0114-KDIP2-2.4011.196.2022.2.KW

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 lutego 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 23 lutego 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych otrzymania spłaty w wyniku zniesienia współwłasności.

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 27 kwietnia 2022 r. (data wpływu 29 kwietnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni - nabyła w drodze dziedziczenia ustawowego spadek po swoim ojcu zmarłym w dniu 24 stycznia 2019 r. Wraz z nią spadek nabyły jej siostra i matka. Każda ze spadkobierczyń nabyła spadek w części 1/3.

Wcześniej, w dniu 29 sierpnia 2018 r. zmarła druga siostra Wnioskodawczyni. W chwili śmierci nie znajdowała się w związku małżeńskim. Spadek po niej nabyli rodzice Wnioskodawczyni - w częściach 1/2 każdy.

W terminach przewidzianych w ustawie o podatku od spadków i darowizn nabycie ww. spadków zostało zgłoszone do właściwego Urzędu Skarbowego.

W skład spadku po siostrze Wnioskodawczyni wchodził udział 1/2 we współwłasności nieruchomości położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który nabyła ona w 2006 r. („Nieruchomość”). Pozostałe 1/2 udziału we współwłasności Nieruchomości przysługuje osobie (dalej zwanej „Współwłaścicielem 2”) nienależącej do opisanego powyżej kręgu spadkobierców po siostrze, ani po ojcu Wnioskodawczyni.

Obecnie planowane jest zniesienie współwłasności Nieruchomości poprzez zawarcie umowy pomiędzy Wnioskodawczynią, jej siostra i jej matką oraz Współwłaścicielem 2.

Zgodnie z przyjętym założeniem, zniesienie współwłasności ma polegać na spłacie przez Współwłaściciela 2 wartości udziału 1/2 we współwłasności Nieruchomości - w częściach odpowiadających udziałom poszczególnych spadkobierczyń w spadku po siostrze i ojcu Wnioskodawczyni, tzn.: matka Wnioskodawczyni ma otrzymać 4/6 spłaty (1/2 przypadająca na udział nabyty przez nią w spadku po siostrze Wnioskodawczyni i 1/6 przypadająca na udział nabyty w spadku po ojcu Wnioskodawczyni).

Wnioskodawczyni oraz jej druga siostra mają otrzymać po 1/6 spłaty.

Kwota spłaty wartości udziału 1/2 we współwłasności Nieruchomości będzie odpowiadać 1/2 wartości Nieruchomości.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni wskazała, że dział spadku jeszcze się nie odbył. Wartość nieruchomości, którą Wnioskodawczyni otrzymała w wyniku działu spadku, nie będzie przewyższać udziału, jaki przysługuje jej w masie spadkowej.

Pytanie

Czy w związku z zawarciem umowy zniesienia współwłasności i otrzymaniem spłaty od Współwłaściciela 2 po stronie Wnioskodawczyni powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, w związku z zawarciem umowy zniesienia współwłasności i otrzymaniem spłaty od Współwłaściciela 2 po jej stronie nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Na wstępie należy stwierdzić, że nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem dziedziczenia podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2021 r., poz. 1043 - dalej „upsd”).

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (art. 5 upsd) i powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia z przyjęcia spadku (art. 6 ust. 1 pkt 1 upsd). Nabycie przez Wnioskodawczynię udziału we współwłasności Nieruchomości na podstawie dziedziczenia po ojcu podlegało zatem opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Przy czym małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha są zwolnieni od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych - pod warunkami wymienionymi w art. 4a upsd. Zastosowanie powyższego zwolnienia nie wpływa jednak na fakt objęcia powyższego nabycia zakresem opodatkowania podatku od spadków i darowizn. Jednocześnie w myśl art. 2 ust. 1 pkt 3 updof przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Ratio legis tej regulacji jest wyłączenie ponownego opodatkowania przychodów, które podlegały opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Odnosząc powyższe do planowanej umowy zniesienia współwłasności, należy wskazać, że podstawą do zawarcia tej umowy jest art. 210 Kodeksu cywilnego („k.c.”), zgodnie z którym każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Przepisy Kodeksu cywilnego nie zawierają ograniczeń co do sposobu umownego zniesienia współwłasności: może ono nastąpić przez fizyczny podział rzeczy, przez fizyczny podział połączony ze dopłatami służącymi wyrównaniu wartości poszczególnych udziałów (por. art. 211 § 1 k.c.), czy też poprzez przejęcie rzeczy przez jednego ze współwłaścicieli, który dokonuje na rzecz pozostałych współwłaścicieli spłaty wartości ich udziałów (art. 212 § 2 k.c.).

Ekonomiczny efekt każdego z powyższych sposobów umownego zniesienia współwłasności (przy założeniu, że spłaty odpowiadają wartości udziałów współwłaścicieli, którzy je otrzymują) jest identyczny: w jego efekcie po stronie poszczególnych współwłaścicieli nie dochodzi do powiększenia (przyrostu) majątku w porównaniu ze stanem sprzed zniesienia współwłasności, a jedynie do zastąpienia jednego składnika majątku innym, o ekwiwalentnej wartości. W miejsce ułamkowego udziału we współwłasności w wyniku jej zniesienia dany współwłaściciel otrzymuje:

‒ fizyczną część rzeczy (np. działkę wyodrębnioną z nieruchomości objętej współwłasnością) o wartości odpowiadającej wartości jego udziału w jej współwłasności albo

‒ fizyczną część rzeczy wraz z dopłatą w pieniądzu służącą wyrównaniu jego udziału, jeśli wartość otrzymanej części rzeczy jest niższa od wartości tego udziału albo

‒ wyłącznie spłatę wartości udziału we współwłasności w pieniądzu.

W żadnym z tych przypadków nie dochodzi zatem do powstania przysporzenia majątkowego (przyrostu majątku) po stronie poszczególnych współwłaścicieli. Jak wskazano na wstępie, wartość spłat otrzymanych przez poszczególnych współwłaścicieli w związku ze zniesieniem współwłasności Nieruchomości będzie odpowiadać powyższym założeniom, tzn. będzie odpowiadać udziałowi we współwłasności uzyskanym w wyniku dziedziczenia. Wnioskodawczyni, zgodnie z udziałem w spadku, przysługuje udział 1/6 w udziale 1/2 Nieruchomości, będącym przedmiotem dziedziczenia - i ma otrzymać spłatę odpowiadającą wartości tak ustalonego udziału.

Przedstawione powyżej okoliczności przemawiają za wnioskiem, że w związku z planowanym podziałem Nieruchomości po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Powyższa transakcja nie jest objęta żadnym ze zdarzeń skutkujących powstaniem przychodu podatkowego, a w szczególności art. 10 ust. 1 pkt 8 updof, zgodnie z którym źródłem przychodu jest „odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d) innych rzeczy; - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie. W przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany”.

Zdaniem Wnioskodawczyni, zniesienie współwłasności nieruchomości - w szczególności w przypadku, gdy udział w niej został nabyty w drodze dziedziczenia - w sytuacji, gdy nie skutkuje ono uzyskaniem przez współwłaściciela majątku o wartości przekraczającej wartość przysługującego mu udziału we współwłasności, nie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego po jego stronie. Zgodnie bowiem z podstawowym złożeniem konstrukcyjnym podatku dochodowego od osób fizycznych, przychód odzwierciedla zwiększenie stanu mienia osoby w ciągu roku podatkowego, czyli przyrost czystego majątku podatnika. Przychodem (dochodem) podlegającym opodatkowaniu mogą być jedynie przysporzenia majątkowe, które mają trwały i bezzwrotny charakter oraz skutkujące definitywnym przyrostem majątku podatnika.

Stanowisko to ma oparcie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego - tak m.in.:

‒ wyrok z dnia 14 maja 1998 r., sygn. akt SZ/Sz 1305/97: „Z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątku (dochodu), a zatem przychodem jako źródłem dochodu jest tylko taka wartość, która wchodząc do majątku podatnika, może powiększyć jego aktywa. Otrzymanymi pieniędzmi lub wartościami pieniężnymi w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f. są tylko takie wartości, które powiększają aktywa majątkowe podatnika, a więc takie, którymi może on rozporządzać jak własnymi”;

‒ uchwała z dnia 13 maja 1999 r., sygn. akt FPS 3/99: „Z przedstawionych wyżej ogólnych unormowań dotyczących opodatkowania osób fizycznych wynika, że podatek dochodowy od osób fizycznych jest w swym generalnym założeniu oparty na teorii przyrostu czystego majątku, co wyraża się przede wszystkim w tym, że jest to podatek globalny /syntetyczny/, obejmujący swym zakresem przedmiotowym wszelkie dochody uzyskiwane w ciągu roku, a więc pochodzące także ze źródeł nieregularnych /Ryszard Mastalski, tamże, str. 64/. Jakkolwiek założenie to nie jest w pełni zrealizowane w omawianej ustawie np. przez liczne wyłączenia od opodatkowania określonych świadczeń, to jednak nie budzi wątpliwości, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zwłaszcza te, które określają źródła przychodów, dotyczą przychodów o charakterze definitywnym, tj. powiększających wartość netto majątku podatnika”

W powyższym kontekście należy stwierdzić, że w wyniku planowanego zniesienia współwłasności Nieruchomości nie dojdzie do zwiększenia (przyrostu) majątku Wnioskodawczyni, a jedynie do spieniężenia posiadanego udziału we współwłasności, poprzez otrzymanie spłaty stanowiącej równowartość tego udziału. Z tego względu brak jest podstaw do uznania, że w związku z tym zdarzeniem prawnym powstanie po jej stronie przychód podatkowy. Wartość nieruchomości, którą otrzymała Pani w wyniku działu spadku, nie będzie przewyższać udziału, jaki przysługuje jej w masie spadkowej.

Za powyższym wnioskiem przemawia również wykładnia celowościowa: nie budzi wątpliwości, że zniesienie współwłasności poprzez fizyczny podział rzeczy pomiędzy poszczególnych współwłaścicieli (czyli zmiana „ułamkowego” prawa do własności całej rzeczy na prawo samodzielnej własności jej części) nie jest zdarzeniem, które mogłoby być zakwalifikowane na podstawie któregokolwiek z przepisów updof jako skutkujące powstaniem przychodu podatkowego.

Wobec tego brak jest podstaw do odmiennego traktowania alternatywnych sposobów zniesienia współwłasności - fizycznego podziału rzeczy połączonego z dopłatami służącymi wyrównaniu wartości udziałów albo spłaty współwłaścicieli przez jednego z nich. Jak wskazano powyżej, efekt ekonomiczny każdego z ww. sposobów zniesienia współwłasności jest identyczny, wobec czego nieuzasadnione byłoby różnicowanie ich skutków w zakresie podatku dochodowego.

Wreszcie, należy uwzględnić wykładnię systemową. Jak wskazano na wstępie, nabycie udziału we współwłasności Nieruchomości przez Wnioskodawczynię było objęte zakresem opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Uwzględniając art. 2 ust. 1 pkt 3 updof, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn, należy zauważyć, że celem tego przepisu jest wykluczenie podwójnego opodatkowania przychodu (przyrostu majątku), który skutkował powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

Wobec tego jednoznacznie sprzeczne z tym założeniem byłoby przyjęcie, że otrzymanie spłaty udziału we współwłasności Nieruchomości nabytej w drodze dziedziczenia skutkuje powstaniem przychodu podatkowego. Mając na względzie, że kwota ta stanowi równowartość (ekwiwalent) tego udziału i jej otrzymanie nie skutkuje powstaniem przyrostu majątku Wnioskodawczyni, powyższe stanowisko oznaczałoby zatem efektywne dwukrotne powstanie obowiązku podatkowego (w podatku od spadków i darowizn oraz w podatku dochodowym) w stosunku do tej samej wartości majątku otrzymanego przez Wnioskodawczynię.

Taka wykładnia byłaby ewidentnie sprzeczna z podstawowym założeniem systemu polskiego prawa podatkowego, w związku z czym musi być uznana za nieprawidłową.

Stanowisko, że otrzymanie spłaty udziału we współwłasności nieruchomości nabytego w spadku - w sytuacji, gdy stanowi ona równowartość udziału spadkowego - nie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego, ma również oparcie w utrwalonym orzecznictwie sądów administracyjnych.

Przykładowo można wskazać na:

‒ wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 lipca 2018 r., sygn. akt II FSK 1432/16: „Powyższe rozważania i tezy orzeczeń wskazują zatem, że aby można było mówić o powstaniu przychodu w sytuacji wskazanej w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f. należałoby wykazać, iż zdarzenie polegające na odpłatnym zbyciu nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości spowodowało w majątku podatnika przyrost majątku. W wypadku zatem, w którym spadkobierca w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości otrzymuje od nabywcy udziału w spadku (udziału w nieruchomości wchodzącej do spadku) spłatę stanowiącą równowartość (tak podnoszono we wniosku o udzielenie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego) udziału tego spadkobiercy w spadku, nie powstaje przyrost majątku rozumiany jako zwiększenie aktywów lub zmniejszenie pasywów w tym majątku. Dochodzi tylko tutaj do zmiany ekonomicznej w majątku nieprzekładającej się na sytuację prawnopodatkową. Tego rodzaju odpłatne zbycie jest dla spadkobiercy neutralne podatkowo w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f. Zatem należy skonstatować, że zniesienie współwłasności nieruchomości, w wyniku którego współwłaściciel (spadkobierca) w zamian za udział we współwłasności nieruchomości otrzymuje spłatę, będącą jego równowartością, nie uzyskuje przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a), nawet wówczas, gdyby inne przesłanki opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości zostały spełnione”;

‒ wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 marca 2020 r., sygn. akt II FSK 1557/18: „Powyższe rozważania i tezy orzeczeń wskazują zatem, że aby można było mówić o powstaniu przychodu w sytuacji wskazanej w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) updof należałoby wykazać, że zdarzenie polegające na odpłatnym zbyciu nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości spowodowało w majątku podatnika przyrost majątku. W wypadku zatem, w którym obdarowany w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości otrzymuje od nabywcy udziału spłatę stanowiącą równowartość (tak podnoszono we wniosku o udzielenie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego) udziału nabytego w drodze darowizny, nie powstaje przyrost majątku rozumiany jako zwiększenie aktywów lub zmniejszenie pasywów w tym majątku. Dochodzi tylko do zmiany ekonomicznej w majątku nieprzekładającej się na sytuację prawnopodatkową. Tego rodzaju odpłatne zbycie jest dla obdarowanego neutralne podatkowo w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a updof. To zaś oznacza, że zniesienie współwłasności nieruchomości, w wyniku którego jej współwłaściciel (obdarowany) w zamian za udział we współwłasności nieruchomości otrzymuje spłatę, będącą jego równowartością, nie uzyskuje przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a updof, nawet wówczas, gdyby inne przesłanki opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości zostały spełnione”;

‒ wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 października 2020 r., sygn. akt III SA/Wa 2786/19 (utrzymany w mocy wyrokiem NSA z dnia 7 maja 2021 r., sygn. akt II FSK 342/21): „aby można było mówić o powstaniu przychodu w sytuacji wskazanej w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f. należałoby wykazać, że zdarzenie polegające na odpłatnym zbyciu nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości spowodowało w majątku podatnika przyrost majątku. W wypadku zatem, w którym spadkobierca w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości otrzymuje od nabywcy udziału spłatę stanowiącą równowartość (tak podnoszono we wniosku o udzielenie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego) udziału nabytego w drodze spadku, nie powstaje przyrost majątku rozumiany jako zwiększenie aktywów lub zmniejszenie pasywów w tym majątku. Dochodzi tylko do zmiany ekonomicznej w majątku nieprzekładającej się na sytuację prawnopodatkową. Tego rodzaju odpłatne zbycie jest dla spadkobiercy neutralne podatkowo w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit a) u.p.d.o.f. To zaś oznacza, że zniesienie współwłasności nieruchomości, w wyniku którego jej współwłaściciel (spadkobierca) w zamian za udział we współwłasności nieruchomości otrzymuje spłatę, będącą jego równowartością, nie powoduje uzyskania przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f., nawet wówczas, gdyby inne przesłanki opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości zostały spełnione. Skoro we wniosku o wydanie interpretacji wskazano, że wartość spłaty nie przekracza wartości udziału Skarżącego jako współwłaściciela (spadkobiercy) w nieruchomości będącej przedmiotem zniesienia współwłasności, to brak jest podstaw do uznania za zasadne stanowiska organu podatkowego, że Skarżący w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości uzyskał przychód w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f.”

Całokształt przedstawionych okoliczności przemawia za uznaniem za prawidłowe stanowiska Wnioskodawczyni, iż w związku z zawarciem umowy zniesienia współwłasności i otrzymaniem spłaty od Współwłaściciela 2 po jej stronie nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.)

opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:

źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d. innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c- przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Zgodnie z art. 10 ust. 7 cyt. ustawy:

nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „nabycia”, należy zatem odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), a w szczególności do art. 155 § 1, który stanowi, że: umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Pani wątpliwości dotyczą skutków podatkowych związanych z ewentualnością powstania przychodu z tytułu otrzymania spłaty w wyniku zniesienia współwłasności udziału w nieruchomości.

Odnosząc powyższe do planowanej przez Panią umowy zniesienia współwłasności, należy wskazać, że podstawą do zawarcia tej umowy jest ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny( Dz. U. z 2020 r. poz. 1940 ze zm.) Z art. 1035 Kodeksu cywilnego wynika:

Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks cywilny jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Według art. 195 i art. 196 § 1 i § 2 ustawy Kodeks cywilny:

Współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika.

Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej.

Natomiast w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

Stosownie do art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego,

Zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Analizując zatem powyższe należy stwierdzić, że czynność zniesienia współwłasności w świetle prawa cywilnego stanowi formę zbycia, a jeżeli zniesienie współwłasności następuje ze spłatą, wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem.

Tym samym, zniesienie współwłasności polegające na przyznaniu nieruchomości jednemu ze współwłaścicieli w zamian za spłatę pieniężną na rzecz drugiego z nich, stanowi formę odpłatnego zbycia, wyczerpującą dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy – w wyniku tego zniesienia – podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału, jaki pierwotnie mu przysługiwał.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że nabyła Pani w drodze dziedziczenia ustawowego spadek po swoim zmarłym Ojcu. W skład spadku po ojcu wchodził udział 1/2 we współwłasności Nieruchomości nabytej wcześniej w spadku po siostrze. Wraz z Panią spadek nabyły Pani siostra i matka. Każda ze spadkobierczyń nabyła spadek w części 1/3.

W skład spadku po siostrze Wnioskodawczyni wchodził udział 1/2 we współwłasności Nieruchomości, pozostałe 1/2 udziału we współwłasności Nieruchomości przysługuje osobie nienależącej do opisanego kręgu spadkobierców po siostrze, ani po ojcu Wnioskodawczyni tj. Współwłaściciel 2.

Planuje Pani zniesienie współwłasności Nieruchomości poprzez zawarcie umowy pomiędzy Panią, jej siostra i jej matką oraz Współwłaścicielem 2. Zniesienie współwłasności ma polegać na spłacie przez Współwłaściciela 2 wartości udziału 1/2 we współwłasności Nieruchomości - w częściach odpowiadających udziałom poszczególnych spadkobierczyń w spadku po siostrze i ojcu. Wartość nieruchomości, którą otrzymała Pani w wyniku działu spadku, nie będzie przewyższać udziału, jaki przysługuje Pani w masie spadkowej.

Powzięła Pani wątpliwość, czy związku z zawarciem umowy zniesienia współwłasności i otrzymaniem spłaty od Współwłaściciela 2 po Pani stronie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Aby zatem ustalić, czy w przedmiotowej sprawie w związku z zawarciem umowy zniesienia współwłasności i otrzymaniem spłaty od Współwłaściciela 2 po Pani stronie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należałoby wykazać czy zdarzenie polegające na zniesieniu udziału w nieruchomości spowodowało przyrost w Pani majątku.

W wypadku zatem, w którym obdarowany w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości otrzymuje od nabywcy udziału spłatę stanowiącą równowartość udziału nabytego w drodze spadku, nie powstaje przyrost majątku rozumiany jako zwiększenie aktywów lub zmniejszenie pasywów w tym majątku. Dochodzi tylko do zmiany ekonomicznej w majątku nieprzekładającej się na sytuację prawnopodatkową. Tego rodzaju odpłatne zbycie jest dla obdarowanego neutralne podatkowo w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro we wniosku o wydanie interpretacji wskazano, że wartość spłaty nie przekracza wartości Pani udziału jako współwłaścicielki (obdarowanej) w nieruchomości będącej przedmiotem zniesienia współwłasności, to brak jest podstaw do uznania za zasadne, że w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości uzyskała Pani przychód w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W powyższym kontekście należy stwierdzić, że w wyniku planowanego zniesienia współwłasności Nieruchomości nie dojdzie do zwiększenia (przyrostu) majątku Wnioskodawczyni, a jedynie do spieniężenia posiadanego udziału we współwłasności, poprzez otrzymanie spłaty stanowiącej równowartość tego udziału. Z tego względu brak jest podstaw do uznania, że w związku z tym zdarzeniem prawnym powstanie po Pani stronie przychód podatkowy.

Mając na względzie cytowane wyżej przepisy oraz opis sprawy stwierdzić należy, że zniesienie współwłasności nieruchomości – w szczególności w przypadku, gdy udział w niej został nabyty przez Panią w drodze dziedziczenia - w sytuacji, gdy nie skutkuje ono uzyskaniem przez Panią majątku o wartości przekraczającej wartość przysługującego Pani udziału we współwłasności, nie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego po Pani stronie.

Powyższa transakcja nie jest objęta również żadnym ze zdarzeń skutkujących powstaniem przychodu podatkowego, a w szczególności art. 10 ust. 1 pkt 8 updof.

W związku z zawarciem umowy zniesienia współwłasności i otrzymaniem spłaty od Współwłaściciela 2 po Pani stronie nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, Pani stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy Ordynacja podatkowa. Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i musi się Pani zastosować do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).