0113-KDIPT2-2.4011.1154.2021.2.SR

📋 Podsumowanie interpretacji

Wnioskodawca, prowadzący działalność gospodarczą w zakresie architektury od 1998 roku, stworzył koncepcję architektoniczną i urbanistyczną osiedla domów jednorodzinnych, która jest chroniona prawem autorskim. Inwestor naruszył te prawa, wykorzystując utwór bez zgody twórcy. Wnioskodawca wytoczył proces inwestorowi, a sąd zasądził na jego rzecz odszkodowanie w wysokości 153 720 zł oraz odsetki w wysokości 15 526,98 zł. Wnioskodawca zapytał, czy odszkodowanie oraz odsetki są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Organ podatkowy uznał, że otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie oraz odsetki nie korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ są związane z jego działalnością gospodarczą i stanowią przychód z tej działalności, który podlega opodatkowaniu. Organ stwierdził, że stanowisko Wnioskodawcy w tej kwestii jest nieprawidłowe. Natomiast w odniesieniu do obowiązku uwzględnienia kwoty odszkodowania oraz odsetek w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36, stanowisko Wnioskodawcy zostało uznane za prawidłowe.

Pytania i stanowisko urzędu

Pytania podatnika

1. Czy odszkodowanie uzyskane na podstawie wyroku sądowego, na zasadach i w wysokości wynikającej bezpośrednio z ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych jest zwolnione przedmiotowo z podatku dochodowego w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych? 2. Czy zasądzone i wypłacone na podstawie § 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, odsetki za zwłokę, wypłacone w wysokości zgodnej z obwieszczeniami Ministra Sprawiedliwości w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie podlegają analogicznie zwolnieniu przedmiotowemu od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? 3. Czy fakt uzyskania takiego dochodu obejmującego kwotę odszkodowania oraz kwotę odsetek za zwłokę należy uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36 (gdzie, która rubryka) lub zgłosić w inny sposób (na jakim formularzu) do organu podatkowego?

Stanowisko urzędu

1. Odszkodowanie uzyskane na podstawie wyroku sądowego, na zasadach i w wysokości wynikającej bezpośrednio z ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych, nie jest zwolnione przedmiotowo z podatku dochodowego w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowanie to stanowi przychód z działalności gospodarczej Wnioskodawcy i podlega opodatkowaniu. 2. Odsetki za zwłokę wypłacone na podstawie § 481 ustawy Kodeks cywilny, również nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odsetki te stanowią odrębne świadczenie uboczne w stosunku do należności głównej i nie są objęte zwolnieniem. 3. Kwota odszkodowania oraz kwota odsetek za zwłokę powinna zostać uwzględniona w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36, w części dotyczącej przychodów z działalności gospodarczej.

Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?

Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex

Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.

Rozpocznij bezpłatny okres próbny

📖 Pełna treść interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w części dotyczącej zwolnienia od podatku odszkodowania jest nieprawidłowe, natomiast w części dotyczącej obowiązku uwzględnienia kwoty odszkodowania oraz kwoty odsetek za zwłokę w rocznym zeznaniu podatkowym jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 listopada 2021 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania i odsetek. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 4 marca 2022 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca, podatnik jako uprawniony architekt, opracował koncepcję architektoniczną i urbanistyczną osiedla domów jednorodzinnych przy ul. … w …, chronioną prawem autorskim. Inwestor, … Sp. z o.o. s.k. naruszył to prawo, wykorzystując utwór bez zgody twórcy. Wnioskodawca w dniu 24 czerwca 2014 r. pozwał inwestora do Sądu Okręgowego w … (sygn. akt …) żądając zaniechania naruszeń praw autorskich, rozszerzając później w dniu 19 stycznia 2019 r. roszczenie o zapłatę kwoty 153 720 zł plus odsetki. Wyrokiem z dnia 22 sierpnia 2019 r. Sąd Okręgowy w … zasądził wnioskowaną kwotę jako dwukrotność należnego wynagrodzenie zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Po oddaleniu apelacji pozwana spółka zapłaciła Wnioskodawcy w dniu 1 kwietnia 2021 r. kwotę odszkodowania 153 720 zł plus odsetki 15 526 zł 98 gr i zwrot kosztów procesu.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że:

- Od 1998 r. do chwili obecnej bez przerwy Wnioskodawca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą pod firmą …, która nie została nigdy zawieszona, a przedmiotem podstawowej działalności jest (kod PKD (Polska Klasyfikacja Działalności)) 71.11.Z – Działalność w zakresie architektury. W 2021 r. firma była opodatkowana na zasadach ogólnych, według obowiązującej skali podatkowej, była prowadzona księga przychodów i rozchodów.

- Omawiana koncepcja osiedla powstała w 2013 r.

- Koncepcja stanowiła kontynuację wcześniejszego projektu budowlanego opracowanego na podstawie umowy pomiędzy … i `(...)` Konieczność wprowadzenia na wniosek inwestora zmian w projekcie wymagała wykonania nowej koncepcji, na którą nie została zawarta żadna umowa ani pomiędzy firmami ani z Wnioskodawcą jako osobą fizyczną. W przekonaniu Wnioskodawcy koncepcję wykonał jako osoba fizyczna prowadząca indywidualną działalność gospodarczą.

- Przedmiotowa koncepcja stanowiła pomysł, ideę, rozwiązanie przestrzenne budynków mieszkalnych i ich usytuowania na osiedlu. Została przekazana inwestorowi w formie rysunków opracowanych w wersji komputerowej, w formacie `(...)` (`(...)`). Jako taka, nie była składnikiem majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, a stanowiła raczej wynik tej działalności.

- Wnioskodawca nie dokonał sprzedaży omawianej koncepcji ani nie udzielił licencji na wybudowanie budynków na jej podstawie. Pomimo przysługujących mu jako twórcy utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego praw autorskich (art. 8 ustawy prawie autorskim i prawach pokrewnych) inwestor naruszył je wykorzystując koncepcję w dalszych etapach inwestycji wbrew Jego woli i odmówił wypłaty należnego mu wynagrodzenia (art. 17 ww. ustawy). Dlatego jako twórca utworu – uprawniony architekt – Wnioskodawca wystąpił z pozwem do Sądu o zaniechanie naruszenia Jego praw autorskich.

- Przedmiotem pozwu z dnia 23 czerwca 2014 r. było „(`(...)`) nakazanie zaniechania naruszenia praw autorskich wraz z wnioskiem o zabezpieczenie powództwa (…)”. W trakcie postępowania, pismem z dnia 10 stycznia 2019 r. rozszerzono powództwo „(`(...)`) o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 153 720,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi (`(...)`)”.

- Wyrok z dnia 22 sierpnia 2019 r. w sprawie o sygn. akt … został wydany „(`(...)`) na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 2017.880 t.j. z dnia 3017.05.06) (…)” i obejmował zasądzenie kwoty roszczenia 153 720 zł stanowiącej zgodnie z ustawą o prawie autorskim (art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) dwukrotność należnego wynagrodzenia plus odsetki ustawowe.

Pytania

1. Czy odszkodowanie uzyskane na podstawie wyroku sądowego, na zasadach i w wysokości wynikającej bezpośrednio z ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych jest zwolnione przedmiotowo z podatku dochodowego w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2. Czy zasądzone i wypłacone na podstawie § 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, odsetki za zwłokę, wypłacone w wysokości zgodnej z obwieszczeniami Ministra Sprawiedliwości w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie podlegają analogicznie zwolnieniu przedmiotowemu od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

3. Czy fakt uzyskania takiego dochodu obejmującego kwotę odszkodowania oraz kwotę odsetek za zwłokę należy uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-36 (gdzie, która rubryka) lub zgłosić w inny sposób (na jakim formularzu) do organu podatkowego?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie oraz odsetki za zwłokę wypłacone na podstawie wyroku sądowego wynikające bezpośrednio z ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych oraz Kodeksu cywilnego są zwolnione przedmiotowo z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca uważa, że powyższe kwoty powinny być zgłoszone jako dochód zwolniony z podatku dochodowego do organu podatkowego oraz uwzględnione w rocznym zeznaniu podatkowym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Ponadto zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 12 ww. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.

Co do zasady, przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są wszelkie przysporzenia majątkowe, uzyskane w związku z tą działalnością, o ile ustawa nie wyłącza ich z tej kategorii.

Należy podkreślić, że odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu przytoczonego wyżej art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. e) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw z wyjątkiem odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Przy czym wskazać należy, że jak stanowi art. 5a pkt 2 ww. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o składnikach majątkowych oznacza to aktywa w rozumieniu ustawy o rachunkowości pomniejszone o przejęte długi funkcjonalnie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą zbywcy, o ile długi te nie zostały uwzględnione w cenie nabycia, o której mowa w art. 22g ust. 3.

Zgodnie zaś z art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217 ze zm.), ilekroć w ustawie jest mowa o aktywach rozumie się przez to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.

Z kolei stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z powyższych przepisów wynika, że co do zasady, otrzymane odszkodowania związane z prowadzoną przez podatnika pozarolniczą działalnością gospodarczą, bądź dotyczące składników majątku wykorzystywanych przez niego w prowadzonej działalności gospodarczej stanowią przychód z tej działalności, który nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. W konsekwencji, jako część przychodu uzyskanego z prowadzonej działalności gospodarczej, podlegają one opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie zmienia tego fakt, że składnik majątku nie stanowi środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej w tej działalności oraz że nie uległ on zniszczeniu lub uszkodzeniu.

Strata wyraża się w rzeczywistej zmianie stanu majątkowego poszkodowanego i polega albo na zmniejszeniu się jego aktywów, albo na zwiększeniu się pasywów. Utrata korzyści polega natomiast na niepowiększeniu się czynnych pozycji majątku poszkodowanego, które pojawiłyby się w tym majątku, gdyby nie zdarzenie wyrządzające szkodę.

W przypadku osób prowadzących pozarolnicza działalność gospodarczą, dla uznania określonego odszkodowania za podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych wystarczającą przesłanką jest okoliczność, że składnik majątku wykorzystywany jest w tej działalności i przynosi posiadaczowi określone korzyści majątkowe, np. w postaci wynagrodzenia za jego udostępnianie podmiotom trzecim. Decydujące znaczenie dla uznania odszkodowania otrzymanego przez podatnika za przychód z prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej ma zatem ocena, czy odszkodowanie to związane jest z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą oraz czy dotyczy składników majątku wykorzystywanych w tej działalności.

Zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1062), uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa, naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione - trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.

W sytuacji zatem, gdy do naruszenia autorskich praw majątkowych podmiotu gospodarczego doszło z winy umyślnej, to odszkodowanie jakie przysługuje temu podmiotowi ma wymiar rzeczywisty (nie hipotetyczny), a podstawę jego ustalenia stanowi wynagrodzenie (jego wielokrotność), jakie w istocie osiągnąłby przedsiębiorca, z tytułu korzystania z przysługujących mu praw autorskich (np. udzielania licencji).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że od 1998 r. do chwili obecnej bez przerwy Wnioskodawca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą pod firmą …, która nie została nigdy zawieszona, a przedmiotem podstawowej działalności jest (kod PKD) 71.11.Z – Działalność w zakresie architektury. Wnioskodawca, podatnik jako uprawniony architekt, opracował koncepcję architektoniczną i urbanistyczną osiedla domów jednorodzinnych chronioną prawem autorskim. Inwestor naruszył to prawo, wykorzystując utwór bez zgody twórcy. Omawiana koncepcja osiedla powstała w 2013 r. Koncepcja stanowiła kontynuację wcześniejszego projektu budowlanego opracowanego na podstawie umowy pomiędzy … i inwestorem. Konieczność wprowadzenia na wniosek inwestora zmian w projekcie wymagała wykonania nowej koncepcji, na którą nie została zawarta żadna umowa ani pomiędzy firmami ani z Wnioskodawcą jako osobą fizyczną. W przekonaniu Wnioskodawcy koncepcję wykonał jako osoba fizyczna prowadząca indywidualną działalność gospodarczą. Przedmiotowa koncepcja stanowiła pomysł, ideę, rozwiązanie przestrzenne budynków mieszkalnych i ich usytuowania na osiedlu. Została przekazana inwestorowi w formie rysunków opracowanych w wersji komputerowej. Jako taka, nie była składnikiem majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, a stanowiła raczej wynik tej działalności. Wnioskodawca nie dokonał sprzedaży omawianej koncepcji ani nie udzielił licencji na wybudowanie budynków na jej podstawie. Pomimo przysługujących mu jako twórcy utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego praw autorskich (art. 8 ustawy prawie autorskim i prawach pokrewnych) inwestor naruszył je wykorzystując koncepcję w dalszych etapach inwestycji wbrew Jego woli i odmówił wypłaty należnego mu wynagrodzenia (art. 17 ww. ustawy). Dlatego Wnioskodawca w dniu 24 czerwca 2014 r. pozwał inwestora do Sądu Okręgowego żądając zaniechania naruszeń praw autorskich, rozszerzając później w dniu 19 stycznia 2019 r. roszczenie o zapłatę kwoty 153 720 zł plus odsetki. Wyrokiem z dnia 22 sierpnia 2019 r. Sąd Okręgowy w … zasądził wnioskowaną kwotę jako dwukrotność należnego wynagrodzenie zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Po oddaleniu apelacji pozwana spółka zapłaciła Wnioskodawcy w dniu 1 kwietnia 2021 r. kwotę odszkodowania 153 720 zł plus odsetki 15 526 zł 98 gr i zwrot kosztów procesu. W 2021 r. firma Wnioskodawcy była opodatkowana na zasadach ogólnych, według obowiązującej skali podatkowej, była prowadzona księga przychodów i rozchodów.

Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, że przychód z tytułu odszkodowania zasądzonego na Pana rzecz, jako związanego z prowadzoną przez Pana działalnością gospodarczą (dotyczącego składnika majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą) powinien zostać zaliczony do przychodów ze źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i opodatkowany, według zasad właściwych dla tego źródła przychodów. Zauważyć bowiem należy, że skoro przedmiotową koncepcję stworzył Pan w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i jest ona składnikiem majątku związanym z prowadzoną działalnością gospodarczą, to otrzymane przez Pana odszkodowanie jako odszkodowanie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. e) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie może korzystać ze zwolnienia od opodatkowania.

Wskazać przy tym trzeba, że nawet w sytuacji gdyby przedmiotowe oprogramowanie nie stanowiło składnika majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, to i tak podlegałoby opodatkowaniu jako odszkodowanie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) ww. ustawy. Odszkodowanie to przyznane wprawdzie zostało na podstawie wyroku sądowego, lecz bez wątpienia jego otrzymanie nastąpiło w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Jest ono zatem odszkodowaniem, o którym mowa w tym przepisie i nie mogłoby korzystać ze zwolnienia od opodatkowania.

Wskazać także należy, że z tytułu sprzedaży omawianej koncepcji albo udzielenia licencji na wybudowanie budynków, na ich podstawie uzyskałby Pan określone korzyści majątkowe, rozpoznane następnie przez Pana jako przychody z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Jednakże w wyniku wykorzystania przez osobę trzecią przedmiotowej koncepcji, mimo że nie została zawarta żadna umowa na jej wykorzystanie, korzyści tych Pan nie uzyskał, co miało w istocie zrekompensować zasądzone (w wielokrotności tej kwoty) odszkodowanie. W konsekwencji zwolnienie od opodatkowania kwoty zasądzonego odszkodowania w wysokości wielokrotności faktycznie utraconych korzyści (utraconego wynagrodzenia) uprzywilejowałoby zatem odszkodowanie w porównaniu do wartości (korzyści) normalnie osiągniętych (tzn. uzyskanych w przypadku niewyrządzenia szkody), co z przedmiotowego punktu widzenia sprzeczne byłoby z konstytucyjną zasadą powszechności i równości opodatkowania.

Przechodząc do kwestii opodatkowania otrzymanych odsetek, należy podkreślić, że odsetki stanowią najczęściej swoistą rekompensatę wynikającą z czasookresu jaki upłynął pomiędzy zaistnieniem zdarzeń skutkujących wypłatą odszkodowania, zadośćuczynienia a skonkretyzowaniem obowiązku naprawienia szkody (krzywdy) w wyroku sądu.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie. Jednakże, gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego).

Odsetki wypłacone w związku z opóźnieniem wypłaty danego świadczenia nie są wliczane do wartości tego świadczenia. Zgodnie z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 ze zm.), do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma więc zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenie główne.

Należy przy tym wskazać, że odsetki są świadczeniem ubocznym, pozostającym w ścisłym związku z należnością główną, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem niewykonania zobowiązań.

Zwolnienie od podatku dochodowego otrzymanych odsetek przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ustawy wyraźnie o tym stanowi (konkretnie odnosi się do odsetek). Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek możliwość zwolnienia od podatku dochodowego.

I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są:

- pkt 52 – odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz. U., poz. 776);

- pkt 95 – odsetki z tytułu realizacji nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1;

- pkt 95b – odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku;

- pkt 119 – odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta;

- pkt 130 – odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a;

- pkt 130a – odsetki lub dyskonto od listów zastawnych uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a;

- pkt 130b – odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego i oferowanych na rynkach zagranicznych, przeznaczonych na finansowanie ustawowych celów działalności Banku Gospodarstwa Krajowego, dotyczących wspierania polityki gospodarczej Rady Ministrów, realizacji rządowych programów społeczno-gospodarczych oraz programów samorządności lokalnej i rozwoju regionalnego oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji, uzyskane przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a.

Ustawodawca wyraźnie określa, że w tych, ww. przypadkach odsetki od określonych przychodów wolne są od podatku dochodowego, natomiast w stosunku do innych, niewymienionych kategorii przychodów, w tym dotyczących otrzymanego odszkodowania w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie, zwolnienie nie może mieć zastosowania.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis stanu faktycznego należy stwierdzić, że otrzymane przez Pana odszkodowanie oraz związane z nim odsetki pochodzą ze źródła przychodu, o którym mowa art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wypłacone Panu na podstawie wyroku sądowego odszkodowanie oraz odsetki nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten należy doliczyć do innych przychodów osiąganych przez Pana z tytułu prowadzonej działalności i uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36.

W związku z powyższym Pana stanowisko uznano za nieprawidłowe w części dotyczącej możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego, natomiast w części dotyczącej obowiązku uwzględnienia kwoty odszkodowania oraz kwoty odsetek za zwłokę w rocznym zeznaniu podatkowym za prawidłowe

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tutejszy Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;

  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).

Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!

Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili