Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 stycznia 2021 r. wpłynął Pani wniosek z 4 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy kosztów uzyskania przychodów. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 marca 2022 r. (wpływ 25 marca 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani obywatelką Rzeczypospolitej Polskiej, prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą, której przeważającym przedmiotem jest świadczenie usług prawnych (kancelaria radcy prawnego: PKD (Polska Klasyfikacja Działalności) 69.10.Z - Działalność prawnicza) i czynnym podatnikiem VAT (podatek od towarów i usług). Pani małżonek jest obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej, prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, której przeważającym przedmiotem jest świadczenie usług prawnych (kancelaria radcy prawnego: PKD 69.10.Z - Działalność prawnicza) i czynnym podatnikiem VAT. W ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zamierza Pani nabywać od małżonka świadczone przez niego na Pani rzecz usługi prawne. Między małżonkami obowiązuje ustawowy ustrój majątkowy (wspólność majątkowa).

Uzupełniła Pani wniosek, na nasze wezwanie, i wskazała, że prowadzi działalność gospodarczą od 21 września 2009 r. Przychody opodatkowuje na zasadach ogólnych, prowadząc podatkową księgę przychodów i rozchodów. Ze względu na przepisy ustawy o radcach prawnych i fakt, że zarówno Pani, jak i Pani małżonek, prowadzą indywidualne kancelarie radców prawnych, współpraca będzie prowadzona na podstawie umowy o świadczenie usług prawnych. Na podstawie tej umowy Pani (w ramach prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej) będzie nabywcą usług, a Pani małżonek (w ramach prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej) będzie podmiotem świadczącym te usługi. Usługi te chciałaby Pani nabywać niezwłocznie po tym, jak w przedmiotowej sprawie zostanie wydana interpretacja. W związku z ww. usługami będzie Pani ponosiła koszty świadczonych przez małżonka usług, gdzie podstawą wyceny danej usługi jest (zgodnie ze standardem rynkowym) wynagrodzenie obliczane stosownie do liczby godzin, w jakich usługi są świadczone. Nie planuje Pani ponoszenia (refakturowania) innych kosztów ponoszonych przez małżonka w ramach świadczenia na Pani rzecz usług. Usługi świadczone przez małżonka na Pani rzecz będą pozostawać w związku z usługami, które będzie Pani świadczyć na rzecz klientów. Przychody pochodzące od tych klientów będą przychodami z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Wynagrodzenie w związku z nabywaniem od małżonka usług prawnych będzie wypłacane na podstawie rozliczenia dotyczącego liczby przepracowanych w danym okresie godzin, w oparciu o wystawioną przez małżonka fakturę VAT. Wartość nabywanych usług prawnych określona zostanie według cen rynkowych.

Pytania (ostatecznie postawione w uzupełnieniu wniosku)

1. Czy w przypadku świadczenia przez Pani małżonka (w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej) na Pani rzecz (w ramach prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej) usług prawnych, poniesione przez Panią koszty świadczonych przez małżonka na Pani rzecz usług będą - w części określonej na fakturze jako wartość netto usług - kosztem uzyskania przychodu (dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych)?

2. Czy w przypadku świadczenia przez Pani małżonka (w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej) na Pani rzecz (w ramach prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej) usług prawnych, poniesione przez Panią koszty świadczonych przez małżonka na Pani rzecz usług będą - w części określonej na fakturze jako wysokość podatku od towarów i usług - podlegającym prawu do odliczenia w całości podatkiem od towarów i usług?

Przedmiotem interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie oznaczone Nr 1, dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych, natomiast w zakresie pytania Nr 2, dotyczącego podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Pani stanowisko w sprawie (doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku)

Zgodnie z brzmieniem art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

W świetle natomiast art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszt uzyskania przychodów w szczególności wartości pracy własnej podatnika oraz jego małżonka. Użyty w tym przepisie termin „wartość pracy” należy rozumieć w sposób ścisły.

Kiedy więc każdy z małżonków prowadzi odrębną działalność gospodarczą i w jej ramach jeden z małżonków świadczy usługi na rzecz drugiego małżonka (jako odrębnego przedsiębiorcy), to wykonanie tych usług nie stanowi pracy własnej małżonka (świadczącego usługi). Obydwoje małżonkowie występują bowiem w tym przypadku jako odrębne podmioty gospodarcze, będące odrębnymi i niezależnymi przedsiębiorcami.

W świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych małżonkowie nie są uznawani za jeden podmiot podatkowy, bowiem każdy z nich, wykonując samodzielnie czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jest odrębnym podatnikiem tego podatku. Ponadto, dopuszczalne jest dokonywanie czynności cywilnoprawnych między małżonkami pozostającymi w małżeńskiej wspólności majątkowej, jeżeli czynności te dotyczą sfery objętej zakresem ich działalności gospodarczej.

Odpowiednio więc, w przypadku świadczenia przez Pani małżonka (w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej) na Pani rzecz (w ramach prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej) usług prawnych, poniesione przez Panią koszty świadczonych przez małżonka na Pani rzecz usług będą - w części określonej na fakturze jako wartość netto usług - Pani kosztem uzyskania przychodu (dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128, ze zm.):

kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Kosztami uzyskania przychodu są więc wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów. Koszty ponoszone przez podatnika należy oceniać pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku musi mieć wpływ na powstanie przychodu, ewentualnie na zwiększenie lub zabezpieczenie źródła tego przychodu.

Zatem, aby uznać wydatek za koszt uzyskania przychodów, muszą być spełnione następujące warunki:

- poniesiony wydatek musi mieć bezpośredni lub pośredni wpływ na powstanie przychodu, lub mieć na celu zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,

- wydatek nie może znajdować się w katalogu kosztów określonych w art. 23 ust. 1 ww. ustawy,

- wydatek musi być prawidłowo udokumentowany.

Jednocześnie, ciężar prawidłowego udokumentowania wydatku i wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a uzyskaniem (zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła) przychodów spoczywa na podatniku. To właśnie on musi wykazać, że poniósł koszt celowy i zasadny z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności. Decydując się na poniesienie określonych wydatków musi sam dokonać oceny, czy wydatki, które poniósł, mają na celu uzyskanie przychodu albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, a następnie podjąć decyzję o ich ewentualnym zakwalifikowaniu do kosztów podatkowych.

Zauważyć należy, że zdefiniowanie celu osiągnięcia przychodu nie może być traktowane jedynie w kategoriach formalnych, ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w przywołanym przepisie art. 22 ust. 1 ww. ustawy nie wymaga wykazania, że konkretny przychód jest skutkiem poniesienia określonego kosztu. Możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku, jako kosztu uzyskania przychodów, uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, że poniesiony wydatek przysporzy mu spodziewanego przychodu lub przyczyni się do zabezpieczenia źródła przychodów.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Nie uważa się za koszt uzyskania wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną - także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki; kosztem uzyskania przychodów jest jednak wynagrodzenie małżonka podatnika i małoletnich dzieci podatnika, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną - także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki, należne z tytułów określonych w art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2, 8 i 9 lub z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, o których mowa w ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich, zastrzeżeniem pkt 55 i art. 22 ust. 6ba.

Powyższy przepis wyłącza z kosztów uzyskania przychodów wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka oraz małoletnich dzieci. Przy czym, przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia „wartość pracy”. Należy jednak przyjąć, że pojęcie to obejmuje wartość wszelkiego rodzaju pracy świadczonej przez ściśle określone osoby (w tym małżonka podatnika) na rzecz zatrudniających je podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, niezależnie do tego, czy praca jest świadczona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, czy też bez podstawy prawnej.

Ponadto należy zauważyć, że w sytuacji gdy każdy z małżonków prowadzi odrębnie działalność gospodarczą i w jej ramach wykonuje usługi na rzecz firmy małżonka, to wykonanie tych usług nie stanowi pracy własnej małżonka. Mamy tu bowiem do czynienia z dwoma odrębnymi podmiotami gospodarczymi. Każdy z małżonków, jako odrębny przedsiębiorca, będzie wykonywał usługi dla firmy drugiego małżonka i wystawiał faktury za wykonane usługi. W przypadku, gdy każdy z małżonków samodzielnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, czyli jest odrębnym przedsiębiorcą i w zakresie tych działalności zawierane są transakcje, transakcje te rodzą takie same następstwa, jak każda inna transakcja dokonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Transakcje te bowiem następują w oparciu o stosunek prawny łączący dwa odrębne podmioty gospodarcze, a nie małżonków jako osoby fizyczne.

Podkreślenia wymaga, że zawieranie tego typu transakcji podporządkowane jest określonym wymogom. Prowadzący takie odrębne działalności gospodarcze, zawierający umowy między sobą powinni mieć na uwadze treść przepisów art. 23o ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczących transakcji między podmiotami powiązanymi.

Stosownie do treści art. 23o ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli w wyniku istniejących powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, i w wyniku tego podatnik wykazuje dochód niższy (stratę wyższą) od tego, jakiego należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały, organ podatkowy określa dochód (stratę) podatnika bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że prowadzi Pani działalność w zakresie świadczenia usług prawnych. Pani małżonek, z którą łączy Panią małżeńska wspólność majątkowa, prowadzi działalność gospodarczą, której głównym przedmiotem jest świadczenie usług prawnych. W ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zamierza Pani nabywać od małżonka świadczone przez niego na Pani rzecz usługi prawne.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz powołane wyżej przepisy praw podatkowego stwierdzić należy, że świadczenie usług prawnych przez Pani małżonka w ramach odrębnej działalności gospodarczej na rzecz odrębnej działalności gospodarczej prowadzonej przez Panią, nie stanowi przeszkody dla możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie usług prawnych świadczonych przez Pani małżonka. Jednakże ustalając warunki ww. usług, należy uwzględniać zapisy wskazanego powyżej art. 23o ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, wydatki poniesione na nabycie usług prawnych, wynikające z wystawianych przez Pani małżonka faktur VAT, w części określonej na fakturze jako wartość netto, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej, jeżeli w istocie zostaną poniesione i spełniać będą przesłanki wskazane w art. 22 ust. 1 ww. ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczyć należy, że tutejszy Organ wydając interpretację w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest związany wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią oraz Pani stanowiskiem w sprawie, tym samym Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie zgodne ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku ww. postępowań okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe różnić się będzie od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego….

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r., poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, ze zm.).