Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
27 marca 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaniechania poboru podatku. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 maja 2022 r. (wpływ 26 maja 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Dnia 5 listopada 2021 r. oraz 6 grudnia 2021 r. podpisała Pani wraz z mężem dwie ugody z bankiem … w zakresie przewalutowania kredytów udzielonych Pani w dniach 19 października 2007 r. oraz 20 maja 2008 r. na budowę własnego jednego domu jednorodzinnego, budowanego z Pani mężem w ramach wspólności majątkowej. W związku z zawartymi umowami ugody, część kwot pozostałych do spłaty została Pani umorzona ze względu na fakt, że kredyty zostały już w znacznej mierze nadpłacone ze względy na wysoki kurs CHF. Zgodnie z zapisami par. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2020 r., poz. 548), przy podpisaniu umów ugody bank przyjął od Pani oraz Pani męża oświadczenia, zgodnie z którymi przy pierwszej ugodzie z dnia 5 listopada 2021 r. oświadczyła Pani zgodnie z prawdą, że nie skorzystała z umorzenia innego kredytu mieszkaniowego, natomiast przy drugiej umowie ugody z dnia 6 grudnia 2021 r. oświadczyła Pani, że skorzystała z umorzenia innego kredytu, czyli pierwszego kredytu, do którego podpisała umowę ugody. Zapis par. 1 pkt 1 ppkt b rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, mówi, że zwolnienie z podatku dotyczy osób fizycznych, których wierzytelność z tytułu kredytu uległa umorzeniu i nie skorzystały z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu hipotecznego zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe. Na skutek powyższego bank wystawił PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-11 z wykazanym przychodem z tytułu umorzenia 11 783 zł 57 gr, od którego zapłaciła Pani już podatek. Pani mąż otrzymał analogiczny PIT-11 z analogiczną kwotą do zapłaty. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2020 r., poz. 548) nie zawiera doprecyzowania tak jak jej kontynuacja, tj. rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r., poz. 592), gdzie jest mowa o możliwości umorzenia kredytów mieszkaniowych zaciągniętych na realizacje jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego, gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizacje wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej. Kredyty, które zaciągnęła Pani w banku są na realizację tej samej inwestycji - budowy domu jednorodzinnego. Drugi zaciągnięty kredyt jest kontynuacją pierwszego kredytu udzielonego na ten sam cel.
W uzupełnieniu wniosku wskazano, że kredyt z dnia 19 października 2007 r. został zabezpieczony hipotecznie (dalej jako: „Pierwszy kredyt”). Kredyt z dnia 20 maja 2008 r. został zabezpieczony hipotecznie (dalej jako: „Drugi kredyt”). Kredyt z dnia 19 października 2007 r. był przeznaczony wyłącznie na zaspokojenie własnych celów mieszkaniowych. Kredyt z dnia 20 maja 2008 r. był przeznaczony wyłącznie na zaspokojenie własnych celów mieszkaniowych, na tą samą inwestycję co kredyt z dnia 19 października 2007 r. Pierwsza zawarta z bankiem umowa ugody z dnia 5 listopada 2021 r. dotyczyła kredytu udzielonego dnia 20 maja 2008 r. (dalej jako: „Drugi kredyt”). Druga zawarta z bankiem umowa ugody z dnia 6 grudnia 2021 r. dotyczyła kredytu udzielonego dnia 19 października 2007 r. (dalej jako: „Pierwszy kredyt”). W związku z zawartą umową ugody z dnia 5 listopada 2021 r. z bankiem nastąpiło umorzenie przez bank częściowo zadłużenia wynikającego z zawartej umowy kredytu. Umorzenie dotyczyło kwoty kredytu (kapitału). W związku z zawartą umową ugody z dnia 6 grudnia 2021 r. z bankiem nastąpiło umorzenie przez bank częściowo zadłużenia wynikającego z zawartej umowy kredytu. Umorzenie dotyczyło kwoty kredytu (kapitału).
Pytanie
Czy w świetle rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, które jest de facto kontynuacją i rozszerzeniem rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r., powinien obowiązywać Panią zapłacony w 2022 r. podatek dochodowy od umorzenia części kredytu w związku z podpisaną drugą umową ugody z dnia 6 grudnia 2021 r. dotyczącą kredytu udzielonego dnia 19 października 2007 r. (dalej jako: „Pierwszy kredyt”)?
Pani stanowisko w sprawie:
W Pani ocenie, podatek dochodowy zapłacony na podstawie wystawionego przez bank PIT-11 w roku 2022, dotyczący umorzenia części kredytu w związku z podpisaną drugą umową ugody w dniu 6 grudnia 2021 r. dotyczącą kredytu udzielonego dnia 19 października 2007 r. (dalej jako: „Pierwszy kredyt”) nie powinien Pani obowiązywać. Zaciągnięte przez Panią kredyty z dnia 19 października 2007 r. oraz 20 maja 2008 r. były zabezpieczone hipotecznie na tej samej nieruchomości, na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Bank wystawił Pani PIT-11, gdyż zgodnie z par. 1 pkt 1 ppkt b) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, oświadczyła Pani zgodnie z prawdą, że skorzystała z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe w związku z podpisaną pierwszą umową ugody w dniu 5 listopada 2021 r. dotyczącą kredytu udzielonego dnia 20 maja 2008 r. (dalej jako: „Drugi kredyt”). Nie skorzystała Pani natomiast z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej. Zgodnie z treścią par. 1 pkt 1. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) (Dz. U. z 2022 r., poz.592) , warunki zwolnienia z poboru podatku od umorzenia kredytu mieszkaniowego są w Pani przypadku spełnione. Zważywszy na fakt, że rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. stanowi kontynuację i doprecyzowuje zapisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r. i biorąc pod uwagę zasadę równego traktowania uważa Pani, że powinno Panią obowiązywać zwolnienie z konieczności opłacenia podatku dochodowego z tytułu umorzenia kredytu mieszkaniowego.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128, z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W myśl art. 24c ust. 1 ww. ustawy:
Różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3.
Zgodnie z art. 24c ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5.
Stosownie natomiast do art. 24c ust. 3 pkt 3 ww. ustawy:
Ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.
Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.
Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz powołane wyżej przepisy prawa wyjaśnić należy, że na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych inne skutki prawnopodatkowe wywołuje przewalutowanie kredytu, a inne umorzenie tego kredytu.
W ramach operacji przewalutowania nie dochodzi do transferu/przelewu środków pieniężnych, nie dochodzi do uregulowania w jakiejkolwiek formie zobowiązania wynikającego z umowy kredytu – zmianie ulega jedynie waluta, w której zobowiązanie ma być uregulowane. Przewalutowanie stanowi wyłącznie techniczną operację zamiany kwoty wyrażonej w określonej walucie, na tę samą kwotę wyrażoną w innej walucie. Tym samym, przewalutowanie nie skutkuje powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez Bank wierzytelności od zaciągniętego 19 października 2007 r. przez Panią i Pani małżonka kredytu hipotecznego („Pierwszy kredyt”) wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2021 r., poz. 2439, z późn. zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2020 r., poz. 548):
Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od:
- umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, w przypadku gdy:
a) zabezpieczenie w postaci hipoteki ustanowiono na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, w związku z zaciągnięciem przez osoby fizyczne kredytu na własne cele mieszkaniowe,
b) osoby fizyczne, których wierzytelność z tytułu kredytu uległa umorzeniu, nie skorzystały z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe;
- świadczenia otrzymanego przez osoby fizyczne z tytułu umowy kredytu zaciągniętego przed dniem 15 stycznia 2015 r. na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonego hipotecznie, od podmiotów, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionych do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, w walucie obcej lub w polskich złotych, lecz nominowanych lub indeksowanych do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
W myśl § 3 rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe:
Kwoty wierzytelności, o których mowa w § 1, obejmują:
-
kwoty kredytu (kapitału);
-
odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
-
opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
Jak stanowi z kolei § 6 ww. rozporządzenia:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1, obejmuje dochód (przychód) uzyskany wyłącznie z tytułu jednego umorzenia, o którym mowa w § 1 pkt 1.
Z kolei § 7 ww. rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2021 r.
Natomiast § 4 komentowanego rozporządzenia reguluje, że:
Przez własne cele mieszkaniowe, o których mowa w § 1, rozumie się wydatki na cele, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.
Z powyższego wynika, zatem że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe przez osobę, która była właścicielem lub współwłaścicielem tej nieruchomości i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna, której umorzono zobowiązanie z tytułu kredytu nie skorzystała z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie (§ 1 pkt 1 ww. rozporządzenia) stanowiącego własność lub współwłasność podatnika. Przy czym – jak stanowi § 6 ww. rozporządzenia – zaniechanie poboru podatku obejmuje dochód (przychód) uzyskany wyłącznie z tytułu jednego umorzenia, o którym mowa powyżej.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Jak wynika z wniosku dnia 5 listopada 2021 r. oraz 6 grudnia 2021 r. podpisała Pani wraz z mężem dwie ugody z bankiem w zakresie przewalutowania kredytów udzielonych Pani w dniach 19 października 2007 r. oraz 20 maja 2008 r. na budowę własnego jednego domu jednorodzinnego, budowanego z Pani mężem w ramach wspólności majątkowej. Pierwsza zawarta z bankiem umowa ugody z dnia 5 listopada 2021 r. dotyczyła kredytu udzielonego dnia 20 maja 2008 r. (dalej jako: „Drugi kredyt”). Druga zawarta z bankiem umowa ugody z dnia 6 grudnia 2021 r. dotyczyła kredytu udzielonego dnia 19 października 2007 r. (dalej jako: „Pierwszy kredyt”). Kredyt z dnia 19 października 2007 r. został zabezpieczony hipotecznie i był przeznaczony wyłącznie na zaspokojenie własnych celów mieszkaniowych (Pierwszy kredyt). Kredyt z dnia 20 maja 2008 r. został zabezpieczony hipotecznie i był przeznaczony wyłącznie na zaspokojenie własnych celów mieszkaniowych, na tą samą inwestycję co kredyt z dnia 19 października 2007 r. (Drugi kredyt). W związku z zawartą umową ugody z dnia 5 listopada 2021 r. z bankiem nastąpiło umorzenie przez bank częściowo zadłużenia wynikającego z zawartej umowy kredytu. Umorzenie dotyczyło kwoty kredytu (kapitału). W związku z zawartą umową ugody z dnia 6 grudnia 2021 r. z bankiem nastąpiło umorzenie przez bank częściowo zadłużenia wynikającego z zawartej umowy kredytu. Umorzenie dotyczyło kwoty kredytu (kapitału). Zgodnie z zapisami par. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, przy podpisaniu umów ugody bank przyjął od Pani oraz Pani męża oświadczenia zgodnie, z którymi przy pierwszej ugodzie z dnia 5 listopada 2021 r. oświadczyła Pani zgodnie z prawdą, że nie skorzystała z umorzenia innego kredytu mieszkaniowego, natomiast przy drugiej umowie ugody z dnia 6 grudnia 2021 r. oświadczyła Pani, że skorzystała z umorzenia innego kredytu, czyli pierwszego kredytu, do którego podpisała umowę ugody. Na skutek powyższego bank wystawił PIT-11 z wykazanym przychodem z tytułu umorzenia 11 783 zł 57 gr, od którego zapłaciła Pani już podatek. Kredyty, które zaciągnęła Pani w banku są na realizację tej samej inwestycji - budowy domu jednorodzinnego. Drugi zaciągnięty kredyt jest kontynuacją pierwszego kredytu udzielonego na ten sam cel.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia oraz powołane powyższej przepisy prawa stwierdzić należy, że w stosunku do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu Pierwszego kredytu hipotecznego nie znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Nie spełnia Pani bowiem wszystkich przesłanek umożliwiających zastosowanie ww. zaniechania, gdyż tak jak Pani oświadczyła, „skorzystała z umorzenia innego kredytu, czyli pierwszego kredytu, do którego podpisała umowę ugody”.
Skorzystanie przez Panią z umorzenia wierzytelności w stosunku do Drugiego kredytu hipotecznego zaciągniętego przez Panią na własne cele mieszkaniowe, wyklucza możliwość skorzystania po raz drugi z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych. Zaniechanie poboru podatku obejmuje dochód (przychód) uzyskany wyłącznie z tytułu jednego umorzenia.
W stosunku do umorzenia wierzytelności Pierwszego kredytu hipotecznego miała Pani obowiązek wykazania w rozliczeniu rocznym za rok 2021 jako przychód kwotę umorzonego zadłużenia i zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z ww. tytułu.
Wobec powyższego, stanowisko Pani należało uznać za nieprawidłowe.
Ponadto należy zaznaczyć, że powołane przez Panią rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592), stosownie do § 4 ww. rozporządzenia, przewiduje zaniechanie poboru podatku od dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r., a więc nie ma zastosowania w przedstawionym stanie faktycznym, w którym umorzenie przez bank częściowego zadłużenia wynikającego z umowy kredytu nastąpiło na podstawie ugód zawartych w 2021 r.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i musi Pani zastosować się do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
-
z zastosowaniem art. 119a;
-
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
-
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).