Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
19 maja 2022 r. wpłynął Pani wniosek wspólny z 16 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia działek nr 1 i 2.
Treść wniosku jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
- Zainteresowany będący stroną postępowania:
Pani MK
(ul. …)
- Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
Pani HSz
(ul. …)
- Zainteresowany niebędący stroną postępowania
Pani MM
(ul. …)
- Zainteresowany niebędący stroną postępowania
Pani KP
(ul. …)
- Zainteresowany niebędący stroną postępowania
Pani KP1
(ul. …)
Opis zdarzenia przyszłego
Sprawa dotyczy nieruchomości o pow. 1,1248 ha położonej w (`(...)`) przy ul. (`(...)`). Nieruchomość jest przedmiotem dziedziczenia po zmarłym w dniu 11 października 1991 r. HP i jego żonie HP1 zmarłej w dniu 16 grudnia 2015 r. Z małżeństwa HHP urodziło się czworo dzieci: syn JP, trzy córki: HSz, MM i MK.
Spadkobiercami po HP byli żona HP1, syn JP i córki H, M i M1.
Po śmierci HP zmarł w dniu 9 marca 2015 r. syn JP spadkobiercami po JP były: żona KP i córka KP1.
Następnie w dniu 16 grudnia 2015 r. zmarła HP1 i dziedzicami po niej były córki H, M i M1 oraz wnuczka, córka JP – KP1.
Tak więc spadkobiercami całej nieruchomości są córki HSz, MM i MK oraz synowa P i wnuczka KP1. Obecnie oprócz KP1 wszyscy spadkobiercy są w wieku emerytalnym nawet bardzo zaawansowanym.
W pewnym momencie spadkobiercy postanowili, że podzielą nieruchomość na dwie działki na jednej działce nr (`(...)`)/1 o powierzchni 3000 m2 stoi dom mieszkalny i budynek gospodarczy. Jest to dom rodzinny spadkobierców tzw. ojcowizna. Z tej działki chciał korzystać jeden ze spadkobierców.
Druga natomiast działka, która jest pusta o nr (`(...)`)/2 o pow. 8248 m2 miała być sprzedana. Obecnie spadkobierca, który chciał mieć na własność działkę nr (`(...)`)/1 o pow. 3000 m2 doszedł do wniosku, że z uwagi na wiek, stan zdrowia, konieczność remontu budynku i konieczność spłaty pozostałych spadkobierców zmuszony jest zrezygnować z jej posiadania. W tej sytuacji do sprzedaży mogą być przeznaczone obie działki.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego
W uzupełnieniu wniosku wszyscy Zainteresowani wskazali, że posiadają nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.
Nabycie nieruchomości w (`(...)`) przy ul. (`(...)`) przez HP i HP1 nastąpiło w dniu 12 maja 1970 r. Na podstawie prawomocnego Postanowienia Sądu stwierdzającego nabycie własności drogą zasiedzenia sygn. Akt (`(...)`).
Nieruchomość została nabyta na zasadzie współwłasności majątkowej małżeńskiej.
HP i HP1 byli właścicielami przedmiotowej nieruchomości, co potwierdza wpis w księdze wieczystej KW nr (`(...)`).
Nabycie spadku po zmarłych HP i HP1 nastąpiło na podstawie Aktów Poświadczenia Dziedziczenia sporządzonych w dniu 23 marca 2016 r. /Rep. A nr (`(...)`) i (`(...)`)/.
Nabycie spadku po JP nastąpiło na podstawie Aktu Poświadczenia Dziedziczenia sporządzonego w dniu 4 listopada 2015 r. /Rep. A nr (`(...)`)/.
W spadku po HP zm. 11 października 1991 r. nabyli:
- żona HP1 ¼ części
- syn JP, córki: HJSz, MZM i MJK po 3/16 każde z nich.
Po śmierci JP, który zmarł 9 marca 2015 r. spadek po nim na podstawie Aktu Poświadczenia Dziedziczenia nabyły:
- KP– żona
- KP1– córka
w udziałach wynoszących po ½ części każda.
Po śmierci HP zm. 16 grudnia 2015 r. spadek po niej na podstawie Aktu Poświadczenia Dziedziczenia nabyły córki: HJSz, MZM i MJK oraz wnuczka KP w udziałach wynoszących po ¼ części każda z nich.
Po śmierci HP nie został dokonany dział spadku ani zniesienie współwłasności.
Po śmierci HP1 nie został dokonany dział spadku ani zniesienie współwłasności.
Po śmierci JP nie został dokonany dział spadku ani zniesienie współwłasności.
Zainteresowani wskazali, że nie robiono działu spadku i nie było żadnych spłat i dopłat.
Planowane zbycie przez Zainteresowanych nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej, gdyż nikt z Państwa działalności nie prowadzi.
Na nieruchomościach/działkach o nr 1 i 2 będących przedmiotem planowanej sprzedaży nie była i nie będzie do momentu sprzedaży prowadzona pozarolnicza działalność gospodarcza.
MK była czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług VAT (podatek od towarów i usług) w czasie prowadzenia działalności gospodarczej od wejścia w życie podatku VAT do dnia zamknięcia działalności (sklep spożywczy) w 2005 r. Pozostali zainteresowani nie byli nigdy czynnymi płatnikami VAT.
Od momentu nabycia spadku do chwili obecnej obie działki (`(...)`/1 i `(...)`/2) nie były wykorzystywane w żaden sposób.
Budynek mieszkalny i budynki gospodarcze nie były wykorzystywane do działalności gospodarczej przez żadnego ze spadkobierców.
Budynki nie były przedmiotem umów najmu, dzierżawy ani umów o podobnym charakterze.
Działki (`(...)`)/1 i (`(...)`)/2 nie były i nie są wykorzystywane w działalności gospodarczej ani w działalności rolniczej przez spadkobierców. Żaden ze spadkobierców nie wykorzystywał rolniczo żadnej z działek i nie był z tego tytułu podatnikiem VAT.
Ani Pani, ani pozostali zainteresowani nie są i nie byli ryczałtowymi rolnikami.
Ani Pani, ani żaden z zainteresowanych nie dokonywał sprzedaży produktów rolnych z własnej działalności rolniczej i nie był z tego tytułu podatnikiem podatku VAT.
Obie działki (`(...)`/1 i `(...)`/2) mające być przedmiotem sprzedaży nie były i nie są przedmiotem najmu lub dzierżawy oraz nigdy Zainteresowani nie czerpali z tych działek pożytku.
Ani Pani, ani pozostali Zainteresowani nie występowali o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla działek (`(...)`)/1 i (`(...)`)/2.
Ani Pani, ani pozostali Zainteresowani nie wnosili o wydanie decyzji o warunkach zabudowy, zagospodarowania terenu dla działek (`(...)`)/1 i (`(...)`)/2.
Żadne działania ani przez Panią ani pozostałych Zainteresowanych dotyczące zwiększenia wartości działek nie były poczynione.
Wszyscy spadkobiercy zawarli umowę przedwstępną sprzedaży działek (`(...)`)/1 i (`(...)`)/2 w dniu 10 sierpnia 2022 r. przy czym:
- nie uwarunkowano zawarcia końcowej umowy sprzedaży wyrażeniem przez sprzedających zgody na dysponowanie działkami (`(...)`)/1 i (`(...)`)/2,
- nie uwarunkowano zawarcia końcowej umowy udzieleniem pełnomocnictwa,
- warunkiem zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży będzie wydanie przez Krajową Informację Skarbową decyzji zawierającej interpretację prawa podatkowego, z treści której wynikało będzie, iż planowana sprzedaż nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Przed Sprzedażą ww. działek nie będą Państwo udzielać pełnomocnictw osobom trzecim do występowania w Państwa imieniu w żadnym zakresie.
Nie podejmowali Państwo żadnych działań marketingowych w celu sprzedaży działek. Nabywcę skierowali do Państwa znajomi.
Działki zamierzają Państwo sprzedać ponieważ nieruchomość jest Państwu zbędna (nikt z niej nie korzysta), a czas powoduje jej niszczenie i dewastację oraz konieczność przeprowadzenia prac typu wycinanie gałęzi wychodzących na ulicę odśnieżanie chodnika itp. na które nikt z Państwa ze względu na wiek i stan zdrowia nie ma sił ani środków.
MZM nie sprzedawała żadnej działki.
HJSz kilkanaście lat temu sprzedała z mężem ZSz (wspólnota majątkowa) garaż, który użytkowali od lat 60-tych ub. wieku nie pamięta Pani dokładnej daty sprzedaży. Pieniądze ze sprzedaży przeznaczyła na leczenie i codzienne życie. Jest osobą niepełnosprawną (I grupa inwalidzka). Z tytułu sprzedaży nie odprowadzała podatku VAT, nie składała deklaracji VAT ani zgłoszenia VAT-R.
MJK sprzedała współwłasność w 1/4 nieruchomości o powierzchni 4886 m2 zakupioną z innymi osobami w dniu 31 maja 1990 r., która była nieruchomością rolną. Nieruchomość kupiona została na wspólność majątkową małżeńską w celu wykorzystania na cele rodzinne. Nieruchomość była niezabudowana, nie była przez Panią wykorzystywana w żaden sposób (leżała odłogiem), od momentu wejścia w posiadanie do momentu sprzedaży. Sprzedaż 1/4 nieruchomości została dokonana w dniu 21 lipca 2021 r., a przyczyną była zbędność tej nieruchomości na cele rodzinne (dom rodzinny wybudowała Pani z mężem na działce darowanej przez ojca męża i Pani też jest jej współwłaścicielem). Z tytułu sprzedaży 1/4 udziału nie płaciła Pani podatku VAT, nie składała też deklaracji VAT oraz zgłoszenia rejestracyjnego. Uzyskane środki ze sprzedaży umieściła Pani na koncie bankowym i są pożytkowane jako dodatek do emerytury, na leki i inne potrzeby życia codziennego.
KP sprzedała udział w mieszkaniu odziedziczonym po rodzicach wspólnie z dwiema siostrami, mieszkanie odziedziczyły aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia 7 listopada 2017 r. Umowę notarialną sprzedaży zawarto w dniu 28 listopada 2017 r. podatek dochodowy od tej transakcji uiszczono. Nie płaciła podatku VAT, nie składała deklaracji VAT ani zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R
KP1 wraz z mężem PW (współwłasność majątkowa) sprzedała w swoim życiu dwie nieruchomości: w 2018 r. działkę budowlaną 1200 m2 położoną we wsi (`(...)`), którą nabyli w 1998 r. celem budowy domu. Jednak zmienili plany, nie budowali tam domu. Drugą działkę budowlaną 1500 m2 położoną we wsi (`(...)`) , którą nabyli w 2013 r. sprzedali w 2019 r. ponieważ na niej również nie zdecydowali się w końcu budować domu. Ostatecznie w 2017 r. kupili stary dom, w którym obecnie mieszkają, a uzyskane ze sprzedaży działek pieniądze przeznaczyli na spłatę kredytu zaciągniętego na zakup oraz na jego remont. Obie działki nie były w międzyczasie w żaden sposób wykorzystywane. Obie były niezabudowane. Z tytułu sprzedaży działek nie odprowadzali podatku VAT i nie składali deklaracji VAT-7 ani zgłoszenia VAT-R.
Pani posiada w przyszłości do sprzedaży jeszcze jedną nieruchomość. Nieruchomość ma powierzchnię 2400 m2, jest zabudowana domem jednorodzinnym w którym od 2001 r. mieszkała cała Pani rodzina. Obecnie toczy się między Panią a mężem sprawa o rozwód sygn. (`(...)`) w (`(...)`) – po rozwodzie dokona Pani podziału majątku wspólnego i działka wraz z domem zostanie sprzedana.
HJSz nie posiada innych nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży.
MZM nie posiada innych nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży.
KP nie posiada innych nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży.
KP1 nie posiada innych nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży.
Środki uzyskane ze sprzedaży działek przeznaczą Państwo:
HJSz – na leczenie, bieżące wydatki oraz lokatę.
MZM– na remont mieszkania, wymianę wyposażenia, bieżące wydatki i lokatę.
MJK– zamierza przeznaczyć na zakup mieszkania aby po rozwodzie zapewnić sobie warunki mieszkaniowe.
KP przeznaczy środki na założenie lokat.
KP1– najprawdopodobniej na zakup mieszkania dla dorosłej córki lub założy lokatę.
Dla działki nr (`(...)`)/2 nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego, działka nie jest objęta decyzją o warunkach zabudowy ani decyzją o lokalizacji inwestycji celu publicznego, działki będące przedmiotem sprzedaży nie były wykorzystywane przez Państwa do żadnej działalności w tym działalności zwolnionej od podatku.
Odnośnie budynku mieszkalnego i gospodarczego znajdujących się na działce (`(...)`)/1, pierwsze zajęcie budynku mieszkalnego i gospodarczego nastąpiło w dniu 1 maja 1971 r. po zakończeniu budowy, budynki nie były nigdy przedmiotem umów najmu, dzierżawy lub umów o podobnym charakterze, nie ponosili Państwo wydatków na ulepszenie ww. budynków, ww. budynki od czasu objęcia przez Państwa spadku nie były przez Państwa użytkowane ani w żaden sposób wykorzystywane.
Pytania
1. Czy w przypadku sprzedaży przez spadkobierców jednej działki jednostce prowadzącej działalność gospodarczą lub osobie fizycznej sprzedające (córki, synowa i wnuczka) będą zobowiązane zapłacić podatek VAT i podatek dochodowy?
2. Czy w przypadku sprzedaży przez spadkobierców obu działek temu samemu nabywcy będącemu jednostką gospodarczą lub innym nabywcom, z których jeden jest nabywcą a drugi osobą prywatną sprzedające będą zobowiązane zapłacić podatek VAT i podatek dochodowy?
Niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie podatku od towarów i usług wniosek zostanie rozpatrzony odrębnym rozstrzygnięciem.
Stanowisko Zainteresowanych w sprawie
Państwa zdaniem żaden podatek nie jest należny od nikogo, zarówno w przypadku sprzedaży jednostce gospodarczej jak i osobie fizycznej. W obu podanych przypadkach w Państwa ocenie sprzedaż działki lub działek nie stanowi działalności handlowej, a jest jedynie sprzedażą ojcowizny, która Państwa rodzice (Spadkodawcy) użytkowali od lat sześćdziesiątych ub. wieku, a Państwo odziedziczyli ponad 5 lat temu. Jako Spadkobiercy i obecnie współwłaściciele nie są Państwo w stanie dokonać własnej prawidłowej oceny prawnej stanu faktycznego. Z tego co Państwu mówią osoby bliskie i znajome, to w żadnym podanym przypadku, żadnego podatku nie powinni Państwo płacić.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d. innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Aby przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości mógł zostać zaliczony do źródła przychodów określonego wyżej wskazanym przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 cyt. ustawy, spełnione powinny zostać dwie podstawowe przesłanki:
- odpłatne zbycie nieruchomości nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej (nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej) oraz
- zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
Odrębnym źródłem przychodów jest, wskazana w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy pozarolnicza działalność gospodarcza.
Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej – oznacza to działalność zarobkową:
a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
W myśl art. art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Z okoliczności przedstawionych w opisie sprawy wynika m.in., że zamierzają Państwo sprzedać jedną lub obie działki nr 1 i 2. Działka nr 1 zabudowana jest domem mieszkalnym i budynkiem gospodarczym natomiast działka nr 2 jest niezabudowana. Od momentu nabycia spadku do chwili obecnej obie działki 1 i 2 nie były wykorzystywane w żaden sposób. Budynek mieszkalny i budynki gospodarcze nie były wykorzystywane do działalności gospodarczej przez żadnego ze spadkobierców. Budynki nie były przedmiotem umów najmu, dzierżawy ani umów o podobnym charakterze. Działki 1 i 2 nie były i nie są wykorzystywane w działalności gospodarczej ani w działalności rolniczej przez spadkobierców. Żaden ze spadkobierców nie wykorzystywał rolniczo żadnej z działek i nie był z tego tytułu podatnikiem VAT. Ani Pani, ani pozostali zainteresowani nie są i nie byli ryczałtowymi rolnikami oraz nie dokonywali Państwo sprzedaży produktów rolnych z własnej działalności rolniczej i nie był z tego tytułu podatnikiem podatku VAT. Obie działki 1 i 2 mające być przedmiotem sprzedaży nie były i nie są przedmiotem najmu lub dzierżawy oraz nigdy Zainteresowani nie czerpali z tych działek pożytku. Ani Pani, ani pozostali Zainteresowani nie występowali o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla działek 1 i 2 oraz nie wnosili państwo o wydanie decyzji o warunkach zabudowy, zagospodarowania terenu dla działek 1 i 2. Żadne działania ani przez Panią ani pozostałych Zainteresowanych dotyczące zwiększenia wartości działek nie były poczynione. Wszyscy spadkobiercy zawarli umowę przedwstępną sprzedaży działek 1 i 2 w dniu 10 sierpnia 2022 r. przy czym nie uwarunkowano zawarcia końcowej umowy sprzedaży wyrażeniem przez sprzedających zgody na dysponowanie działkami 1 i 2, nie uwarunkowano zawarcia końcowej umowy udzieleniem pełnomocnictwa, warunkiem zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży będzie wydanie przez Krajową Informację Skarbową decyzji zawierającej interpretację prawa podatkowego, z treści której wynikało będzie, iż planowana sprzedaż nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przed Sprzedażą ww. działek nie będą Państwo udzielać pełnomocnictw osobom trzecim do występowania w Państwa imieniu w żadnym zakresie. Nie podejmowali Państwo żadnych działań marketingowych w celu sprzedaży działek. Nabywcę skierowali do Państwa znajomi. Działki zamierzają Państwo sprzedać ponieważ nieruchomość jest Państwu zbędna (nikt z niej nie korzysta), oraz konieczność przeprowadzenia prac typu wycinanie gałęzi wychodzących na ulicę odśnieżanie chodnika itp. na które nikt z Państwa ze względu na wiek i stan zdrowia nie ma sił ani środków.
Wątpliwości Pani oraz Zainteresowanych dotyczą kwestii, opodatkowania sprzedaży jednej z działek (działka nr 1 i 2) lub obu działek podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Należy wskazać, iż sprzedaż przedmiotów z majątku prywatnego osoby fizycznej, które nie są związane z działalnością gospodarczą oraz nie były nabyte w celu ich odsprzedaży, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Na podstawie treści wniosku nie można stwierdzić, by sprzedaż działki miała nastąpić w ramach działalności handlowej wykonywanej w sposób zorganizowany i ciągły, bowiem przedmiotową działkę nabyli Państwo w drodze spadku, a zatem nabycie udziału w przedmiotowych działkach nie nastąpiło w celu jego odsprzedaży. Treść wniosku przemawia więc za tym, że sprzedaż opisanych we wniosku działek nie nastąpi w wykonywaniu działalności gospodarczej i nie spowoduje powstania przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Okoliczności opisane we wniosku wskazują, że skutki podatkowe planowanej sprzedaży należy ocenić w kontekście przesłanek wynikających z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma forma prawna ich nabycia oraz moment nabycia.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, a także nie wskazuje czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych.
Zatem, pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw.
Interpretacja pojęcia „nabycie” została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według Kodeksu cywilnego nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem, aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.
Ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2159) dodano art. 10 ust. 5 i ust. 7, które stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r.
Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że w przypadku zbycia nieruchomości nabytych w drodze spadku, 5-letni okres liczony będzie od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycia nieruchomości lub praw majątkowych przez spadkodawcę.
W myśl zaś art. 10 ust. 7 cyt. Ustawy:
Nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.
Od dnia 1 stycznia 2019 r. pięcioletni okres, po upływie którego nie powstanie obowiązek uiszczenia podatku dochodowego z tytułu sprzedaży nieruchomości nabytych w drodze spadku liczony jest od końca roku, w którym spadkodawca ją nabył lub wybudował, a nie tak jak w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2018 r. – od końca roku, w którym został otwarty spadek (w którym zmarł spadkodawca). Zmiana obejmuje zatem wszystkich, którzy dokonają zbycia nieruchomości po dniu 31 grudnia 2018 r., bez względu na datę odziedziczenia nieruchomości.
Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia nabytej w spadku nieruchomości istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę.
Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):
Spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.
W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.
Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.
Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyi data śmierci spadkodawcy.
Jednakże, opisana nieruchomość została nabyta przez Państwa rodziców w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej, a następnie Pani matka nabyła udział w spadku po swoim zmarłym mężu (Państwa ojcu). Należy więc przywołać również uregulowania zawarte w ustawie z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359).
Zgodnie z art. 31 § 1 tego Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego.
Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale.
Zaprezentowane stanowisko znajduje odzwierciedlenie w podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwale w składzie siedmiu sędziów z 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której Sąd stwierdził, że:
Dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176, ze zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.
W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.
Innymi słowy, w przypadku nabycia nieruchomości (praw majątkowych) przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy ‒ Kodeks rodzinny i opiekuńczy, nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości (praw majątkowych), o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości (praw majątkowych) w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości (praw majątkowych) w małżeństwie i przyjmuje się, że małżonkowie nabyli nieruchomość (prawo majątkowe) wspólnie w całości, to nie można liczyć terminu nabycia określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od daty ustania ustawowej majątkowej wspólności małżeńskiej. Innymi słowy, w przypadku nabycia nieruchomości (praw majątkowych) przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy ‒ Kodeks rodzinny i opiekuńczy, nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości (praw majątkowych), o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z przedmiotowej sprawy wynika, że:
- Nabyli Państwo nieruchomość o pow. 1,1248 ha położoną w (`(...)`) przy ul. (`(...)`) w wyniku otrzymania spadku po rodzicach.
- Nieruchomość nabyta została przez Państwa rodziców w dniu 12 maja 1970 r. na podstawie prawomocnego Postanowienia Sądu stwierdzającego nabycie własności drogą zasiedzenia sygn. (`(...)`) i stanowiła składnik majątku wspólnego Państwa zmarłych rodziców. W Ich małżeństwie obowiązywał ustrój majątkowej wspólności małżeńskiej.
- W dniu 11 października 1991 r. zmarł Pan HP.
- Po śmierci Pana HP zmarł w dniu 9 marca 2015 r. Pan JP.
- W dniu 16 grudnia 2015 r. zmarła Pani HP1.
- Nabycie spadku po zmarłych HO i HP1 nastąpiło na podstawie Aktów Poświadczenia Dziedziczenia sporządzonych w dniu 23 marca 2016 r. /Rep. A nr (`(...)`) i (`(...)`)/,
- Nabycie spadku po Panu JP nastąpiło na podstawie Aktu Poświadczenia Dziedziczenia sporządzonego w dniu 4 listopada 2015 r. /Rep. A nr (`(...)`)/.
- Spadek po Panu HP nabyli:
- żona HP1 ¼ części
- syn JP, córki: HJSz, MZM i MJK po 3/16 każde z nich.
- Spadek po Panu JP na podstawie Aktu Poświadczenia Dziedziczenia nabyły:
· KP– żona
· KP1– córka
w udziałach wynoszących po ½ części każda.
- Spadek po Pani HP1 na podstawie Aktu Poświadczenia Dziedziczenia nabyły córki: HJSz, MZM i MJK oraz wnuczka KP1 w udziałach wynoszących po ¼ części każda z nich.
Tak więc spadkobiercami całej nieruchomości są obecnie córki: HSz, MM i MK oraz synowa KP i wnuczka KP1.
- Jak Państwo wskazali – po śmierci HP, P1 oraz JP nie został dokonany dział spadku ani zniesienie współwłasności, nie było żadnych spłat i dopłat.
- Podzielili Państwo ww. nieruchomość na dwie działki na jednej działce nr 1 o powierzchni 3000 m2 stoi dom mieszkalny i budynek gospodarczy. Jest to dom rodzinny spadkobierców tzw. ojcowizna oraz druga działka, która jest pusta o nr 2 o pow. 8248 m2.
- Planują Państwo sprzedaż jednej z działek (działka nr 1,2) lub obu działek.
W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.
Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika.
W myśl art. 196 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
§ 2. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
Zgodnie z art. 212 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:
§ 1.Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.
§ 2. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.
W przedmiotowej sprawie za datę nabycia udziałów w nieruchomości, o której mowa we wniosku przez:
· Panią MJK – należy przyjąć dzień śmierci Spadkodawców, tj. HP i HP1 (Pani rodziców),
· Panią HSz – należy przyjąć dzień śmierci Spadkodawców, tj. HP i HP1 (Pani rodziców),
· Panią MZM– należy przyjąć dzień śmierci Spadkodawców, tj. HP i HP1 (Pani rodziców),
· Panią KP1– należy przyjąć dzień śmierci Spadkodawców, tj. Pani HP1 i Pana JP (Pani babci i ojca),
· Panią KP– należy przyjąć dzień śmierci Spadkodawcy, tj. Pana JP (Pani męża).
Uwzględniając zatem powyższe, w szczególności treść art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, 5 - letni okres o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) ww. ustawy, należy liczyć w odniesieniu do:
- Pani MJK– od dnia nabycia nieruchomości przez Pani ojca i matkę do ich majątku wspólnego tj. nabycia praw majątkowych do nieruchomości w (..) przy ul. (`(...)`) w dniu 12 maja 1970 r. na podstawie prawomocnego Postanowienia Sądu stwierdzającego nabycie własności drogą zasiedzenia sygn. Akt (`(...)`).
- Pani HJSz– od dnia nabycia nieruchomości przez Pani ojca i matkę do ich majątku wspólnego tj. nabycia praw majątkowych do nieruchomości w (..) przy ul. (`(...)`) w dniu 12 maja 1970 r. na podstawie prawomocnego Postanowienia Sądu stwierdzającego nabycie własności drogą zasiedzenia sygn. Akt (`(...)`).
- Pani MZM– od dnia nabycia nieruchomości przez Pani ojca i matkę do ich majątku wspólnego tj. nabycia praw majątkowych do nieruchomości w (..) przy ul. (`(...)`) w dniu 12 maja 1970 r. na podstawie prawomocnego Postanowienia Sądu stwierdzającego nabycie własności drogą zasiedzenia sygn. Akt (`(...)`).
- Pani P1
- do udziałów nabytych w drodze spadku po Pani HP1– od dnia nabycia nieruchomości przez Pani babcię tj. nabycia praw majątkowych do nieruchomości w (..) przy ul. (`(...)`) w dniu 12 maja 1970 r. na podstawie prawomocnego Postanowienia Sądu stwierdzającego nabycie własności drogą zasiedzenia sygn. Akt (`(...)`).
- do udziałów nabytych w drodze spadku po Pani zmarłym ojcu Panu JP–od dnia śmierci jego ojca, czyli Pani dziadka Pana HP, tj. 11 października 1991 r.
· Panią KP– od dnia śmierci ojca Pani męża, czyli Pani teścia Pana HP, tj. 11 października 1991 r.
Mając na uwadze powyższe przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że planowane zbycie udziałów w nieruchomości tj. działek nr 1, 2, nie będzie stanowić dla Pani i Zainteresowanych źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) w zw. z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem okres, o którym mowa w tym przepisie minął. W konsekwencji, nie będzie Pani oraz Zainteresowani zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu planowanej sprzedaży udziałów w przedmiotowej nieruchomości tj. działek nr 1, 2.
Zatem Państwa stanowisko w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych należy uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Zaznaczenia wymaga, że tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Wnioskodawcę. Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega jednak, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny interpretacja nie wywoła skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
-
z zastosowaniem art. 119a;
-
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
-
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pani MK (Zainteresowany będący stroną postępowania) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), ul. (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.