0113-KDIPT2-2.4011.1158.2021.2.DA

st1\:*{behavior:url(#ieooui) } /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:Standardowy; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:8.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:107%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi; mso-fareast-language:EN-US;}

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 listopada 2021 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 21 lutego 2022 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni zwraca się z prośbą o wydanie indywidualnej interpretacji dotyczącej odliczenia ulgi na dzieci za 2021 r.

Wnioskodawczyni posiada dwoje dzieci, jest osobą rozwiedzioną, zgodnie z wyrokiem Sądu dzieci mają miejsce zamieszkania przy Niej.

W październiku 2020 r. Wnioskodawczyni wyprowadziła się z dziećmi z budynku, w którym zamieszkiwała z byłym mężem, tj. z … do …. Dzieci wcześniej chodziły do szkoły podstawowej w …, były mąż zamieszkuje w … i pracuje w …. Oprócz kontaktów orzeczonych przez Sąd, były mąż nie zajmował się dziećmi, ani razu nie odebrał ich ze szkoły, ani też nie spędził z nimi żadnego dnia „ponad” te, które były orzeczone w wyroku.

Obecnie, tj. od września 2021 r. Wnioskodawczyni wyprowadziła się wraz z dziećmi do …, które uczęszczają tam do szkoły.

Po wyprowadzce z … były mąż spędził z dziećmi następującą ilość dni:

od 18 września 2021 r. od godz. 10:00 do 19 września 2021 r. do godz. 19:00, od 30 października 2021 r. od godz. 10:00 do 31 października 2021 r. do godz. 20:00, od 11 listopada 2021 r. od godz. 8:00 do 14 listopada 2021 r. do godz. 20:00.

Były mąż w ogóle nie sprawuje opieki nad dziećmi, mieszkając w … w 2021 r. ani razu nie został z dziećmi, kiedy te miały zdalne nauczanie. Ciężar wychowania i organizowania dzieciom opieki do chwili obecnej spoczywa na Wnioskodawczyni.

Były mąż zaproponował, że będzie widywał się z dziećmi tylko 2 dni w miesiącu. Mając na uwadze ten fakt, nie można stwierdzić, że wykonuje on władzę rodzicielską i ma czynny udział w wychowaniu dzieci. Ponadto, były mąż wymeldował zarówno Wnioskodawczynię, jak i dzieci z nieruchomości w …, gdzie wcześniej mieszkały. Odliczenie przez niego połowy ulgi tylko i wyłącznie ze względu na to, że płaci alimenty i ma władzę rodzicielską byłoby co najmniej niesprawiedliwe, ponieważ to na Wnioskodawczyni ciąży obowiązek odwożenia i przywożenia dzieci ze szkoły, wspólnego odrabiania lekcji, czy opiekowanie się dziećmi podczas choroby. Wszelkie czynności wynikające z opieki nad dziećmi zostały na osobie Wnioskodawczyni, w związku z tym zasadne byłoby odliczenie ulgi prorodzinnej w całości przez Nią.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazuje, że jest matką dwójki dzieci: … (PESEL …) oraz … (PESEL …).

W 2021 r. … uczęszczała do Szkoły Podstawowej nr … w …, natomiast … do Przedszkola Miejskiego nr … w …. Nad obiema córkami Wnioskodawczyni posiada pełną władzę rodzicielską.

Do października 2020 r. Wnioskodawczyni zamieszkiwała wraz z dziećmi i mężem w …. W dniu 7 października 2020 r. Wnioskodawczyni wyprowadziła się wraz z córkami do wynajmowanego mieszkania w ….

W lutym 2021 r. Wnioskodawczyni uzyskała prawomocny wyrok rozwodowy z ojcem dzieci … (PESEL …). Były mąż Wnioskodawczyni nadal zamieszkiwał w …. Posiada on pełną władzę rodzicielską nad obiema córkami.

Od byłego męża Sąd zasądził alimenty w kwocie 1 300 zł miesięcznie na rzecz obu córek łącznie, zaś o kontaktach orzekł w sposób następujący:

- każdy nieparzysty weekend w danym roku kalendarzowym od piątku od godz. 17:00 do niedzieli do godz. 18:00;

- w okresie wakacyjnym od 16 lipca do 31 lipca i od 16 sierpnia do 31 sierpnia od godz. 12:00 pierwszego dnia kontaktu do godz. 12:00 ostatniego dnia kontaktu;

- w drugim tygodniu ferii zimowych od piątku poprzedzającego 2 tydzień od godz. 16:00 do soboty do godz. 18:00

Pozostałe kontakty zamieszczone są w załączonym do wniosku wyroku.

Do końca sierpnia 2021 r., były mąż Wnioskodawczyni realizował kontakty zapisane w wyroku Sądu Okręgowego w …, terminowo płacił alimenty. Poza zasądzonymi wizytami były mąż Wnioskodawczyni ani razu nie zabrał dzieci „dodatkowo” do siebie, nigdy też, pomimo pracy w … (Wnioskodawczyni pracowała w … – w miejscowości oddalonej o 17 km od miejsca zamieszkania) nigdy nie odebrał dzieci z przedszkola czy ze szkoły. Robiła to Wnioskodawczyni, gdy kończyła pracę. … czekała na Nią do godz. 16:00 na świetlicy szkolnej, natomiast … czekała w przedszkolu. Były mąż Wnioskodawczyni nie uczestniczył w zebraniach szkolnych, nie był również obecny na żadnej uroczystości ważnej dla dzieci, tj. rozpoczęcie bądź zakończenie roku szkolnego czy przedszkolnego.

W 2021 r. córka … przystępowała do sakramentu Pierwszej Komunii Świętej. Ojciec dzieci ani razu nie poszedł z córką na spotkania w kościele, nie dołożył się do wydatków związanych z uroczystością, np.: zakup sukni, butów, wianka i innych akcesoriów niezbędnych dziecku do uroczystości. Całość przygotowań spadła na Wnioskodawczynię, łącznie z pokryciem wszystkich kosztów.

Obie córki leczą się prywatnie u specjalistów. … ma dużą wadę wzroku, regularnie Wnioskodawczyni jeździła z nią na wizyty do specjalisty do …. Były mąż Wnioskodawczyni ani razu nie zabrał córki na wizytę, nie partycypował też w koszcie zakupu nowych okularów. … ma wadę postawy. Dwa razy w miesiącu Wnioskodawczyni zabierała ją do fizykoterapeuty na odpłatne ćwiczenia poprawiające jej postawę. Były mąż nie zabierał córki na fizykoterapię, nie partycypował również w kosztach. Troska o zdrowie córek spadła wyłącznie na Wnioskodawczynię. Wnioskodawczyni również dbała o zdrowie psychiczne dzieci i od października 2020 r. do lipca 2021 r. uczęszczała wraz z dziećmi do przychodni psychologiczno-pedagogicznej. Gdy wizyta wypadła w trakcie wizyt u ojca dzieci, Jej były mąż później zabierał córki, bądź przywoził je do Wnioskodawczyni, aby to Ona prowadziła dzieci do specjalistów. Ponadto, gdy ze względu na pandemię szkoły i przedszkola zostały zamknięte, to Wnioskodawczyni sprawowała opiekę nad obiema córkami. Korzystała Ona zarówno z urlopu, jak i ze świadczenia opiekuńczego z ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych), wnioskowała również o pracę zdalną, która została Jej przydzielona na czas zamknięcia placówek oświatowych.

W 2021 r. to wyłącznie Wnioskodawczyni organizowała dzieciom wypoczynek wakacyjny, finansowała jazdę konną …, gdyż jest to jej hobby oraz zapewniała inne rozrywki, takie jak basen, parki linowe itp.

Były mąż Wnioskodawczyni nigdzie nie zabierał dzieci, nie zorganizował im również wypoczynku wakacyjnego. Na 4 tygodnie ( 2 razy po 2 tygodnie ) miał on tylko 5 dni urlopu, które spędził z dziećmi w miejscowości, w której zamieszkuje. W pozostałym czasie dziećmi zajmowała się babcia.

To na Wnioskodawczynię spadł obowiązek wychowania i troski o dzieci. Wnioskodawczyni codziennie pomagała w edukacji dzieci, spędzała z nimi każdy dzień, dbała o ich zdrowie zarówno fizyczne, jak i psychiczne, zabezpieczała ich potrzeby życiowe.

W dniu 31 sierpnia 2021 r. Wnioskodawczyni wyprowadziła się wraz z dziećmi do … – miejscowości oddalonej o ok. 140 km od miejsca zamieszkania ojca dzieci. Od momentu wyprowadzki ojciec dzieci zaprzestał regularnych odwiedzin córek, tzn. nie stosował się do wyroku Sądu Okręgowego w …. Sporadycznie też kontaktował się z dziećmi.

Wizyty po przeprowadzce odbyły się w następujących terminach od 18 września 2021 r. od godz. 10:00 do 19 września 2021 r. do godz. 18:00, od 30 października 2021 r. od godz. 10:00 do 31 października 2021 r. do godz. 20:00, od 11 listopada 2021 r. od godz. 9:00 do 14 listopada 2021 r. do godz. 18:00, od 26 grudnia 2021 r. od godz. 10:00 do godz. 20:00, od 27 grudnia 2021 r. od godz. 12:00 do 1 stycznia 2022 r. do godz. 18:00.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej ponownie spadło tylko na Wnioskodawczynię. To Ona prowadziła dzieci do szkoły, brała udział w spotkaniach wychowawczych w szkole, ponosiła wszelkie wydatki związane z imprezami szkolnymi z udziałem dzieci (wycieczki, lodowisko), brała udział w uroczystościach klasowych, tj. w wigilii klasowej czy imprezach urodzinowych kolegów i koleżanek z klasy.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej przez ojca dzieci polegało tylko i wyłącznie na płaceniu alimentów i do sierpnia 2021 r. regularnych wizyt zasądzonych wyrokiem Sądu. Po tym okresie ojciec dzieci nawet nie realizował tego obowiązku. Wszystkie kwestie dotyczące dzieci były obowiązkiem Wnioskodawczyni, Ona dbała i dba do chwili obecnej o realizację potrzeb córek oraz o ich rozwój zarówno fizyczny, jak i intelektualny. Od momentu rozwodu przez cały 2021 r. do chwili obecnej stan cywilny Wnioskodawczyni nie uległ zmianie. Porozumienie w sprawie rozliczania ulgi na dzieci zostało ustalone podczas sprawy rozwodowej – w interpretacji wyroku umieszczony jest zapis, że to Wnioskodawczyni rozlicza ulgę. W 2020 r. Wnioskodawczyni rozliczyła całość ulgi, niestety musiała zwrócić połowę ulgi wraz z odsetkami, gdyż były mąż ją odliczył. Dlatego też za 2021 r. Wnioskodawczyni wnosi o wydanie indywidualnej interpretacji.

W 2021 r. Wnioskodawczyni uzyskała dochód w kwocie 57 424 zł 82 gr z tytułu umowy o pracę w … Sp. z o. o. oraz w kwocie 3 391 zł 60 gr z Powiatowego Urzędu Pracy w … z tytułu zasiłku dla bezrobotnych. Ani Wnioskodawczyni, ani Jej dzieci nie osiągnęły dochodów z art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Wnioskodawczyni nie prowadziła działalności gospodarczej, a Jej dzieci nie otrzymywały rent, zasiłków pielęgnacyjnych ani nie osiągnęły dochodów zgodnie z art. 27a lub z art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pytanie

Czy biorąc pod uwagę opisany stan faktyczny Wnioskodawczyni może odliczyć ulgę prorodzinną za cały 2021 r. na obie córki?

Pani stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ulgę na dziecko może odliczyć podatnik, który faktycznie wykonywał władzę rodzicielską.

Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2360/15: „samo uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (…) czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywania władzy rodzicielskiej”. Podobnie uznał NSA w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15 „(…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, tj. posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej wyrokiem) i faktyczne jej wykonywanie w danym roku podatkowym . Czym innym jest bowiem posiadanie władzy, a czym innym wykonywanie”.

W interpretacji z dnia 5 lutego 2021 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.871.2020.2.EC, Dyrektor KIS uznał: „wykonywanie obowiązku alimentacyjnego przez ojca oraz sporadyczne spotkania z dziećmi (…) nie sposób uznać za wystarczające do przyjęcia, że wykonywał on władzę rodzicielską (…)”.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz przytoczone orzecznictwo Wnioskodawczyni uważa, że zasadnym będzie odliczenie ulgi prorodzinnej na obie córki w całości przez Nią.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;

2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Natomiast, zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka – kwota 92 zł 67 gr, jeżeli dochody podatnika:

a) pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b) niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2. dwojga małoletnich dzieci – kwota 92 zł 67 gr na każde dziecko;

3. trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:

a) 92 zł 67 gr odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b) 166 zł 67 gr na trzecie dziecko,

c) 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

W myśl art. 27f ust. 2c ww. ustawy, odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,

2. wstąpiło w związek małżeński.

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ww. ustawy).

Z przepisu art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2020 r. wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na mocy art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., nadanym ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r. odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.) miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;

2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359), dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską (art. 92 ww. Kodeksu). Władza rodzicielska, co do zasady, przysługuje obojgu rodzicom (art. 93 § 1 ww. Kodeksu). Obejmuje ona w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka (art. 95 ww. Kodeksu). W myśl art. 96 § 1 ww. Kodeksu, rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania (art. 97 § 1 ww. Kodeksu).

Natomiast, jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka (art. 106 ww. Kodeksu). Zgodnie zaś z treścią art. 107 § 1 ww. Kodeksu, jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia (art. 107 § 2 ww. Kodeksu).

Podkreślenia przy tym wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”. Należy mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a wiec spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Powyższe potwierdza Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, stwierdzając; „(…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…).”

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Z przytoczonych regulacji wynika, że wysokość odliczenia z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. Jeżeli zatem w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy. Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, z tym że biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania „lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, tj. po wyrazach „kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych”, należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców – z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi – jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców.

Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych, czy będących w separacji.

Zatem, ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą. W związku z tym możliwe jest skorzystanie z odliczenia od podatku przez jednego z rodziców, przy czym konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy osobami uprawnionymi, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie. Natomiast w sytuacji braku takiego porozumienia odliczenie przysługuje w częściach równych.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest natomiast wymagane w przypadku, gdy rodzic spełnia warunki do zastosowania odliczenia na podstawie art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i odliczenia tego dokonuje w wysokości 50% kwoty ulgi określonej zgodnie z art. 27f ust. 2 tej ustawy.

Podkreślić należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Z okoliczności opisanych we wniosku wynika, że w stosunku do dwójki małoletnich dzieci tylko Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską, sprawując nad nimi faktyczną i samodzielną pieczę w sposób zapewniający ich prawidłowy rozwój, jednocześnie mieszkając z nimi. Wnioskodawczyni bez pomocy ojca dzieci zajmowała się córkami na co dzień, zapewniała im opiekę, dbała o ich stan zdrowia, troszczyła się o rozwój fizyczny i psychiczny, pomagała w edukacji dzieci, zaprowadzała do szkoły i przedszkola, a po zakończeniu pracy odbierała je, zabezpieczała ich potrzeby życiowe, organizowała dzieciom wypoczynek wakacyjny, finansowała zajęcia dodatkowe (jazda konna) oraz zapewniała inne rozrywki (basen, parki linowe). Cały ciężar opieki nad dziećmi spoczywał wyłącznie na Wnioskodawczyni. Z opisu sprawy wynika, że ojciec dzieci nie uczestniczył w ich wychowaniu i opiece na co dzień, nie ingerował w sprawy codzienne córek. Do końca sierpnia 2021 r. były mąż Wnioskodawczyni jedynie realizował kontakty zapisane w wyroku Sądu oraz płacił alimenty. Ani razu nie zabrał on dzieci „dodatkowo” do siebie, nie uczestniczył w życiu szkolnym i przedszkolnym córek, nie brał udziału w zebraniach szkolnych, nie był również obecny na żadnej uroczystości ważnej dla dzieci, tj. rozpoczęcie bądź zakończenie roku szkolnego czy przedszkolnego, przystąpienie do sakramentu Pierwszej Komunii Świętej. Były mąż Wnioskodawczyni nie partycypował w kosztach takich jak zakup sukni, butów, wianka, niezbędnych córce do ww. uroczystości, jak również nie uczestniczył w finansowaniu wizyt u specjalistów (okulisty i fizykoterapeuty). Ojciec nigdzie nie zabierał dzieci, nie zorganizował im również wypoczynku wakacyjnego. Po przeprowadzce Wnioskodawczyni z dziećmi 31 sierpnia 2021 r. z … do …, ojciec dzieci zaprzestał regularnych spotkań z córkami, tzn. nie stosował się do wyroku Sądu, sporadycznie kontaktował się z dziećmi. Od tej pory wykonywanie władzy rodzicielskiej spoczywało wyłącznie na Wnioskodawczyni.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka małoletniego dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawo do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko.

Samo dysponowanie prawem wykonywania władzy rodzicielskiej nie jest wystarczające do skorzystania z ulgi na dzieci. Jeżeli rodzic dzieci pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dziećmi, a jego kontakty z dziećmi są sporadyczne, nie wykazuje żadnego zainteresowania ich wychowaniem i nie ponosi żadnych kosztów ich utrzymania poza zasądzonymi alimentami, jego władza rodzicielska jest jedynie formalna. Zatem nie sposób uznać za wystarczające dla przyjęcia, że ojciec wykonywał władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Samo płacenie alimentów na małoletnie dzieci nie jest bowiem wystarczające dla przyjęcia, że również ojciec taką władzę wykonywał.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz powołane wyżej przepisy prawa, stwierdzić należy, że w 2021 r. ciężar związany z wykonywaniem władzy rodzicielskiej w stosunku do dwójki małoletnich dzieci spoczywał na Wnioskodawczyni, która bez udziału ojca wykonywała władzę rodzicielską. Zatem, przysługuje Jej prawo do odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dzieci w pełnej wysokości. W związku z tym za 2021 r. Wnioskodawczyni przysługuje wyłączne prawo (po spełnieniu wszystkich przesłanek wymaganych do zastosowania ulgi) do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w wysokości 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo wskazać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.), składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został złożony przez Panią – jednego z rodziców, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla ojca dzieci.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).