Interpretacja dotyczy możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko w 2021 roku. Organ podatkowy uznał, że wnioskodawczyni nie spełnia warunków formalnych do skorzystania z tej preferencji z następujących powodów: 1. W 2021 roku była zamężna, a jej małżeństwo nie zostało jeszcze prawomocnie rozwiązane przez orzeczenie rozwodu. Zgodnie z przepisami, status osoby rozwiedzionej nabywa się dopiero w wyniku prawomocnego orzeczenia sądu o rozwiązaniu małżeństwa. 2. Drugi rodzic dziecka, mimo ograniczeń w kontaktach, nie został pozbawiony praw rodzicielskich ani nie odbywał kary pozbawienia wolności. Przepisy wymagają, aby w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim, drugi rodzic był pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywał karę pozbawienia wolności, aby wnioskodawczyni mogła być uznana za osobę samotnie wychowującą dziecko. W związku z powyższym organ podatkowy stwierdził, że wnioskodawczyni nie spełnia warunków formalnych do rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko za 2021 rok.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnySzanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
15 kwietnia 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 2 kwietnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 maja 2022 r. (wpływ 21 maja 2022 r.).
Treść wniosku jest następująca:
W całości roku 2021 sprawowała Pani wyłączną opiekę nad dzieckiem J. S.
Ojciec dziecka jest objęty zakazem zbliżania i nakazem opuszczenia mieszkania od dnia (`(...)`) 2020 r. do chwili obecnej prawomocnymi postanowieniami w związku z toczącą się sprawą karną: Postanowienie Prokuratora (`(...)`) w (`(...)`) z dnia (`(...)`) 2020 r., Postanowienie IX Wydz. Karny Sądu Rejonowego w (`(...)`) sygn. akt (`(...)`) z dnia (`(...)`) 2021 r., Postanowienie IX Wydz. Karny Sądu Rejonowego w (`(...)`) sygn. akt (`(...)`) z dnia (`(...)`) 2021 r., Postanowienie Sądu Okręgowego w (`(...)`) sygn. akt (`(...)`) z dnia (`(...)`) 2021 r., Postanowienie IX Wydz. Karny Sądu Rejonowego w (`(...)`) sygn. akt (`(...)`) z dnia (..) 2021 r., Postanowienie IX Wydz. Karny Sądu Rejonowego w (`(...)`) sygn. akt (`(...)`) z dnia (`(...)`) 2021 r., Postanowienie Sądu Okręgowego w (`(...)`) sygn. akt (`(...)`) z dn. (`(...)`) 2021 r., Postanowienie IX Wydz. Karny Sądu Rejonowego w (`(...)`) sygn. akt (`(...)`) z dnia (`(...)`) 2021 r., Postanowienie IX Wydz. Karny Sądu Rejonowego w (`(...)`) sygn. akt (`(...)`) z dnia (`(...)`) 2022 r.
Sąd Okręgowy w (`(...)`) w dniu (`(...)`) 2021 r. orzekł o wyłącznej pieczy nad dzieckiem i powierzeniu jej matce na czas trwania postępowania rozwodowego, które trwa od (`(...)`) 2020 r. do chwili obecnej.
Nie są to wyroki kończące, ale prawomocne postanowienia regulujące stan faktyczny opieki nad dzieckiem w roku 2021.
Ojciec mimo kontaktów nie widział dziecka ani razu w 2021 roku. Całość opieki w roku 2021 nad niepełnosprawnym dzieckiem J. S. spoczywała na matce E. S.
W okresie będącym przedmiotem zapytania była Pani zamężna.
Dziecko urodziło się (`(...)`) 2021 r.
W okresie będącym przedmiotem zapytania w stosunku do Pani nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Pani przychodem w 2021 r. był zasiłek macierzyński do dnia (`(...)`) 2021 r., wybranie zaległego urlopu wypoczynkowego u pracodawcy oraz przejście na urlop wychowawczy od dnia (`(...)`) 2021 r.
W stosunku do Pani i Pani męża nie orzeczono sądownie separacji.
Ojciec dziecka nie został pozbawiony sądownie praw rodzicielskich ani nie odbywa kary pozbawienia wolności.
Postępowania są w toku. Natomiast na mocy sądowych postanowień zabezpieczających występował taki sam skutek jak przywołane w pytaniu wyroki kończące.
W całości roku 2021 na mocy Postanowienia Sądu Okręgowego w (`(...)`) z dnia (`(...)`) 2021 r. w sprawie o sygn. akt (`(...)`) wyłączna piecza nad dzieckiem (co daje skutek tymczasowego pozbawienia władzy rodzicielskiej ojca) została przyznana wyłącznie Pani i tylko Pani sprawowała opiekę nad dzieckiem. Ojciec dziecka nie miał kontaktu z dzieckiem w całości roku 2021.
W całości roku 2021 na mocy Postanowień Prokuratury Rejonowej w (`(...)`), Sądu Okręgowego w (`(...)`), Sądu Rejonowego w (`(...)`), ojciec jest objęty środkami zapobiegawczymi nakazu opuszczenia mieszkania oraz zakazu zbliżania i dozoru Policji od (`(...)`) 2020 r. do chwili obecnej.
Czy wobec stanu faktycznego sprawowania wyłącznej opieki nad dzieckiem J. S. w całości roku 2021 na mocy wydanych prawomocnych orzeczeń sądowych regulujących opiekę w całości roku 2021 jako opiekę sprawowaną wyłącznie przez matkę (postanowień, nie wyroków kończących) przysługuje Pani – matce E. S. – prawo do rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko za rok 2021, gdyż taką opiekę na mocy prawomocnych orzeczeń sądów faktycznie Pani wykonywała?
W związku ze stanem faktycznym sprawowania wyłącznej opieki nad dzieckiem w oparciu o orzeczenie Sądu Okręgowego z dnia (`(...)`) 2021 r. w sprawie o sygn. akt (`(...)`) o przydzieleniu wyłącznej pieczy matce na czas trwania postępowania rozwodowego, które trwa od (`(...)`) 2020 r. do chwili obecnej w związku z prawomocnymi postanowieniami o środkach zapobiegawczych wobec ojca dziecka w sprawie karnej od dnia (`(...)`) 2020 r. do chwili obecnej (Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Rejonowej w (`(...)`) oraz obecnie przewodu sądowego o sygn. akt (`(...)`) przed Sądem Rejonowym w (`(...)`), faktem, że ojciec dziecka nie widział go przez cały rok 2021 mimo przydzielonych kontaktów – stoi Pani na stanowisku, że wypełnia warunki formalne rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko w całości w roku 2021, gdyż w całości w roku 2021 sprawowała Pani wyłączną opiekę nad dzieckiem na mocy prawomocnych Postanowień sądowych.
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Stosownie do art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):
Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
małoletnie,
bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej
- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.
W myśl art. 6 ust. 8 cytowanej ustawy:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków:
a) art. 30c podatek dochodowy od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej lub
b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych ust. 1a tej ustawy – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:
Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Należy jednak mieć na uwadze, że przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się nie tylko do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców, ale również do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik).
Zgodnie z cytowanym powyżej art. 6 ust. 4 ustawy za osobę samotnie wychowującą dziecko może być uznana również osoba będąca w związku małżeńskim, jednakże pod warunkiem, że drugi małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
Przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym lub w separacji jest osobą samotnie wychowującą dziecko.
Warunkiem obliczenia podatku, na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest zatem nie tylko samotne wychowywanie dziecka, ale również posiadanie określonego stanu cywilnego. Te dwa warunki muszą być spełnione łącznie, co potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych, w którym - w odniesieniu do stanu prawnego obowiązującego do końca 2010 r. - "wykształcił się jednolity pogląd, że aby uznać rodzica lub opiekuna prawnego za osobę samotnie wychowującą dziecko nie wystarczy, by była stanu wolnego (lub w stosunku do której orzeczono separację, albo osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności), ale musi również faktycznie samotnie wychowywać dziecko".
W przypadku osób, których związek małżeński został rozwiązany poprzez orzeczenie rozwodu, należy uznać, że status osoby rozwiedzionej nabywa się dopiero poprzez prawomocne orzeczenie o rozwiązaniu małżeństwa. W związku z tym, uzyskanie w danym roku podatkowym jedynie nieprawomocnego orzeczenia o rozwodzie, nie pozwala na uznanie danej osoby za samotnie wychowującą dziecko. W doktrynie i w praktyce przeważa stanowisko, zgodnie z którym decydujące znaczenie ma tutaj kryterium formalne, jakim jest prawomocne orzeczenie sądu.
W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. 1997 Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:
Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.
Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.
Korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
Przedstawiła Pani informacje, z których wynika, że:
1. w okresie będącym przedmiotem zapytania, tj. w 2021 r. była Pani zamężna – sprawa rozwodowa jest w toku;
2. w stosunku do Pani i Pani męża nie orzeczono sądownie separacji;
3. ojciec dziecka nie został pozbawiony sądownie praw rodzicielskich ani nie odbywa kary pozbawienia wolności.
Jednym z warunków skorzystania z preferencyjnego rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko jest uzyskanie orzeczenia o rozwodzie. Status osoby rozwiedzionej nabywa się dopiero poprzez prawomocne orzeczenie o rozwiązaniu małżeństwa.
Zatem w Pani przypadku pierwszy warunek nie został spełniony.
Jak już wcześniej wskazano, w przypadku osoby pozostającej w związku małżeńskim, uznanie tej osoby za samotnie wychowującą byłoby możliwe, gdyby drugi z rodziców został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywał karę pozbawienia wolności.
Z informacji przedstawionych przez Panią wynika, że ojciec dziecka nie został pozbawiony praw rodzicielskich ani nie odbywa kary pozbawienia wolności.
Biorąc pod uwagę powołane przepisy oraz opisany stan faktyczny stwierdzić należy, że nie przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Na gruncie przedmiotowej sprawy nie została bowiem spełniona przesłanka pozwalająca na uznanie Pani za osobę samotnie wychowującą dziecko, tj. nie należy Pani do jednej z kategorii osób wymienionych w powołanym powyżej przepisie (nie jest panną, wdową, rozwódką albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności), stanowiącym zamknięty katalog osób uznanych przez ustawodawcę za osobę samotnie wychowującą dziecko.
Jeżeli uzyska Pani rozwód i spełni pozostałe warunki określone w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wówczas będzie mogła skorzystać z preferencyjnego rozliczenia w danym roku podatkowym.
Zatem za rok 2021 nie przysługuje Pani prawo do rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Interpretacja dotyczy :
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pani w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.
Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został złożony przez Panią – jednego z rodziców, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla ojca dziecka.
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili