Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie możliwości opodatkowania dochodów na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 stycznia 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie możliwości opodatkowania dochodów na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

7 lipca 2020 r. Sąd Okręgowy orzekł rozwiązanie Pana małżeństwa przez rozwód. Wyrok uprawomocnił się 15 lipca 2020 r. Od tej daty jest Pan osobą rozwiedzioną. Dodatkowo - w ramach uregulowania stanu majątkowego stron - na podstawie odrębnie zawartej umowy notarialnej Rep. A 1/1 z 12 czerwca 2018 r. zniesiono wspólnotę majątkową małżonków i ustanowiono rozdzielność majątkową. Uzyskuje Pan dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych według skali podatkowej tj. według art. 27 ustawy. W 2021 r. były to dochody osiągane wyłącznie w Polsce, z jednego stosunku pracy (zostały rozliczone indywidualnie w PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-37) oraz dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, instrumentów finansowych (art. 30b ustawy) rozliczone w całości ryczałtem 19% w ramach PIT-38. Nie prowadzi Pan działalności gospodarczej. Posiada Pan dwoje dzieci - starszego syna - A.B. ur. 28 czerwca 2000 r. w A. - aktualnie studenta Uniwersytetu X oraz młodszego - C.B. ur. 3 kwietnia 2009 r. - ucznia kl. 6 szkoły podstawowej. Starszy syn – A. nie został objęty wyrokiem rozwodowym ze względu na fakt, iż w momencie składania pozwu rozwodowego był już pełnoletni, a w takim przypadku sąd nie rozstrzyga w wyroku rozwodowym kwestii władzy rodzicielskiej i opieki nad pełnoletnim dzieckiem. Posiada Pan pełnię praw rodzicielskich oraz na bieżąco wykonuje obowiązki rodzicielskie - stałym miejscem pobytu i zamieszkania A. jest Pana mieszkanie w. A.. Ponieważ jednak syn studiuje w B. oczywistym jest, że w okresie trwania nauki stacjonarnej przebywa on w B., zaś w czasie wolnym (święta, wakacje, weekendy) oraz podczas nauki zdalnej przebywa w. A. - w szczególności dotyczy to roku 2021 r. Syn kontaktuje się z matką oraz odwiedza ją w jej miejscu zamieszkania, tym nie mniej stale przebywa z Panem i de facto prowadzi z nim wspólne gospodarstwo domowe. Oznacza to, że w stosunku do starszego syna faktycznie wykonywał Pan stale władzę rodzicielską przez cały rok 2021 r. A. osiąga własne dochody - w 2021 r. było to stypendium naukowe - zwolnione z opodatkowania oraz dochody z tytułu najmu okazjonalnego własnego mieszkania. Dochód ten jest opodatkowany w formie ryczałtu 8,5% i rozliczony przez niego samego w 2021 r. w ramach PIT-28. Innych dochodów nie osiągał. Młodszy syn - C.B. ur. 3 kwietnia 2009 r. - jako małoletni został objęty wyrokiem rozwodowym. Ponieważ urodził się z wrodzoną wadą serca posiada orzeczenie o niepełnosprawności oraz otrzymywał zasiłek pielęgnacyjny przez cały 2021 r. W wyroku rozwodowym sąd ustalił że:

1. wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim C.B. ur. 3 kwietnia 2009 r. w Łodzi powierza obojgu rodzicom, ustalając każdorazowe miejsce zamieszkania małoletniego dziecka w miejscu zamieszkania rodziców, zgodnie z porozumieniem rodzicielskim na piśmie z 14 października 2019 r.

2. udział stron w ponoszeniu kosztów utrzymania i wychowania małoletniego dziecka ustala w ten sposób, że zobowiązuje strony do łożenia na utrzymanie małoletniego C.B. podczas wykonywania bezpośredniej pieczy nad dzieckiem; 3. ustala, że strony nie zajmują wspólnego mieszkania.

Porozumienie rodzicielskie z dnia 14 października 2019 r. ustala w szczególności że:

1. Miejscem zamieszkania dziecka będzie miejsce zamieszkania ojca,

2. Opieka nad dzieckiem jest sprawowana przez oboje rodziców w formie opieki naprzemiennej. Oznacza to że przez cały rok kalendarzowy w tygodnie parzyste dziecko przebywa z ojcem w jego miejscu zamieszkania, tygodnie nieparzyste z matką w jej miejscu zamieszkania. W okresie wakacji dziecko z każdym z rodziców przebywa łącznie po 1 miesiącu zachowując naprzemienność opieki. Święta oraz dni specjalne (dzień matki, dzień ojca, urodziny dziecka) są uregulowane oddzielnie i także precyzyjnie określają z kim w danym roku dziecko spędza te dni. W ramach swoich tygodni opieki rodzice nie kontaktują się ze sobą - matka stale zamieszkuje poza własnym miejscem zameldowania, podczas nauki syna w trybie stacjonarnym realizuje Pan porozumienie w miejscu wpisanym w porozumieniu, w trybie nauki zdalnej w innym miejscu. Dodatkowo w pkt 1.2 porozumienie precyzuje, że decyzje w sprawach dziecka będą podejmowane samodzielnie przez rodzica sprawującego w danym okresie opiekę nad dzieckiem, w tym decyzje wynikające z nagłych zdarzeń dotyczących życia, zdrowia i bezpieczeństwa - a więc istotne. Kolejne punkty porozumienia mówią wprost, że w tygodniach opieki przypadających na Pana, wyłącznie i samodzielnie realizuje Pan wszystkie czynności związane z opieką i wychowaniem - pomoc w lekcjach, przygotowywanie posiłków, podawanie leków, wizyty u lekarza, organizacja czasu wolnego itd. oraz, że w tych okresach ponosi w całości koszty utrzymania syna. Porozumienie rodzicielskie w opisanej formie jest realizowane co najmniej od daty jego podpisania - a więc w tygodniach przypadających na Pana, wyłącznie Pan faktycznie wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do swojego małoletniego dziecka bez udziału drugiego rodzica. W tygodniach zaś przypadających na matkę to matka faktycznie wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do swojego małoletniego dziecka bez udziału drugiego rodzica. Wynika to także z faktu, iż Pan i matka dziecka mieszkają w zupełnie innych miejscach, a w kolejnych tygodniach opieki dziecko zmienia miejsce zamieszkania w taki sposób że przez tydzień mieszka z Panem w miejscu Pana pobytu, kolejny tydzień z matką w jej miejscu zamieszkania zgodnie z regułami opieki naprzemiennej.

Pytanie

Czy w przedstawionym stanie faktycznym może Pan opodatkować własne dochody za 2021 r. na zasadach przewidzianych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie wszystkie przesłanki niezbędne do skorzystania z opodatkowania w sposób opisany w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały przez Pana spełnione. Zarówno Pan jak i każde z dwojga wychowywanych dzieci - nawet oddzielnie - spełnia wymogi opisane w art. 6 ust. 4. Pan - art. 3 powołanej wyżej ustawy, starszy syn - art. 6 ust. 4 pkt 3 powołanej wyżej ustawy, młodszy syn - art. 6 ust. 4 pkt 1, pkt 2, pkt 3 powołanej wyżej ustawy. Wydany wyrok (`(...)`) dla identycznego stanu faktycznego dotyczącego 2020 r. w sprawie Pana skargi na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z `(...)` 2021 r. znak `(...)` potwierdza prawidłowość Pana stanowiska. Dodatkowo dla zbliżonego stanu faktycznego orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 maja 2020 r., sygn. akt II FSK 383/20 i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 15 września 2020 r., sygn. akt I SA/Łd 360/20, oraz wyrok NSA II FSK 573/15 - potwierdzają prawidłowość takiej interpretacji.

Podsumowując: może Pan skorzystać z formy opodatkowania przewidzianej dla osób samotnie wychowujących dziecko tj. skorzystać z prawa opisanego w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku dochodów osiągniętych w 2021 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,

2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

‒ podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Na podstawie art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązującego do 31 grudnia 2021 r.:

zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105), wynika, że:

sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków:

1. stosuje przepisy:

a) art. 30c lub

b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

‒ w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2. podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.”.

Wyjaśnić przy tym należy, że stosownie do art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):

W przypadku opodatkowania dochodów uzyskanych w 2021 r., o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r., przepis art. 6 ust. 8 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio do osoby samotnie wychowującej dzieci i jej dziecka.

Należy wskazać, że przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Natomiast, zaangażowanie w proces wychowawczy dziecka każdego z rodziców oznacza, że w roku podatkowym dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich. Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych. W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo i pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców. Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Z opisu sprawy wynika, że 7 lipca 2020 r. Sąd Okręgowy orzekł rozwiązanie Pana małżeństwa przez rozwód. Wyrok uprawomocnił się w 15 lipca 2020 r. Od tej daty jest Pan osobą rozwiedzioną. Dodatkowo - w ramach uregulowania stanu majątkowego stron - na podstawie odrębnie zawartej umowy notarialnej Rep. A 1/1 z 12 czerwca 2018 r. zniesiono wspólnotę majątkową małżonków i ustanowiono rozdzielność majątkową. Uzyskuje Pan dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych według skali podatkowej tj. według art. 27 ustawy. W 2021 r. były to dochody osiągane wyłącznie w Polsce, z jednego stosunku pracy (zostały rozliczone indywidualnie w PIT-37) oraz dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, instrumentów finansowych (art. 30b ustawy) rozliczone w całości ryczałtem 19% w ramach PIT-38. Nie prowadzi Pan działalności gospodarczej. Posiada Pan dwoje dzieci - starszego syna - A.B. ur. 28 czerwca 2000 r. w. A. - aktualnie studenta Uniwersytetu X oraz młodszego - C.B. ur. 3 kwietnia 2009 r. - ucznia kl. 6 szkoły podstawowej. Starszy syn - A. nie został objęty wyrokiem rozwodowym ze względu na fakt, iż w momencie składania pozwu rozwodowego był już pełnoletni, a w takim przypadku sąd nie rozstrzyga w wyroku rozwodowym kwestii władzy rodzicielskiej i opieki nad pełnoletnim dzieckiem.

Posiada Pan pełnię praw rodzicielskich oraz na bieżąco wykonuje obowiązki rodzicielskie - stałym miejscem pobytu i zamieszkania A. jest Pana mieszkanie w A.. Ponieważ jednak syn studiuje w B. oczywistym jest, że w okresie trwania nauki stacjonarnej przebywa on w B., zaś w czasie wolnym (święta, wakacje, weekendy) oraz podczas nauki zdalnej przebywa w A. - w szczególności dotyczy to roku 2021 r. Syn kontaktuje się z matką oraz odwiedza ją w jej miejscu zamieszkania, tym nie mniej stale przebywa z Panem i de facto prowadzi z nim wspólne gospodarstwo domowe. Oznacza to, że w stosunku do starszego syna faktycznie wykonywał Pan stale władzę rodzicielską przez cały rok 2021 r. A. osiąga własne dochody - w 2021 r. było to stypendium naukowe - zwolnione z opodatkowania oraz dochody z tytułu najmu okazjonalnego własnego mieszkania. Dochód ten jest opodatkowany w formie ryczałtu 8,5% i rozliczony przez niego samego w 2021 r. w ramach PIT-28. Innych dochodów nie osiągał. Młodszy syn - C.B. ur. 3 kwietnia 2009 r. - jako małoletni został objęty wyrokiem rozwodowym. Ponieważ urodził się z wrodzoną wadą serca posiada orzeczenie o niepełnosprawności oraz otrzymywał zasiłek pielęgnacyjny przez cały 2021 r. W wyroku rozwodowym sąd ustalił że:

1. wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim C.B. ur. 3 kwietnia 2009 r. w Łodzi powierza obojgu rodzicom, ustalając każdorazowe miejsce zamieszkania małoletniego dziecka w miejscu zamieszkania rodziców, zgodnie z porozumieniem rodzicielskim na piśmie z 14 października 2019 r.

2. udział stron w ponoszeniu kosztów utrzymania i wychowania małoletniego dziecka ustala w ten sposób, że zobowiązuje strony do łożenia na utrzymanie małoletniego C.B. podczas wykonywania bezpośredniej pieczy nad dzieckiem;

3. ustala, że strony nie zajmują wspólnego mieszkania.

Porozumienie rodzicielskie z dnia 14 października 2019 r. ustala w szczególności że:

1. Miejscem zamieszkania dziecka będzie miejsce zamieszkania ojca

2. Opieka nad dzieckiem jest sprawowana przez oboje rodziców w formie opieki naprzemiennej. Oznacza to że przez cały rok kalendarzowy w tygodnie parzyste dziecko przebywa z ojcem w jego miejscu zamieszkania, tygodnie nieparzyste z matką w jej miejscu zamieszkania. W okresie wakacji dziecko z każdym z rodziców przebywa łącznie po 1 miesiącu zachowując naprzemienność opieki. Święta oraz dni specjalne (dzień matki, dzień ojca, urodziny dziecka) są uregulowane oddzielnie i także precyzyjnie określają z kim w danym roku dziecko spędza te dni. W ramach swoich tygodni opieki rodzice nie kontaktują się ze sobą - matka stale zamieszkuje poza własnym miejscem zameldowania, podczas nauki syna w trybie stacjonarnym realizuje Pan porozumienie w miejscu wpisanym w porozumieniu, w trybie nauki zdalnej w innym miejscu. Dodatkowo w pkt 1.2 porozumienie precyzuje, że decyzje w sprawach dziecka będą podejmowane samodzielnie przez rodzica sprawującego w danym okresie opiekę nad dzieckiem, w tym decyzje wynikające z nagłych zdarzeń dotyczących życia, zdrowia i bezpieczeństwa - a więc istotne. Kolejne punkty porozumienia mówią wprost, że w tygodniach opieki przypadających na Pana, wyłącznie i samodzielnie realizuje Pan wszystkie czynności związane z opieką i wychowaniem - pomoc w lekcjach, przygotowywanie posiłków, podawanie leków, wizyty u lekarza, organizacja czasu wolnego itd. oraz, że w tych okresach ponosi w całości koszty utrzymania syna. Porozumienie rodzicielskie w opisanej formie jest realizowane co najmniej od daty jego podpisania - a więc w tygodniach przypadających na Pana wyłącznie Pan faktycznie wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do swojego małoletniego dziecka bez udziału drugiego rodzica. W tygodniach zaś przypadających na matkę to matka faktycznie wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do swojego małoletniego dziecka bez udziału drugiego rodzica. Wynika to także z faktu, iż Pan i matka dziecka mieszkają w zupełnie innych miejscach, a w kolejnych tygodniach opieki dziecko zmienia miejsce zamieszkania w taki sposób że przez tydzień mieszka z Panem w miejscu Pana pobytu, kolejny tydzień z matką w jej miejscu zamieszkania zgodnie z regułami opieki naprzemiennej.

Podkreślenia wymaga fakt, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko.

Z istoty pojęcia „osoba samotnie wychowująca dzieci” należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych w analizowanym przepisie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osób. Używając określeń „rodzic albo opiekun prawny” ustawodawca przesądził bowiem, że możliwość preferencyjnego rozliczenia dochodów rodzica w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko przysługuje tylko temu z rodzicowi, który faktycznie wychowuje dziecko.

W orzecznictwie i doktrynie wskazuje się, że wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych (por. wyrok NSA z dnia 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10). Warunek „samotnego wychowywania dzieci” wynika wprost z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca nie dookreślił jednak, jak należy definiować pojęcie „samotnego wychowywania”. Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN, „samotny” to: (1) „żyjący sam, bez rodziny, przyjaciół”, (2) „znajdujący się w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sam”, (3) „spędzany, odbywany w pojedynkę, bez towarzystwa”, (4) „znajdujący się na odludziu”. Z kolei, „wychować — wychowywać” to: (1) „zapewnić dziecku opiekę i doprowadzić je do samodzielności”, (2) „przygotować kogoś do pracy w jakiejś dziedzinie”. Samotne wychowywanie oznacza wychowywanie dziecka bez faktycznego udziału drugiego rodzica.

Odnosząc się do wychowywania małoletniego syna, zauważyć należy, że w opisie stanu faktycznego wskazał Pan, że sprawowanie opieki nad małoletnim dzieckiem odbywa się w systemie opieki naprzemiennej na podstawie porozumienia rodzicielskiego zawartego w dniu 14 października 2019 r. Czas opieki i wychowania dziecka został podzielony pomiędzy oboje rodziców.

Zatem, zarówno Pan jako ojciec, jak i matka dziecka, aktywnie współuczestniczycie w wychowaniu wspólnego dziecka, pomimo braku wspólnego zamieszkania. W rezultacie, w przedmiotowej sprawie nie można przyjąć, że któregokolwiek z rodziców można uznać za osobę samotnie wychowującą dziecko w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji, że któremukolwiek z rodziców przysługuje prawo preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Preferencja ta uzależniona jest bowiem nie tylko od stanu cywilnego, ale przede wszystkim od faktycznego samotnego wychowywania dziecka.

Fakt współdziałania Pana w wychowywaniu dziecka, poprzez naprzemienną opiekę przez oboje rodziców, nie oznacza, że proces wychowawczy dziecka prowadzony jest tylko i wyłącznie przez Pana. Nie sposób bowiem uznać, że w przedstawionym przez Pana stanie faktycznym – w tak zorganizowanym trybie naprzemiennego wykonywania władzy rodzicielskiej – zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza ojciec „w swoim czasie”, gdy dziecko u niego zamieszkuje, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi podczas, gdy dziecko przebywa ze swoją matką. Wychowania dziecka nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały rozwój, na który w tym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców.

Wskazać również należy, że podczas sprawowania opieki przez rodziców stanu wolnego (podobnie jak rodziców pozostających w związku małżeńskim) zawsze, w którymś momencie tygodnia, miesiąca, czy roku, jeden z rodziców pozostaje sam na sam z dzieckiem - nie oznacza to jednak, że rodzice ci samotnie wychowują dziecko.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy oraz opisany we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że okoliczność, że dwie osoby – Pan i Pana była żona – naprzemiennie wychowują to samo dziecko (małoletniego syna C.) wyklucza możliwość uznania, że którakolwiek z tych osób wychowuje dziecko samotnie. Prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje bowiem wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, o których mowa w art. 6 ust. 4, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują te dzieci. Nie przysługuje Panu również prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoby samotnie wychowującej dziecko, w stosunku do starszego syna, ponieważ jak Pan wskazał we wniosku, starszy syn A. w czasie wolnym oraz podczas nauki zdalnej, mimo ze stale zamieszkuje z Panem, to jednak kontaktuje się z matką oraz ją odwiedza w jej miejscu zamieszkania. Zatem w przedstawionym stanie faktycznym dzieci są wychowywane przez oboje rodziców.

Reasumując, nie spełnia Pan warunków określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r., wobec czego nie przysługuje Panu prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko w zeznaniu podatkowym za 2021 r.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pan sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).