Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 grudnia 2021 r. wpłynął Pani wniosek z 29 grudnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych sprzedaży mieszkania. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 marca 2022 r. (wpływ 15 marca 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jesienią 2020 r. z powodu (…) straciła Pani dwie najbliższe osoby – siostrę i męża. Zmarła siostra w 1997 r. wykupiła swoje 39-metrowe mieszkanie w (…), które po niej odziedziczyła Pani z drugą siostrą – (…), zam. w (…). Z powodu braku Internetu na głębokiej prowincji i opieki nad chorym mężem, siostra udzieliła Pani notarialnego pełnomocnictwa dysponowania spadkiem i scedowała na Panią swój udział.

Przez 14 miesięcy płaciła Pani rachunki za pustostan. Nie mając sił i środków na remont spadkowego mieszkania, zdecydowała Pani o jego sprzedaży. 13 grudnia 2021 r. sprzedała Pani to mieszkanie za (…) zł.

Chciałaby Pani podzielić tę kwotę z siostrą, ale musi Pani najpierw mieć pewność zwolnienia z podatku. Pani i siostra jesteście emerytowanymi (…), więc każda kwota jest dla Pań ważna.

Szukając odpowiedzi na ten problem w Urzędzie Skarbowym i infolinii Krajowej Informacji Skarbowej uzyskała Pani sprzeczne ze sobą opinie. Prosi Pani zatem o jednoznaczne rozstrzygnięcie tej sprawy.

Ponadto w piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku doprecyzowała Pani opis sprawy udzielając odpowiedzi na następujące pytania:

Jaki tytuł prawny do mieszkania przysługiwał spadkodawczyni – Pani zmarłej siostrze (np. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, prawo do lokalu komunalnego itp.)?

Tytuł prawny do mieszkania – spółdzielcze własnościowe, udział w nieruchomości wspólnej. Własność od 21 marca 1997 r.

Do jakich czynności uprawniało Panią pełnomocnictwo dysponowania spadkiem udzielone przez Pani siostrę, czy obejmowało ono uprawnienie do zbycia przez Panią udziału w mieszkaniu, który odziedziczyła Pani siostra?

Notarialne pełnomocnictwo obejmowało wszelkie czynności związane ze spadkiem, także sprzedaż.

Jak należy rozumieć sformułowanie, że siostra scedowała na Panią swój udział?

Pani siostra mieszka na głębokiej prowincji, nie dysponuje Internetem i opiekuje się chorym mężem, dlatego już w dniu notarialnego przejęcia spadku, czyli 16 października 2020 r., u notariusza, udzieliła Pani wszelkich pełnomocnictw dysponowania całością spadku bez spłat i dopłat. Miała Pani prawo podpisywania stosownych aktów notarialnych, określania wartości przedmiotu umowy itp.

Czy w wyniku tej czynności stała się Pani wyłącznym właścicielem całego mieszkania, tzn. czy w wyniku tej czynności stała się Pani właścicielem udziału w mieszkaniu, który przysługiwał Pani siostrze w wyniku spadkobrania?

Na podstawie ww. pełnomocnictwa, 24 listopada 2020 r. została zawarta notarialna umowa o dział spadku, która czyniła Panią jedynym właścicielem i dysponentem tego lokalu, upoważniając Panią także do jego sprzedaży.

Jeśli odpowiedź na poprzednie pytanie jest twierdząca, to w wyniku jakiej czynności prawnej siostra przekazała Pani swój udział (np. w drodze działu spadku, w drodze darowizny itp.)?

24 listopada 2020 r. notarialną umową o dział spadku, bez spłat i rozliczeń finansowych, lokal mieszkalny po zmarłej siostrze stał się Pani wyłączną własnością.

Cytat z dokumentu: „Częściowy dział spadku po (…) w ten sposób, że nieruchomość stanowiąca samodzielny lokal mieszkaniowy, nabywa w całości (…) oraz zapewnia, że pomiędzy stronami nie dochodzi do żadnych spłat ani innych rozliczeń finansowych. Wartość nieruchomości (…)”.

Jeśli doszło do działu spadku, prosimy wskazać datę tego działu, a także wyjaśnić czy w wyniku działu spadku wartość majątku, jaki Pani otrzymała przekraczała wartość udziału jaki przysługiwał Pani pierwotnie w całej masie spadkowej oraz doprecyzować czy dział spadku nastąpił ze spłatami lub dopłatami, a jeśli tak to kto kogo spłacał?

Umowa notarialna o dział spadku 24 listopada 2020 r. Dział bez spłat i dopłat. Całość nieruchomości miała wartość (…), więc na Panią i siostrę przypadało po połowie tej kwoty.

Jeśli doszło do umowy darowizny, prosimy wskazać datę zawarcia tej umowy.

Nie było umowy darowizny.

Jak należy rozumieć stwierdzenie, że chce Pani kwotę uzyskaną ze sprzedaży mieszkania podzielić z siostrą; czy została Pani w jakikolwiek sposób zobowiązana do przekazania siostrze części kwoty uzyskanej ze sprzedaży mieszkania, jeśli tak proszę wskazać podstawę prawną tego zobowiązania?

Zwykła przyzwoitość każe Pani podzielić pieniądze ze sprzedaży mieszkania. Obie z siostrą są Panie emerytowanymi (…). Pani straciła męża (…) – zmarł w październiku 2020 r. siostra opiekuje się chorym mężem. Obie potrzebują Panie wsparcia, więc naturalną rzeczą jest, że podzieli się Pani z siostrą pieniędzmi. Nie wymaga to żadnych umów prawnych ani gwarancji. Wystarczy zwykła przyzwoitość.

Pytanie

Czy jest Pani zwolniona od podatku po sprzedaży mieszkania odziedziczonego w spadku po zmarłej siostrze?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, nie powinna Pani płacić podatku od sprzedaży odziedziczonego mieszkania.

W Urzędzie Skarbowym, powiedziano Pani, że nie powinna płacić podatku od tej sprzedaży, ale chce się Pani upewnić, czy tak jest na pewno, bo ani psychiczne po tylu przejściach, ani finansowo, nie stać Pani na ściganie przez urzędy i kary.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, a kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

W myśl art. 10 ust. 7 cyt. Ustawy:

Nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy, co do zasady decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia.

Ze stanu faktycznego opisanego we wniosku i jego uzupełnieniu wynika, że w wyniku śmierci siostry jesienią 2020 r. odziedziczyła Pani wspólnie z drugą siostrą mieszkanie (spółdzielcze własnościowe), które Pani zmarła siostra nabyła w 1997 r. Następnie 24 listopada 2020 r. została zawarta notarialna umowa o dział spadku, w wyniku której stała się Pani wyłącznym właścicielem tego mieszkania. Dział spadku odbył się bez spłat i rozliczeń finansowych.

Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „spadek”, „dział spadku” ani też „nabycie w drodze spadku”, zasadnym jest odwołanie się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Wobec powyższego wskazać należy, że zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego:

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

W myśl art. 924 oraz art. 925 ww. ustawy:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeku cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy natomiast do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

W myśl art. 1035 ustawy Kodeks cywilny:

Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.

Jak stanowi art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego:

Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

Natomiast zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Stosownie zaś do art. 211 i art. 212 ww. Kodeksu:

Zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego, przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego czy działu spadku, jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast, biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli, jeśli:

- podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

- wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy mieści się w ramach posiadanego dotychczas udziału.

Za datę nabycia nieruchomości lub prawa, które przypadły danej osobie w wyniku działu spadku – w przypadku ich sprzedaży – należy przyjąć więc datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku działu spadku mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz dział spadku został dokonany bez spłat i dopłat.

Powyższe potwierdza brzmienie art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Natomiast gdy w wyniku działu spadku udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego.

Nabycie w wyniku działu spadku części majątku, który należał do innych spadkobierców, należy więc traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak wynika natomiast z uzupełnienia wniosku, w niniejszej sprawie w wyniku nieodpłatnego działu spadku wystąpiło przysporzenie Pani majątku ponad udział w spadku, posiadany przed dokonaniem tego działu spadku. Nabyła Pani składnik majątku o wartości przekraczającej udział w spadku. Oznacza to, że dla udziału w mieszkaniu nabytego w drodze działu spadku dniem nabycia będzie dzień, w którym nastąpił dział spadku.

Reasumując, sprzedaż w 2021 r. mieszkania – w części nabytej w drodze spadku po zmarłej siostrze, nie będzie stanowić źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu, ponieważ nastąpi po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie mieszkania przez spadkodawczynię (Pani siostrę).

Natomiast sprzedaż w 2021 r. mieszkania, w części nabytej w drodze działu spadku, będzie stanowić dla Pani źródło przychodu, o którym mowa w ww. przepisie, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ odpłatne zbycie udziałów nabytych ponad udział spadkowy nastąpi przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).