Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 kwietnia 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 7 kwietnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania wynagrodzenia za opinię wykonaną na zlecenie sądu przez biegłego sądowego w ramach działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki z o.o. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani osobą fizyczną będącą biegłym sądowym, wpisanym na listę biegłych sądowych. Jest Pani jednocześnie wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącej działalność gospodarczą m.in. w zakresie sporządzania opinii i ekspertyz na rzecz sądów. Opinie przez Panią będącą biegłym sądowym są sporządzane w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, której jest wspólnikiem i członkiem zarządu i faktury za sporządzane przez Panią na rzecz sądów opinie wystawiane są właśnie przez ten podmiot – spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Wraz z opinią i fakturą biegły składa oświadczenie z którego wynika, iż opinia sporządzona została przez biegłego w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę wraz z wnioskiem, aby nie potrącać z przyznanego przez sąd wynagrodzenia zaliczki na podatek dochodowy.

W świetle powyższego pojawia się wątpliwość czy powyższa praktyka jest prawidłowa w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wątpliwości w tym przedmiocie pojawiły się w jednym z sądów, do którego złożona została opinia wykonana przez Panią wraz z oświadczeniem o sporządzeniu opinii w ramach działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki i fakturą wystawioną przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i który w opisanym stanie faktycznym uznał, iż jest zobowiązany do potrącenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Główne wątpliwości sądu dotyczyły formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej, a więc faktu, iż jest ona prowadzona w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która podlega regulacjom przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Pytanie

Czy w przypadku wynagrodzenia za opinię wykonaną na zlecenie sądu przez biegłego sądowego, będącego wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i w przypadku złożenia przez takiego biegłego sądowego oświadczenia, iż opinię sporządził w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez taką osobę prawną, sąd zobowiązany jest zaniechać naliczenia, potrącenia i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i potraktować złożoną przez biegłego opinię, jako sporządzoną w ramach prowadzonej przez biegłego działalności gospodarczej, czy też podatek taki powinien zostać potrącony?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, w przypadku wynagrodzenia za opinię wykonaną na zlecenie sądu przez biegłego sądowego, będącego wspólnikiem osoby prawnej – spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i w przypadku złożenia przez takiego biegłego sądowego oświadczenia, iż opinię sporządził w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez taką osobę prawną – spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, sąd zobowiązany jest zaniechać naliczenia, potrącenia i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i potraktować złożoną przez biegłego opinię, jako sporządzoną w ramach prowadzonej przez biegłego działalności gospodarczej.

Prawo do wykonywania funkcji biegłego sądowego nabywane jest w określonym trybie i po spełnieniu ściśle określonych warunków wynikających z przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz. U. Nr 15, poz. 133). Biegły sądowy jest osobą, która posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej dziedzinie, niezbędne do wydania opinii na potrzeby określonego postępowania np. sądowego.

Biegłemu powołanemu przez sąd, stosownie do art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1025, z późń. zm.), przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii. Wynagrodzenie biegłego sądowego za opinię wykonaną na zlecenie sądu może zostać wypłacone:

1. w ramach jego działalności osobistej, kiedy to sąd nalicza i odprowadza podatek dochodowy od osób fizycznych lub

2. w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez biegłego.

Na podstawie przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są m.in.:

- pkt 2 – działalność wykonywana osobiście,

- pkt 3 – pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zgodnie z art. 5a pkt 6 cyt. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej oznacza to działalność zarobkową:

a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1,2 i 4-9.

Definicję powyższą uzupełnia regulacja zawarta w art. 5b ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którą za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,

2. są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności,

3. wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Zatem, co do zasady nie są przychodami z działalności gospodarczej takie przychody, które zostały zaliczone przez ustawodawcę do pozostałych źródeł przychodów znajdujących się w katalogu źródeł przychodów (art. 10 ust. 1 pkt 1,2 i 4-9 ww. ustawy), tj. m.in. do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Zgodnie z art. 13 pkt 6 ww. ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów o których mowa w pkt 9.

Jak z powyższego wynika ustawodawca wyraźnie rozróżnia działalność wykonywaną osobiście i działalność, jako dwa różne źródła przychodu. Dokonany przez ustawodawcę podział ma charakter rozłączny.

Na gruncie powołanych wyżej przepisów prawa wielokrotnie pojawiły się wątpliwości w zakresie kwalifikacji przychodów do właściwego źródła w sytuacji, gdy przychody uzyskiwane przez podatnika są wymienione w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście i jednocześnie działalność prowadzona przez podatnika spełnia warunki określone w definicji działalności gospodarczej, jak to ma miejsce w okolicznościach niniejszej sprawy.

Minister Finansów w dniu 21 listopada 2013 r. wydał interpretację ogólną, znak: DD3/033/181/CRS/13/RD-90955/13, dotyczącą kwalifikacji do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu. W interpretacji tej uznał, iż kwalifikacja przychodu do odpowiedniego źródła jest zależna od formy prawnej wykonywania przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu zawodu adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego, czy rzecznika patentowego. Zatem przychody uzyskiwane z tego tytułu mogą zostać zaliczone do źródła przychodów – działalność gospodarcza, pomimo iż są wymienione w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Interpretacja ta dotyczy co prawda wyłącznie wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu, niemniej jednak należy ją, Pani zdaniem, odnieść również do innych kategorii podmiotów świadczących usług na rzecz sądów, w tym biegłych sądowych.

Podobne stanowisko wyraził Minister Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 22 maja 2014 r. znak: DD2/033/30/KBF/14/RD-47426. Wskazał, iż podatnik może, jeżeli uzyskuje przychody w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej, zakwalifikować te przychody do źródła – działalność gospodarcza, nawet w sytuacji gdy wymienione są w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Jak wskazał, do takiego wniosku doprowadza analiza przepisu art. 13 pkt 8 i 9 oraz art. 41 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tylko w art. 13 pkt 9 ustawodawca wyraźnie zastrzegł, że przychody w nim wymienione zawsze będą kwalifikowane do źródła przychodów – „działalność wykonywana osobiście”, nawet jeżeli będą uzyskiwane w ramach działalności gospodarczej. Ustawodawca dopuszcza więc możliwość zaliczenia przychodów – z działalności wykonywanej osobiście do działalności gospodarczej, jeżeli są uzyskiwane w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej.

W związku z powyższym ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyklucza, aby przychody uzyskiwane z działalności wykonywanej osobiście zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej, jeśli wykonywane są one właśnie w warunkach spełniających przesłanki „działalności gospodarczej”. Powyższy sposób kwalifikacji należy stosować wobec wszystkich grup zawodowych wymienionych w art. 13 pkt 2-8 ustawy, a zatem także wobec biegłych sądowych, tłumaczy przysięgłych, mediatorów, kuratorów czy innych osób działających na zlecenie podmiotów wymienionych w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W okolicznościach niniejszej sprawy kwestią budzącą największą wątpliwość po stronie sądu przyznającego wynagrodzenie jest forma prawna prowadzonej przez biegłego działalności gospodarczej, tj. fakt wskazania przez biegłego, iż prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i że opinia sporządzona została w ramach właśnie tej działalności.

Biegli sądowi, podobnie zresztą jak inne podmioty świadczące usługi na rzecz sądów, mogą prowadzić i prowadzą działalność gospodarczą w różnych formach prawnych. Są to jednoosobowe działalności gospodarcze, spółki osobowe, jak również spółki kapitałowe, jak w niniejszym stanie faktycznym w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

W Pani ocenie, forma prowadzenia działalności przez biegłego nie ma z przedmiotowego punktu widzenia żadnego znaczenia, co potwierdza w Pani ocenie, stanowisko z dnia 5 maja 2015 r. Izby Skarbowej w Katowicach IBPBI1/1/4511-91/15/DP. W świetle stanowiska wynikającego z przedmiotowej interpretacji, w Pani ocenie, nie powinno budzić wątpliwości, iż biegły sądowy – będący osobą fizyczną wpisaną na listę biegłych sądowych może sporządzać opinie w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a co za tym idzie faktury za sporządzane opinie wystawiane są przez spółkę, w ramach której taka działalność jest wykonywana. Jak wynika wprost z treści przedmiotowej interpretacji – dotyczy ona również biegłych sądowych, którzy prowadzą działalność gospodarczą, co zostało wskazane, w różnych formach prawnych – tj. w ramach jednoosobowych działalnościach gospodarczych, w spółkach osobowych, czy też nawet w ramach spółek kapitałowych.

Jak wyżej wskazano, na gruncie prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby dochody z działalności wykonywanej osobiście kwalifikować do przychodów z działalności gospodarczej, jeżeli są uzyskiwane w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Takim prowadzeniem działalności gospodarczej jest, w szczególności, sytuacji opisana w stanie faktycznym niniejszego wniosku, a mianowicie związana z wydawaniem przez biegłego sądowego opinii w ramach działalności gospodarczej wykonywanej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której wspólnikiem biegły pozostaje.

Fakt, iż mamy do czynienia ze spółką będącą osobą prawną rozliczającą się na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zmienia nic w przedmiotowym zakresie. Dochody w ten sposób osiągane spełniają przesłankę uznania ich za dochody uzyskiwanie w ramach prowadzonej przez biegłego pozarolniczej działalności gospodarczej. Forma prawna w jakiej prowadzona jest przez biegłego działalność gospodarcza nie ma w przedmiotowym zakresie znaczenia.

Jeżeli biegły swoją działalność zawodową, jak to ma miejsce w okolicznościach sprawy, wykonuje w formie organizacyjnej, w ramach której osiąga dochody kwalifikowane do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (w okolicznościach sprawy w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), a czynności podejmowane przez niego w charakterze biegłego są wykonywane w ramach tej działalności, to nie ma podstaw, aby przychód tej osoby kwalifikować do innego źródła niż działalność gospodarcza.

Co za tym dalej idzie, w przypadku złożenia przez biegłego sądowi stosownego oświadczenia, iż opinia sporządzona została w ramach prowadzonej przez biegłego działalności gospodarczej i wnosi on tym samym o niepotrącanie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, sąd jest związany takim oświadczeniem i wypłata wynagrodzenia, bez potrącania takiej zaliczki, winna nastąpić na rzecz wskazanego przez biegłego podmiotu, w okolicznościach niniejszej sprawy na rzecz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której wspólnikiem pozostaje biegły i w ramach działalności której sporządzona została przez biegłego opinia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

W treści własnego stanowiska wskazała Pani nieaktualny publikator ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Aktualny teks jednolity ustawy zawiera Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm. Powyższe jednak pozostaje bez wpływu na merytoryczną ocenę Pani stanowiska.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi:

Interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.