0114-KDIP2-1.4011.520.2022.1.MW

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego dotyczące podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 czerwca 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 22 czerwca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości w przypadku wydatkowania środków na nabycie lokalu mieszkalnego przy ul. D.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Dnia 21 maja 2018 roku nabyła Pani działkę numer …/18 w obrębie (…) będąc w związku małżeńskim, do majątku osobistego, na podstawie umowy darowizny od swojego taty. Na działce tej wraz z mężem postanowiła Pani wybudować dom, na który musieli Państwo zaciągnąć kredyt hipoteczny. Podjęli Państwo kroki zmierzające do podziału ww. działki, aby tylko na jednej części wybudować dom. Ww. działka została podzielona na działki o numerach …/40 i …/41 oraz udział ½ części w działkach o numerach …/39 i …/42 stanowiących wewnętrzną drogę dojazdową.

Dnia 29 sierpnia 2018 roku podpisali Państwo umowę kredytową na budowę domu – hipoteka umowna łączna do sumy 615.060,00 złotych. Następnie rozpoczęli Państwo budowę domu jednorodzinnego z poddaszem użytkowym zgodnie z wydanym pozwoleniem na budowę na działce o numerze …/41. W wyniku nietrafnych decyzji, zaprojektowanego zbyt dużego domu, ciągle rosnących cen materiałów budowlanych okazało się, iż nie są Państwo w stanie dociągnąć budowy do końca, a wysoka rata kredytu zaczęła Państwu nadmiernie ciążyć.

Pani teściowa J Z-Ł podjęła decyzję o sprzedaży swojego mieszkania i darowaniu Państwu pieniędzy na częściową spłatę kredytu hipotecznego. Decyzja ta wiązała się ze wspólnym zamieszkaniem w mieszkaniu, a następnie w budowanym domu. Niestety po częściowej spłacie kredytu okazało się, iż mimo wszystko nie stać Państwa na dokończenie budowy, a nadto relacje rodzinne spowodowane wspólnym zamieszkiwaniem z teściową zaczęły się mocno pogarszać.

Decyzją z dnia 7 sierpnia 2020 roku dokonali Państwo podziału działki o numerze …/ 40 na działki o numerach …/56, …/57 i …/ 58, celem sprzedaży i zakupienia dwóch nieruchomości - gdyż wspólne zamieszkiwanie z uwagi na różnicę charakterów (częste spory), małe dziecko, psa teściowej nie mogło dalej mieć miejsca. Stan zdrowia teściowej uległ znacznemu pogorszeniu, bardzo często chorowała, przeszła COVID-19, zaczęła mieć problemy z kręgosłupem, co wiązało się z koniecznością dużej pomocy z Państwa strony.

Dnia 23 kwietnia 2021 roku aktem notarialnym sprzedała Pani (na prawach majątku osobistego) nieruchomość stanowiącą zabudowaną działkę numer …/41, nieruchomość stanowiącą niezabudowane działki o numerach …/56, …/57, …/58, udział ½ części w nieruchomości stanowiącej niezabudowane działki numer …/39 oraz `(...)`/42 wykorzystywanej jako wewnętrzna droga dojazdowa za kwotę 835.000,00 złotych, z czego kwota 199.530,94 zł została przeznaczona na spłatę zadłużenia z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego na budowę sprzedawanego domu.

Za resztę osiągniętego przychodu ze sprzedaży ww. nieruchomości dnia 10 maja 2021 roku wraz z mężem zawarła pani dwie umowy kupna mieszkań do majątku wspólnego. Pierwsza nieruchomość to lokal mieszkalny przy ulicy W oznaczony numerem (…) o powierzchni użytkowej 54,37 m2. W tym mieszkaniu zamieszkała Pani z mężem oraz córką. Druga nieruchomość to lokal mieszkalny przy ulicy D oznaczony numerem (…) o powierzchni 38,97 m2, w którym zamieszkała Pani teściowa. Zarówno mąż jak i Pani bardzo często przebywają w mieszkaniu przy ulicy D z uwagi na ww. pogorszony stan zdrowia mamy męża. Pies teściowej przyzwyczajony jest do wczesnego wychodzenia na spacer, z rana po godzinie 5. Między innymi z uwagi na to mąż lub Pani w razie konieczności nocują w mieszkaniu przy ulicy D, aby go z rana wyprowadzić na spacer. Weekendami bardzo często przebywają Państwo z teściową z uwagi na jej doskonałe relacje z Państwa córką. Nowo nabyte mieszkanie przy ul. D w (…) zostało zakupione na własne cele mieszkaniowe. Nie zamierza Pani dokonywać zbycia tego mieszkania ani go wynajmować (z uwagi na to, że mieszka tam Pani teściowa, a mamą Pani męża). Zakupu powyższego mieszkania dokonali Państwo kierując się własnym dobrem. Dnia 29.03.2022 roku urodziła się Państwu druga córka. Mając na uwadze nie duży metraż mieszkania przy ulicy W postanowili Państwo je sprzedać i kupić dom. Z uwagi na fakt, iż dom zakupili Państwo poza granicami miasta (…), w miejscowości (…), mieszkanie przy ulicy D jest Państwu jeszcze bardziej potrzebne i będzie częściej przez Państwa użytkowane. Wskazała Pani iż ważne jest również to, że w każdej chwili mogą Państwo w tym mieszkaniu nocować, co jest przez Państwa praktykowane obecnie, po sprzedaży mieszkania przy ul. W do czasu wykończenia domu w (…). Po przeprowadzeniu się do domu w (…) będą Państwo z tego mieszkania również korzystać, dlatego, że Pani mąż pracuje w systemie zmianowym i np. będzie mógł zaczekać po pracy na możliwość odbioru córki z przedszkola. Nadmienia Pani, iż mąż stara się o zmianę systemu pracy na taką, gdzie będzie miał przerwę w ciągu dnia, wtedy również będzie (podczas tej przerwy) przebywał w mieszkaniu przy ulicy D. W przyszłości córki po szkole będą mogły zaczekać u babci na to, aż Pani, czy mąż będą mogli odebrać je po pracy lub będą mogły zostać tam na noc. W przyszłości zamierzają Państwo zamieszkać w mieszkaniu przy ul. D, po zakończeniu aktywności zawodowej, bądź jej ograniczeniu, czy też wyprowadzce dzieci. Wskazała Pani, iż nie zamierzają go zbywać ani też wynajmować. Nie zakupili go też w celach inwestycyjnych, ale z myślą o zapewnieniu sobie wygodnego życia i tańszego utrzymania na przyszłość.

Pytanie

Czy zakup mieszkania przy ul. D. kwalifikuje się jako własny cel mieszkaniowy i upoważnia Panią do zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że nabyte mieszkanie przy ul. D służy i będzie służyło w celu realizacji własnych celów mieszkaniowych, a tym samym powinna Pani być zwolniona od podatku dochodowego od osób fizycznych w rozumieniu przepisu art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Zatem w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w ww. artykule, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma forma prawna oraz moment nabycia.

Przedstawiła Pani informacje, z których wynika, że:

1. 21 maja 2018 r. nabyła Pani działkę numer …/18 w obrębie (…) będąc w związku małżeńskim, do majątku osobistego, na podstawie umowy darowizny od Pani taty;

2. Ww. działka została podzielona na działki o numerach …/40 i …/41 oraz udział ½ części w działkach o numerach …/39 i …/42 stanowiących wewnętrzną drogę dojazdową.

3. Następnie rozpoczęła Pani z mężem budowę domu jednorodzinnego z poddaszem użytkowym zgodnie z wydanym pozwoleniem na budowę na działce o numerze …/41.

4. Decyzją z dnia 7 sierpnia 2020 roku dokonali Państwo podziału działki o numerze …/40 na działki o numerach …/56, …/57 i …/ 58, celem sprzedaży i zakupienia dwóch nieruchomości – gdyż wspólne zamieszkiwanie z teściową z uwagi na różnicę charakterów (częste spory), małe dziecko, psa teściowej nie mogło dalej mieć miejsca.

5. Dnia 23 kwietnia 2021 roku aktem notarialnym sprzedała Pani (na prawach majątku osobistego) nieruchomość stanowiącą zabudowaną działkę numer …/41, nieruchomość stanowiącą niezabudowane działki o numerach …/56, …/57, …/58, udział ½ części w nieruchomości stanowiącej niezabudowane działki numer …/39 oraz …/42 wykorzystywanej jako wewnętrzna droga dojazdowa.

Zatem sprzedaż nieruchomości nabytej 21 maja 2018 roku do majątku osobistego, na podstawie umowy darowizny od Pani taty, będzie stanowić dla Pani źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ zostanie dokonana przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)- c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy:

Podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

W świetle art. 19 ust. 1 tej ustawy:

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Zgodnie z art. 19 ust. 3 ustawy:

Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć m.in. związane ze zbyciem koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej.

Od kosztów odpłatnego zbycia należy odróżnić koszty uzyskania przychodu, których zasady ustalania określone zostały w art. 22 ust. 6c i 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

W myśl art. 22 ust. 6d:

Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c.

Zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy:

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c, ustala się na podstawie faktur VAT (podatek od towarów i usług) w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Stosownie natomiast do art. 30e ust. 4 ww. ustawy:

Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub

2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Stosownie do art. 30e ust. 5 tej ustawy:

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

W przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy, podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie (art. 30e ust. 7 ww. ustawy).

Wskazać należy, że w myśl przepisu art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy:

Wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Cytowany powyżej przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym wiąże skutki prawne w postaci zwolnienia od opodatkowania z faktem przeznaczenia - w warunkach określonych w ustawie – uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych dochodu wyłącznie na własne cele mieszkaniowe wymienione w przepisie art. 21 ust. 25 ww. ustawy.

Stosownie do art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Z art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika natomiast, że:

Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach. Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się również niestanowiące własności lub współwłasności podatnika budynek, lokal lub pomieszczenie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, podatnik nabędzie ich własność lub współwłasność albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach, jeżeli uprzednio prawo takie mu nie przysługiwało.

Zawarte w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyliczenie wydatków mieszkaniowych ma charakter wyczerpujący. Tylko realizacja w wymaganym terminie celów w nim wymienionych pozwala na zwolnienie z opodatkowania dochodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości.

Omawiana regulacja art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy wprowadza również termin, w jakim należy dokonać wydatkowania przychodu ze zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego, aby uprawniało ono do skorzystania z omawianej ulgi podatkowej.

Warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest, aby przychód ten został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych limituje wartość dochodu, jaki podlega zwolnieniu do wysokości, która odpowiada iloczynowi:

- dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz

- udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z tego odpłatnego zbycia.

Podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia określonego w przywołanym wcześniej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jest przeznaczenie przychodów uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych na własne cele mieszkaniowe wymienione w przepisie art. 21 ust. 25 ww. ustawy począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie środków z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych na wskazane w ustawie „własne cele mieszkaniowe” podatnika.

Katalog wydatków stanowiących „własne cele mieszkaniowe” podatnika wymieniony w art. 21 ust. 25 ustawy ma charakter zamknięty – jest to wyliczenie enumeratywne. Ustawodawca formułując zwolnienie przedmiotowe, w sposób jednoznaczny wskazał realizację celów mieszkaniowych, które pozwalają na skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania dochodu ze sprzedaży.

W ww. przepisie ustawodawca wskazał, że przychód ze sprzedaży ma zostać wydatkowany na „własne cele mieszkaniowe”. Poprzedzenie wyrażenia „cele mieszkaniowe” przymiotnikiem „własne”, świadczy o tym, że ustawodawca przewidując podstawę do zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 131 i dopisując ten przymiotnik, przesądził, że celem nadrzędnym jest możliwość uwzględnienia przy obliczaniu dochodu zwolnionego z opodatkowania tylko takich wydatków, które poniesione zostały na zaspokojenie „własnych” potrzeb mieszkaniowych podatnika.

Samo poniesienie wydatku na zakup lokalu mieszkalnego, nie świadczy jeszcze o tym, że została spełniona przesłanka uprawniająca do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania.

Warunkiem zwolnienia podatkowego jest wykazanie przez podatnika, że wydatek poniesiony został na zrealizowanie jego własnych celów mieszkaniowych. Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, według stanowiska prezentowanego w orzecznictwie i doktrynie, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”.

Sądy administracyjne podkreślają, że zwolnienie z opodatkowania dochodów opisanych w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma charakter mieszany, podmiotowo-przedmiotowy. Wydatkowanie środków na określony przedmiot w połączeniu z funkcją jaką ten przedmiot realizuje na rzecz nabywcy – zaspokojenie jego niezaspokojonych celów mieszkaniowych.

W świetle takiego wyjaśnienia nie zaspokaja swoich własnych celów mieszkaniowych osoba, która posiadając własne miejsce zamieszkania nabywa kolejne nieruchomości w celach lokaty kapitału, prowadzenia inwestycji w postaci najmu, remontu celem późniejszej ich odsprzedaży z zyskiem lub dla realizacji potrzeb mieszkaniowych innych osób, np. dzieci, rodziców. Same subiektywne deklaracje podatników o nabyciu budynku lub lokalu w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych nie są wystarczające do uzyskania zwolnienia podatkowego. Nie wystarczy poczynienie wydatków na nabycie, lecz konieczne jest, aby nastąpiło to jednocześnie w celu realizacji własnych potrzeb mieszkaniowych. Organy podatkowe mają prawo do własnej oceny artykułowanych przez podatników subiektywnych motywów zakupu nieruchomości mieszkalnych i późniejszych decyzji co do dalszych losów tych nieruchomości. Weryfikacji takiej dokonuje się poprzez porównanie obiektywnych faktów związanych z zakupem i późniejszym losem nieruchomości do deklarowanych motywów działania podatnika. Przy czym motywy te muszą być potwierdzone obiektywnymi faktami.

Intencją ustawodawcy tworzącego zwolnienie przedmiotowe w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zachęcanie podatników do nabywania w miejsce zbywanych nieruchomości czy praw majątkowych, innych nieruchomości lub praw przeznaczonych do zaspokajania ich indywidualnych potrzeb mieszkaniowych a nie realizacja jakichkolwiek i czyichkolwiek celów mieszkaniowych. Potwierdza to poprzedzenie wyrażenia „cele mieszkaniowe” przymiotnikiem „własne”. Zwolnienie dotyczy zatem realizowania przez podatnika swoich celów mieszkaniowych, czyli własnych potrzeb mieszkaniowych.

Z opisu sprawy wynika, że środki uzyskane ze sprzedaży 23 kwietnia 2021 r. opisanych nieruchomości (tj. nieruchomości stanowiącej zabudowaną działkę numer …/41, nieruchomości stanowiącej niezabudowane działki o numerach …/56, …/57, …/58, udział ½ części w nieruchomości stanowiącej niezabudowane działki numer …/39 oraz …/42 wykorzystywanej jako wewnętrzna droga dojazdowa), zostały przeznaczona na spłatę zadłużenia z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego na budowę sprzedawanego domu, zaś za resztę osiągniętego przychodu ze sprzedaży ww. nieruchomości dnia 10 maja 2021 roku wraz z mężem zawarła Pani dwie umowy kupna mieszkań do majątku wspólnego. Pierwsza nieruchomość to lokal mieszkalny przy ulicy W oznaczony numerem (…) o powierzchni użytkowej 54,37 m2. W tym mieszkaniu zamieszkała Pani z mężem oraz córką. Druga nieruchomość to lokal mieszkalny przy ulicy D oznaczony numerem (…) o powierzchni 38,97 m2, w którym zamieszkała Pani teściowa. Przedstawiła Pani, iż nowo nabyte mieszkanie przy ul. D w (…)zostało zakupione na własne cele mieszkaniowe. Nie zamierza Pani dokonywać zbycia tego mieszkania ani go wynajmować (z uwagi na to, że mieszka tam Pani teściowa, a mama Pani męża). Zakupu powyższego mieszkania dokonała Pani wraz z mężem kierując się własnym dobrem. Z uwagi na fakt, iż zakupili Państw dom poza granicami miasta (…), w miejscowości (…), mieszkanie przy ulicy D jest Państwu jeszcze bardziej potrzebne i będzie częściej przez Państwa użytkowane. W przyszłości córki po szkole będą mogły zaczekać u babci na to, aż Pani, czy mąż będą mogli odebrać je po pracy lub będą mogły zostać tam na noc. W przyszłości zamierzają Państwo zamieszkać w mieszkaniu przy ul. D, po zakończeniu aktywności zawodowej, bądź jej ograniczeniu, czy też wyprowadzce dzieci. Wskazała Pani, iż nie zamierzają go zbywać ani też wynajmować. Nie zakupili go też w celach inwestycyjnych, ale z myślą o zapewnieniu sobie wygodnego życia i tańszego utrzymania na przyszłość.

W sytuacji przedstawionej we wniosku trudno mówić o zamiarze realizacji własnego celu mieszkaniowego w stosunku do lokalu mieszkalnego przy ulicy D, ponieważ zamiar ten uzależniony jest od zdarzeń przyszłych i niepewnych. Mieszkanie to zakupione zostało celem zamieszkania w nim przez teściową, dopiero w przyszłości celem zamieszkania przez Panią i męża.

W celu spełnienia warunków skorzystania ze zwolnienia nabycie musi być dokonane na własne cele mieszkaniowe. Nie jest wystarczająca sama Pani deklaracja, że poprzez wskazany zakup ww. nieruchomości realizuje swój cel mieszkaniowy.

Mając na uwadze opis stanu faktycznego oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że wydatkowanie przychodu na nabycie przez Panią lokalu mieszkalnego przy ulicy D, w którym będzie mieszkała Pani teściowa, nie stanowi o realizacji Pani własnych celów mieszkaniowych. Fakt, że jest Pani wraz z mężem zobowiązana do sprawowania opieki nad teściową, nie mieścić się w pojęciu „zaspokajania własnych potrzeb mieszkaniowych” objętych dyspozycją przepisu art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dochód w tej części nie będzie korzystał ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa ww. przepisie i podlegał będzie opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym zgodnie z art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pani zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), ul. (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).