0114-KDIP3-1.4011.128.2022.2.MS2

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest :

‒ nieprawidłowe – w części dotyczącej zaniechania poboru podatku dochodowego od Pierwszego Kredytu,

‒ prawidłowe - w części dotyczącej zaniechania poboru podatku dochodowego od Drugiego Kredytu.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 stycznia 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 marca 2022 r. (wpływ 21 marca 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wspólnie z mężem zawarła Pani w dniu 19 lutego 2008 r. umowę kredytu mieszkaniowego (`(...)`) hipoteczny (Pierwszy Kredyt) z (`(...)`) Bankiem (…), zarejestrowaną w (…) pod nr KRS (Krajowy Rejestr Sądowy) (…), NIP (…), Regon (…), aby uzyskać środki na budowę własnego domu jednorodzinnego na działce nr 1 będącej własnością Pani i Pani męża, nr (…). Na tej nieruchomości ustanowione zostało zabezpieczenie kredytu hipoteką umowną w kwocie (…) i hipotekę kaucyjną w kwocie (…). Wypłata kredytu była ustalona w trzech kolejnych transzach. Z uwagi na znaczny spadek kursu CHF w okresie wypłaty kolejnych transz kredytu okazało się, że wypłacone w kolejnych transzach kwoty nie są wystarczające, aby mogła Pani zrealizować cel, w jakim został zaciągnięty kredyt mieszkaniowy. Dlatego chciał Pani wraz z mężem podwyższyć kwotę pierwszego kredytu w drodze aneksu. Bank nie wyraził na to zgody i jedynym rozwiązaniem było zawarcie kolejnej umowy kredytu mieszkaniowego z Bankiem.

W dniu 13 listopada 2008 r. wraz z mężem zawarła Pani z Bankiem umowę kredytu mieszkaniowego (`(...)`) hipoteczny (Drugi Kredyt). Celem drugiego kredytu było uzyskanie środków na dokończenie budowy domu jednorodzinnego na tej samej działce, będącej własnością Pani i Pani męża. Na tej nieruchomości ustanowione zostało kolejne zabezpieczenie kredytu hipoteką zwykłą w kwocie (…) oraz hipoteką kaucyjną w kwocie (…). Obydwa kredyty mieszkaniowe zostały zawarte w walucie szwajcarskiej (CHF) na okres 15 lat. Zaciągnięcie kredytu w PLN wiązało się z ryzykiem odrzucenia wniosku z uwagi na brak zdolności kredytowej.

Z uwagi na gwałtowny wzrost wartości franka szwajcarskiego w 2011 r., co znacznie ograniczyło możliwość spłacania kredytów, w dniu 29 sierpnia 2011 r. zmuszona była Pani zawrzeć aneksy do obydwu kredytów na podstawie, którego został wydłużony okres spłaty z 15 na 30 lat. Działania polskiego sektora bankowego podejmowane po decyzji Szwajcarskiego Banku Centralnego o uwolnieniu kursu franka szwajcarskiego ogłoszonej w dniu 15 stycznia 2015 r., spowodowały bardzo drastyczny wzrost wysokości rat kredytów hipotecznych zaciągniętych w walucie szwajcarskiej. Tak drastyczna zmiana kursu waluty szwajcarskiej miała bardzo silny wpływ na możliwość spłaty kredytu oraz na Pani budżet domowy. W międzyczasie Pani sytuacja rodzinna i finansowa uległa znacznemu pogorszeniu z uwagi na zdiagnozowanie u Pani najstarszego dziecka we wrześniu 2020 r. (…). Gdy pojawiła się możliwość systemowego przewalutowania kredytu, zdecydowała się Pani zawrzeć zaproponowane przez Bank Ugody. Na dzień podpisywania Ugody stan zadłużenia w banku przewyższał prawie dwukrotnie kwotę która, została wypłacona w polskiej walucie po jego zaciągnięciu pomimo regularnego spłacania przez okres 12 lat. W celu ograniczenia negatywnych skutków zaistniałej sytuacji zdecydowała się Pani wraz z mężem zawrzeć z Bankiem ugody dotyczące zarówno Pierwszego, jak i Drugiego Kredytu. Terminy negocjacji oraz terminy podpisywania Ugód były wskazywane przez Bank telefonicznie przez pracownika infolinii, który nie posiadał żadnych innych informacji. Negocjacją, które odbywały się za pośrednictwem platformy internetowej TEAMS, została narzucona klauzula poufności, która uniemożliwiła zasięgnięcie porady w zakresie przedstawionych propozycji.

Na dzień 29 listopada 2021 r. zawarła Pani z Bankiem ugodę dotyczącą Drugiego Kredytu. Na mocy niniejszej Ugody dokonana została m.in. zmiana waluty zadłużenia na walutę polską na określonych zasadach oraz umorzone zostało Pani zadłużenie w wysokości (…). Integralną częścią niniejszej ugody stanowiły Oświadczenia Pani i Pani męża o zaciągnięciu kredytu na własne cele mieszkaniowe. W niniejszych oświadczeniach zgodnie z prawdą oświadczyła Pani wraz z mężem, że Drugi Kredyt został zabezpieczony hipotecznie, że został zaciągnięty na własne cele mieszkaniowe oraz że nie korzystała Pani dotychczas z umorzenia (redukcji) zobowiązania, w jakimkolwiek banku, z tytułu jakiegokolwiek kredytu zabezpieczonego hipotecznie zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe.

W dniu 14 grudnia 2021 r. zawarliśmy z Bankiem kolejną Ugodę dotyczącą Pierwszego Kredytu. Na mocy niniejszej Ugody dokonana została m.in. zmiana waluty zadłużenia na walutę polską na określonych zasadach oraz umorzone zostało Pani zadłużenie w wysokości (…). Integralną częścią niniejszej ugody również stanowiły Oświadczenia Pani i Pani męża o zaciągnięciu kredytu na własne cele mieszkaniowe. W niniejszych oświadczeniach zgodnie z prawdą oświadczyła Pani, że Pierwszy Kredyt został zabezpieczony hipotecznie, że został zaciągnięty na własne cele mieszkaniowe oraz że korzystała Pani dotychczas z umorzenia (redukcji) zobowiązania, w jakimkolwiek banku, z tytułu jakiegokolwiek kredytu zabezpieczonego hipotecznie zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe. Nie miała Pani żadnego wpływu na termin ani na kolejność zawieranych Ugód. Pani intencją było zawarcie Ugód z Bankiem, dotyczących każdego z dwóch zawartych kredytów mieszkaniowych, w tym samym dniu. Kolejność podpisywania Ugód miała wpływ na treść naszych oświadczeń o zaciągnięciu kredytu na cele mieszkaniowe.

Zgodnie z prawdą w przypadku ugody z dnia 29 listopada 2021 r. oświadczyła Pani wraz z mężem, że nie skorzystała Pani z mężem dotychczas z umorzenia. Natomiast w przypadku ugody z dnia 14 grudnia 2021 r. oświadczyła Pani, że skorzystała Pani wraz z mężem dotychczas z umorzenia. Nigdy wcześniej (poza dwoma opisanymi we wniosku Ugodami), ani Pani, ani Pani mąż, nie skorzystaliście z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, o którym mowa w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Do wniosku dołączyła Pani kopię Ugód zawartych z Bankiem.

Pytanie

Czy we wspólnym rozliczeniu rocznym PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-37 za rok 2021 ma Pani prawo nieuwzględniania umarzania wierzytelności Pierwszego Kredytu i Drugiego Kredytu, uznając, ze zostało objęte zaniechaniem poboru podatku zgodnie z § 6 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pani stanowisko w sprawie

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe w § 1 zarządza zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od umorzonych tym osobom kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie. Dotyczy to kredytów udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, a podmioty te uprawnione są do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania. Dodatkowo w pkt a) tego paragrafu wprowadzono warunek ustanowienia zabezpieczenia na nieruchomości lub udziale w nieruchomości w związku z zaciągnięciem przez osoby fizyczne kredytu na własne cele mieszkaniowe oraz w punkcie b) warunek nieskorzystania przez te osoby z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe. Dodatkowo paragraf 7 Rozporządzenia określa zastosowanie zaniechania pobierania podatku dochodowego do przychodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2021 r.

Przedstawione wyżej rozwiązanie prawne zaniechania poboru podatku dochodowego ma zastosowanie do obu wierzytelności, do którego doszło na podstawie zawartej ugody z Bankiem. Zarówno Pierwszy Kredyt jak i Drugi Kredyt został zawarty przed dniem 15 stycznia 2015r. i zostały one zaciągnięte w celu sfinalizowania budowy domu jednorodzinnego na terenie miejscowości (`(...)`) dla realizacji jednego własnego celu mieszkaniowego. Kredyty zostały również zabezpieczone hipotecznie na nieruchomości wskazanej w opisie stanu faktycznego. Kredytów udzielił Bank, a więc podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, a jako bank działający na podstawie ustawy - Prawo bankowe jest podmiotem uprawnionym na jej podstawie do udzielenia kredytu hipotecznego. W uzasadnieniu do projektu Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe czytamy: Wydanie tego rozporządzenia uzasadnione jest ważnym interesem podatników, którzy zaciągnęli kredyt zabezpieczony hipotecznie na własne cele mieszkaniowe od uprawnionych do ich udzielania podmiotów, i na skutek decyzji Banku Centralnego Szwajcarii i będącego jej konsekwencją znacznego wzrostu kursu szwajcarskiej waluty w stosunku do złotego, znaleźli się w trudnej sytuacji mogącej przełożyć się na możliwość terminowego regulowania zobowiązań z tytułu tych kredytów, w następstwie czego kredytodawca umorzy im wierzytelność (lub jej część). Jednocześnie ważnym interesem państwa jest zachowanie równości pod względem podatkowym i nieróżnicowanie kredytobiorców, których sytuacja finansowa, bez względu na powód uległa pogorszeniu oraz niezależnie od waluty, w jakiej zaciągnęli kredyt na własne cele mieszkaniowe, lub w jakiej nominowany bądź do której indeksowany jest zaciągnięty przez nich kredyt na ten cel, i którym kredytodawca umorzył zobowiązanie z tytułu tego kredytu. Z niniejszego uzasadnienia wynika również, że Ustawodawca wprowadzając Rozporządzenie kierował się argumentami Związku Banków Polskich, o tym, że decyzje kredytodawców o częściowym umorzeniu spłaty kredytu, nie powinny wiązać się dla kredytobiorców z koniecznością opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu tego umorzenia. Skoro bowiem kredytobiorcy stracili możliwość regulowania zobowiązań wobec podmiotu udzielającego kredytu, tym bardziej będą mieli trudności w zapłaceniu podatku dochodowego od osób fizycznych należnego z tytułu otrzymania przysporzenia majątkowego w postaci umorzenia tych zobowiązań. ZBP wskazał, iż racjonalność ekonomiczną dla kredytobiorców, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej, może nieść jedynie synergia działań ze strony kredytodawców oraz państwa.

Kierując się celowością zarządzonego w niniejszym Rozporządzeniu zaniechania poboru podatku oraz brzmieniem przepisów tego rozporządzenia uważa Pani, że prawidłowym jest nie wykazanie w zeznaniu rocznym PIT-37 za rok 2021 kwoty przychodu w wysokości umorzenia wierzytelności z tytułu Pierwszego Kredytu (rozpoczęcie budowy) i Drugiego Kredytu (dokończenie budowy), które stanowią wspólnie jeden własny cel mieszkaniowy.

Ocena stanowiska

Stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest :

‒ nieprawidłowe – w części dotyczącej zaniechania poboru podatku dochodowego od Pierwszego Kredytu,

‒ prawidłowe - w części dotyczącej zaniechania poboru podatku dochodowego od Drugiego Kredytu.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez Bank wierzytelności od zaciągniętych przez Panią i Pani męża dwóch kredytów hipotecznych wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1896 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Tym samym, umorzone kwoty wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei instytucja zwolnienia z długu uregulowana została w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), zgodnie z którym:

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 548):

Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od:

1. umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, w przypadku gdy:

a) zabezpieczenie w postaci hipoteki ustanowiono na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, w związku z zaciągnięciem przez osoby fizyczne kredytu na własne cele mieszkaniowe,

b) osoby fizyczne, których wierzytelność z tytułu kredytu uległa umorzeniu, nie skorzystały z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe;

2. świadczenia otrzymanego przez osoby fizyczne z tytułu umowy kredytu zaciągniętego przed dniem 15 stycznia 2015 r. na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonego hipotecznie, od podmiotów, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionych do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, w walucie obcej lub w polskich złotych, lecz nominowanych lub indeksowanych do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

W myśl § 3 rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe:

Kwoty wierzytelności, o których mowa w § 1, obejmują:

1. kwoty kredytu (kapitału);

2. odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3. opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Z kolei § 7 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2021 r.

Natomiast § 4 komentowanego rozporządzenia reguluje, że:

Przez własne cele mieszkaniowe, o których mowa w § 1, rozumie się wydatki na cele, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, ze zm.).

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.

Z powyższego wynika, zatem że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe przez osobę, która była właścicielem lub współwłaścicielem tej nieruchomości i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna, której umorzono zobowiązanie z tytułu kredytu nie skorzystała z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie (§ 1 pkt 1 ww. rozporządzenia) stanowiącego własność lub współwłasność podatnika.

Jak wynika z wniosku 19 lutego 2008 r. wspólnie z mężem zawarła Pani umowę kredytu hipotecznego (Pierwszy Kredyt), aby uzyskać środki na budowę własnego domu jednorodzinnego na działce będącej własnością Pani i Pani męża. 13 listopada 2008 r. zawarła Pani z Bankiem umowę kredytu hipotecznego (Drugi Kredyt). Celem drugiego kredytu było uzyskanie środków na dokończenie budowy domu jednorodzinnego na tej samej działce, będącej Pani własnością. W międzyczasie Pani sytuacja rodzinna i finansowa uległa znacznemu pogorszeniu. Gdy pojawiła się możliwość systemowego przewalutowania kredytu, w celu ograniczenia negatywnych skutków zaistniałej sytuacji zdecydowała się Pani zawrzeć z Bankiem ugody dotyczące zarówno Pierwszego, jak i Drugiego Kredytu. Na dzień 29 listopada 2021 r. zawarła Pani z Bankiem ugodę dotyczącą Drugiego Kredytu. W dniu 14 grudnia 2021 r. zawarła Pani z Bankiem kolejną Ugodę dotyczącą Pierwszego Kredytu. W przypadku ugody z 29 listopada 2021 r. oświadczyła Pani, że nie skorzystała Pani dotychczas z umorzenia. Natomiast w przypadku ugody z 14 grudnia 2021 r. oświadczyła Pani, że skorzystała Pani dotychczas z umorzenia. Nigdy wcześniej (poza dwoma opisanymi we wniosku Ugodami) nie skorzystała Pani z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, o którym mowa w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia oraz powołane powyższej przepisy prawa stwierdzić należy, że w stosunku do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu Drugiego kredytu hipotecznego znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. W konsekwencji nie ma Pani obowiązku wykazywania w zeznaniu rocznym, jako przychodu, kwot związanych z ww. umorzeniem.

W tej części Pani stanowisko jest prawidłowe.

Natomiast w stosunku do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu Pierwszego kredytu hipotecznego nie znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie ww. rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Nie spełnia Pani bowiem wszystkich przesłanek umożliwiających zastosowanie ww. zaniechania, gdyż tak jak Pani oświadczyła, „korzystała Pani dotychczas z umorzenia zobowiązania, w jakimkolwiek banku, z tytułu jakiegokolwiek kredytu zabezpieczonego hipotecznie zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe”.

Skorzystanie przez Panią z umorzenia wierzytelności w stosunku do Drugiego Kredytu hipotecznego zaciągniętego przez Panią na własne cele mieszkaniowe, wyklucza możliwość skorzystania po raz drugi z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych. Zaniechanie poboru podatku obejmuje dochód (przychód) uzyskany wyłącznie z tytułu jednego umorzenia.

W stosunku do umorzenia wierzytelności Pierwszego Kredytu hipotecznego ma Pani obowiązek wykazania we wspólnym rozliczeniu rocznym PIT-37 za rok 2021 jako przychód kwotę umorzonego zadłużenia.

W tej części Pani stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒ Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (`(...)`). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).