Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 maja 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani matką dwójki dzieci (P. - urodzonego (…) oraz N. - urodzonej (…), których ojcem jest R. K. W 2015 r. ojciec dzieci wyprowadził się z mieszkania, w którym Pani zamieszkiwała razem z dziećmi. W marcu 2016 r. Sąd orzekł rozwód. Sąd ustalił, że miejscem zamieszkania małoletnich będzie każdorazowe miejsce zamieszkania matki. Przed rozprawą rozwodową zawarła Pani z ojcem dzieci ugodę u mediatora sądowego. Zgodnie z ugodą ojciec dzieci ma możliwość spotkań z dziećmi w pierwszy i trzeci weekend miesiąca, jeden tydzień ferii zimowych i jeden miesiąc wakacji. Realizacja możliwych spotkań kształtowała się następująco: w 2017 r. - realizował spotkania z dziećmi zgodnie z ugodą. W 2018 r. - realizował spotkania z dziećmi zgodnie z ugodą do kwietnia, przez kolejne miesiące nie realizował spotkań z synem, spotkania realizował tylko z córką. W 2019 r. - realizował spotkania tylko z córką do maja. Następnie czerwiec, lipiec, sierpień miał kontakt z dziećmi, po czym w sierpniu wystawił dzieci u siebie przed drzwi i kazał po nie przyjechać. Po tym incydencie dzieci nie chciały się z ojcem widywać, więc długo nie było kontaktu. Po jakimś czasie córka przełamała lęk i zaczęła widywać się z ojcem. Syn do dnia dzisiejszego nie spotyka się regularnie z ojcem, czasem jedzie odwiedzić babcię, z którą mieszka były mąż, wtedy widzi się z ojcem lub w drzwiach mieszkania kiedy przyjeżdża były mąż po córkę. Dzieci mieszkają z Panią i to Pani na co dzień wykonuje władzę rodzicielską. W ramach wykonywania władzy rodzicielskiej to Pani każdego dnia budzi dzieci do szkoły, przygotowuje posiłki, pilnuje i pomaga w odrobieniu lekcji, czytaniu lektur, nauczeniu się na sprawdzian. Chodzi Pani na zebrania szkolne, do lekarza, zajmuje się w czasie choroby, organizuje, opłaca i wozi dzieci na zajęcia pozalekcyjne, Pani przeprowadza z dziećmi trudne rozmowy dotyczące dojrzewania, organizuje i opłaca dzieciom wszystkie ich święta (urodziny, komunie). W razie choroby dzieci to Pani pozostaje z nimi w domu nie idąc do pracy, gdzie poprzez zwolnienie lekarskie dotyczące opieki nad dziećmi uszczuplane jest Pani wynagrodzenie. Każdego dnia musi Pani pogodzić życie zawodowe z wychowywaniem dzieci. Ojciec dzieci nie wykonuje władzy rodzicielskiej. Nie przygotowuje dzieci do szkoły, kiedy przyjeżdżał w początkowych latach po syna, to warunkiem zabrania go do siebie było to, że syn miał mieć odrobione lekcje, bo jak mówił, on nie będzie z nim odrabiał lekcji. (Teraz już syn do ojca nie jeździ). Kiedy dzieci chorują, to zawsze są u Pani. Nie ma takiej możliwości, aby podczas choroby dzieci były u ojca. Nie ponosi on kosztów leczenia dzieci. W przypadku komunii świętej córki nie uczestniczył w przygotowaniach do tej uroczystości, przyszedł tylko do kościoła na samą uroczystość, jak każdy inny gość. Nie ponosił też dodatkowych kosztów z tego tytułu. Nigdy nie był zaangażowany w organizację dzieciom urodzin, ani poniesienia częściowych kosztów. W okresach wakacji i ferii kiedy dzieci jeździły na obozy, tylko w 2022 r. zwrócił Pani 600 zł jako "zwrot części kosztów ferii dzieci", gdzie za obóz córki zapłaciła Pani 2000 zł. To 600 zł otrzymane w lutym 2022 r. to jedyna partycypacja w kosztach jakiej dokonał przez cały przywołany okres ponad narzuconym przez sąd obowiązkiem alimentacyjnym (które od 2016 r. nie uległo zmianie, ani razu nie wnioskowała Pani o podwyższenie mu alimentów). Ponadto nie partycypuje w utrzymaniu dzieci w okresach zwiększonych wydatków. Czasem tylko przy okazji świąt, urodzin dzieci dostają prezent.

Pytanie

Czy w przedstawionym stanie faktycznym miała Pani prawo do skorzystania z ulgi określonej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w pełnej wysokości za 12 miesięcy kalendarzowych za lata 2017 – 2021 na oboje dzieci?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, wykonywanie władzy rodzicielskiej to faktyczna piecza nad dzieckiem, a więc wspólne zamieszkiwanie, zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich jego potrzeb od tzw. życiowych tj. ubioru, wyżywienia, po edukacyjne, rozwojowe i zdrowotne, co wykonuje Pani sprawując osobiście władzę rodzicielską nad dziećmi, wychowując ich samotnie. Codziennie sprawuje Pani bezpośrednią opiekę nad dziećmi w każdej dziedzinie potrzeb wychowawczych. Mając na względzie opisany stan faktyczny, uważa Pani, że prawo do rozliczenia w całości ulgi z tytułu wychowywania dzieci powinno przysługiwać Pani, gdyż w całości tylko Pani wykonuje władzę rodzicielską nad dziećmi Patrykiem i Nikolą, w przeciwieństwie do byłego męża. Zważywszy na jego znikomą obecność w życiu dzieci jego "wychowywanie" sprowadza się jedynie do wypełnienia obowiązku spotkania się z dzieckiem dwa razy w miesiącu. Co w praktyce i tak nie ma odzwierciedlenia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.),

od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;

2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Stosownie art. 27f ust. 2 cytowanej ustawy,

odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a) pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b) niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2. dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3. trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:

a) 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b) 166,67 zł na trzecie dziecko,

c) 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Przepis art. 27f ust. 2a przywołanej ustawy stanowi, że:

za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

W myśl art. 27f ust. 2b ww. ustawy:

odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

Na mocy art. 27f ust. 2c przytoczonej ustawy:

odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;

2. wstąpiło w związek małżeński.

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Według art. 27f ust. 4 powołanej ustawy:

odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Stosownie do art. 27f ust. 4 ustawy, mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Art. 27f ust. 5 ww. ustawy stanowi, że:

odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;

2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Zatem z literalnego brzmienia art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika, że warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na małoletnie dziecko jest wykonywanie w stosunku do tego dziecka władzy rodzicielskiej.

Na podstawie art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.):

władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

W myśl art. 95 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

w rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

Stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy:

jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Podkreślić należy, że samo posiadanie władzy rodzicielskiej jest niewystarczające do zastosowania przedmiotowej preferencji. Dla nabycia prawa do ulgi konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie, czyli wykonywanie wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko wychowywane jest w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, w szczególności sprawowanie faktycznej pieczy nad dzieckiem, czyli wspólne zamieszkiwanie i jego wychowywanie, troszczenie się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Sporadyczne kontakty z dzieckiem lub wypełnianie obowiązków alimentacyjnych nie wchodzą w zakres wykonywania władzy rodzicielskiej.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że jest Pani matką dwójki dzieci (P. - urodzonego (…) oraz N. - urodzonej (`(...)`), których ojcem jest R. K. W 2015 r. ojciec dzieci wyprowadził się z mieszkania, w którym Pani zamieszkiwała razem z dziećmi. W marcu 2016 r. Sąd orzekł rozwód. Sąd ustalił, że miejscem zamieszkania małoletnich będzie każdorazowe miejsce zamieszkania matki. Przed rozprawą rozwodową zawarła Pani z ojcem dzieci ugodę u mediatora sądowego. Zgodnie z ugodą ojciec dzieci ma możliwość spotkań z dziećmi w pierwszy i trzeci weekend miesiąca, jeden tydzień ferii zimowych i jeden miesiąc wakacji. Realizacja możliwych spotkań kształtowała się następująco: w 2017 r. - realizował spotkania z dziećmi zgodnie z ugodą. W 2018 r. - realizował spotkania z dziećmi zgodnie z ugodą do kwietnia, przez kolejne miesiące nie realizował spotkań z synem, spotkania realizował tylko z córką. W 2019 r. - realizował spotkania tylko z córką do maja. Następnie czerwiec, lipiec, sierpień miał kontakt z dziećmi, po czym w sierpniu wystawił dzieci u siebie przed drzwi i kazał po nie przyjechać. Po tym incydencie dzieci nie chciały się z ojcem widywać, więc długo nie było kontaktu.

Dzieci mieszkają z Panią i to Pani na co dzień wykonuje władzę rodzicielską. W ramach wykonywania władzy rodzicielskiej to Pani każdego dnia budzi dzieci do szkoły, przygotowuje posiłki, pilnuje i pomaga w odrobieniu lekcji, czytaniu lektur, nauczeniu się na sprawdzian. Chodzi Pani na zebrania szkolne, do lekarza, zajmuje się w czasie choroby, organizuje, opłaca i wozi dzieci na zajęcia pozalekcyjne, Pani przeprowadza z dziećmi trudne rozmowy dotyczące dojrzewania, organizuje i opłaca dzieciom wszystkie ich święta (urodziny, komunie). W razie choroby dzieci to Pani pozostaje z nimi w domu nie idąc do pracy, gdzie poprzez zwolnienie lekarskie dotyczące opieki nad dziećmi uszczuplane jest Pani wynagrodzenie. Każdego dnia musi Pani pogodzić życie zawodowe z wychowywaniem dzieci. Ojciec dzieci nie wykonuje władzy rodzicielskiej. Nie przygotowuje dzieci do szkoły, kiedy przyjeżdżał w początkowych latach po syna, to warunkiem zabrania go do siebie było to, że syn miał mieć odrobione lekcje, bo jak mówił, on nie będzie z nim odrabiał lekcji. (Teraz już syn do ojca nie jeździ). Kiedy dzieci chorują, to zawsze są u Pani. Nie ma takiej możliwości, aby podczas choroby dzieci były u ojca. Nie ponosi on kosztów leczenia dzieci. W przypadku komunii świętej córki nie uczestniczył w przygotowaniach do tej uroczystości, przyszedł tylko do kościoła na samą uroczystość, jak każdy inny gość. Nie ponosił też dodatkowych kosztów z tego tytułu. Nigdy nie był zaangażowany w organizację dzieciom urodzin, ani poniesienia częściowych kosztów. Ponadto nie partycypuje w utrzymaniu dzieci w okresach zwiększonych wydatków. Czasem tylko przy okazji świąt, urodzin dzieci dostają prezent.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów uznać należy, że sporadyczne spotkania w 2017 r. ojca z dziećmi, które dodatkowo z upływem kolejnych miesięcy i lat słabły, nie stanowią jeszcze o wykonywaniu przez niego władzy rodzicielskiej. Zatem skoro to Pani sprawowała faktycznie stałą władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi a były mąż nie wykonywał tej władzy, co warunkuje zastosowanie odliczenia od podatku w ramach ulgi prorodzinnej, przysługiwała Pani ulga wynikająca z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za lata 2017 – 2021, po spełnieniu określonych w nim warunków, w pełnej wysokości.

Jednocześnie tutejszy organ zastrzega, że rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie, czy władza rodzicielska była wykonywana wyłącznie przez jednego rodzica, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia i zastosuje się Pani do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).