0115-KDIT2.4011.294.2022.2.ENB

📋 Podsumowanie interpretacji

Podatniczka otrzymała odszkodowanie w wysokości 60% przyznanej jej kwoty od Funduszu w związku z molestowaniem seksualnym, którego doświadczyła. Odszkodowanie ma na celu zrekompensowanie jej cierpień fizycznych i psychicznych oraz utraconych korzyści. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odszkodowania przyznane na podstawie przepisów prawa cywilnego w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, gdy poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo gdy zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, są zwolnione od podatku dochodowego. Organ podatkowy uznał, że odszkodowanie otrzymane przez podatniczkę spełnia przesłanki tego zwolnienia i jest wolne od podatku dochodowego.

Pytania i stanowisko urzędu

Pytania podatnika

Czy odszkodowanie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wolne jest od podatku dochodowego?

Stanowisko urzędu

Uznać zatem należy, że otrzymane przez Panią odszkodowanie, które jak Pani wskazuje – spełnia wymogi wynikające z art. 415 k.c. oraz art. 444 k.c. (dotyczące uszkodzenia ciała, wywołania rozstroju zdrowia), a także z art. 447 k.c. gdyż z ważnych powodów przyznane świadczenie ma charakter jednorazowy – korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?

Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex

Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.

Rozpocznij bezpłatny okres próbny

📖 Pełna treść interpretacji

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 kwietnia 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zastosowania zwolnienia przedmiotowego. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 6 czerwca 2022 r. (data wpływu). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 31 sierpnia 2021 r. otrzymała Pani na konto wpływ w wysokości ….. $. Ww. kwota stanowi 60% przyznanego Pani odszkodowania otrzymanego od Funduszu w kwocie … $ (40% przyznanego odszkodowania, tj. kwota ….. $ została pobrana z tytułu honorarium adwokackiego przez działającą w Pani imieniu Kancelarię Prawną). Dnia 26 lipca 2021 r. złożyła Pani do Funduszu (`(...)`) za pośrednictwem ww. kancelarii prawnej zawiadomienie o molestowaniu seksualnym (`(...)`). Program Funduszu odszkodowawczego (`(...)`) ma na celu zrekompensowanie ofiarom, które były molestowane seksualnie (`(...)`) oraz ma stanowić pomoc w procesie ich leczenia. Po rozpatrzeniu Pani sprawy – postępowania zgodnego z procedurą, w tym po dokładnym rozpatrzeniu dokumentacji i licznych dowodów, zostało Pani przyznane odszkodowanie, a tym samym potwierdzono wobec Pani przestępczą działalność. Przyznawane przez Fundusz (`(...)`) odszkodowania mają na celu (`(...)`). Zadośćuczynienie obejmuje cierpienia zarówno doznane przez poszkodowanego w przeszłości, jak i te, które będą jego udziałem w przyszłości. Omawiana sytuacja dotyczy (`(...)`).(`(...)`). Mając na uwadze okoliczności związane z otrzymanym odszkodowaniem faktem jest, że o sprawie popełnionego przestępstwa był powiadomiony Prokurator Okręgowy. W zamian za uzyskanie odszkodowania od Funduszu (`(...)`) został podpisany przez Panią dokument, w którym zrezygnowała Pani między innymi z możliwości występowania o dodatkowe świadczenia. Po upływie 5 lat od zdarzenia sprawa ulega przedawnieniu (Statute of Limitations) i nie było możliwe dochodzenie praw w sądzie (co zostało potwierdzone przez reprezentującą Panią Kancelarię prawną).

Niewątpliwie wobec charakteru przyznanego odszkodowania oraz jego celu, tj. pomocy w procesie leczenia, zasadnym jest przyjęcie, że określone w zawartym dokumencie (zrzeczeniu) okoliczności spełniają wymogi art. 415 k.c. oraz art. 444 k.c. (dotyczące uszkodzenia ciała, wywołania rozstroju zdrowia), a także art. 447 k.c. gdyż z ważnych powodów przyznane świadczenie ma charakter jednorazowy (tj. odstąpiła Pani od dodatkowych żądań) i art. 445 k.c. dotyczącego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę powołując się na zasady odpowiedzialności deliktowej tj. powstanie szkody poprzez naruszenie dóbr osobistych, zaistnienie szkody, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia za które odpowiada sprawca. Sprawca został osadzony w areszcie, gdzie miał spędzić czas do procesu sądowego jednak w wyniku śmierci w 2019 r. tak się nie stało. Nie budzi wątpliwości, że opisany stan faktyczny wypełnia treść tego przepisu. Zakresem zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego, otrzymane w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, czy też otrzymane przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość. Wskazać należy, że art. 21 ust. 1 pkt 3c nie dotyczy tylko i wyłącznie ustawodawstwa polskiego. Nie odwołuje się wprost do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, lecz posługuje się pojęciem „przepisów prawa cywilnego”. Jest Pani przekonana, że za odszkodowania wypłacone na podstawie przepisów prawa powinno się zatem uznać odszkodowania, których źródłem jest przepis prawa, niezależnie od tego, czy bezpośrednim tytułem okaże się na przykład decyzja organu państwa lub wyrok sądu. Przy przyjęciu ww. stanowiska uwzględniono wyrok NSA z dnia 26 maja 2017 r. - sygn. akt II FSK 1350/15, w którym między innym stwierdzono: "Odszkodowania przyznane na podstawie Kodeksu cywilnego z tytułu uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia korzystają ze zwolnienia z opodatkowania w PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych). W tym bowiem przypadku odrębna ustawa (to jest kodeks cywilny) określa zasady ustalania odszkodowania.”

W tym stanie rzeczy ww. odszkodowanie przyznane z tytułu uszkodzenia ciała oraz wywołania rozstroju zdrowia nosi znamiona zawarcia umowy zgodnej z przepisami kodeksu cywilnego i jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c u.p.d.o.f. Uzyskane odszkodowanie zostało przyznane w oparciu o przepisy prawa obowiązującego w USA, (które są zwolnione z opodatkowania w tym wypadku tamże).

W momencie otrzymania odszkodowania posiadała Pani miejsce zamieszkania w Polsce.

Uzupełniając wniosek wskazała Pani na orzeczenie sądowe w sprawie toczącej się przed sądem w sprawie (`(...)`). W pisemnym oświadczeniu (`(...)`) ustalono, iż poprzez wykazanie licznych dowodów jest Pani ofiarą wykorzystywania seksualnego i kwalifikuje się do otrzymania rekompensaty w zamian za zrzeczenie się niektórych roszczeń.

Jak określono w protokole programu ustalona rekompensata oraz następująca po niej płatność wypłacana jest w związku z uszkodzeniem ciała, chorobą psychiczną lub stresem emocjonalnym. Odpowiednia kwota pieniężna ma w pośredni sposób złagodzić cierpienia fizyczne i psychiczne osoby poszkodowanej. W oświadczeniu (`(...)`) napisano: (`(...)`).

Stosownie do art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia czy też zmniejszenia się widoków na przyszłość, naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Czyny do jakich doszło spowodowały cierpienia oraz problemy psychiczne mające miejsce do dnia dzisiejszego jak i również przyczyniły się do ograniczenia możliwości zawodowych w ówczesnym zawodzie. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia. Przepis art. 447 ww. Kodeksu cywilnego stanowi, że z ważnych powodów sąd może na żądanie poszkodowanego przyznać mu zamiast renty lub jej części odszkodowanie jednorazowe. Należy zauważyć, że na gruncie prawa cywilnego instytucja jednorazowego odszkodowania przewidziana w art. 447 ww. Kodeksu cywilnego jest równoznaczna z instytucją renty odszkodowawczej, o której mowa w art. 444 § 2 tego Kodeksu. Odnosząc się do zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy, należy wyjaśnić, że według definicji jedna ze stron zobowiązuje się względem drugiej do określonych świadczeń okresowych w pieniądzu. (`(...)`).

Pytanie

Czy odszkodowanie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wolne jest od podatku dochodowego?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, omawiana sytuacja dotyczy problemów zdrowotnych i traum mających miejsce do dnia dzisiejszego oraz utraconych korzyści. W zamian za uzyskanie odszkodowania od Funduszu (`(...)`) podpisała Pani dokument, w którym zrezygnowała między innymi z możliwości występowania o dodatkowe świadczenia. Zasadnym jest przyjęcie, że określone w zawartym dokumencie (zrzeczeniu) okoliczności spełniają wymogi art. 415 k.c. oraz art. 444 k.c. (dotyczącego uszkodzenia ciała, wywołanie rozstroju zdrowia), a także art. 447 k.c. gdyż z ważnych powodów przyznane świadczenie ma charakter jednorazowy (tj. odstąpienia od dodatkowych żądań) i art. 445 k.c. dotyczącego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę powołując się na zasady odpowiedzialności deliktowej tj. powstanie szkody poprzez naruszenie dóbr osobistych, zaistnienie szkody, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia za które odpowiada sprawca. Zakresem zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego, otrzymane w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, czy też otrzymane przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość. Nie budzi wątpliwości, że opisany stan faktyczny wypełnia treść tego przepisu.

W tym stanie rzeczy ww. odszkodowanie przyznane z tytułu uszkodzenia ciała oraz wywołania rozstroju zdrowia nosi znamiona zawarcia umowy zgodnej z przepisami kodeksu cywilnego i jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c u.p.d.o.f. Mając na uwadze powołane przepisy stwierdzić należy, że wypłacona przez (`(...)`) jednorazowa kwota odszkodowania, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128 ze zm.):

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 4a ustawy:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 tej ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów są inne źródła, o których mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Odszkodowania stanowią zatem – co do zasady – przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich – wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 cytowanej ustawy – korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r. wolne od podatku dochodowego są:

odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Analizując możliwość zastosowania ww. zwolnienia, należy wyjaśnić, że umowa renty została zdefiniowana w art. 903 ustawy Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Zgodnie z jego treścią, przez umowę renty jedna ze stron zobowiązuje się względem drugiej do określonych świadczeń okresowych w pieniądzu lub w rzeczach oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do art. 444 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Z przepisu art. 444 § 2 i § 3 Kodeksu cywilnego wynika, że:

Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa.

W myśl natomiast art. 445 § 1 ww. ustawy:

W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Przepis art. 447 ww. Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Z ważnych powodów sąd może na żądanie poszkodowanego przyznać mu zamiast renty lub jej części odszkodowanie jednorazowe. Dotyczy to w szczególności wypadku, gdy poszkodowany stał się inwalidą, a przyznanie jednorazowego odszkodowania ułatwi mu wykonywanie nowego zawodu.

Należy zauważyć, że na gruncie prawa cywilnego instytucja jednorazowego odszkodowania przewidziana w art. 447 ww. Kodeksu cywilnego jest równoznaczna z instytucją renty odszkodowawczej, o której mowa w art. 444 § 2 tego Kodeksu. Obie te instytucje, które są ściśle ze sobą związane, powołane są do spełnienia tego samego zadania i mają służyć jednemu celowi, a mianowicie naprawieniu tej samej szkody. Równoznaczność tych instytucji prawnych wyraża się przede wszystkim w tym, że gdy brak jest przesłanek do zasądzenia renty, to nie może tym samym wchodzić w ogóle w rachubę zasądzenie jednorazowego odszkodowania. Ta ostatnia bowiem, jako instytucja pochodna od renty i od niej zależna, nie może mieć zasadniczego bytu, skoro sama stanowi w istocie swej rentę, tylko że w postaci skapitalizowanej. Jednocześnie warunkiem kapitalizacji przyznanej na podstawie art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego renty jest wystąpienie ważnych powodów przemawiających za tym, żeby w miejscu świadczenia okresowego przyznać odszkodowanie jednorazowe. Przekształcenie renty w jednorazowe odszkodowanie służy ochronie praw, przyznanych na mocy art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego, a wysokość świadczenia jednorazowego przyznanego w miejsce renty uwzględnia wysokość należnych rat rentowych i przypuszczalny okres trwania obowiązku jej wypłacania.

Jak wskazała Pani w stanie faktycznym, w oparciu o przepisy prawa obowiązującego w USA zostało Pani przyznane odszkodowanie mające na celu złagodzenie krzywdy w postaci dramatycznych przeżyć związanych z cierpieniami fizycznymi i psychicznymi lub następstwami uszkodzenia ciała, które powodują wyłączenie z normalnego życia. Omawiana sytuacja dotyczy problemów zdrowotnych i traum mających miejsce do dnia dzisiejszego oraz utraconych korzyści. W zamian za uzyskanie odszkodowania od Funduszu … podpisała Pani dokument, w którym zrezygnowała między innymi z możliwości występowania o dodatkowe świadczenia. Wskazała Pani, że wobec charakteru przyznanego odszkodowania oraz jego celu, tj. pomocy w procesie leczenia, zasadnym jest przyjęcie, że określone w zawartym dokumencie (zrzeczeniu) okoliczności spełniają wymogi wynikające z art. 415 k.c. oraz art. 444 k.c. (dotyczące uszkodzenia ciała, wywołania rozstroju zdrowia), a także z art. 447 k.c. gdyż z ważnych powodów przyznane świadczenie ma charakter jednorazowy (tj. odstąpiła Pani od dodatkowych żądań) i art. 445 k.c. dotyczącego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę powołując się na zasady odpowiedzialności deliktowej tj. powstanie szkody poprzez naruszenie dóbr osobistych, zaistnienie szkody, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia za które odpowiada sprawca.

Zakresem zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są odszkodowania:

– mające postać renty;

– otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego;

– otrzymane w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia;

– otrzymane przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Zgodzić się należy, że art. 21 ust. 1 pkt 3c nie odnosi się wyłącznie do ustawodawstwa polskiego. Nie odwołuje się wprost do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, lecz posługuje się ogólnym pojęciem „przepisów prawa cywilnego”.

Renta jest co do zasady świadczeniem okresowym, niemniej jednak, ponieważ przepis art. 447 Kodeksu cywilnego przewiduje możliwość przyznania zamiast renty lub jej części odszkodowania jednorazowego, uznaje się że taka „skapitalizowana” renta – niezależnie od nazywania jej „odszkodowaniem” – także mieści się w zakresie zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kapitalizacja renty jest możliwa także na podstawie umowy stron, nie może jednak dotyczyć wówczas szkody, która może powstać w przyszłości. Umowa, na podstawie której poszkodowany otrzymuje zamiast renty z tytułu czynu niedozwolonego jednorazowe odszkodowanie, jest zatem dopuszczalna, jeżeli jej zawarcie usprawiedliwiają „ważne powody” (Fras M. (red.), Habdas M. (red.), Fuchs B., Fuchs D., Gnela B., Herbet A., Kurowski W., Malik A., Naczyńska J., Rąpała A., Skubisz-Kępka K., Stojek G., Wałachowska M., Zakrzewski P., Ziemiak M.P., Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353-534), WKP, 2018).

Umowa, na podstawie której poszkodowany otrzymuje zamiast renty z tytułu czynu niedozwolonego jednorazowe odszkodowanie, jest dopuszczalna, jeżeli jej zawarcie usprawiedliwiają ważne powody. Umową taką jednak nie można objąć ewentualnej szkody, jaka może powstać w przyszłości (uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 3 października 1966 r. - zasada prawna, III CZP 17/66, OSNCP 1968, Nr 1, poz. 1, z głosami S. Garlickiego, OSPiKA 1969, z. 1, poz. 1, i J. Lapierre'a, PiP 1970, z. 1, s. 182, oraz z omówieniem A. Szpunara i W. Wanatowskiej, Przegląd orzecznictwa, NP 1968, Nr 11, s. 1690, i NP 1969, Nr 11-12, s. 1726).

Z uzasadnienia tej uchwały wynika, że komentowany przepis dopuszcza jedyny wyjątek od zasady, że naprawienie szkód wymienionych w art. 444 § 2 i art. 446 § 2 Kodeksu cywilnego może nastąpić tylko przez przyznanie renty. Zamiana renty na jednorazowe odszkodowanie może być dokonana przez sąd, na żądanie powoda, albo w drodze umowy (ugody), przy czym dopuszczalność tej zamiany jest uzależniona – zarówno przy orzekaniu przez sąd, jak i w razie zawierania umowy (ugody) – od istnienia ważnych powodów.

Kryterium oceny istnienia ważnych powodów stanowi wyłącznie interes uprawnionego do renty; może on przemawiać za zamianą renty na jednorazowe odszkodowanie, gdy ze względu na szczególne okoliczności przyznanie jednorazowego odszkodowania zapewni poszkodowanemu zaspokojenie wszystkich jego potrzeb – zarówno bieżących, jak i przyszłych – które mogła zaspokoić renta.

Sąd Najwyższy zastrzegł również, że interes zobowiązanego do odszkodowania polegający na zwolnieniu się z długu nigdy nie może być decydujący, a ponadto że niedopuszczalne jest zawarcie umowy, w której w zamian za mogące powstać w przyszłości prawo poszkodowanego do renty kontrahenci ustalą zobowiązanie świadczenia jednorazowego odszkodowania.

Ustalenie wysokości jednorazowego odszkodowania powinno nastąpić przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności, a przede wszystkim wysokości renty, wieku osoby uprawnionej, prawdopodobieństwa długości jej życia lub czasu trwania renty. (Gudowski J. (red.), Bielska- Sobkowicz T., Bieniek G., Ciepła H., Sychowicz M., Trzaskowski R., Wiśniewski T., Żuławska C., Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, WKP, 2018).

W przesłanym uzupełnieniu wskazała Pani, że kwota pieniężna otrzymana tytułem odszkodowania ma w pośredni sposób złagodzić cierpienia fizyczne i psychiczne. Czyny do jakich doszło spowodowały cierpienia oraz problemy psychiczne mające miejsce do dnia dzisiejszego jak również przyczyniły się do ograniczenia możliwości zawodowych w ówczesnym zawodzie.

Uznać zatem należy, że otrzymane przez Panią odszkodowanie, które jak Pani wskazuje –spełnia wymogi wynikające z art. 415 k.c. oraz art. 444 k.c. (dotyczące uszkodzenia ciała, wywołania rozstroju zdrowia), a także z art. 447 k.c. gdyż z ważnych powodów przyznane świadczenie ma charakter jednorazowy – korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Uzupełniając wniosek wskazała Pani m. in., że otrzymane przez Panią odszkodowanie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mając jednak na uwadze, że jako przepis podlegający interpretacji wskazała Pani art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy, i do tego przepisu odnosi się zadane przez Panią pytanie i stanowisko, uznaliśmy, że wskazanie pkt 3 stanowiło omyłkę pisarką.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

– Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

– Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;

  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

– w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

– w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).

Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!

Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili