Interpretacja indywidualna po wyroku sądu – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani:

1. ponownie rozpatruję sprawę Pani wniosku z 16 lutego 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 28 sierpnia 2019 r. sygn. akt I SA/Po 347/19 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 sierpnia 2021 r. sygn. akt II FSK 3083/19; i

2. stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 lutego 2019 r. wpłynął Pani wniosek z 16 lutego 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani matką dwojga dzieci w wieku (…) lat. Jest Pani osobą rozwiedzioną, samotną, niepozostającą w żadnym związku. W 2018 r. osiągnęła Pani dochody z tytułu umowy o pracę, opodatkowane zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z wyrokiem sądu władza rodzicielska nad małoletnimi dziećmi został powierzona oboju rodzicom, jednak miejsce zameldowania jest przy matce dzieci.

Dziećmi opiekuje się na co dzień Pani, przez co stale uczestniczy w ich wychowaniu, pomagając im decydować lub współdecydować o ważnych dla nich bieżących sprawach, takich jak wybór szkoły (…) czy zajęcia pozalekcyjne (boks, pływanie, piłka, ćwiczenia na siłowni).

Poświęca Pani dzieciom maksymalną ilość czasu, dzięki czemu zaspakaja ich potrzeby psychiczne. Rozwija Pani zainteresowania dzieci, jak i chęć poznawania nowych miejsc, środowisk i kultur i w tym celu spędza z nimi wakacje, ferie, organizuje wyjazdy weekendowe. W domu dzieci mają swoje pokoje, spożywają wspólnie posiłki, posiadają swoje ubrania, książki, wykonują powierzone im obowiązki.

Młodszemu synowi pomaga Pani odrabiać lekcje, bierze czynny udział w jego edukacji. Kontroluje zeszyty, kontaktuje się z nauczycielami, uczestniczy w zebraniach szkolnych. Zawozi i odbiera Pani dzieci ze szkoły, zarówno z zajęć lekcyjnych jak i pozalekcyjnych. Dopinguje i uczestniczy w zawodach sportowych dzieci.

Podczas wspólnie spędzanego czasu zaspakaja Pani wszystkie potrzeby materialne dzieci dobrowolnie, nie żądając pieniędzy od ojca. Ponosi Pani koszty zakupu odzieży, obuwia, sprzętu sportowego, pomocy szkolnych, jak i koszty wyposażenia i utrzymania części domu związanej z pobytem dzieci. Pokrywa koszty wizyt lekarskich (dentysta, okulista) oraz koszty dojazdu na wizyty lekarskie.

W czasie zajmowania się dziećmi robi to Pani samodzielnie, bez niczyjej pomocy. Ponadto uważa, że w pełni spełnia rolę rodzica opiekującego się oraz wychowującego swoje dzieci.

W czasie kiedy dzieci przebywają u Pani są wychowywane samotnie w myśl art. 6 ust. 4 ustawy o PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych).

Przy zastosowaniu preferencji wystarczy spełnić wniosek formalny, w tym przypadku bycie osobą rozwiedzioną, zajmującą się dzieckiem przez część roku bez wsparcia drugiego rodzica.

Skoro nie budzi wątpliwości, że w sprawie rodzice nie wychowują i nie opiekują się dziećmi wspólnie (tj. w tym samym miejscu i czasie), ale każde z nich odrębnie w wyznaczonym czasie bez udziału drugiego z rodziców, to przyjąć należy, że proces wychowania dzieci realizowany jest przez każdego z rodziców samotnie.

Pytania

1. Czy kwalifikuje się Pani jako matka samotnie wychowująca dwójkę dzieci?

2. Czy należy się Pani status matki samotnie wychowującej dzieci?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, spełnia Pani wszelkie obowiązki związane z uznaniem jej za matkę samotnie wychowującą dzieci. Jest osoba rozwiedzioną i przez część roku bez wsparcia drugiego rodzica opiekuje się dziećmi.

Interpretacja indywidualna

Rozpatrzyłem Pani wniosek – 13 marca 2019 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0112-KDIL3-2.4011.70.2019.1.AK, w której uznałem Pani stanowisko za nieprawidłowe.

Skarga na interpretację indywidualną

19 marca 2019 r. wniosła Pani skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Skarga wpłynęła do mnie 20 marca 2019 r.

Postępowanie przed sądami administracyjnymi

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił skarżoną interpretację – wyrokiem z 28 sierpnia 2019 r. sygn. akt I SA/Po 347/19.

Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny – wyrokiem z 17 sierpnia 2021 r. sygn. akt II FSK 3083/19 oddalił skargę kasacyjną.

Prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 28 sierpnia 2019 r. sygn. akt I SA/Po 347/19 wraz z aktami sprawy, wpłynął do Organu 21 grudnia 2021 r.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.):

Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

• uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oraz Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach;

• ponownie rozpatruję Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128, z późn. zm.):

od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,

2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej;

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

· posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,

· wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),

· nie uzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,

· nie uzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów powyżej 3 089 zł

(z wyjątkiem przewidzianych ustawą).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że jest Pani osobą rozwiedzioną, matką (…). W 2018 r. osiągnęła Pani dochody z tytułu umowy o pracę. Zgodnie z wyrokiem sądu władza rodzicielska nad małoletnimi dziećmi została powierzona obojgu rodzicom. Zajmuje się Pani dziećmi przez część roku bez wsparcia drugiego rodzica. Aktywnie uczestniczy Pani w opiece i wychowaniu swoich dzieci, pomaga im decydować o ważnych dla nich sprawach, chociażby takich jak wybór dodatkowych zajęć pozaszkolnych, kierunku dalszej edukacji. Interesuje się ich nauką, pomaga w odrabianiu lekcji, kontaktuje się z nauczycielami, uczestniczy w zebraniach szkolnych. Zawozi i odbiera Pani dzieci z zajęć szkolnych i pozaszkolnych, tj. boks, pływanie, piłka, siłownia. W domu Pani dzieci mają swoje pokoje, ubrania, rzeczy osobiste. Wspólnie spożywają posiłki, wykonują powierzone im obowiązki. Dobrowolnie zaspokaja Pani wszystkie potrzeby materialne dzieci, kupuje im ubrania, pomoce szkolne, ponosi koszty wyposażenia i utrzymania części domu związanego z pobytem i wychowaniem dzieci. Dba o ich zdrowie, w przypadku wystąpienia takiej konieczności zawozi je do lekarzy specjalistów. W czasie, kiedy dzieci przebywają z Panią zajmuje się nimi samodzielnie, bez niczyjej pomocy.

Istotą sprawy jest możliwość skorzystania przez Panią z preferencyjnego opodatkowania dochodu przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci, w sytuacji gdy rozwiedzeni rodzice wychowują dzieci naprzemiennie i nie opiekują się dziećmi wspólnie, ale każde z nich odrębnie w wyznaczonym czasie bez udziału drugiego z rodziców.

Punktem wyjścia do rozstrzygnięcia tej kwestii jest analiza pojęcia osoby samotnie wychowującej dziecko.

Oceniając znaczenie użytego w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcia osoby samotnie wychowującej dzieci należy – zdaniem Sądu – mieć na uwadze nowelizację tego przepisu, która od dnia 1 stycznia 2011 r. nadała nową treść odnośnej regulacji. W wyniku nowelizacji zmianie uległa jej treść, ponieważ wskutek uchylenia ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyeliminowana została legalna definicja pojęcia osoby samotnie wychowującej dzieci, co stworzyło możliwość miejsce dla nowej wykładni art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Obecne brzmienie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie daje podstaw do twierdzenia, że status osoby samotnie wychowującej dziecko został zastrzeżony jedynie dla jednego z rodziców. Przepis wskazuje tylko, że rodzic chcący skorzystać z ulgi musi w roku podatkowym samotnie wychowywać dzieci. Pojęcie samotnego wychowania dziecka wiąże się przede wszystkim z samodzielnym pokrywaniem przez z podatnika kosztów związanych w wychowaniem i utrzymaniem dziecka. Zatem status osoby samotnie wychowującej dzieci od 1 stycznia 2011 r. może mieć każde z rodziców spełniających pozostałe kryteria określone w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Sąd podkreślił, że w sprawie rodzice nie wychowują i nie opiekują się dzieckiem wspólnie (tj. w tym samym czasie i miejscu), ale każde z nich odrębnie, w wyznaczonym czasie, bez udziału drugiego z rodziców opiekuje się dzieckiem i zaspokaja jego życiowe potrzeby, tworząc im dom i warunki rozwoju w miejscu swojego zamieszkania. Zatem wychowywanie dziecka realizowane jest przez każdego z rodziców samotnie. O wspólnym wychowaniu dziecka nie świadczy powierzenia władzy rodzicielskiej wspólnie obojgu małżonkom.

Przedstawiona powyżej wykładnia art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych została zaprezentowana m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 kwietnia 2017 r. sygn. akt II FSK 573/15 z podkreśleniem, że status osoby samotnie wychowującej dzieci od 1 stycznia 2011 r. może mieć każde z rodziców spełniających pozostałe kryteria określone w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, mając na uwadze opis stanu faktycznego oraz uwzględniając dokonaną przez Sąd wykładnię art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, że w analizowanej sprawie przysługuje Pani możliwości skorzystania przez Panią z preferencyjnego opodatkowania dochodu przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).