Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:
· nieprawidłowe – w części, w jakiej uważacie Państwo, że refundacja kwoty potrąconego podatku dochodowego i składek na ubezpieczenia społeczne (w ramach Zadania 1,3,4,5,6,7,8), będzie korzystać ze zwolnienia na postawie art. 21 ust. 1 pkt 137 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i
· prawidłowe – w części, w jakiej uważacie Państwo, że szkolenia i warsztaty (w ramach Zadania 2), organizowane na rzecz pracowników nie powinny stanowić przychodu ze stosunku pracy.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
9 grudnia 2021 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 grudnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 15 marca 2022 r. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Miasto i Gmina (…) podpisała umowę o dofinansowanie projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, oś priorytetowa 8. Rozwój edukacji i aktywne społeczeństwo, (…). Aktywne i zdrowe starzenie się, poddziałanie (…). Przeciwdziałanie przedwczesnemu opuszczaniu rynku pracy przez osoby w wieku aktywności zawodowej (projekty konkursowe). Całkowita wartość projektu (…) zł, w tym dofinansowanie (…) zł - środki unijne (…) zł, dotacja celowa z budżetu krajowego (…) zł, wkład własny (…) zł.
Czas realizacji projektu to 2022 r. do 2023 r. Projekt skierowany jest do 48 pracowników zatrudnionych w Urzędzie Miasta i Gminy (…), którzy w związku z charakterem pracy (np. praca siedząca, narażenie na sytuacje stresowe itp.), borykają się z problemami zdrowotnymi związanymi z wymienionymi czynnikami. Celem projektu jest poprawa kondycji oraz zdrowia pracowników, a tym samym lepsza wydajność w pracy oraz wydłużenie aktywności zawodowej osób w wieku produkcyjnym poprzez udział w programach zdrowotnych.
Projekt będzie obejmował:
- Zadanie 1: indywidualne konsultacje z fizjoterapeutą. Fizjoterapeuta określi niezbędne ćwiczenia, zabiegi, przeciwskazania;
- Zadanie 2: szkolenie oraz warsztaty nt. radzenia sobie ze stresem, szkolenie przeprowadzi kwalifikowany trener. Na szkoleniu zostaną poruszone miedzy innymi zagadnienia takie jak: pojęcie stresu oraz jego znaczenia, jak można łagodzić skutki powstania reakcji stresowej poprzez dbanie o swoje zdrowie fizyczne a także psychiczne. Warsztaty będą miały na celu praktyczne podejście do problemu radzenia sobie ze stresem, poznania technik radzenia sobie ze stresem praktycznie;
- Zadanie 3: badania profilaktyczne z konsultacją lekarską. Pracownicy skorzystają z kompleksowych badań profilaktycznych obejmujących pełną morfologię krwi, ob., CRP, poziom TSH, żelazo, próby wątrobowe, HCV, poziom stężenia witaminy D, poziom glukozy we krwi, lipidogram, badanie moczu;
- Zadanie 4: wizyta u kardiologa z wykonaniem badania EKG oraz echo serca realizowane przez podmiot leczniczy;
- Zadanie 5: basen. Pracownik otrzyma karnet obejmujący 48h na basenie;
- Zadanie 6: ruchowe formy wsparcia. Pracownik będzie mógł skorzystać z zajęć ruchowych, otrzyma na okres 6 miesięcy karnet na udział w wybranych zajęciach ruchowych, tj. fitness, siłownia, joga, gimnastyka, aerobik itp.;
- Zadanie 7: pakiet rehabilitacyjno-zdrowotny. Pakiet obejmuje różnorodne zabiegi zdrowotno-rehabilitacyjne, wykonywane przez wykwalifikowaną kadrę fizjoterapeutów takie między innymi jak: kinezyterapia, fizykoterapia, hydromasaże, masaże, termoterapia borowinowa;
- Zadanie 8: pakiet rehabilitacyjno-relaksacyjny. W pakiecie pracownik korzysta z formy wsparcia po południu lub w sobotę, ale po zabiegu wraca do swoich obowiązków. Pakiet ma na celu podejście bardziej holistyczne i ukierunkowane przede wszystkim na odstresowanie pracownika, zrelaksowanie, oderwanie od obowiązków służbowych, ale także od obowiązków domowych. Pakiet poprzedzony konsultacją lekarską, a zabiegi wybrane pod konkretną osobę i wskazanie zdrowotne.
W urzędzie zatrudnionych jest 54 osób. Grupa docelowa to 48 pracowników. Projekt poprzedzony został analizą potrzeb i oczekiwań pracowników. W związku z tym z basenu chcą skorzystać 22 osoby, w zajęciach fitness/siłowni udział zadeklarowało 27 pracowników, indywidualnymi konsultacjami z fizjoterapeutą zainteresowanych jest 31 pracowników, wizytę u kardiologa (+badania echo serca i EKG), zadeklarowało 37 pracowników, z pakietu rehabilitacyjno-zdrowotnego skorzystać chciałoby 31 osób, z pakietu rehabilitacyjno-relaksacyjnego 24 osoby.
Szkoleniami oraz warsztatami zostaną objęci przede wszystkim pracownicy zatrudnieni na stanowiskach szczególnie narażonych na stres - 32 osoby.
Wszystkie ww. Działania będą udzielane bezpłatnie uczestnikom projektu oraz za ich dobrowolną zgodą.
Gmina zleci realizację usług podmiotom zewnętrznym, specjalistom. Za te usługi otrzyma fakturę. Faktura wystawiona będzie na Miasto i Gminę (…) jako odbiorca i płatnik. Pracownikom, którzy objęci byliby tymi usługami, naliczone zostaną składki ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) oraz podatek dochodowy od osób fizycznych. Jednak Gmina zamierza zrefundować uczestnikom projektu wartość podatku i ZUS ze środków dotacji oraz wkładu własnego w projekt gminy.
W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku wskazano, że świadczenia opisane we wniosku będą stanowić pomoc udzieloną w ramach programu finansowego z udziałem środków europejskich, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
Pytanie nr 1 wymienione we wniosku dotyczy programów zdrowotnych oznaczonych jako zadania: 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8.
Z tytułu udziału pracowników w szkoleniach i warsztatach w ramach „Zadania 2” nie będą naliczane składki ZUS oraz podatek dochodowy od osób fizycznych z uwagi na brak możliwości przypisania korzyści, jakie uczestnicy mogliby otrzymać w związku z udziałem w takich działaniach indywidualnie dla każdego pracownika.
Beneficjentem środków jest Miasto i Gmina (…), a płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych jest realizator projektu: Urząd Miasta i Gminy (…).
Wykonawca usługi będzie wybierany w trybie ustawy o zamówieniach publicznych przeprowadzonych przez Wnioskodawcę. Pracownicy nie będą przedkładać faktur, wszystkie faktury będą wystawiane na Miasto i Gminę (…).
Pytania
1. Czy biorąc pod uwagę, iż podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki ZUS pracownika stanowią również koszt kwalifikowany w projekcie, a gmina zamierza zrefundować potrącony z wynagrodzeń podatek dochodowy i składki na ubezpieczenia społeczne naliczone za udział pracowników w projekcie – refundacja ze środków projektu pracownikom kwot potrąconego podatku dochodowego będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 137 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy w zakresie szkoleń i warsztatów dla pracowników w ramach projektu – Zadanie 2 zwolnione będą z podatku dochodowego od osób fizycznych?
Państwa stanowisko w sprawie
Ad 1 (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku)
Refundacja kwoty potrąconego podatku dochodowego i składek na ubezpieczenia społeczne będzie korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 137 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ad 2
Szkolenia oraz warsztaty organizowane na rzecz pracowników nie powinny stanowić przychodu ze stosunku pracy, gdyż pracodawca osiąga z tego tytułu korzyści. Dzięki poprawie stanu zdrowia pracowników co przełoży się na efektywność pracy, korzyści osiągną zarówno pracownicy jak i pracodawca. Koszty szkoleń i warsztatów nie będą stanowiły podstawy naliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):
osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.
Stosownie do art. 39 ust. 1 ww. ustawy,
Płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35, są obowiązani przesłać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, sporządza się również w przypadku dokonywania wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 46, 74, 148 i 152-154. W informacji tej wykazuje się również dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W art. 10 ust. 1 ww. ustawy ustawodawca określił katalog źródeł przychodów i zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy,
źródłem przychodu jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy,
przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy,
za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 137 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
wolne od podatku dochodowego są środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu jako pomoc udzielona w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
W omawianym przepisie ustawodawca wskazał, że wolne od podatku są „środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu”. Z ww. sformułowania wynika zatem, że przedmiotowym zwolnieniem nie są objęte wszystkie świadczenia jakie otrzymuje uczestnik projektu (np. świadczenia nieodpłatne, świadczenia częściowo odpłatne oraz świadczenia rzeczowe), a wyłącznie świadczenia finansowe, czyli pieniężne.
Ponadto z treści art. 21 ust. 1 pkt 137 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że aby zwolnienie przedmiotowe mogło być zastosowane środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu muszą stanowić pomoc udzieloną w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
Zgodnie z przepisem art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 305 ze zm.):
przez środki europejskie rozumie się środki, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1, 2, 4 i 5a-5c.
W myśl art. 5 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy,
środkami publicznymi są środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).
W myśl art. 5 ust. 3 tej ustawy do środków o których mowa w ust. 1 pkt 2, zalicza się:
-
środki pochodzące z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rybackiego oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, z wyłączeniem środków, o których mowa w pkt 5 lit. a i b;
-
niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), z wyłączeniem środków, o których mowa w pkt 5 lit. c i d:
a) Norweskiego Mechanizmu Finansowego,
b) Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
c) Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy,
-
środki przeznaczone na realizację programów przedakcesyjnych oraz Programu Środki Przejściowe;
-
środki na realizację wspólnej polityki rolnej;
-
środki przeznaczone na realizację:
a) programów w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna,
b) programów, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1638/2006 z dnia 24 października 2006 r. określającym przepisy ogólne w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (Dz. Urz. UE L 310 z 09.11.2006, str. 1) oraz programów Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa,
c) Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2004-2009,
d) Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2004-2009;
5a) środki przeznaczone na realizację Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych;
5b) środki Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym;
5c) środki pochodzące z instrumentu "Łącząc Europę", o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiającym instrument "Łącząc Europę", zmieniającym rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylającym rozporządzenia (WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010 (Dz. Urz. UE L 348 z 20.12.2013, str. 129, z późn. zm.);
- inne środki.
Uwzględniając powyższe, do środków europejskich zalicza się m.in. środki pochodzące z funduszy strukturalnych (w tym Europejskiego Funduszu Społecznego) – wymienione w art. 5 ust. 3 pkt 1 ustawy o finansach publicznych. Użyte w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 137 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcie „z udziałem środków europejskich” należy rozumieć jako współfinansowanie pomocy z tych środków. Natomiast, przez Uczestników projektu, o których mowa w przywołanym wyżej przepisie należy rozumieć osoby, w tym przypadku pracowników, dla których faktycznie przeznaczona jest pomoc udzielona w ramach projektu.
Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że świadczenia dotyczące programów zdrowotnych oznaczonych jako Zadnie 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8 będą stanowić pomoc udzieloną w ramach programu finansowego z udziałem środków europejskich, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
Beneficjentem środków jest Miasto i Gmina (…), a płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych jest realizator projektu: Urząd Miasta i Gminy(…). Wykonawca usługi będzie wybierany w trybie ustawy o zamówieniach publicznych przeprowadzonych przez Wnioskodawcę. Pracownicy nie będą przedkładać faktur, wszystkie faktury będą wystawiane na Miasto i Gminę (…).
Zwolnieniem z art. 21 ust. 1 pkt 137 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są jedynie świadczenia finansowe (pieniężne), które Wnioskodawca wypłaci bezpośrednio uczestnikom projektu, tj. jako zwrot uprzednio poniesionych przez tych uczestników wydatków.
Analiza powyższego przepisu prowadzi jednoznacznie do stwierdzenia, że wolne od opodatkowania są środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu, a zatem są to środki pieniężne. A contrario przyjąć zatem należy, że ze zwolnienia nie mogą korzystać świadczenia inne niż finansowe, a zatem np. rzeczowe, nieodpłatne, mimo iż zostały otrzymane przez uczestnika projektu. Zwolnieniem objęte są jedynie świadczenia finansowe/pieniężne, które Wnioskodawca wypłaci bezpośrednio uczestnikom projektu, tj. jako zwrot uprzednio poniesionych przez tych uczestników wydatków.
Skoro Wnioskodawca zapewnia uczestnikom świadczenia niepieniężne w formie sfinansowania kosztów dodatkowych świadczeń dotyczących programów zdrowotnych oznaczonych we wniosku jako Zadnie 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8 (dofinansowanie z projektu zostanie przekazane bezpośrednio wykonawcy usługi), to wartość tych świadczeń nie jest objęta zwolnieniem przedmiotowym wynikającym z art. 21 ust. 1 pkt 137 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwolnienie to, nie ma bowiem zastosowania do świadczeń innych niż pieniężne, nawet wówczas, gdy zostaną otrzymane jako pomoc w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich, o których mowa w ustawie o finansach publicznych. Zatem, refundacja kwoty potrąconego podatku dochodowego i składek na ubezpieczenia społeczne za udział pracowników w Projekcie nie będzie korzystać ze zwolnienia na podstawie ww. przepisu, a na Wnioskodawcy będzie ciążył obowiązek płatnika w podatku dochodowym od osób fizycznych.
Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że refundacja przez Wnioskodawcę pracownikom kwoty potrąconego podatku dochodowego i składek na ubezpieczenie społeczne naliczonych za udział pracowników w projekcie (w zakresie świadczeń dotyczących programów zdrowotnych oznaczonych we wniosku jako Zadnie 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8), stanowić będzie dla nich przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 należało uznać za nieprawidłowe.
Odnosząc się natomiast do kwestii finansowania przez Wnioskodawcę kosztów uczestnictwa pracowników w szkoleniach i warsztatach organizowanych przez pracodawcę przeanalizować należy, czy w opisanych we wniosku okolicznościach po stronie pracowników powstanie przysporzenie majątkowe. Dlatego też należy odnieść się do wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 (Dz. U. z 2014 r., poz. 947), z którego wynika, że za przychody pracownika, o których mowa w art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ww. ustawy, mogą być uznane takie świadczenia, które:
- po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
- po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
- po trzecie, korzyść ta jest wymierna (również w postaci zaoszczędzenia wydatku) i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
Podkreślić należy, że ustawowe pojęcie nieodpłatnych świadczeń musi być zawsze interpretowane w konkretnym kontekście, a nie w oderwaniu od niego z pominięciem okoliczności realizacji pewnych uprawnień, zjawisk gospodarczych i zdarzeń prawnych.
W kontekście pierwszego warunku, Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że „inne nieodpłatne świadczenia” na rzecz pracownika mogą być uznane za jego dochód w rozumieniu ustawy PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych) tylko pod warunkiem, że rzeczywiście spowodowały zaoszczędzenie przez niego wydatków. Ustalenie tej okoliczności zależy od tego, czy pracownik skorzystał ze świadczenia oferowanego przez pracodawcę w pełni dobrowolnie. Zgoda na skorzystanie ze świadczenia wyraża bowiem ocenę pracownika, że świadczenie – z punktu widzenia jego sytuacji zawodowej, życiowej, rodzinnej – jest celowe i przydatne, leży w jego interesie. Oznacza to, że w braku świadczenia ze strony pracodawcy pracownik musiałby ponieść wydatek. W konsekwencji przyjęcie świadczenia oferowanego przez pracodawcę oznacza uniknięcie tego wydatku.
Formułując drugi warunek Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił, że dla oceny czy świadczenie leżało w interesie pracownika, istotne jest czy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku. Trybunał Konstytucyjny – w ślad za uchwałami NSA – uznał, że w zakres nieodpłatnego świadczenia, jako przychodu wchodzą wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, „których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”. W konsekwencji, aby wartość świadczenia uzyskanego od pracodawcy podlegała opodatkowaniu, po stronie pracownika musi pojawić się dochód, czyli korzyść majątkowa. Korzyść ta może wystąpić w dwóch postaciach: prowadzi do powiększenia aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniędzy, albo do zaoszczędzenia wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi. W wyniku takiego świadczenia w majątku pracownika nie pojawia się wprawdzie realny dochód (w znaczeniu ekonomicznym), ale ponieważ znaczenie dochodu na gruncie ustawy PIT jest szersze, zaoszczędzenie wydatków musi być traktowane na równi z przyrostem majątku. Jako przykład Trybunał Konstytucyjny wskazał m.in. dowożenie pracownika z miejsca zamieszkania do pracy. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego zorganizowanie tego rodzaju transportu może oznaczać zaoszczędzenie wydatku po stronie pracownika i w konsekwencji może stanowić przysporzenie objęte podatkiem dochodowym. Taka ocena jest jednak poprawna tylko pod warunkiem, że świadczenia te pracodawca spełniał, dysponując uprzednią zgodą pracownika na ich przyjęcie. O ile bowiem pracownik decyduje się skorzystać z przewozu, niewątpliwie zaoszczędza sobie wydatku, który musiałby ponieść.
Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny zauważył, że w sytuacji, gdy nieodpłatne świadczenie zostało przyjęte jako warunek niezbędny do zgodnego z prawem wykonania pracy – po stronie pracownika nie pojawia się korzyść, która mogłaby być objęta podatkiem dochodowym.
Odnosząc się natomiast do trzeciego warunku, Trybunał Konstytucyjny wskazał, że przychód powstaje, gdy można zindywidualizować świadczenie, określić jego wartość pieniężną oraz skonkretyzować odbiorcę. Mając powyższe na uwadze Trybunał Konstytucyjny zauważył, że w sytuacji gdy otrzymane przez pracownika nieodpłatne świadczenie stanowi świadczenie pracodawcy, na które pracownik wyraził zgodę, które zostało spełnione w jego interesie i oznacza realne przysporzenie mu korzyści, problem ustalenia podstawy opodatkowania w zasadzie ulega rozwiązaniu. Dotyczy to między innymi zorganizowania przez pracodawcę dowozu do pracy, w sytuacji gdy pracodawca wie kto będzie korzystał z tej formy transportu oraz zna odległości, którą każdy będzie pokonywał. W takim przypadku pracodawca jest w stanie precyzyjnie określić wartość świadczenia przypadającą indywidualnie na każdego przewożonego.
Z kolei jako przykład świadczenia, które nie rodzi po stronie pracownika przysporzenia majątkowego (korzyści) Trybunał Konstytucyjny wskazał sytuację, w której pracodawca proponuje pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych czy szkoleniowych, choćby organizowanych poza miejscem pracy (imprezy wyjazdowe). W tym przypadku, nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu (konferencji, szkoleniu) dobrowolnie, po jego stronie nie pojawia się korzyść, choćby w postaci zaoszczędzenia wydatku. Nie sposób bowiem zakładać, że gdyby nie „kursokonferencja” organizowana przez pracodawcę, pracownik wydałby pieniądze na uczestnictwo w takim przedsięwzięciu. Trudno też poważnie utrzymywać, że przychodem pracownika z umowy o pracę czy stosunku służbowego jest możliwość okazjonalnego uczestnictwa w obiedzie czy kolacji, a wartość zjedzonych przez niego potraw i wypitych napojów wyznacza podstawę opodatkowania.
W świetle powyższego zauważyć należy, że nie każde świadczenie spełnione przez pracodawcę na rzecz pracownika bez ustalonej za nie zapłaty jest świadczeniem podlegającym podatkowi dochodowemu, podobnie jak nie każde tego rodzaju świadczenie jest wyłączone spod regulacji ustawy PIT. Przy czym, jak słusznie zauważył Trybunał Konstytucyjny ze względu na otwarty i rozwijający się katalog świadczeń oferowanych przez pracodawców – nie jest możliwe enumeratywne wyliczenie w ustawie podatkowej wszystkich nieodpłatnych przysporzeń, które zgodnie z zasadą powszechności przedmiotowej podatku dochodowego powinny być przez ustawodawcę uwzględnione.
Należy zaznaczyć, że są świadczenia, które gwarantują higieniczne i bezpieczne warunki pracy i służą jej organizacji (umożliwiają prawidłowe wykonywanie pracy), których spełnienie leży przede wszystkim w interesie pracodawcy w celu odpowiedniego zorganizowania własnej działalności. W takim przypadku pracownik korzysta z tych świadczeń (w ramach wykonywania przypisanej pracy), jednak dla niego jest to korzyść niewychodząca na zewnątrz stosunku pracy i niestanowiąca dochodu, będącego przedmiotem opodatkowania.
Wobec powyższego stwierdzić należy, że gdy udział pracownika w szkoleniach i warsztatach nastawiony jest na poszerzenie jego indywidualnej wiedzy i umiejętności, pracownik otrzymuje konkretne przysporzenie majątkowe, bowiem gdyby nie pokrycie tych wydatków przez pracodawcę - pracownik musiałby ponieść taki koszt z własnych środków.
W opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca poinformował, że szkoleniami oraz warsztatami jakie zaplanowano w projekcie zostaną objęci przede wszystkim pracownicy zatrudnieni na stanowiskach szczególnie narażonych na stres - 32 osoby. Z tytułu udziału pracowników w szkoleniach i warsztatach w ramach „Zadania 2” nie będą naliczane składki ZUS oraz podatek dochodowy od osób fizycznych z uwagi na brak możliwości przypisania korzyści, jakie uczestnicy mogliby otrzymać w związku z udziałem w takich działaniach indywidualnie dla każdego pracownika. Działania te będą udzielane bezpłatnie uczestnikom projektu oraz za ich dobrowolną zgodą, i będą dotyczyć radzenia sobie ze stresem – szkolenie będzie prowadził kwalifikowany trener. Na szkoleniu zostaną poruszone miedzy innymi zagadnienia takie jak: pojęcie stresu oraz jego znaczenia, jak można łagodzić skutki powstania reakcji stresowej poprzez dbanie o swoje zdrowie fizyczne a także psychiczne. Warsztaty będą miały na celu praktyczne podejście do problemu radzenia sobie ze stresem, poznania technik radzenia sobie ze stresem praktycznie, zatem w takiej sytuacji nie sposób mówić o powstaniu przychodu po stronie pracownika, gdyż uczestnictwo w takich szkoleniach i warsztatach wpłynie korzystnie na funkcjonowanie pracownika w zakładzie pracy, a zatem uczestnictwo przez pracownika w tych zajęciach przyniesie korzyść zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy.
Mając na uwadze powyżej przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz wymienione przez Trybunał Konstytucyjny cechy nieodpłatnego świadczenia jako elementu przychodu pracowniczego podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych należy wskazać, że uczestnictwo pracowników w szkoleniach i warsztatach, w których pracownik bierze udział w celu prawidłowego wykonywania swych obowiązków pracowniczych, nie skutkuje powstaniem przychodu ze stosunku pracy u pracownika. W niniejszej sytuacji, nie następuje bowiem żadne przysporzenie na rzecz pracownika. Podkreślić należy, że odnosi się to tylko do takich szkoleń, które związane są z bieżącym funkcjonowaniem podmiotu zatrudniającego, czyli szkoleń podnoszących posiadane kwalifikacje w sensie umiejętności wykonywania bieżącej pracy. Szkolenia i warsztaty związane z bieżącym wykonywaniem pracy są naturalnym składnikiem procesu zatrudnienia i pracy. Ponoszenie wydatków na pracowników z tytułu szkoleń i warsztatów, które przyczynią się do wykonywania należycie pracy jest, co do zasady, dokonywane w interesie samego podmiotu, który zatrudnia pracowników. Nie ulega także wątpliwości, że wykwalifikowana siła robocza zwiększa efektywność pracy, przyczyniając się tym samym do wzrostu efektywności całej firmy. Wobec czego na Wnioskodawcy jako płatniku nie będą ciążyły obowiązki związane z pobraniem i odprowadzeniem zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Końcowo należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe jest zgodne ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. Pełna weryfikacja prawidłowości stanowiska Wnioskodawcy może być dokonana jedynie w toku ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej, do której zastosowanie mają przepisy określone w art. 14h (w zamkniętym katalogu) ustawy Ordynacja podatkowa.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musicie Państwo zastosować się do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
-
z zastosowaniem art. 119a;
-
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
-
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).