0114-KDIP3-2.4011.474.2022.1.MN

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 stycznia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 24 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania emerytury otrzymywanej z Polski przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Niemczech. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 2 marca 2022 r. (wpływ 8 marca 2022 r.) oraz pismem z 2 kwietnia 2022 r. (wpływ 8 kwietnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Niezwłocznie po otrzymaniu decyzji o przyznaniu emerytury, pismem z dnia (…) 2018 r. złożył Pan odwołanie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) w O. w sprawie poboru zaliczek na podatek dochodowy od Pana emerytury wypłacanej za granicę, (data wpływu do ZUS: (…) 2018 r.) w oparciu o:

‒ art. 3 ust. 1 do 2b, art. 4a oraz art. 30 ust. 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14 poz. 176 z późn. zm.), tekst ujednolicony w Obwieszczeniu Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 czerwca 2021 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128);

‒ art. 18 Umowy państw OECD 2017 (OECD-MA 2017) z 2017 r. dotyczący opodatkowania dochodów od emerytur i płatności z systemu ubezpieczeń społecznych;

‒ dwie interpretacje Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Sygnatura: IPPB4/415-287/11-2/SP oraz nr 1462-IPPB4.4511.1399.2016.1.JK3 z dnia 23 lutego 2017 r.;

‒ art. 4 i art. 18 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku

oraz o:

‒ ustawę z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 1999 r. nr 60 poz. 636);

‒ ustawę z dnia 13 października 1998 r. o Systemie Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1621);

‒ ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291 tj.).

W dniu (…) 2018 r. odwołał się Pan do ZUS-u od decyzji poboru zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanej Panu emerytury. ZUS Oddział w (…) dnia (…) 2018 r. przekazał sprawę do Sądu Okręgowego w (…) V Wydział (…) wnosząc o oddalenie odwołania (Znak …).

Dnia (…) 2019 r. Sąd Okręgowy w (…) postanowił odrzucić Pana zaskarżenie decyzji ZUS, wskazując na niemożność rozstrzygnięcia w drodze postępowania sądowego (sygnatura akt: …), a w dniu (…) 2020 r. wydał wyrok oddalający odwołanie (sygn. akt …), zasądzając od Pana zwrot kosztów zastępstwa procesowego na rzecz ZUS.

W sprawie emerytur wypłacanych za granicę, Minister Finansów wydał z urzędu ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego, dotyczące stosowania tych przepisów, stwierdzając, że polscy emeryci mieszkający w innym kraju UE nie muszą się rozliczać w Polsce. W dołączonej do niniejszego wniosku odpowiedzi Ministra na interpelację poselską nr 32231 sygn. DPP11.054.1.2019, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów stwierdza, że w przypadku potwierdzenia przez organ podatkowy na podstawie okazanych przez podatnika dokumentów, jego rezydencji w innym kraju niż Rzeczpospolita Polska, podatnik nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, a dokonana przez podatnika wpłata podlega zwrotowi.

Zgodnie z ujednoliconą i obowiązującą treścią ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 1991 r. Nr 80 poz. 350), jako osoba fizyczna podlega Pan ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, polegającemu na tym, iż osoba fizyczna niemająca na terytorium RP miejsca zamieszkania podlega opodatkowaniu tylko od dochodów uzyskanych na jej obszarze na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy i jak rozumie Pan ten zapis, nie dotyczy wypłacanej emerytury osobie nie będącej rezydentem podatkowym na terenie RP. Skutkiem tego, o tym, w jakim kraju należy płacić podatki, decyduje zasada rezydencji. W jej myśl rezydent danego kraju rozlicza się w państwie rezydencji z całości uzyskanych przychodów - zarówno tych uzyskanych w tym kraju, jak i osiągniętych poza jego granicami.

Zatem rezydencja podatkowa, według Pana, najogólniej mówiąc, oznacza miejsce, które zobowiązuje do wypełnienia zobowiązań podatkowych i nie jest związana z obywatelstwem. Godzi się w tym miejscu jednak podkreślić, że w rozumieniu art. 4 powołanej na wstępie Umowy między Polską a Republiką Federalną Niemiec, określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się Państwie” oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu i ma z tym państwem ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze. Uwzględniając zapisy tego artykułu, a także przepisy ustawy o podatku dochodowym, uważa Pan, że jako nierezydent podatkowy w RP nie podlega Pan obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

Zgodnie z treścią artykułu 44f rozdziału 7b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: „Zwrot podatku z tytułu wypłaconych należności”: w celu weryfikacji zwrotu, organ podatkowy niezwłocznie po otrzymaniu wniosku o zwrot, podejmuje działania polegające w szczególności na wystąpieniu z wnioskiem o udzielenie informacji podatkowych do właściwego organu innego państwa.

Jednak Pierwszy Urząd Skarbowy w (…) odmówił Panu wszczęcia postępowania podatkowego w części dotyczącej zaniechania poboru podatku uznając, że nie ma podstaw prawnych dla tego postępowania (pismo z dnia (…) 2021 r. znak sprawy: …). Natomiast postępowanie w sprawie zwrotu pobranego podatku za lata 2018-2019 zostało zakończone odmową stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym w dwóch pismach Urzędu Skarbowego: z (…) 2021 r. dotyczące lat: 2018 r. - znak sprawy: (…) oraz 2019 r. - znak sprawy: (…).

Jednocześnie w powyższych pismach Urząd Skarbowy, na podstawie przedstawionych przez Pana dokumentów, nie kwestionuje Pana stałego miejsca zamieszkania oraz rezydencji podatkowej na terenie Republiki Federalnej Niemiec. Takie stwierdzenie ma istotne znaczenie w świetle obowiązującego prawa, które dostrzega różnicę między zwykłym pobytem, a miejscem stałego zamieszkania.

W rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródła przychodów dzielą się na dwie kategorie: pierwsza związana z pracą, a druga z majątkiem.

Podatek nalicza się z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy albo pracy nakładczej, pobierania zasiłku dla bezrobotnych albo stypendium dla bezrobotnych oraz stypendium sportowego, prowadzenia działalności pozarolniczej, umowy ajencyjnej lub umowy zlecenia, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, otwartego funduszu emerytalnego, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, odpłatnego zbycia: nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości; spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Za przychody z innych źródeł ustawa w szczególności uważa kwoty wypłacanych przez zakład pracy lub organ rentowy zasiłków chorobowych, wyrównawczych, macierzyńskich, opiekuńczych oraz świadczeń rehabilitacyjnych, alimenty, z wyjątkiem alimentów na dzieci, stypendia, dotacje, nagrody oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Podmiotowość w polskim prawie o podatku dochodowym od osób fizycznych oparta została przede wszystkim na tzw. zasadzie rezydencji, czyli zależy od miejsca zamieszkania osoby fizycznej, co potwierdzają wydane i powołane we wstępie niniejszego wniosku Interpretacje prawa Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.

Wraz ze swoją rodziną mieszka Pan na stałe od 13-stu lat w Niemczech, nie przebywa Pan na terenie Polski i nie posiada na jej terenie stałego miejsca zamieszkania oraz swojego centrum interesów osobistych i rodzinnych, nie uzyskuje Pan w Polsce żadnych dochodów (przychodów) z wymienionych w art. 3 ujednoliconej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128), które podlegałyby opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Podmiot opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wyklucza Pana osobę, ponieważ obejmuje on osoby fizyczne posiadające na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych i przebywające na terytorium kraju dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Wypłacana Panu emerytura pochodzi z powszechnego systemu ubezpieczenia społecznego ZUS po osiągnięciu przez Pana powszechnego wieku emerytalnego i nie wywodzi się z Niepowszechnego Systemu Emerytalnego lub Otwartego Funduszu Emerytalnego. Pana emerytura nie jest także rentą ze świadczeń socjalnych, co ma znaczenie w interpretacji artykułu 18 Międzynarodowej Umowy zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej wyraźnie odróżnia pojęcia: „emerytura” i „renta socjalna”. Art. 7 tej ustawy orzeka, że renta socjalna nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury, uposażenia w stanie spoczynku, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej lub osobie będącej właścicielem nieruchomości rolnej o powierzchni przekraczającej 5 ha przeliczeniowych.

Art. 10 ustawy o rencie socjalnej orzeka, że prawo do renty socjalnej zawiesza się w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, a za wymieniony przychód w przypadku prowadzenia działalności pozarolniczej, uważa się przychód stanowiący zadeklarowaną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne, kwoty pobranych zasiłków, wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i zasiłku wyrównawczego.

W rozumieniu ustawy o rencie socjalnej przyznana Panu emerytura nie stanowi zatem Pana przychodu podlegającego obowiązkowi opodatkowania w Polsce.

Nigdy nie składał Pan wniosku o przyznanie renty socjalnej, o którą mogą także wystąpić cudzoziemcy, którzy mają kartę pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy". Renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej z tytułu pełnej lub czasowej niezdolności do pracy.

Renta socjalna ma charakter świadczenia zabezpieczającego, a jej celem jest kompensowanie braku możliwości nabycia uprawnień do świadczeń z systemu ubezpieczenia społecznego ze względu na to, że całkowita niezdolność do pracy powstała przed wejściem na rynek pracy, zaś warunkiem koniecznym jest stwierdzenie całkowitej niezdolności do pracy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 2 lipca 2020 r., sygn. akt III AUa 823/19).

Co ważniejsze, świadczenie socjalne jest zdefiniowane jako środki przeznaczone na zaspokajanie wymagań zarówno jednostek, jak i rodzin i jest związane z obowiązkami pracodawcy. Pracodawca, zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 z późn. zm.) - ma obowiązek zaspokajania materialnych, i socjalnych potrzeb pracowników. Obowiązki wynikające z kodeksu pracy mają charakter fakultatywny, zaś z ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obligatoryjny.

Jako emeryt i były pracownik zatrudniony w Polsce nie pobiera Pan jakiegokolwiek świadczenia socjalnego.

Zgodnie z zapisem art. 18 ust. 3-5 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec, opodatkowaniu w Polsce podlegają dodatkowo okresowe lub doraźne świadczenia, płatności na utrzymanie, odszkodowania z tytułu prześladowań politycznych, szkód powstałych w wyniku służby wojskowej. Wymienione tutaj płatności są przedmiotem ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej, obejmującej także świadczenia dla kombatantów oraz renty z tytułu inwalidztwa wojennego przysługujące na podstawie polskich przepisów osobom zamieszkałym w innym państwie członkowskim. Przedmiot renty socjalnej został zdefiniowany w ustawie o rencie socjalnej i nie obejmuje emerytur.

Prawo do emerytury przyznano Panu z urzędu w momencie osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego i udokumentowania wymaganego okresu ubezpieczenia, zgodnie z art. 24 i art. 24a Ustawy o FUS.

Art. 3 ustawy o emeryturach i rentach (Dz. U. 2021. 291 tj.) w zakresie przedmiotowym, odróżnia emeryturę od pozostałych świadczeń takich jak: renty socjalne z tytułu niezdolności do pracy, w tym renty szkoleniowe, renty rodzinne, dodatki pielęgnacyjne, wykluczając tym samym możliwość zamiennego posługiwania się określeniami: „płatności" z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych i „emerytura" z funduszu emerytalnego.

Według Pan przyznana Panu emerytura podlega zatem zapisom art. 18 ust. 1 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec stanowiącego, że emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (tu: Niemcy) z drugiego Umawiającego się Państwa (tu: Polska), podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie (Niemcy). Natomiast ZUS nalicza zaliczkę na podatek dochodowy, nieprawidłowo przyporządkowując Pana emeryturę do art. 18 ust. 2 tej umowy, który dotyczy tylko świadczeń socjalnych.

ZUS Oddział w O. wydając w dniu (…) 2018 r. (znak sprawy: (…) oddalenie Pana odwołania w przedmiocie potrącania podatku dochodowego od wypłacanej emerytury do kraju UE, potwierdza jednocześnie, że emeryturę pobiera Pan z obowiązkowego systemu ubezpieczeń społecznych.

Zakres przedmiotowy ustawy o FUS jest aktem prawnym, który dotyczy realizacyjnej fazy ubezpieczeń emerytalno-rentowych. W ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) wyodrębnia się fundusze:

‒ emerytalny, z którego finansowana jest Pana emerytura;

‒ rentowy, z którego finansowane są: renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowe, renty rodzinne, dodatki do rent rodzinnych dla sierot zupełnych, dodatki pielęgnacyjne, emerytury przyznane z urzędu zamiast rent z tytułu niezdolności do pracy, zasiłki pogrzebowe;

‒ chorobowy, z którego finansowane są zasiłki chorobowe;

‒ wypadkowy, z którego finansowane są renty wypadkowe, jednorazowe odszkodowania, zasiłki chorobowe z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy.

Zatem Pana świadczenie nie jest płatnością z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych i tym samym nie podlega zapisom art. 18 ust. 2 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, ponieważ wypłacana jest z funduszu emerytalnego FUS.

W dniu (…) 2019 r. Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w (…). pismem sygn.: (…) przesłał Pana skargę na decyzję ZUS-u w sprawie poboru podatku dochodowego do Urzędu Skarbowego w P., organu właściwego w województwie w. w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

W odpowiedzi z dnia (…) 2019 r. (sygn. (…) Naczelnik Urzędu Skarbowego w (…). podkreślił, że byłby organem właściwym do rozpatrzenia ww. wniosku w sytuacji, gdyby teren województwa w. był Pana miejscem zamieszkania albo wykonywania czynności, z tytułu których uzyskiwałbym przychód. Wobec powyższego przyjmuje Pan, że odpowiedź Urzędu Skarbowego w P. wynika z właściwej interpretacji obowiązujących przepisów i potwierdza zasadność Pana wniosku o zaniechanie poboru i zwrot naliczonego podatku dochodowego od emerytury.

Według Pana odstąpienie przez ZUS Oddział w O. od pobierania składki na ubezpieczenie zdrowotne z Pana świadczenia, wskazuje na to, iż wypłata emerytury za granicę nie rodzi obowiązku ubezpieczenia chorobowego w Polsce, co oznacza, że nie jest przychodem stanowiącym podstawę wymiaru tej składki zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego.

W Pana przekonaniu zarówno ustawa o ubezpieczeniach społecznych w zakresie poboru zaliczek na podatek dochodowy, jak i ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmują swoim zakresem podmiotowym jedynie osoby zamieszkałe i przebywające w Polsce oraz polskich rezydentów podatkowych, w tym cudzoziemców zamieszkujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawy te nie mają zastosowania do emerytur transferowanych do Unii Europejskiej dla osób fizycznych na stałe tam zamieszkałych.

Przesyłana Panu emerytura w walucie EURO nie stanowi zatem w Polsce Pana dochodu w rozumieniu prawa podatkowego, lecz jest przychodem uzyskanym na terenie Niemiec, co pociąga za sobą obowiązek rozliczenia tego przychodu przed Urzędem Finansowym w miejscu Pana zamieszkania.

Z dniem 1 maja 2010 r. weszły do polskiego porządku prawnego wymienione we wstępie nowe rozporządzenia dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, które stanowią podstawę funkcjonowanie ZUS:

‒ rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego;

‒ rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady(WE) Nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Rozporządzenie Nr 883/2004 unowocześnia zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego państw członkowskich i ma na celu przyjęcie środków koordynujących, aby zapewnić skuteczną realizację swobodnego przepływu osób, a Rozporządzenie Nr 987/2009 definiuje m.in. procedury ustalenia miejsca zamieszkania.

Również Konwencja OECD-MA 2017, która została ratyfikowana przez Rzeczpospolitą Polską podpisem Prezydenta RP z dnia 14 listopada 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 2104) ma na celu uporządkowanie prawa podatkowego.

W art. 4 definiuje ona osoby zamieszkałe w kraju umownym, a art. 18 tej Konwencji stanowi, że emerytura wypłacana osobie mającej miejsce zamieszkania w umawiającym się Państwie z innego umawiającego się Państwa z tytułu wcześniejszego zatrudnienia, może być opodatkowana tylko w państwie zamieszkania.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 988/2009 zmieniające i uzupełniające rozporządzenie (WE) nr 883/2004, stanowi w artykule 1, że samo przyznanie świadczenia, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, nie oznacza, że ustawodawstwo państwa członkowskiego, którego instytucja przyznała to świadczenie, staje się ustawodawstwem mającym zastosowanie do świadczeniobiorcy.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wniosek dotyczy następujących lat podatkowych: 2018, 2019, 2020, 2021, 2022.

1.Nieograniczony obowiązek podatkowy

Tylko osoby fizyczne, mające miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Podstawa prawna: art. 3 ust. 1 ustawy PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych).

2.Miejsca zamieszkania

Na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej nie posiada Pan czasowego, jak i stałego miejsca zamieszkania.

Pana stałym miejscem zamieszkania łącznie z rodziną jest od 2009 r. Republika Federalna Niemiec, a ta sytuacja mieszkaniowa ma charakter stały. Nie posiada Pan na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych, ośrodka interesów życiowych i nie przebywa Pan na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym, jedynym celem Pana krótkich odwiedzin w Polsce jest kontakt z mieszkającą w kraju mamą i siostrą.

Podstawa prawna: w art. 3 ust. 1a ustawy PIT dot. kryteriów ustalania miejsca zamieszkania dla celów podatkowych

Zatem Pana osoby dotyczy:

3.Ograniczony obowiązek podatkowy

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Polski miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski (ograniczony obowiązek podatkowy).

W Polsce nie posiada Pan centrum interesów gospodarczych.

Podstawa prawna: art. 3 ust. 2a ustawy PIT

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2019 r., poz. 1387): w art. 3 pkt 2b wymienia dochody (przychody) podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uzyskane przez podatników niemających na terytorium RP miejsca zamieszkania.

Żadnego z tych dochodów na terenie Polski Pan nie uzyskuje.

Ponadto nie posiada Pan podwójnej rezydencji podatkowej oraz konta bankowego w jakimkolwiek banku na terenie Polski i nie posiada Pan też nieruchomości przeznaczonej na wynajem.

Jak czytamy dalej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych: za dochody (przychody) uzyskiwane na terenie RP uważa się przychody z tytułu:

‒ pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

‒ działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

‒ działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

‒ położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.

Osoba, która nie mieszka na terenie RP, podlega obowiązkowi rozliczania podatku od wyżej wymienionych dochodów. To tzw. ograniczony obowiązek podatkowy i osoba ta jest „nierezydentem".

Powyższa ustawa nie uważa Pana emerytury wypłacanej za granicę jako dochodu podlegającego opodatkowaniu na terenie RP.

Pana emerytura nie wynika z pełnienia wcześniejszej pracy i usług na rzecz państwa i jego jednostek terytorialnych w Polsce, wypłacana jest ona z powszechnego systemu ubezpieczenia społecznego ZUS po osiągnięciu przez Pana powszechnego wieku emerytalnego i nie wywodzi się z Niepowszechnego Systemu Emerytalnego lub Otwartego Funduszu Emerytalnego.

4.Ośrodek interesów życiowych i osobistych

Istnienie w Niemczech Pana ośrodka interesów życiowych oznacza posiadanie ścisłych powiązań osobistych lub gospodarczych z tym krajem. Centrum, czyli „skoncentrowanie" Pana interesów osobistych, należy rozumieć jako miejsce, z którym ma Pan ścisłe powiązania osobiste. Powiązania osobiste to występowanie więzi rodzinnych, towarzyskich, podejmowanie aktywności społecznej itp.

Na utrzymaniu posiada Pan wraz z żoną U. dwoje dzieci:

a. B. M. ur. (…) r.

b. A. M. ur. (…) r.

Pana nieletnia córka A. jest uczennicą (…) w (…), odpowiednik polskiego liceum, a starsza córka B. jest maturzystką tego (…) i od sierpnia br. podejmie dalszą naukę w dziedzinie bankowości.

Centrum interesów osobistych i gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) jest jedną z najważniejszych przesłanek wpływających na określenie miejsca zamieszkania przesądzającego o rezydencji podatkowej danej osoby. Na terenie Republiki Federalnej Niemiec znajduje się Pana stałe ognisko domowe i z krajem tym łączą Pana obecnie silniejsze powiązania rodzinne i ekonomiczne, a na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie posiada Pan interesów osobistych lub gospodarczych, nie uzyskuje na jej terenie żadnych dochodów (przychodów) w rozumieniu ustawy o PIT.

Przy tym, zgodnie z art. 3 ust. 2a aktualnej ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy.

5. Obywatelstwo

Posiadanie polskiego obywatelstwa nie jest kryterium branym pod uwagę dla potrzeb ustalenia rezydencji podatkowej w Polsce. Jak wynika z przedstawionych przez Ministerstwo Finansów wyjaśnień, kryteria polskiej rezydencji podatkowej zawarte w art. 3 ust. 1 ustawy PIT nie odwołują się do obywatelstwa.

Podstawa prawna: odpowiedź Ministerstwa Finansów na interpelację poselską nr 16517, sygn. DD4.054.11.2020 z dnia 30 grudnia 2020 r.

Zgodnie z Prawem Unii Europejskiej, obywatel Polski ma prawo posiadać równocześnie obywatelstwo polskie i obywatelstwo innego państwa UE.

W przypadku, gdy osoba ma podwójne obywatelstwo - polskie i innego kraju - to wobec Polski ma takie same prawa i obowiązki jak osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie.

Oznacza to, że taka osoba nie może wobec władz polskich powoływać się ze skutkiem prawnym na posiadanie równocześnie obywatelstwa innego państwa i na wynikające z niego prawa i obowiązki, w tym znaczeniu, gdyby przyjął Pan drugie obywatelstwo, pozostaje Pan nieustająco obywatelem Polski.

Podsumowując, przedmiotem interpretacji jest zakres podmiotowy i przedmiotowy powołanej ustawy PIT, która nie nakazuje poboru i nie określa zasad poboru zaliczek na podatek dochodowy od świadczeń emerytalnych wypłacanych osobom fizycznym niebędącym rezydentem podatkowym w Polsce i mającym miejsce stałego zamieszkania za granic, oraz akty prawne przedstawione przez Pana w uzupełnieniu wniosku z dnia 3 marca 2022 r.

Umowa państw OECD 2017 (OECD-MA 2017) z 2017 r. w art. 18 w pkt III dotyczącym opodatkowania dochodów od emerytur, postanawia, że emerytury wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z tytułu wcześniejszego zatrudnienia mogą być opodatkowane tylko w tym Państwie, tzn. w państwie zamieszkania, z zastrzeżeniem art. 19 ust. 2 dotyczącego usług na rzecz władz państwowych.

Pytanie

Czy Pana świadczenie emerytalne z ZUS podlegało w latach 2019 do 2021 i nadal podlega w roku 2022 opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w Polsce?

Pana stanowisko w sprawie

Stoi Pan na stanowisku, że świadczenie w postaci emerytury transferowanej do Republiki Federalnej Niemiec osobie niemającej na terenie RP rezydencji podatkowej, nie podlega opodatkowaniu w Polsce, dlatego, że jego wypłata jest podporządkowana zapisowi art. 18 ust. 1 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec z dnia 14 maja 2003 r. (Dz.U. z 2005 r. nr 12 poz. 90).

Pana emerytura nie podlega również mocy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Na gruncie przedstawionych wyżej argumentów, utrzymuje Pan, że zakwalifikowanie Pana emerytury do grupy takich świadczeń jak: renta socjalna, renta z tytułu niezdolności do pracy, renta szkoleniowa, renta rodzinna, czy też emerytura kapitałowa, renta deliktowa, przychody z otwartych funduszy emerytalnych albo świadczenia kompensacyjne, jest wadliwą decyzją administracyjną stojącą w sprzeczności z obowiązującym prawem i zasadą zachowania praw nabytych. Zasada ta stanowi, że świadczenia nie mogą zostać obniżone tylko dlatego, że świadczeniobiorca skorzystał z prawa do swobodnego przepływu osób i mieszka na terytorium państwa członkowskiego UE innego niż państwo, w którym znajduje się instytucja odpowiedzialna za ich wypłacanie.

Ponadto zgodnie z zapisem art. 2a Ordynacji podatkowej, niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika.

Z uwagi na fakultatywne, niejednolite stosowanie zawiłych przepisów prawa podatkowego i swobodę decyzyjną administracji publicznej, prosi Pan o przedstawienie interpretacji przepisów prawa w sprawie zaniechania poboru i zwrotu zapłaconego podatku od Pana emerytury transferowanej do Niemiec i wskazanie czy Pana świadczenie emerytalne z ZUS jest płatnością z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych, które podlegają opodatkowaniu w Polsce.

Ponadto prosi Pan o przybliżenie oceny prawnej przedstawionych we wniosku faktów w świetle obowiązującego stanu prawnego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Według art. 3 ust. 2a ww. ustawy:

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 2b cytowanej ustawy:

Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a, uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

1. pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

2. działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

3. działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład;

4. położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości;

5. papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających;

6. tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania lub innej osobie prawnej i praw o podobnym charakterze lub z tytułu należności będących następstwem posiadania tych udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw - jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów tej spółki, spółki niebędącej osobą prawną, tego funduszu inwestycyjnego, tej instytucji wspólnego inwestowania lub osoby prawnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości;

6a) tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze w spółce nieruchomościowej;

7. tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia;

8. niezrealizowanych zysków, o których mowa w art. 30da.

Użyty w powyższym przepisie zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Zatem, ww. katalog jest katalogiem otwartym. Mieszczą się w nim także emerytury z Polski otrzymywane przez nierezydenta.

Fakt transferu emerytury do Niemiec i wypłata w walucie euro nie zmienia źródła pochodzenia przychodu.

Z art. 4a ww. ustawy wynika, że:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Przedstawił Pan informacje, z których wynika, że:

1. posiada Pan stałe miejsce zamieszkania na terenie Niemiec;

2. otrzymuje Pan z Polski emeryturę wypłacaną z powszechnego systemu ubezpieczenia społecznego ZUS po osiągnięciu przez Pana powszechnego wieku emerytalnego.

Powziął Pan w wątpliwość, czy wypłacane przez ZUS świadczenie podlega opodatkowaniu w Polsce.

Opodatkowanie świadczenia w świetle Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania

Z uwagi na fakt, że mieszka Pan w Niemczech, a świadczenie wypłacane jest z Polski, w niniejszej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia Umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90).

W myśl art. 4 ust. 1 ww. umowy:

Określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie” oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to Państwo, każdą jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Jednakże określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie, w zakresie dochodu osiąganego tylko ze źródeł w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie.

Definicja „osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie” odnosi się zatem bezpośrednio do określenia „miejsca zamieszkania” przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

W myśl postanowień art. 18 ust. 1 ww. umowy:

Emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 2 ww. umowy:

Jednocześnie, bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Emerytury i podobne świadczenia lub renty otrzymywane z Polski, wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Niemczech, podlegają co do zasady opodatkowaniu tylko w Niemczech.

Wyjątek dotyczy jednak sytuacji, gdy świadczenia są wypłacane z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych. Wtedy, stosownie do art. 18 ust. 2 ww. umowy, płatności takie podlegają opodatkowaniu tylko w państwie źródła, czyli w Polsce.

Przy takiej konstrukcji wskazanych przepisów kryterium rozgraniczającym ich zastosowania jest źródło, z którego należności pieniężne są uzyskiwane. Sprawia ono, że dane świadczenie – niezależnie od jego nazwy w porządku prawnym danego państwa – jeśli ma umocowanie w obowiązkowym systemie ubezpieczeń socjalnych, to jest opodatkowywane zgodnie z ust. 2 cytowanego artykułu.

W myśl art. 3 ust. 2 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przy jej stosowaniu przez Umawiające się Państwo:

Jeżeli z kontekstu nie wynika inaczej, każde określenie, które nie zostało w niej zdefiniowane, będzie miało takie znaczenie, jakie przyjmuje się w danym czasie zgodnie z prawem tego Państwa w zakresie podatków, do których ma zastosowanie umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, przy czym znaczenie wynikające ze stosowania ustawodawstwa podatkowego tego Państwa będzie miało pierwszeństwo przed znaczeniem nadanym określeniu przez inne przepisy prawne tego Państwa.

Pojęcie „emerytury” w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania nie zostało zdefiniowane.

Z punktu widzenia art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochody osobiste takie jak emerytury (renty), przyznawane na podstawie decyzji ZUS, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, będąc innymi źródłami przychodów.

Świadczenia takie oparte są na tytule publicznoprawnym. Posługując się terminologią wynikającą z rozwiązań wprowadzonych od 1999 r. reformą systemu emerytalnego w Polsce byłyby to emerytury z tzw. I i II filaru, w przeciwieństwie do emerytur z tzw. III filaru – tj. emerytur cywilnoprawnych. Otrzymuje się je jako następstwo podlegania świadczeniobiorcy pod obowiązkowy system ubezpieczeń społecznych.

Konkluzja taka ma potwierdzenie w art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że:

Przez emeryturę lub rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych, w tym kwoty emerytur kapitałowych wypłacanych na podstawie ustawy o emeryturach kapitałowych, wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych.

Nawiązują do nich także inne przepisy tej ustawy, które stanowią o sposobie uwzględniania w rozliczeniach podatkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (art. 26 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy) określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423) i sposobie pobierania na nie zaliczek i rozliczeń rocznych (art. 34 ust. 1 i ust. 7 oraz art. 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Z kolei rodzaje świadczeń z ubezpieczeń społecznych określa ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504). Wśród tych świadczeń wskazana ustawa w art. 3 pkt 1 wymienia emeryturę.

Poza świadczeniem z ubezpieczenia społecznego objętego ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych wypłacane są również i inne świadczenia socjalne. Do nich należą świadczenia ustalone ustawą z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 240) oraz świadczeń wypłacanych na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2268). Świadczenia te niewątpliwie mają charakter socjalny, gdyż wypłacane są z budżetu jednostek samorządu terytorialnego.

Wobec tego zachodzi pytanie, czy emerytura w systemie prawa polskiego posiada cechy świadczenia socjalnego.

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (wyd. PWN) przez „socjalny” rozumie się dotyczący społeczeństwa, klas społecznych, społeczny. Tak więc socjalny to tyle co społeczny. Wątpliwości jakie mogą powstać dotyczą raczej aspektu z jakiego źródła następuje finansowanie określonego świadczenia. Nie istnieje jednak możliwość pominięcia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przy płatności składek do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego. Wypłata świadczeń emerytalnych w Polsce dokonywana jest bądź wyłącznie ze środków zgromadzonych przez ZUS (tzw. I filar), bądź częściowo ze środków ZUS, a częściowo ze środków zgromadzonych w Otwartym Funduszu Emerytalnym – dalej „OFE” (tzw. II filar). Wypłata świadczenia z OFE jest równoznaczna z wypłatą z obowiązkowego systemu ubezpieczeń społecznych. Dobrowolność w tym zakresie sprowadza się wyłącznie do wyboru odpowiedniego funduszu emerytalnego. Przynależność do funduszu jest jednak obowiązkowa (podobnie w Komentarzu Katarzyny Bobkiewicz do „Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Niemcami” pod. red. Marcina Jamrożego, Adriana Cloer, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2007).

Zatem, ze względu na sposób finansowania świadczeń, emerytura wypłacana w ramach obowiązkowego systemu ubezpieczeń społecznych, jest płatnością z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych w rozumieniu art. 18 ust. 2 umowy polsko – niemieckiej.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 29 lipca 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 865/08:

Przy takiej konstrukcji wskazanych przepisów kryterium rozgraniczającym ich zastosowania jest źródło, z którego należności pieniężne są uzyskiwane. Sprawia ono, że dane świadczenie - niezależnie od jego nazwy w porządku prawnym danego państwa – jeśli ma umocowanie w obowiązkowym systemie ubezpieczeń socjalnych, to jest opodatkowywane zgodnie z ustępem 2 cytowanego artykułu.

Podobny pogląd wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu, który w wyroku z 17 czerwca 2015 r. sygn. akt I SA/Op 289/15 stwierdził że:

Powyższe zapisy oznaczają, że kryterium rozgraniczającym ich zastosowanie jest źródło, z którego świadczenia są uzyskiwane. Niezależnie od nazwy świadczenia ustalonej w porządku prawnym danego państwa, jeżeli jego źródłem jest obowiązkowy system ubezpieczeń społecznych, to świadczenie jest opodatkowane w trybie art. 18 ust. 2 umowy.

Ponadto, w ww. wyroku Sąd wskazał, że:

Uprawnione jest stwierdzenie, że ze względu na sposób finansowania świadczeń, emerytura wypłacana w ramach obowiązkowego systemu ubezpieczeń społecznych, jest niewątpliwie "płatnością z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych" w rozumieniu art. 18 ust. 2 umowy polsko-niemieckiej (…).

Do emerytury z ZUS otrzymywanej przez Pana z polskiego systemu ubezpieczeń społecznych ma zastosowanie przepis art. 18 ust. 2 umowy zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku.

Zatem, świadczenie to podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.

Opodatkowanie świadczenia w Polsce w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w tej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Z kolei stosownie do treści art. 11 ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast z treści art. 12 ust. 7 cyt. ustawy wynika, że:

Przez emeryturę lub rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych, w tym kwoty emerytur kapitałowych wypłacanych na podstawie ustawy o emeryturach kapitałowych, wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych.

Z mocy art. 34 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

Organy rentowe są obowiązane jako płatnicy pobierać zaliczki miesięczne od wypłacanych bezpośrednio przez te organy emerytur i rent, świadczeń przedemerytalnych i zasiłków przedemerytalnych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, rent strukturalnych, rent socjalnych oraz rodzicielskich świadczeń uzupełniających.

W myśl art. 34 ust. 7 ww. ustawy,

Organy rentowe są obowiązane sporządzić i przekazać roczne obliczenie podatku, według ustalonego wzoru, podatnikom uzyskującym dochód z emerytur i rent, rent strukturalnych, rent socjalnych, świadczeń przedemerytalnych, zasiłków przedemerytalnych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych i rodzicielskich świadczeń uzupełniających oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika naczelnik urzędu skarbowego wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych naczelnik urzędu skarbowego wykonuje swoje zadania; obowiązek ten nie dotyczy podatników:

1. w stosunku do których ustał obowiązek poboru zaliczek;

2. którym zaliczki były ustalane w sposób określony w art. 32 ust. 1a-1c, chyba że podatnik przed końcem roku podatkowego złoży oświadczenie o rezygnacji z zamiaru opodatkowania w sposób określony w art. 6 ust. 2;

3. w stosunku do których, na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, zwolniono organ rentowy w całości lub w części z obowiązku poboru zaliczek na podatek dochodowy;

4. którym nie pobierano zaliczek na podatek dochodowy stosownie do postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania;

5. którzy przed końcem roku podatkowego złożyli organowi rentowemu wniosek o niesporządzanie rocznego obliczenia podatku;

6. u których suma zaliczek pobranych w roku podatkowym przewyższa kwotę podatku obliczonego przez organ rentowy za ten rok.

Na podstawie art. 34 ust. 9 ww. ustawy,

Jeżeli podatnik poza dochodami uzyskanymi od organu rentowego:

1. nie uzyskał w roku podatkowym innych dochodów, z wyjątkiem określonych w art. 30-30c oraz art. 30e,

2. nie korzysta z odliczeń, z zastrzeżeniem ust. 10-10b,

3. nie korzysta z możliwości łącznego opodatkowania jego dochodów z dochodami małżonka,

4. nie uzyskał dochodów powodujących obliczenie należnego podatku w sposób określony w art. 27 ust. 8,

5. (uchylony)

6. nie ma obowiązku doliczenia kwot uprzednio odliczonych,

- podatek wynikający z rozliczenia rocznego jest podatkiem należnym od podatnika za dany rok, chyba że właściwy organ wyda decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego w innej wysokości.

W świetle powyższego, emerytura wypłacana Panu w Polsce przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako osobie mającej miejsce zamieszkania w Niemczech podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako płatnik słusznie pobiera zaliczki na podatek dochodowy od dokonywanych wypłat.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy :

‒ stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia;

‒ zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Pana wyroków sądów i interpretacji tutejszy organ informuje, że wydane zostały one w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

W odniesieniu do możliwości zaniechania poboru i zwrotu zapłaconego podatku tut. Organ informuje, że zarówno zaniechanie poboru podatku, jak i ewentualny zwrot podatku powstały w wyniku nadpłaty należą do kompetencji organu podatkowego właściwego rzeczowo dla Pana.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).