0114-KDIP3-2.4011.111.2022.2.AC

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości w części dotyczącej 1/3 udziału w nieruchomości nabytej w drodze spadku jest prawidłowe, natomiast w części dotyczącej 2/3 udziału w nieruchomości nabytej w drodze działu spadku jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 stycznia 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 28 lutego 2022 r. (data wpływu 7 marca 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis wraz z uzupełnieniem stanu faktycznego

Pani mąż był właścicielem nieruchomości od 14 maja 2009 roku. Pani mąż zmarł 13 kwietnia 2017 roku. Postępowaniem spadkowym z 20 czerwca 2017 roku spadek po mężu nabyła Pani oraz dwoje dzieci po 1/3 części każdy. Dnia 6 lutego 2018 roku postanowieniem sądu został dokonany dział spadku w ten sposób, że cała nieruchomość została przyznana na wyłączną własność dla Pani bez spłat i dopłat. Wartość przedmiotu postępowania ustalono na 120 tys. zł.

Umową sprzedaży z 24 września 2020 roku sprzedała Pani niezabudowaną nieruchomość o powierzchni 1,68 ha rolnikowi na powiększenie jego gospodarstwa.

Następną umową sprzedaży z 7 października 2021 roku sprzedała Pani niezabudowaną nieruchomość o powierzchni 0,8636 ha również rolnikowi na powiększenie gospodarstwa.

W dniu 22 grudnia 2021 roku sprzedała Pani zabudowaną nieruchomość gruntową o powierzchni 0,4676 ha, która nie stanowi powiększenia gospodarstwa. Przedmiotowa nieruchomość o powierzchni 0,4676 ha została nabyta przez spadkodawcę na podstawie umowy darowizny od brata spadkodawcy do majątku osobistego.

Wartość nieruchomości, którą Pani otrzymała w wyniku działu spadku wynosi 2/3 i przewyższa wartość udziału (1/3) jaki przysługiwał Pani w masie spadkowej przy ustaleniu ogólnej wartości postępowania na kwotę 120 tys. zł.

Pytanie

Czy nieruchomość zbytą 22 grudnia 2021 roku, której Pani mąż był właścicielem przez 8 lat, a Pani jako spadkobierczyni nabyła w 2017 roku, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

Pani stanowisko w sprawie

Okres 5 lat określony w ustawie, należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nieruchomość nabył Pani zmarły mąż, a więc od 2009 roku. Błędne jest natomiast obliczanie tego terminu od momentu przekazania części spadku przez Pani dzieci, gdyż data oznacza, że Pani stała się jedynym właścicielem nieruchomości, a nie współwłaścicielem. Faktycznie jednak nabycie przez Panią nieruchomości nastąpiło po śmierci Pani męża. Uważa Pani, że nie powinna Pani płacić podatku od sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku w części dotyczącej 1/3 udziału w nieruchomości nabytej w drodze spadku jest prawidłowe, natomiast w części dotyczącej 2/3 udziału w nieruchomości nabytej w drodze działu spadku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Źródła przychodów

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) rozróżnia odrębne źródła przychodów osób fizycznych. Od tego, z jakiego źródła pochodzą przychody zależą zasady ich opodatkowania.

Źródła przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 1-9 ww. ustawy. Dany przychód osoby fizycznej jest przypisywany tylko i wyłącznie do jednego określonego źródła przychodów. Aby prawidłowo zakwalifikować przychód do konkretnego źródła przychodów należy uwzględnić wszystkie okoliczności związane z jego powstaniem (uzyskaniem).

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 a-c ww. ustawy:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c. prawa wieczystego użytkowania gruntów

‒ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Odpłatne zbycie to czynność, która polega na przeniesieniu swojego prawa na inny podmiot w zamian za odpłatność. Omawiany przepis dotyczy zbywania nieruchomości, określonych praw rzeczowych do nieruchomości oraz rzeczy innych niż nieruchomości. Przepis stanowi, że odpłatne zbycie tych rzeczy lub praw jest źródłem przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jeżeli:

1. podatnik nie zbywa ich w wykonywaniu działalności gospodarczej (gdyby podatnik zbywał je w wykonywaniu działalności gospodarczej – uzyskiwałby przychody ze źródła z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy), oraz

2. zbywa je przed upływem okresów wskazanych w przepisie (tj. terminu pięcioletniego dla nieruchomości i praw do nieruchomości oraz półrocznego – dla rzeczy innych niż nieruchomości).

Odpłatne zbycie udziału w nieruchomości nabytej w drodze spadku

Jak stanowi art. 10 ust. 5 ww. ustawy:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Odpłatne zbycie udziału w nieruchomości nabytej w drodze działu spadku

W myśl art. 10 ust. 7 cytowanej ustawy:

Nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Pani skutki podatkowe w zakresie sprzedaży przedmiotowej nieruchomości

Z przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy wynika, że:

1. Spadkodawca nabył 14 maja 2009 roku na podstawie umowy darowizny od brata przedmiotową nieruchomość do majątku osobistego.

2. Pani mąż zmarł 13 kwietnia 2017 roku.

3. Postępowaniem spadkowym z 20 czerwca 2017 roku spadek po mężu nabyła Pani oraz dwoje dzieci po 1/3 części każdy.

4. 6 lutego 2018 roku postanowieniem sądu został dokonany dział spadku w ten sposób, że cała nieruchomość została przyznana na wyłączną własność dla Pani bez spłat i dopłat.

5. 22 grudnia 2021 roku sprzedała Pani zabudowaną nieruchomość gruntową, która nie stanowi powiększenia gospodarstwa.

6. Wartość nieruchomości, którą Pani otrzymała w wyniku działu spadku wynosi 2/3 i przewyższa wartość udziału (1/3) jaki przysługiwał Pani w masie spadkowej.

Skoro nabycie przez Panią udziału 1/3 w zabudowanej nieruchomości nastąpiło w drodze spadku po zmarłym mężu, do określenia skutków podatkowych sprzedaży tego udziału zastosowanie ma art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, istotne znaczenie ma data nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę, czyli Pani męża.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

W myśl art. 924 oraz art. 925 Kodeksu cywilnego:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

Prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W świetle art. 1035 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.

Zgodnie z art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego:

Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Tak więc na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Jeżeli zatem wartość nieruchomości lub prawa (udziałów w nieruchomości lub prawie) nabytych w wyniku działu jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – nie następuje nabycie, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem jak i stan jej majątku osobistego.

Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości lub prawie nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Jednakże nabycie nieruchomości lub prawa w drodze działu spadku (nawet jeżeli działu spadku dokonano bez spłat lub dopłat) w części przekraczającej udział spadkowy stanowi w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabycie nieruchomości lub prawa w tym udziale, który przekracza udział nabyty w spadku. Wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem. Bezsprzeczne jest, że udziały, jakie otrzymuje spadkobierca powyżej swojego udziału (jeżeli nabywa majątek w dziale spadku o wartości większej od swojego udziału w spadku) były własnością pozostałych spadkobierców. Spadkobierca nie miał do nich żadnych praw aż do momentu działu spadku.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego, przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku działu spadku jest nabyciem tych rzeczy. Jednakże, co wynika z analizy orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku działu spadku, ale tylko wówczas jeśli:

a. podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

b. jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym (rzeczy wspólnej).

Jeżeli spełnione są wymienione wyżej warunki, dział spadku nie może być rozpatrywany w kategoriach nabycia. W takiej sytuacji za datę nabycia nieruchomości uznać należy datę pierwotnego nabycia udziału w nieruchomości. Jeżeli jednak na skutek dokonanego podziału przysługujący danej osobie udział ulega powiększeniu wówczas czynność ta skutkuje nabyciem ponad dotychczas posiadany udział. Podkreślić należy, że w każdej sytuacji, kiedy w wyniku działu spadku jeden z dotychczasowych współwłaścicieli został zobowiązany do spłaty, mamy do czynienia z nieekwiwalentnym podziałem, a po stronie osoby zobowiązanej do spłaty następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany przez nią udział we współwłasności.

Wobec powyższego, Pani jako spadkobierczyni w wyniku działu spadku po swoim mężu otrzymała udział w przedmiotowej nieruchomości o większej wartości niż w pierwotnym nabyciu w drodze spadku.

Zatem, 5 - letni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy należy liczyć od końca 2009 r. w części odpowiadającej udziałowi jaki nabyła Pani w spadku (tj. 1/3) po mężu, zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy. Natomiast w części odpowiadającej udziałowi jaki nabyła Pani w wyniku działu spadku (tj. 2/3) termin ten należy liczyć od końca 2018 r.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpłatne zbycie nieruchomości, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu przez Panią w wyniku spadku (1/3), nie będzie stanowić źródła przychodu, ponieważ zbycie nastąpiło po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej części nieruchomości przez spadkodawcę.

Natomiast w części odpowiadającej udziałowi, który Pani nabyła w wyniku działu spadku (2/3), odpłatne zbycie nieruchomości będzie stanowić źródło przychodu, zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 30e ust. 1 ww. ustawy:

Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Z kolei art. 30e ust. 2 ww. ustawy stanowi, że:

Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Na podstawie art. 19 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Zgodnie natomiast z art. 30e ust. 4 ww. ustawy:

Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub

2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Następnie art. 30e ust. 5 ww. ustawy stanowi:

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpłatne zbycie nieruchomości, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu przez Panią w wyniku spadku (1/3), nie będzie stanowić źródła przychodu, ponieważ zbycie nastąpiło po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej części nieruchomości przez spadkodawcę. Zatem przychód uzyskany z tego tytułu, w udziale jaki przypada na Panią, nie podlega opodatkowaniu z uwagi na fakt, że od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie upłynął pięcioletni okresu czasu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast odpłatne zbycie nieruchomości, w części odpowiadającej udziałowi, który Pani nabyła w wyniku działu spadku (2/3), ponad udział nabyty w spadku po mężu, będzie stanowić źródło przychodu, zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód (dochód) uzyskany z tego tytułu, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu przez Panią w wyniku działu spadku, w udziale jaki przypada na Panią, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ww. ustawy.

W związku z powyższym, Pani stanowisko w części dotyczącej 1/3 udziału w nieruchomości nabytej w drodze spadku jest prawidłowe, natomiast w części dotyczącej 2/3 udziału w nieruchomości nabytej w drodze działu spadku jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przez Panią przedstawionego i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (`(...)`).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).