Interpretacja dotyczy skutków podatkowych związanych z otrzymaniem środków z polisy ubezpieczeniowej na życie lub dożycie, którą założył zmarły mąż Wnioskodawczyni. W 1994 r. mąż Wnioskodawczyni zawarł polisę dożywotnią w towarzystwie ubezpieczeniowym na Wyspie Man. Po jego śmierci w 2021 r. Wnioskodawczyni otrzymała wypłatę z polisy w wysokości 25 638,61 USD. Organ podatkowy uznał, że ta kwota stanowi przychód Wnioskodawczyni z innych źródeł, jednak korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które dotyczy kwot otrzymanych z tytułu ubezpieczeń osobowych. Organ stwierdził, że Wnioskodawczyni nie inwestowała składki ubezpieczeniowej, lecz jedynie otrzymała świadczenie po zmarłym mężu, co wyklucza opodatkowanie dochodu z inwestowania składki.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnyInterpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
5 stycznia 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania środków z polisy. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 1 kwietnia 2022 r. Treść wniosku jest następująca:
W dniu 23 sierpnia 1994 r. Z.C. założył polisę dożywotnią nr … (tzw. „ubezpieczenie na dożycie”) w … z siedzibą na Wyspie `(...)` (obecnie: …). Składka płacona była corocznie do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego i w 100% była inwestowana przez ubezpieczyciela. Z.C. na stale zamieszkiwał w Polsce i nie płacił podatku w Wielkiej Brytanii. Ubezpieczonym był Z.C. i w wypadku jego śmierci uposażonym była małżonka.
W dniu 25 lipca 2021 r. zmarł Z.C. W związku z tym, T.C. – Wnioskodawczyni w dniu 3 sierpnia 2021 r. zamknęła polisę wypłacając wszystkie środki, jakie zostały na niej zgromadzone, tj. kwotę 25 638,61 USD. Zgodnie z ust. 3 warunków polisy miała ona być wypłacana w dacie śmierci ubezpieczonego.
- Z umowy nie wynika podział składki na część stałą oraz część zmienną (inwestycyjną). Składka była płacona rocznie w określonej kwocie.
Czy w związku ze śmiercią Z.C. i zamknięciem polisy przez Wnioskodawczynię wraz z wypłaceniem zgromadzonych funduszy jest Ona zobowiązania do zapłacenia podatku dochodowego zgodnie z art. 24 ust. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Według art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od podatku zwolnione są „kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych. W przypadku śmierci ubezpieczonego przedmiotowa polisa miała stanowić zabezpieczenie dla pozostałego przy życiu małżonka ubezpieczonego. Polisa, którą założył Z.C. stanowiła ubezpieczenie na życie. Ponadto ubezpieczyciel – … – inwestował wpłaconą składkę w fundusze, przez co wysokość wpłaconej kwoty ulegała zmianie na przestrzeni lat. Nie można zatem zakwalifikować jej do wyłączenia objętego w art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b) ustawy, tj. dochodu z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, gdyż spełnił się jeden z warunków stania się beneficjentem – śmierć ubezpieczonego. Nie można zatem traktować zamknięcia tej polisy jako dochodu uzyskanego z inwestowania składki w rozumieniu art. 24 ust. 15a ww. ustawy.
Zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną przepisów podatkowych: „O inwestowaniu składki nie może być natomiast mowy w przypadku Wnioskodawcy, gdyż Wnioskodawca jako uprawniony otrzymał jedynie sumę ubezpieczenia przypadającą po zmarłym ubezpieczonym.
Skutkuje to tym, że otrzymana kwota nie stanowi dla Wnioskodawcy dochodu z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia” – interpretacja indywidualna z dnia 10 czerwca 2019 r., nr 0113-KDIPT3.4011.245.2019.1.MG, na beneficjencie polisy nie spoczywa obowiązek odprowadzenia od niej podatku, gdyż to nie beneficjent inwestował w składkę.
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Stosownie do treści art. 3 ust. 1a ww. ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).
Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).
Ustawodawca przesądził zatem, że zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego (art. 3 ust. 1 ww. ustawy) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Stąd też do tej kategorii osób mają zastosowanie ogólne reguły podatkowe korygowane wyłącznie treścią umów międzynarodowych w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu (art. 4a ww. ustawy).
Jak wynika z treści wniosku w dniu 23 sierpnia 1994 r. mąż Wnioskodawczyni założył polisę dożywotnią (tzw. „ubezpieczenie na dożycie”) w … z siedzibą na Wyspie `(...)` (obecnie: `(...)`). Umowa zawarta z … została zawarta według prawa Wyspy `(...)` Umowa ubezpieczenia nie była powiązana z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Była to umowa ubezpieczenia na życie lub dożycie powiązana z inwestowaniem składki.
Składka płacona była corocznie w określonej kwocie do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego i w 100% była inwestowana przez ubezpieczyciela. Z umowy nie wynika podział składki na część stałą oraz część zmienną (inwestycyjną). Mąż Wnioskodawczyni na stale zamieszkiwał w Polsce i nie płacił podatku w Wielkiej Brytanii. Ubezpieczonym był mąż Wnioskodawczyni i w wypadku jego śmierci uposażonym była małżonka. Świadczenie z tytułu śmierci (Death Benefit Sum Insured), miało stanowić określoną w polisie kwotę. W dniu 25 lipca 2021 r. mąż Wnioskodawczyni zmarł. W związku z tym, Wnioskodawczyni w dniu 3 sierpnia 2021 r. zamknęła polisę wypłacając wszystkie środki, jakie zostały na niej zgromadzone, tj. kwotę 25 638,61 USD. Zgodnie z ust. 3 warunków polisy miała ona być wypłacana w dacie śmierci ubezpieczonego. Uznanie Jej rachunku kwotą środków ze zlikwidowanej polisy nastąpiło w dniu 7 września 2021 r. Wnioskodawczyni posiada obywatelstwo polskie. W dniu uznania Jej rachunku kwotą środków ze zlikwidowanej polisy posiadała Ona miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terenie RP.
W świetle powyższego, ewentualnej kwalifikacji takich przychodów należałoby dokonać na gruncie postanowień Umowy z dnia 7 marca 2011 r. między Rzecząpospolitą Polską a Wyspą Man w sprawie unikania podwójnego opodatkowania niektórych kategorii dochodów osób fizycznych (Dz. U. z 2011 r. Nr 283 poz. 1667).
Jednocześnie jednak ww. umowa między Rzecząpospolitą Polską a Wyspą Man w sprawie unikania podwójnego opodatkowania niektórych kategorii dochodów osób fizycznych odnosi się tylko do określonych kategorii dochodów, tj. dochodów z pracy, wynagrodzeń dyrektorów, artystów i sportowców, emerytur i rent, dochodów z funkcji publicznych oraz dochodów studentów.
Przedstawione we wniosku świadczenie pieniężne otrzymane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce nie zostało wymienione w artykułach ww. umowy, a tym samym stwierdzić należy że podlega opodatkowaniu na zasadach określonych wyłącznie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.
Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jednym ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są wskazane w pkt 9 tego przepisu inne źródła.
Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:
a) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
b) dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.
We wskazanym przepisie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca posługuje się zwrotem „kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń”. W związku z powyższym, jeżeli świadczenie wypłacone zostało z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, a nie mieści się ono w punktach a i b przepisu, to takie świadczenie będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przez kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń objęte dyspozycją ww. przepisu rozumie się świadczenia, do wypłaty których zobowiązany jest ubezpieczyciel w związku z zawartą umową ubezpieczenia.
Zgodnie z art. 24 ust. 15 ww. ustawy, dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.
Z powyższego przepisu wynika, że dotyczy on dochodów uzyskanych w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2021 r., poz. 1130, z późn. zm.).
Natomiast, na podstawie art. 24 ust. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest:
ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo
równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik
– jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a składką wpłaconą do zakładu ubezpieczeń.
Należy wskazać, że zgodnie z art. 829 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć przy ubezpieczeniu na życie – śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku.
W myśl natomiast art. 831 § 1 Kodeksu cywilnego, ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczonej; może również zawrzeć umowę ubezpieczenia na okaziciela. Ubezpieczający może każde z tych zastrzeżeń zmienić lub odwołać w każdym czasie.
Jak stanowi § 3 art. 831 Kodeksu cywilnego, suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym.
Z przedstawionego przepisu wynika, że umowa ubezpieczenia na dożycie jest formą ubezpieczenia osobowego.
Przepis art. 24 ust. 15 i 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma jednak zastosowania w niniejszej sprawie, ponieważ to nie Wnioskodawczyni inwestowała składkę ubezpieczeniową, tylko zmarły ubezpieczony, który wskazał Wnioskodawczynię jako osobę uprawnioną do otrzymania sumy ubezpieczenia. Dyspozycja przepisu jasno wskazuje, że ów szczególny sposób ustalenia dochodu do opodatkowania dotyczy osób, które były inwestorami składek na podstawie zawartej przez siebie umowy. O inwestowaniu składki nie może być natomiast mowy w przypadku Wnioskodawczyni, gdyż Wnioskodawczyni jako uprawniona otrzymała jedynie sumę ubezpieczenia przypadającą po zmarłym ubezpieczonym. Skutkuje to tym, że otrzymane kwoty nie stanowią dla Wnioskodawczyni dochodu z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi jak również z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie.
Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że otrzymywane w 2021 r. środki pieniężne (świadczenie pieniężne) przez Wnioskodawczynię – jako osobę uprawnioną do otrzymania ww. środków z towarzystwa ubezpieczeniowego z siedzibą na Wyspie `(...)` po zmarłym mężu Wnioskodawczyni, stanowi dla Niej przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże, przychód ten korzysta ze zwolnienia z opodatkowania wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego mającego zastosowanie do zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Tutejszy Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili