz umowa przeniesienia prawa własności nieruchomości lokalowej, w której w związku z częściową spłatą pożyczki, w kwocie 70 000 zł, odpowiadającej wartości jednego z lokali przewłaszczonych na zabezpieczenie na mocy Umowy przewłaszczenia nr 2, Zainteresowani przenieśli na rzecz Pożyczkobiorcy prawo własności przedmiotowego lokalu mieszkalnego.

Ww. czynności miały miejsce pomiędzy osobami fizycznymi, nieruchomości przez cały czas są w posiadaniu Pożyczkobiorcy. Zainteresowani zamierzają rozwiązać umowy pożyczek z Pożyczkobiorcą oraz przenieść własność pozostałych przewłaszczonych lokali i nieruchomości na mocy Umów przewłaszczenia nr 1 i 2 z powrotem na Pożyczkobiorcę.

Udzielenie pożyczek nie nastąpiło w ramach działalności gospodarczej, czynności miały miejsce pomiędzy osobami fizycznymi. Pożyczki nr 1 i nr 2 nie zostały w całości spłacone przez Pożyczkobiorcę. Częściowa spłata nastąpiła w 2013 r. Zainteresowani zamierzają rozwiązać umowy pożyczek nr 1 i nr 2 pomimo braku spłaty pożyczek w całości przez Pożyczkobiorcę.

Zgodnie z umową, w przypadku spłaty Zainteresowani zobowiązani byli pod warunkiem całkowitej spłaty pożyczki wraz z należnymi odsetkami w terminie do dnia 25 października 2020 r., przenieść zwrotnie w terminie do dwóch tygodni od dnia spłaty – w stanie wolnym od wszelkich obciążeń i praw osób trzecich - prawo własności na rzecz Pożyczkobiorcy. W umowie nie określono obowiązków pożyczkodawców w sytuacji braku spłaty pożyczek przez Pożyczkobiorcę.

Określono jedynie, że Pożyczkobiorca zobowiązuje się wydać przedmioty przewłaszczenia w przypadku niespłacenia kwoty pożyczki wraz z należnymi odsetkami w terminie wynikającym z umowy pożyczki (25 października 2020 r.), w terminie do dnia 31 października 2020 r. i co do tego obowiązku poddaje się egzekucji wprost z aktu, stosownie do normy art. 777 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego.

Zawarcie umowy o przewłaszczenie zostało ujawnione w księgach wieczystych. W księgach wieczystych w dziale III figuruje także wpis dotyczący zobowiązania Zainteresowanych: zobowiązują się, pod warunkiem całkowitej spłaty pożyczki wraz z należnymi odsetkami, przenieść zwrotnie w terminie do dwóch tygodni od dnia spłaty, w stanie wolnym od wszelkich obciążeń i praw osób trzecich prawo własności.

Wątpliwość Zainteresowanych budzi kwestia, czy powrotne przeniesienie przez Nich prawa własności nieruchomości na Pożyczkobiorcę, pomimo braku dokonania przez niego spłaty części zaciągniętych i zabezpieczonych przewłaszczeniem nieruchomości pożyczek, będzie stanowiło podstawę do naliczenia podatku dochodowego w związku z powrotnym przeniesieniem prawa własności na pożyczkobiorcę.

W związku z powyższym wyjaśnić należy, że przewłaszczenie na zabezpieczenie jest umową nienazwaną, a możliwość jej zawarcia wynika z ogólnej zasady swobody umów zawartej w art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360, z późn. zm.). Podstawowym celem tej umowy jest zabezpieczenie wierzytelności przez przeniesienie na wierzyciela własności oznaczonej rzeczy z równoczesnym zobowiązaniem wierzyciela do korzystania z tej rzeczy w sposób oznaczony w umowie i do powrotnego przeniesienia własności na zbywcę po zaspokojeniu zabezpieczonej wierzytelności. Konstrukcja umowy może opierać się na warunku rozwiązującym, po spełnieniu którego własność automatycznie przechodzi na dłużnika lub warunku zawieszającym, gdzie istnieje dopiero zobowiązanie do przeniesienia własności rodzące obowiązek ponownego zawarcia umowy przenoszącej tę własność. Przewłaszczenie na zabezpieczenie może przybrać dwie formy.

W pierwszym wypadku, przewłaszczenie następuje pod warunkiem rozwiązującym i jest ono stosunkiem obligacyjnym, na podstawie którego właściciel przenosi własność rzeczy ruchomej na wierzyciela – pod warunkiem, iż w razie spłaty przez dłużnika zobowiązań w terminie, umowa o przewłaszczenie ulegnie rozwiązaniu i własność rzeczy przejdzie z mocy prawa z powrotem na dłużnika.

Ta sytuacja ma miejsce w odniesieniu do lokalu o wartości 70 000 zł, którego zwrotu Zainteresowani dokonali w dniu 26 sierpnia 2013 r. w związku z dokonaniem przez Pożyczkobiorcę spłaty części pożyczki w wysokości odpowiadającej wartości lokalu przewłaszczonego przez Zainteresowanych na zabezpieczenie udzielonej pożyczki.

W sytuacji, w której dłużnik nie spełni zobowiązania w terminie, własność rzeczy przechodzi definitywnie i to z mocy prawa na wierzyciela.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że stosownie do art. 157 § 1 Kodeksu cywilnego, własność nieruchomości nie może być przeniesiona pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu.

W drugim przypadku wierzyciel staje się definitywnym właścicielem rzeczy z chwilą zawarcia umowy, jednocześnie zobowiązując się do przeniesienia jej własności na dłużnika w przypadku spełnienia przez tego ostatniego przyjętych na siebie zobowiązań. W tym wypadku do powrotnego przeniesienia własności konieczne jest złożenia oświadczenia woli o przeniesienie własności. Z uwagi na to, że nabycie własności nieruchomości przez wierzyciela następuje bezwarunkowo i bezterminowo, zobowiązanie wierzyciela do zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości na dłużnika po zaistnieniu określonych przesłanek ma charakter obligacyjny. Własność przechodzi od razu na pożyczkodawcę, z tym że mocą umowy jest on zobowiązany powrotnie przenieść własność na pożyczkobiorcę, poprzez złożenie stosownego oświadczenia woli, gdy ten wykona swoje zobowiązanie z tejże umowy w terminie. W tym stanie rzeczy własność nieruchomości przewłaszczonej zostaje „ostatecznie” i „bezwarunkowo” przeniesiona na pożyczkodawcę, mocą jednak umowy obligacyjnej pożyczkodawca zostaje ograniczony w rozporządzaniu tą nieruchomością w zakresie określonym w umowie do upływu terminu spłaty pożyczki oraz zobowiązany do powrotnego przeniesienia własności po wykonaniu zobowiązań z umowy przez pożyczkobiorcę w określonym terminie.

W sprawie będącej przedmiotem wniosku umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie przybrała drugą formę.

W przypadku niewywiązania się dłużnika z obowiązku spłaty pożyczki, wygasa warunek odnośnie złożenia oświadczenia co do zwrotnego przeniesienia na dłużnika własności nieruchomości. Wierzyciel jako bezwarunkowy właściciel nieruchomości przestaje być ograniczony w zakresie rozporządzania nią.

Zainteresowani nabyli przedmiotowe nieruchomości w dniu 25 października 2012 r., a pożyczkodawca nie zwrócił w ustalonym terminie, tj. do 25 października 2020 r., zaciągniętych pożyczek. Po upływie terminu zwrotu pożyczek wygasło roszczenie pożyczkobiorcy o zwrotne przeniesienie na jego rzecz prawa własności nieruchomości. Zainteresowani nie są już zobowiązani do powrotnego przeniesienia własności nieruchomości, gdyż dłużnik nie wykonał w terminie zobowiązań z umowy.

Nie wywiązanie się w terminie z umowy przez dłużnika rodzi skutki w podatku dochodowym. Świadczy o tym art. 10 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego wynika, że przewłaszczenie w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki stanowi źródło przychodów, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 w sytuacji, gdy następuje ostateczne przeniesienie własności nieruchomości, a więc gdy podmiot zobowiązany do zwrotu zaciągniętej pożyczki (kredytu) nie wykona w terminie ciążącego na nim obowiązku.

Mimo że strony zamierzają zawrzeć umowę przeniesienia własności i zwrotu nieruchomości w związku z rozwiązaniem umów pożyczek, to na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prawo własności nieruchomości definitywnie przeszło na Zainteresowanych w 2012 r., z powodu niespełnienia przez dłużnika zobowiązania w terminie.

Tym samym, rozwiązanie Umów pożyczek nr 1 i nr 2 i przeniesienie z powrotem przez Zainteresowanych na Pożyczkobiorcę własności lokali i nieruchomości (przewłaszczonych na zabezpieczenie na mocy Umów przewłaszczenia nr 1 i nr 2), nie będzie się wiązało z zapłatą podatku dochodowego przez Pożyczkodawców. W sprawie nie znajdzie zastosowania art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na fakt, że czynność zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości będzie dokonana po upływie pięcioletniego terminu, o którym mowa w ww. przepisie. Nie będzie zatem stanowić źródła przychodu, z którego dochód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych po stronie Zainteresowanych (pożyczkodawców) na podstawie art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja stanowi ocenę Państwa stanowiska w zakresie określonym we wniosku wspólnym o wydanie interpretacji indywidualnej jako podatek dochodowy od osób fizycznych w kontekście wskazanych przez Państwa w tym wniosku przepisów prawa podatkowego będących przedmiotem interpretacji, tj. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stąd interpretacja nie rozstrzyga o innych obowiązkach i obciążeniach podatkowych.

Końcowo należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani `(...)` (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w `(...)` . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r., poz. 329; ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, ze zm.).