Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 stycznia 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 30 grudnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 marca 2022 r. (wpływ 23 marca 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W 2021 r. złożyła Pani zeznanie podatkowe PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-37 za 2020 r., w którym odliczyła Pani kwotę ulgi z tytułu wychowywania dziecka, za 11 miesięcy, natomiast ojciec dziecka w złożonym przez siebie zeznaniu PIT-37 odliczył kwotę ulgi z tytułu wychowywania dziecka za 6 miesięcy.

Sąd wyrokiem z 8 października 2019 r. rozwiązał przez rozwód Pani małżeństwo oraz wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką powierzył matce (Pani) i przy niej ustalił miejsce pobytu dziecka, a władzę rodzicielską ojca sprowadził do współdecydowania o jego istotnych sprawach: dotyczących stanu zdrowia, leczenie, kształcenia, wyboru szkoły, organizacji czasu wolnego i wypoczynku; nie orzekając o kontaktach ojca z dzieckiem”.

Na decyzję o odliczeniu kwoty ulgi za 11 miesięcy wpłynęła okoliczność, iż kontakty ojca z córką były i są nieregularne i sporadyczne, tj. raz w miesiącu lub rzadziej, zazwyczaj jest to doba (1 nocleg) lub kilka godzin w ciągu dnia. Ojciec dziecka nigdy nie sprawował opieki, gdy córka była chora (nawet nie odwiedzał jej), co wiązało się z koniecznością korzystania przez Panią ze zwolnień lekarskich (tzw. opieki), co w konsekwencji prowadziło do obniżenia Pani wynagrodzenia za pracę. To człowiek, który korzysta ze swoich praw, lecz niekoniecznie wywiązuje się ze swoich obowiązków.

Ojciec w roku podatkowym 2020 posiadał władzę rodzicielską, lecz faktycznie wykonywał ją i sprawował opiekę nad córką przez niespełna 1 miesiąc (nie jest Pani w stanie określić dokładnie ile dni), a nie jak deklarował w PIT-37 przez 6 miesięcy.

Ponadto w piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku doprecyzowała Pani opis sprawy wskazując, że w 2020 r. uzyskała Pani dochody na zasadach ogólnych, ze stosunku pracy, w wysokości 32.990,99 zł.

W 2020 r. przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego, nie miały zastosowania ani do Pani córki, ani do Pani.

W 2020 r. nie przysługiwała Pani ulga prorodzinna na jeszcze inne dziecko (poza małoletnią córką wskazaną we wniosku). Nie posiada Pani innych dzieci.

Przez cały 2020 r. nie pozostawała Pani w związku małżeńskim (rozwód orzeczony został 8 października 2019 r.). Wobec braku ustawowej definicji osoby samotnie wychowującej dziecko (w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych), wyrażam swoją opinię, iż w 2020 r. posiadała Pani status osoby samotnie wychowującej dziecko, gdyż to Pani sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią córkę (władzę rodzicielską ojca sprowadził do współdecydowania o istotnych sprawach) oraz przy Pani ustalił miejsce jej pobytu. Podkreślenia wymaga fakt, iż były mąż faktycznie sprawował opiekę nad małoletnią córkę przez ok. 24 dni w całym 2020 r. Już sama proporcja 24/366 wskazuje na bardzo niskie zainteresowanie córką przez byłego męża. Właściwą (tj. zgodną ze wspomnianymi przepisami) ocenę, czy w 2020 r. posiadała Pani status osoby samotnie wychowującej dziecko pozastawia Pani Organowi.

W 2020 r. osiągnęła Pani dochody w wysokości 32.990,99 zł. Jak wskazała Pani wyżej – nie pozostawała Pani w związku małżeńskim.

Jak wspomniała Pani we wniosku, ojciec dziecka w 2020 r. opiekował się córką przez niespełna 1 miesiąc, czyli ok. 24 dni. Najczęściej zabierał ją do swoich rodziców, gdzie z opowieści córki dowiadywała się Pani, iż faktycznie bawili się z nią babcia i dziadek. Nawet wtedy były mąż nie miał dla niej zbyt wiele czasu. Nie zapewnił jej własnego pokoju, nie kupował prezentów (oprócz urodzinowego), nie zabierał do kina. Nawet nie zapewniał niezbędnych artykułów do pielęgnacji, tj. szczoteczki i pasty do mycia zębów, żelu do mycia, balsamu – te rzeczy oraz ubrania, piżamy, buty, gumki, spinki do włosów, bieliznę osobistą córka zabierała ze sobą z domu, w którym mieszka z Panią. Jedynie ręcznik miał dla niej zapewniony (kupiony przez Panią przed narodzinami córki).

Były mąż w 2020 r. nie ponosił żadnych dodatkowych kosztów związanych z utrzymaniem dziecka. Nie kupował leków, nie ponosił kosztów wizyt lekarskich i dojazdów z nimi związanych. Płacił jedynie zasądzone alimenty. Jak sam mówił: „Masz alimenty i więcej ode mnie nie dostaniesz”.

To Pani opiekowała się córką na co dzień, tj. przygotowywała Pani posiłki, zawoziła i odbierała z przedszkola, pomagała w nauce, opiekowała się podczas każdej choroby. Kupowała Pani leki, buty, ubrania, zabawki, pomoce edukacyjne, specjalistyczne kosmetyki do pielęgnacji, gdyż córka ma stwierdzone (…). Pokrywała Pani wszelkie koszty związane z wizytami lekarskimi, opłaty. Z samych alimentów nie było możliwe pokrycie wszystkich kosztów, pokrywała je więc Pani z własnego wynagrodzenia, a jak brakowało Pani pieniędzy – pomagali Pani rodzice.

Odnosząc się do wykazywania zainteresowania wychowywaniem córki – wskazała Pani, że na Pani spoczywał ten ciężar, były mąż potrafił jedynie skrytykować Panią lub pouczać.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy zasadne jest rozliczenie ulgi z tytułu wychowywania dziecka przez Panią w całości?

Pani stanowisko w sprawie (wynikające z uzupełnienia wniosku)

Mając na względzie opisany stan faktyczny, uważa Pani, że prawo do rozliczenia w całości ulgi z tytułu wychowywania dziecka powinno przysługiwać Pani, gdyż przez ponad 11 miesięcy w 2020 r. faktycznie wykonywała pani władzę rodzicielską nad małoletnią córką, w przeciwieństwie do Pani byłego męża. Zważywszy na jego znikomą obecność w życiu dziecka, nie powinna należeć mu się nawet złotówka z rozliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka. Jego „wychowywanie”, w Pani ocenie, sprowadzało się jedynie do wypełnienia obowiązku spotkania się z dzieckiem – i to niezbyt często, niezbyt długo, przejawiając brak zainteresowania.

Nie potrafi Pani zrozumieć, dlaczego jako matka, jako ta, która poświęca prawie cały swój wolny czas dziecku, musi Pani walczyć o każdy grosz, który temu dziecku zwyczajnie się należy. To na Panią zrzucony był i jest ciężar udowodnienia swojego zaangażowania, poświęcenia.

Reasumując, przyznanie prawa do rozliczenia choćby części ulgi z tytułu wychowywania dziecka przez byłego męża będzie dla Pani ewidentnym minięciem się z celowością wspomnianej ulgi.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym w 2020 r.:

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;

2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Stosownie do art. 27f ust. 2 pkt 1 cytowanej ustawy – w brzmieniu obowiązującym w 2020 r.:

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a) pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b) niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a.

Jak stanowi przepis art. 27f ust. 2a ww. ustawy:

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Przy czym, ulga prorodzinna nie ma zastosowania w sytuacji, gdy do dziecka podatnika mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych, co wynika z art. 27f ust. 7 w zw. z art. 6 ust. 8 cyt. ustawy.

Na mocy art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w brzmieniu obowiązującym w 2020 r.:

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

W świetle natomiast art. 27f ust. 5 ww. ustawy:

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;

2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na małoletnie dziecko jest wykonywanie w stosunku do tego dziecka władzy rodzicielskiej.

Zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359):

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

Stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Jak wynika natomiast z art. 95 § 1 ww. ustawy:

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dla nabycia praw do przedmiotowej ulgi nie wystarczy samo posiadanie władzy rodzicielskiej. Prawo takie daje dopiero wykonywanie takiej władzy. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Co istotne, samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka, czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia „wykonywanie władzy rodzicielskiej”. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Zatem samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem czy alimentacja nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia. W sytuacji, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka, nie ma zastosowania zasada, zgodnie z którą przysługującą rodzicom kwotę ulgi na dziecko rodzice dziecka mogą odliczyć w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Sposób podziału ulgi pomiędzy rodziców dziecka jest bowiem zagadnieniem wtórnym wobec samego prawa do ulgi. W konsekwencji, przysługiwanie odliczenia obojgu rodzicom w kwotach równych lub dowolnej proporcji przez nich ustalonej może mieć miejsce tylko wówczas, gdy oboje rodzice wykonują władzę rodzicielską.

Przenosząc powyższe wyjaśnienia na grunt analizowanej sprawy, biorąc pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku, a w szczególności fakt, że – jak wynika z treści wniosku – małoletnia córka mieszka z Panią i to Pani sprawuje faktyczną władzę rodzicielską nad córką, tzn. podejmuje wszelkie decyzje dotyczące córki, wykonuje nad nią samodzielną pieczę, ponosi koszty jej utrzymania, troszczy się o jej fizyczny i duchowy rozwój oraz bierze czynny udział w sprawach dotyczących córki (kształcenie, leczenie) – należy zgodzić się z Pani stanowiskiem, że w tej sytuacji to Pani przysługuje wyłączne prawo do dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zeznaniu podatkowym składanym za 2020 r.

W konsekwencji, skoro ojciec małoletniej córki nie wykazuje zainteresowania jej wychowaniem i nie ponosi żadnych kosztów jej utrzymania poza zasądzonymi alimentami, nie sposób uznać za wystarczające dla przyjęcia, że ojciec wykonywał w 2020 r. władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ww. ustawy. Samo płacenie alimentów na małoletnią córkę oraz sporadyczne kontakty z nią (spotkania w domu jego rodziców) nie są bowiem wystarczające dla przyjęcia, że również ojciec taką władzę wykonywał.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz przywołane wyżej przepisy prawa podatkowego uznać należy, że skoro w stosunku do małoletniej córki tylko Pani wykonywała władzę rodzicielską bez udziału drugiego rodzica, to przysługiwało Pani wyłączne prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej wnikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w rozliczeniu za 2020 rok, tj. 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).