0111-KDIB2-3.4011.282.2017.9.MJ

Interpretacja indywidualna po wyroku sądu

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani:

1. ponownie rozpatruję sprawę Pani wniosku z 5 grudnia 2017 r. (wpływ tego samego dnia za pośrednictwem e-PUAP) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych – uwzględniam przy tym wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 lutego 2022 r. sygn. akt II FSK 1256/19 uchylający wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 13 listopada 2018 r., sygn. akt I SA/Kr 372/18 i uchylający interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 lutego 2018 r., Znak: 0111-KDIB2-3.4011.282.2017.2.SK,

2. stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 grudnia 2017 r. wpłynął Pani wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczył podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przedawnienia zobowiązania kredytowego.

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 stycznia 2018 r. (wpływ 11 stycznia 2018 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W marcu 2017 r. Wnioskodawczyni otrzymała PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-8C, wystawiony przez Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty, jako informację do złożenia deklaracji podatkowej za 2016 r. W informacji o wysokości dochodów zostało wpisane przedawnienie wierzytelności na kwotę przychodu 9.401,75 zł. W niniejszej sprawie toczyło się postępowanie przed Sądem Rejonowym, w którym była rozpoznawana sprawa z powództwa Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego przeciwko Wnioskodawczyni na kwotę 9.401,75. Sąd Rejonowy oddalił powództwo ze względu na przedawnienie wierzytelności. Następnie Sąd Okręgowy oddalił apelację wniesioną przez Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty, tym samym podtrzymując w mocy wyrok Sądu Rejonowego. Sąd Okręgowy Odwoławczy uznał, iż przedawnienie rozpoczęło bieg w kwietniu 2011 roku, po nadaniu BTE klauzuli wykonalności i termin nie został skutecznie zawieszony lub przerwany więc w chwili wytaczania powództwa, roszczenie było już przedawnione w kwietniu 2014 r. (po upływie trzyletniego terminu), gdyż roszczenie związane było z działalnością gospodarczą poprzednika prawnego strony powodowej.

W uzupełnieniu wniosku z 8 stycznia 2018 r. (wpływ 11 stycznia 2018 r.) Wnioskodawczyni wskazała, że:

- umowa kredytu została zawarta dnia 7 września 2008 r. przez Wnioskodawczynię z Bankiem X S.A. Dnia 27 września 2013 r. Bank X S.A. przelał wierzytelność na rzecz Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty,

- Wnioskodawczyni nie jest podmiotem prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą oraz zawarcie umowy kredytu nie nastąpiło w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni podpisała umowę kredytu jako osoba fizyczna,

- zobowiązanie w Banku X S.A. zostało spłacone częściowo przez Wnioskodawczynię, reszta nie była spłacana terminowo,

- zobowiązanie przedawniło się 9 kwietnia 2014 r.

Pytania

1. Czy Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty, prawnie wystawił Wnioskodawczyni PIT-8C z tytułu przedawnienia wierzytelności, jeżeli po stronie Wnioskodawczyni nie nastąpiło trwałe przysporzenie majątkowe i Wnioskodawczyni nie uzyskała dochodu podlegającego opodatkowaniu dochodowemu od osób fizycznych?

2. Czy Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty prawnie wystawił Wnioskodawczyni PIT-8C, jeżeli przedawnienie wierzytelności wyrokiem Sądu nastąpiło w 2014 r. a nie w 2016 r.?

Pani stanowisko w sprawie

Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty wystawił jej PIT-8C niezgodnie z prawdą, ponieważ przedawnienie wierzytelności nastąpiło w 2014 r., a nie w 2016 r. Ponadto, przedawnienie wierzytelności nie jest tożsame z umorzeniem wierzytelności. Istota przedawnienia polega na tym, że po upływie określonego w ustawie terminu, ten przeciwko któremu kieruje się roszczenie może uchylić się od jego zaspokojenia, ale roszczenie przedawnione nie gaśnie, a jedynie nie będzie mogło być przymusowo zrealizowane. Nadto roszczenie takie jest nadal uznawane za prawnie istniejące i obecny wierzyciel może dalej je np. sprzedać. Znajduje to przede wszystkim wyraz w tym, że dłużnik może spełnić to świadczenie, a następnie nie może dochodzić jego zwrotu pomimo terminu przedawnienia, gdyż w świetle prawa spełnił należne zobowiązanie. W związku z przedawnieniem zobowiązania kredytowego, zdaniem Wnioskodawczyni nie nastąpiło po jej stronie trwałe przysporzenie majątkowe i nie powstał przychód podlegający opodatkowaniu, tak jak to występuje w przypadku umorzenia wierzytelności przez bank, bowiem samo przedawnienie zobowiązania nie wywołuje zmiany charakteru zobowiązania na zobowiązanie bezzwrotne i nie powoduje powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W niniejszej sprawie Wnioskodawczyni wniosła również zawiadomienie do Prokuratury Rejonowej o możliwości popełnienia przestępstwa na jej szkodę przez Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty.

W uzupełnieniu wniosku z 8 stycznia 2018 r. (wpływ 11 stycznia 2018 r.) w zakresie stanowiska w sprawie wskazała Pani, że Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty nie miał obowiązku wystawienia jej PIT-8C od przedawnienia wierzytelności za 2016 r. na kwotę 9.401,75 zł gdyż przedawnienie tej wierzytelności nastąpiło 9 kwietnia 2014 r. (wyrokiem Sądu Rejonowego). Wnioskodawczyni nie miała w 2016 r. żadnego przedawnienia wierzytelności w związku z powyższym nie wystąpił obowiązek wystawienia PIT-8C za 2016 r. przez Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty na rzecz Wnioskodawczyni.

Interpretacja indywidualna

Rozpatrzyłem Pani wniosek w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych – 1 lutego 2018 r. wydałem interpretację indywidualną Znak: 0111-KDIB2-3.4011.282.2017.2.SK, w której uznałem Pani stanowisko w zakresie skutków podatkowych przedawnienia zobowiązania kredytowego:

- w części dot. wystawienia informacji PIT-8C za 2016 r. – za prawidłowe,

- w pozostałej części – za nieprawidłowe.

Interpretację doręczono Pani 3 lutego 2018 r.

Skarga na interpretację indywidualną

Pismem z 28 lutego 2018 r., nadanym 1 marca 2018 r., wniosła Pani skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Skarga wpłynęła do Sądu 5 marca 2018 r., następnie została nadana przez Sąd 7 marca 2018 r. Skarga wpłynęła do mnie 13 marca 2018 r.

Wniosła Pani m.in. o uchylenie zaskarżonej interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Postępowanie przed sądami administracyjnymi

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z 13 listopada 2018 r. sygn. akt I SA/Kr 372/18 – oddalił Pani skargę.

Wniosła Pani skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 2 lutego 2022 r., sygn. akt II FSK 1256/19 uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 13 listopada 2018 r., sygn. akt I SA/Kr 372/18 i uchylił interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 lutego 2018 r., Znak: 0111-KDIB2-3.4011.282.2017.2.SK.

Akta sprawy wpłynęły do mnie 4 lipca 2022 r.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.):

Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

- uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyroku;

- ponownie rozpatruję Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm., dalej: „updof”):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W myśl art. 11 ust. 1 updof:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Źródłem przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych, są między innymi inne źródła, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 updof.

W myśl art. 20 ust. 1 updof:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Zwrot w „szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

W tym miejscu należy wskazać, że stosownie do postanowień art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. 2017 r. poz. 1876 ze zm.):

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Na podstawie art. 42a updof:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że 7 września 2008 r. zawarła Pani z Bankiem X S.A. umowę kredytu. Dnia 27 września 2013 r. Bank X S.A. przelał wierzytelności z tytułu umowy kredytu na rzecz Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego. W sprawie toczyło się postępowanie przed Sądem Rejonowym z powództwa Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego przeciwko Wnioskodawczyni na kwotę 9.401,75 zł. Sąd Rejonowy oddalił powództwo ze względu na przedawnienie wierzytelności. Sąd Okręgowy Odwoławczy uznał, iż przedawnienie rozpoczęło bieg w kwietniu 2011 roku, po nadaniu klauzuli wykonalności i termin nie został skutecznie zawieszony lub przerwany więc w chwili wytaczania powództwa, roszczenie było już przedawnione w kwietniu 2014 r. (po upływie trzyletniego terminu).

W związku z powyższym opisem należy wskazać, że instytucja przedawnienia uregulowana została w art. 117-125 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.).

Zgodnie z art. 117 § 1 ww. Kodeksu:

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu.

Przy czym, w myśl art. 117 § 2 ww. Kodeksu:

Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Przedawnienie zobowiązania jest zdarzeniem prawnym, powodującym określone skutki w zakresie możliwości dochodzenia zobowiązań.

W świetle powyższego zobowiązanie przedawnione przekształca się w tzw. zobowiązanie naturalne. Nie może ono być wyegzekwowane pod przymusem, ani też zasądzone przez sąd powszechny, jeżeli dłużnik powoła się na upływ terminu przedawnienia. Spełnienie takiego świadczenia nie jest jednak traktowane jako świadczenie nienależne, skutkujące bezpodstawnym wzbogaceniem wierzyciela. Zobowiązany z tytułu przedawnionej wierzytelności w dalszym ciągu jest bowiem traktowany jako dłużnik.

Skoro zobowiązania cywilnoprawne nie wygasają na skutek przedawnienia, to nie można twierdzić, że samo przedawnienie rodzi dla dłużnika wymierną korzyść – jest on bowiem formalnie w dalszym ciągu zobowiązany do wykonania świadczenia.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku opisu sprawy należy stwierdzić, że przedawnienie Pani zobowiązania względem Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego nie spowodowało powstania po Pani stronie przychodu podatkowego z nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa w art. 11 ust. 1 updof.

W związku z powyższym, Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty nie miał w opisywanej sprawie obowiązku sporządzania informacji PIT-8C, o której mowa w art. 42a updof.

Podsumowując, Pani stanowisko należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).