Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 lutego 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 2 lutego 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny. Uzupełniła go Pani pismem złożonym 9 maja 2022 r., stanowiącym odpowiedź na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani w związku małżeńskim do 40 lat i do chwili złożenia wniosku nie została orzeczona separacja. Przez cały czas trwania małżeństwa łączy Panią z mężem ustawowa wspólność majątkowa. Wobec Pani oraz męża nie mają zastosowania przepisy o zryczałtowanym podatku dochodowym od przychodów ewidencjonowanych.

Ponieważ przez lata mąż uporczywie uchylał się od łożenia na utrzymanie wspólnego gospodarstwa domowego wniosła Pani w 2010 r. pozew do Sądu Rejonowego o zasądzenie od męża alimentów w kwocie 800 zł na rzecz wówczas małoletniej córki oraz kwoty 1 000 zł na utrzymanie wspólnie prowadzonego gospodarstwa domowego. Jeszcze w 2010 r. Sąd Rejonowy wydał wyrok zaoczny nakazujący mężowi zapłatę wnioskowanych w pozwie alimentów. W momencie złożenia wniosku Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonuje co miesiąc stosowanego potrącenia kwoty 1 000 zł, zasądzonej na utrzymanie wspólnie prowadzonego gospodarstwa domowego z należnego mężowi świadczenia emerytalnego. Potrącone kwoty przekazuje na Pani rachunek bankowy nie pobierając z tych kwot zaliczek na podatek dochodowy. Składając wraz z mężem zeznanie podatkowe PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-36 za 2017 r. wykazała Pani nadwyżkę 300 zł miesięcznie, jako kwotę przekraczającą limit zwolnienia od podatku dochodowego otrzymywanych od męża alimentów, które w istocie są świadczeniami na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską. Według Pani wiedzy, postąpiła Pani nieprawidłowo.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że wniosek ten dotyczy okresu od 2017 r. do chwili obecnej. Alimenty są zasądzone od 2010 r. i całość alimentów stanowi zaspokojenie potrzeb rodziny.

Pytanie, ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku

Czy alimenty przeznaczone w całości na utrzymanie gospodarstwa domowego podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że jest to niezgodne z art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z ww. przepisem, przepisów ustawy nie stosuje się do świadczeń na zaspokajanie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską i nie powinna Pani otrzymanych kwot wykazywać w zeznaniu podatkowym. Stanowisko takie zaprezentował NSA w wyroku z dnia 18 stycznia 2007 r., sygn. akt II FSK 159/06, uznając (w podobnym do Pani stanie faktycznym i prawnym) prawo podatników do żądania stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym. Również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 27 lipca 2018 r., nr 0114-KDIP3-3.4011.272.2018.2.MS2, stwierdził, że jeżeli zasądzona wnioskodawczyni kwota stanowi świadczenie na zaspokojenie potrzeb rodziny, o której mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objęte wspólnością majątkową małżeńską, to nie podlega ono opodatkowaniu dochodowym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, Dz. U. z 2020 r., poz. 1426, Dz. U. z 2021 r., poz. 1128, ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł, do których kwalifikuje się przychód danego rodzaju został wymieniony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W pkt 9 tego przepisu wymieniono jako źródło przychodu – „inne źródła”.

Na podstawie art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Zauważyć należy, że powołany wyżej przepis wymienia określone rodzaje przychodów stanowiące pewien katalog o charakterze otwartym, a tym samym nie rozstrzyga w sposób ostateczny co jest przychodem z „innych źródeł”. Użycie przez ustawodawcę zwrotu „w szczególności” przesądza, że przedmiotowy katalog nie ma charakteru zamkniętego, wyczerpującego. Innymi słowy, przychody niemieszczące się w źródłach przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8a ww. ustawy i niewymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych przewidzianych w tej ustawie stanowią przychody z innych źródeł.

Zgodnie natomiast z art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ustawy nie stosuje się do świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają wyłącznie świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objęte wspólnością majątkową małżeńską.

Możliwość skorzystania z wyłączenia określonego w art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależniona jest od łącznego spełnienia wszystkich zawartych w tym przepisie przesłanek, a mianowicie:

- przyznane świadczenie musi być przeznaczone na zaspokojenie potrzeb rodziny,

- potrzeby rodziny muszą być zgodne z określonymi w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,

- świadczenie musi być objęte wspólnością majątkową małżeńską.

Stosunki majątkowe między małżonkami uregulowane zostały w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Natomiast stosownie do art. 31 § 2 ww. ustawy, do majątku wspólnego należą w szczególności:

1. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,

2. dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,

3. środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,

4. kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021, poz. 423, ze zm.).

Obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny został uregulowany w art. 27 i 28 ww. ustawy. Jego celem jest zapewnienie środków materialnych umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie rodziny jako całości oraz zaspokojenie uzasadnionych potrzeb poszczególnych członków, przy zachowaniu zasady równej stopy życiowej.

Stosownie natomiast do art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Obowiązek ten, jako wynikający z przepisu powszechnie obowiązującego, powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa i gaśnie z chwilą jego ustania, orzeczenia separacji lub unieważnienia. Rodzaj i zakres potrzeb, które powinny zostać zaspokojone, zależą od uzasadnionych indywidualnych okoliczności dotyczących każdego z członków rodziny. Określenie, każdy z małżonków ma się przyczynić do zaspokojenia potrzeb rodziny oznacza, że realizacji tego obowiązku można dochodzić drogą prawną.

Jeżeli jeden z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, wówczas, zgodnie z treścią art. 28 § 1 ww. ustawy, sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka.

Z treści wniosku wynika, że jest Pani w związku małżeńskim do 40 lat i do chwili złożenia wniosku nie została orzeczona separacja. Przez cały czas trwania małżeństwa łączy Panią z mężem ustawowa wspólność majątkowa. Wobec Pani oraz męża nie mają zastosowania przepisy o zryczałtowanym podatku dochodowym od przychodów ewidencjonowanych. Ponieważ przez lata mąż uporczywie uchylał się od łożenia na utrzymanie wspólnego gospodarstwa domowego, wniosła Pani w 2010 r. pozew do Sądu Rejonowego o zasądzenie od męża alimentów w kwocie 800 zł na rzecz wówczas małoletniej córki oraz kwoty 1 000 zł na utrzymanie wspólnie prowadzonego gospodarstwa domowego. Jeszcze w 2010 r. Sąd Rejonowy wydał wyrok zaoczny nakazujący mężowi zapłatę wnioskowanych w pozwie alimentów. W momencie złożenia wniosku Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonuje co miesiąc stosowanego potrącenia kwoty 1 000 zł, zasądzonej na utrzymanie wspólnie prowadzonego gospodarstwa domowego z należnego mężowi świadczenia emerytalnego. Potrącone kwoty przekazuje na Pani rachunek bankowy nie pobierając z tych kwot zaliczek na podatek dochodowy. Składając wraz z mężem zeznanie podatkowe PIT-36 za 2017 r. wykazała Pani nadwyżkę 300 zł miesięcznie, jako kwotę przekraczającą limit zwolnienia od podatku dochodowego otrzymywanych od męża alimentów, które w istocie są świadczeniami na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską. Wniosek dotyczy okresu od 2017 r. do chwili obecnej. Alimenty są zasądzone od 2010 r. i całość alimentów stanowi zaspokojenie potrzeb rodziny.

W przedmiotowej sprawie konieczne jest wyjaśnienie, czy otrzymywała Pani świadczenie alimentacyjne przyznane na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, do których mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy też otrzymane świadczenie mieści się w kategorii świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do których nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (a zatem nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych).

Przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się do świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską (art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Natomiast świadczenia alimentacyjne są dochodem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym, z uwagi na istniejące zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 127, dochód ten nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach określonych w tym przepisie.

Na gruncie ww. ustawy, alimenty stanowią przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9, i podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej. W przypadku alimentów otrzymanych przez małżonka na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, opodatkowaniu podlega wyłącznie kwota przekraczająca miesięcznie 700 zł, stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Otrzymywała Pani i otrzymuje w trakcie trwania małżeństwa i istnienia wspólności ustawowej małżeńskiej świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny, których podstawą wypłaty jest art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Zatem, skoro zasądzone na rzecz Pani przez Sąd kwoty stanowią świadczenie na zaspokojenie potrzeb rodziny, o którym mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego objęte wspólnością majątkową małżeńską, to stosownie do dyspozycji art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ww. świadczenie nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem Pani stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Panią w złożonym wniosku. Interpretacja indywidualna wydawana jest jedynie w oparciu o przedstawiony we wniosku stan faktyczny. Organ wydający interpretację przepisów prawa podatkowego nie prowadzi postępowania, ani nie podejmuje rozstrzygnięć zastrzeżonych dla innego typu orzekania, w tym kontroli podatkowej, czy postępowania podatkowego prowadzonego w oparciu o konkretną dokumentację i zebrane dowody. W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i musi Pani zastosować się do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (Dz. U z 2022 r., poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).