Wnioskodawca, będący osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, planuje zawarcie umowy spółki cichej ze spółką komandytową, w ramach której wniesie wkład pieniężny na sfinansowanie bieżącej działalności spółki. W zamian za wniesiony wkład Wnioskodawca będzie uczestniczył w zyskach spółki. Organ podatkowy zakwalifikował przychody Wnioskodawcy z tytułu udziału w zyskach spółki cichej jako przychody z kapitałów pieniężnych, tj. odsetki od pożyczek, na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten podlega opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 1 tej ustawy.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnySzanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
13 października 2021 r. wpłynął Pana wniosek z 9 października 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy kwalifikacji wynagrodzenia wspólnika cichego w związku z realizacją umowy spółki cichej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 3 stycznia 2022 r. (wpływ 5 stycznia 2022 r.).Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest wspólnikiem - komandytariuszem A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w B, zwana dalej Spółką. W związku z zapotrzebowaniem na kapitał niezbędny do kontynuowania działalności Spółki musi ona pozyskiwać pieniądze ze źródeł zewnętrznych.
Wnioskodawca posiada zasoby finansowe, które zamierza zainwestować we wspólne przedsięwzięcie z ww. Spółką. Zapewni to Spółce finansowanie bieżącej działalności, a Wnioskodawcy zapewni inwestycję z kapitału na poziomie wyższym niż jakakolwiek lokata w systemie bankowym. Zmniejszy to znacząco koszty i nakłady pracy, uelastyczni finanse Spółki.
Wnioskodawca jest przedsiębiorcą prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, dokona inwestycji w postaci wniesienia wkładu do spółki cichej będąc osobą fizyczną, nie w ramach swojej działalności gospodarczej lecz jako osoba prywatna.
Wnioskodawca zamierza zawrzeć ze Spółką umowę, na podstawie której zobowiąże się do wniesienia do przedsiębiorstwa Spółki wkładów pieniężnych w kwocie z góry ustalonej, celem sfinansowania wspólnego przedsięwzięcia gospodarczego, tj. zapewnienia bieżącego finansowania utrzymywania i zwiększania stanów magazynowych.
W zamian za wniesione wkłady Wnioskodawca uzyska udział w potencjalnych zyskach Spółki osiągniętych ze wspólnego przedsięwzięcia po otrzymaniu wkładu.
Zawarta umowa nie będzie stanowiła umów spółki cywilnej w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Nie będzie też miała charakteru umowy spółki prawa handlowego w rozumieniu przepisów polskiego Kodeksu spółek handlowych, ani też innej umowy nazwanej na gruncie prawa polskiego. Z uwagi na powyższe umowy o wspólnym przedsięwzięciu będą jedną z tzw. umów nienazwanych.
Umowy pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką komandytową będą umowami tzw. spółki cichej, zgodnie z którą pieniądze z wkładu zostaną przeznaczone na wspólne przedsięwzięcie gospodarcze. Każda z umów spółki cichej będzie szczegółowo regulować zasady podziału zysków z przedsięwzięcia pomiędzy Spółkę a Wnioskodawcę, wzajemne prawa i obowiązki stron oraz czas trwania przedsięwzięcia. Wnioskodawca wprost z umowy uzyska udział w potencjalnych zyskach Spółki, ale nie będzie uczestniczyć w ewentualnych stratach, ani nie będzie ponosić odpowiedzialności za jakiekolwiek zobowiązania Spółki.
Wnioskodawca nie będzie miał wynikającego z umowy spółki cichej wpływu na podejmowane w ramach wspólnego przedsięwzięcia przez Spółkę działania gospodarcze. Umowy zostaną zawarte na czas nieoznaczony i mogą zostać wypowiedziane przez każdą ze stron w każdym czasie z zachowaniem umownego terminu wypowiedzenia.
Spółka w planie kont stworzy konto syntetyczne odzwierciedlające wartość wkładów Wnioskodawcy. Wpłata wkładu zostanie zaksięgowana w Spółce na konto stworzone w planie kont. Wkłady będą pozostawały na koncie księgowym do czasu ich zwrotu z przyczyn przewidzianych umową spółki cichej.
W każdym miesiącu spółka będzie wyliczała przychody, koszty i zysk bilansowy oraz podatkowy dotyczący całości spółki cichej, następnie będzie go w proporcji wynikającej z umowy spółki cichej przypisywała sobie i Wnioskodawcy. Następnie Spółka po wyliczeniu zysku wypłaci Wnioskodawcy zysk.
Ponieważ dla zysków kapitałowych Spółka jest płatnikiem podatku dochodowego to potrąci ona podatek przy wypłacie udziału w zysku przypisanego wkładowi pochodzącemu ze środków prywatnych.
Podstawowe zapisy projektowanych umów:
1. A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w B prowadzi przedsiębiorstwo handlowe,
2. Wnioskodawca jest jedynym komandytariuszem Spółki, jednak w stosunkach zewnętrznych jest dla Spółki osobą trzecią,
3. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, ale w zależności od wariantu umowy nie przystępuje do wspólnego przedsięwzięcia jako przedsiębiorca lub zawiera ją w ramach prowadzonej działalności gospodarczej,
4. Wnioskodawca będzie uczestniczyć w przedsiębiorstwie A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w B swoim wkładem pieniężnym jako wspólnik cichy i wniesie wkład na własność A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w B,
5. strony składają oświadczenie, że są zgodne co do tego, że nie zawierają umowy spółki cywilnej,
6. spółka cicha rozpoczyna swoje istnienie od dnia wniesienia wkładu i zostaje zawarta na czas nieoznaczony,
7. rokiem obrotowym spółki cichej jest rok kalendarzowy. Pierwszy rok obrotowy jest skrócony proporcjonalnie od dnia wniesienia wkładu i trwa do końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło wniesienie wkładu,
8. spółka cicha może być przez każdą ze stron wypowiedziana nie później niż na 3 miesiące przed końcem roku obrachunkowego,
9. do prowadzenia spraw spółki cichej uprawniony jest wyłącznie komplementariusz A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w B,
10. sprawozdanie finansowe Spółka sporządzi w ciągu 3 miesięcy od zakończenia roku obrotowego zgodnie z polskimi przepisami o rachunkowości i przedstawi wspólnikowi cichemu do sprawdzenia,
11. wspólnik cichy ma prawo w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w B i żądać od zarządu A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w B wyjaśnień,
12. wspólnik cichy nie ma prawa uczestniczyć w majątku Spółki,
13. wspólnik cichy uczestniczy w zysku A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w B w proporcji do uzyskanego zysku obliczonego jako różnica pomiędzy przychodem i kosztem bilansowym Spółki,
14. Z osiągniętego zysku wspólnik cichy może pobrać określoną w umowie spółki cichej procentową kwotę zysku bilansowego Spółki w miesięcznych zaliczkach, liczoną jako różnicę pomiędzy przychodem i kosztem bilansowym narastająco od początku roku,
15. Po zakończeniu roku obrachunkowego i zatwierdzeniu bilansu przez Spółkę Wnioskodawca rozliczy ze Spółką pobrane zaliczki z zysku bilansowego na poczet dochodu uczestnictwa swoim wkładem jako wspólnik cichy,
16. W przypadku, gdy zaliczki nie pokryły całego dochodu przypadającego na wspólnika cichego, Spółka jest zobowiązana do dopłaty różnicy w terminie 30 dni od zatwierdzenia bilansu za dany rok obrachunkowy. W przypadku, gdy zaliczki na poczet dochodu wypłacane wspólnikowi w ciągu roku obrachunkowego przekroczyły kwotę dochodu przypadającą na niego za rok obrachunkowy, jest on zobowiązany do zwrotu nadwyżki w terminie 30 dni od zatwierdzenia bilansu za dany rok obrachunkowy,
17. wspólnik cichy ma prawo do pozostawienia zysku na niego przypadającego do dyspozycji Spółki. Zysk pozostawiony w Spółce nie stanowi zwiększenia zaangażowania kapitałowego wspólnika cichego. W każdym momencie, na żądanie wspólnika Spółka jest zobowiązana do wypłaty pozostawionego zysku wspólnikowi cichemu w terminie 30 dni od otrzymania żądania na piśmie,
18. spadkobiercy wspólnika cichego powinni wskazać A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w B jedną osobę do wykonania praw zmarłego wspólnika.
Rozwiązanie umowy spółki cichej powodują:
1. przyczyny przewidziane w umowie spółki cichej,
2. zgoda wspólników cichych na likwidację lub zbycie przedsiębiorstwa, jego wydzierżawienie lub ustanowienie prawa użytkowania na nim,
3. ogłoszenie upadłości któregokolwiek ze wspólników cichych lub Spółki,
4. wypowiedzenie zgodne z umową,
5. w przypadku rozwiązania spółki cichej zysk wypracowany dotychczas, a niewypłacony wspólnikowi wcześniej oraz wszystkie wniesione wkłady podlegają wypłacie wspólnikowi cichemu na podstawie odrębnego bilansu.
Przychody Wnioskodawcy wynikające z procentowego udziału w zyskach Spółki zgodnie z zasadami wynikającymi z zawartej umowy spółki cichej należy zakwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych uregulowanych w art. 17 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f.
Najważniejsze dla prawidłowego zakwalifikowania przychodów Wnioskodawcy do odpowiednich źródeł przychodów na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest ustalenie charakteru umowy spółki cichej oraz jej umiejscowienia w porządku prawnym Rzeczpospolitej Polskiej. Dopiero to da możliwość stwierdzenia czym są dochody wspólnika spółki cichej nieprowadzącego działalności gospodarczej i na jakiej zasadzie powinny zostać opodatkowane.
W Polsce na gruncie prawa cywilnego obowiązuje zasada swobody umów przewidziana w art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U.2020.1740 t.j. z dnia 2020.10.08 z późn. zm.). Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Z zasady tej wynika możliwość zawierania tzw. „umów nienazwanychˮ, tj. nieuregulowanych w Kodeksie cywilnym. Należy przy tym pamiętać, że treść dozwolonej umowy przez prawo wyznaczają postanowienia art. 56 i 58 Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z art. 56 Kodeksu cywilnego czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i z ustalonych zwyczajów.
Z uwagi na brak ustawowych uregulowań umowy spółki cichej, niewymienienie jej ani w Kodeksie cywilnym ani w Kodeksie spółek handlowych należy stwierdzić, że umowa ta jest jedną z tzw. umów nienazwanych. Należy przy tym z całą mocą zauważyć, że o rodzaju zawartej umowy nie decyduje nadana jej przez strony nazwa, lecz treść złożonych przy jej zawieraniu oświadczeń woli oraz cel jaki przyświecał stronom.
Funkcjonowanie spółki cichej opiera się na wniesieniu przez wspólnika cichego, dysponującego majątkiem rzeczowym lub finansowym, wkładu na rzecz drugiego wspólnika, prowadzącego przedsiębiorstwo lub inną działalność zarobkową we własnym imieniu. Wspólnik cichy w zamian za swój wkład uczestniczy w zyskach tej działalności, nie ujawniając się jednak na zewnątrz, nie mając też praw do majątku tej spółki.
Udział wspólnika cichego nie prowadzi do utworzenia jakiegokolwiek rodzaju wspólnoty ze wspólnikiem - ani rzeczowej, ani majątkowej, ani osobowej. Wspólnik cichy nie odpowiada też za zobowiązania spółki wobec wierzycieli. Spółka taka jest po prostu odmianą umowy cywilnoprawnej dwóch stron.
Do istotnych elementów stosunku spółki cichej należą:
1. uczestniczenie w cudzym przedsiębiorstwie - strony dążą do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego,
2. wniesienie wkładu - wkład wspólnika cichego, który może być w formie zarówno pieniężnej, jak i niepieniężnej, staje się częścią majątku przedsiębiorcy,
3. wniesienie wkładu daje prawo do udziału w zysku - nie można wyłączyć wspólnika cichego od uczestnictwa w zyskach, można wyłączyć wspólnika cichego od strat,
4. wyłączenie osobistej odpowiedzialności wobec wierzycieli przedsiębiorcy,
5. wkład ma charakter zwrotny po zakończeniu lub wypowiedzeniu umowy spółki cichej.
Istota spółki cichej wyrażona jest w stosunku zobowiązaniowym łączącym wspólników (spółka wewnętrzna). Wspólnik cichy nie staje się współwłaścicielem majątku, do którego wniósł wkład, ani nie występuje w stosunkach zewnętrznych. Tytułem prawnym uzyskania korzyści majątkowej przez wspólnika cichego nie jest posiadany udział w kapitale przedsiębiorcy, lecz umowa cywilnoprawna. Nie ponosi on również odpowiedzialności za wspólne przedsięwzięcie.
Ponieważ dopuszczalne jest stosowanie do umów nienazwanych przepisów o umowach nazwanych, wprost lub przez analogię, w zależności od celu umowy nienazwanej i podobieństwa tego celu do umowy nazwanej, właściwym jest potraktowanie wniesienia wkładu przez Wnioskodawcę nieprowadzącego działalności gospodarczej jako udzielenie pożyczki, jeżeli przedmiotem wkładu są pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku. Wskazuje na to analiza treści art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego.
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Dokładnie właśnie takie cechy wykazuje wniesienie kapitału do spółki cichej. Przekazanie przedmiotu wkładu nie jest przychodem Spółki, a późniejszy jego zwrot nie stanowi dochodu Wnioskodawcy – ma on zatem charakter przeniesienia na własność w obie strony dokładnie tak, jak to stanowi art. 720 Kc. Spółka jest zobowiązana do zwrotu wniesionego wkładu w określonej w umowie wysokości równej wniesionemu wkładowi, co również wyczerpuje hipotezę normy prawnej wyrażonej w powyższym przepisie. Cechy te jednoznacznie wskazują, że mamy do czynienia z umową analogiczną do umowy pożyczki.
Za dochód osiągany z zainwestowania kapitału w ramach spółki cichej należy uznać udział w zysku Spółki. Dochód ten ma w tym przypadku charakter zysków kapitałowych równoważnych np. dochodom z pożyczki. W ten sposób Spółka płaci wspólnikowi cichemu za możliwość użycia jego kapitału – jest to równoważne odsetkom od pożyczki, tylko ich wysokość nie jest określona jako procent od wniesionego wkładu lecz jako procent od zysku Spółki.
Konstrukcja wniesienia kapitału jako inwestycji zwrotnej i uzyskiwanie z tego tytułu dochodów stanowiących określony procent zysku jest najbardziej zbliżona do pożyczki. Co za tym idzie dochód uzyskiwany przez Wnioskodawcę powinien zostać zakwalifikowany na gruncie podatku dochodowego do przychodów z kapitałów pieniężnych.
Przechodząc na płaszczyznę przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.) wskazać należy, że zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy.
W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Przy czym, zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat (art. 8 ust. 2 pkt 1 tej ustawy).
Jednocześnie, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera legalnej definicji pojęcia "wspólnego przedsięwzięcia". Pojęciu temu należy nadać szeroki zakres, przy czym cel takiego wspólnego przedsięwzięcia powinien być zarobkowy. Działalność wykonywana w ramach przedsięwzięcia może mieć każdy charakter, np. może to być działalność handlowa, produkcyjna, usługowa. Wspólne przedsięwzięcie powinno być ujęte w pewne normy organizacyjne. Nie muszą to być jednakże ramy sztywne i zinstytucjonalizowane. Wystarczy, by pozwalały na sprawne przeprowadzenie przedsięwzięcia, osiąganie przychodów oraz rozliczenie zysków, przypadających każdemu z podmiotów w nim uczestniczących. Do "wspólnego przedsięwzięcia" należy zatem zaliczyć wskazaną w opisie stanu faktycznego Umowę spółki cichej.
Powyższa regulacja art. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest realizacją zasady, że uzyskane we wspólnym przedsięwzięciu przychody oraz poniesione koszty uzyskania przychodów podlegają rozliczeniu u wspólników proporcjonalnie do ich udziałów w zyskach tego przedsięwzięcia. Oznacza to, że przychody i koszty uzyskania przychodów uzyskiwane w ramach Umowy spółki cichej stanowiącej wspólne przedsięwzięcie Wnioskodawcy/wspólnika cichego oraz Spółki winny zostać opodatkowane zgodnie z art. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem przychody i koszty osiągane przez Spółkę po zawarciu umowy spółki cichej będą przypadać na Spółkę i na wspólnika cichego w takiej proporcji, jaką ustalono w umowie spółki cichej. Tak wyliczony zysk będzie dopiero przypisywany pod względem podatkowym do Spółki i do wspólnika cichego i przez nich oddzielnie opodatkowywany.
Spółka rozliczy się podatkiem od osób prawnych, natomiast w przypadku, gdy wspólnik spółki cichej wniósł do tej spółki wkład pieniężny, który nie jest związany z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, wówczas przychód z tytułu uczestnictwa w spółce cichej należy zakwalifikować jako przychód z tytułu odsetek od pożyczek.
Zgodnie bowiem z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c).
Natomiast art. 17 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy precyzuje, że za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek.
Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że w sytuacji gdy wspólnikiem cichym wnoszącym wkład pieniężny jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej bądź osoba fizyczna, której wkład do spółki cichej nie ma związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (tj. zawarła umowę spółki cichej poza prowadzoną działalnością gospodarczą), przychód z tytułu udziału w zyskach spółki zakwalifikować należy jako przychód z kapitałów pieniężnych z uwagi na analogię do sytuacji przewidzianej w art. 720 Kodeksu cywilnego.
W myśl art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a, z odsetek od pożyczek, z wyjątkiem gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej.
Przy czym zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-4 oraz pkt 6, 8 i 9, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a, 5d i 5e (art. 30a ust. 6 ww. ustawy).
W niniejszej sprawie należy wskazać, że przychodów z uzyskanych odsetek od pożyczek nie łączy się z przychodami z innych źródeł.
Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, że przychód Wnioskodawcy z tytułu uczestnictwa w spółce cichej należy zakwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych, tj. odsetek od pożyczek, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podstawą opodatkowania w tym przypadku jest przychód, który nie podlega pomniejszeniu o koszty jego uzyskania.
Przy czym przychód ten podlega opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Przychodem dla Wnioskodawcy jest dochód uzyskany od Spółki wynikający z procentowego udziału w zysku Spółki określonego w umowie spółki cichej.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do uiszczenia podatku samodzielnie. Zryczałtowany podatek dochodowy, od otrzymanych przez Wnioskodawcę wynagrodzeń (w tym zaliczek) odprowadzany będzie za pośrednictwem płatnika, którego obowiązki w tym zakresie reguluje przepis art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13-16 oraz art. 30a ust. 1 pkt 1-11 oraz 11b-12 zastrzeżeniem ust. 4d, 5,10, 12 i 21.
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Zasadę swobody umów przewiduje art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). W myśl ww. przepisu:
strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Z zasady tej wynika możliwość zawierania tzw. „umów nienazwanych”, tj. nieuregulowanych w ww. Kodeksie. Należy przy tym pamiętać, że treść dozwolonej umowy przez prawo wyznaczają postanowienia art. 56 i 58 Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z art. 56 ww. Kodeksu:
czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i z ustalonych zwyczajów.
Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, że na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, że bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana (art. 58 § 1-3 Kodeksu cywilnego).
Z uwagi na brak ustawowych uregulowań umowy spółki cichej należy stwierdzić, że umowa ta jest jedną z tzw. umów nienazwanych. Należy przy tym zauważyć, że o rodzaju zawartej umowy nie decyduje nadana jej przez strony nazwa, lecz treść złożonych przy jej zawieraniu oświadczeń woli. Funkcjonowanie spółki cichej opiera się na wniesieniu przez wspólnika cichego, dysponującego majątkiem rzeczowym lub finansowym, wkładu (niekiedy w postaci wkładu własnej pracy) na rzecz drugiego wspólnika, prowadzącego przedsiębiorstwo lub inną działalność zarobkową we własnym imieniu. Wspólnik cichy w zamian za swój wkład uczestniczy w zyskach tej działalności, nie ujawniając się jednak na zewnątrz, nie mając też praw do majątku tej spółki. Udział wspólnika cichego nie prowadzi do utworzenia jakiegokolwiek rodzaju wspólnoty ze wspólnikiem − ani rzeczowej, ani majątkowej, ani osobowej. Wspólnik cichy nie odpowiada też za zobowiązania spółki wobec wierzycieli. Spółka taka jest po prostu odmianą umowy cywilnoprawnej dwóch stron.
Do istotnych elementów stosunku spółki cichej należą:
‒ uczestniczenie w cudzym przedsiębiorstwie (strony dążą do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego),
‒ wniesienie wkładu (wkład wspólnika cichego, który może być w formie zarówno pieniężnej, jak i niepieniężnej, staje się częścią majątku przedsiębiorcy),
‒ wniesienie wkładu daje prawo do udziału w zysku (nie można wyłączyć wspólnika cichego od uczestnictwa w zyskach − inaczej jest w odniesieniu do strat),
‒ wyłączenie osobistej odpowiedzialności (wobec wierzycieli przedsiębiorcy).
Istota spółki cichej wyczerpuje się w stosunku zobowiązaniowym łączącym wspólników (spółka wewnętrzna). Wspólnik cichy nie staje się współwłaścicielem majątku, do którego wniósł wkład, ani nie występuje w stosunkach zewnętrznych. Tytułem prawnym uzyskania korzyści majątkowej przez wspólnika cichego nie jest posiadany udział w kapitale przedsiębiorcy, lecz umowa cywilnoprawna.
Odnosząc przedstawiony we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej opis zdarzenia przyszłego do przepisów prawa podatkowego stwierdzić należy, że zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):
przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Przy czym, zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat (art. 8 ust. 2 pkt 1 tej ustawy).
Jednocześnie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera legalnej definicji pojęcia „wspólnego przedsięwzięcia”. Pojęciu temu należy nadać szeroki zakres, przy czym cel takiego wspólnego przedsięwzięcia powinien być zarobkowy. Działalność wykonywana w ramach przedsięwzięcia może mieć każdy charakter, np. może to być działalność handlowa. Wspólne przedsięwzięcie powinno być ujęte w pewne normy organizacyjne. Nie muszą to być jednakże ramy sztywne i zinstytucjonalizowane. Wystarczy, by pozwalały na sprawne przeprowadzenie przedsięwzięcia, osiąganie przychodów oraz rozliczenie zysków, przypadających każdemu z podmiotów w nim uczestniczących. Do „wspólnego przedsięwzięcia” należy zatem zaliczyć wskazaną w opisie stanu faktycznego Umowę spółki cichej.
Powyższa regulacja art. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest realizacją zasady, że uzyskane we wspólnym przedsięwzięciu przychody oraz poniesione koszty uzyskania przychodów podlegają rozliczeniu u wspólników proporcjonalnie do ich udziałów w zyskach tego przedsięwzięcia. Oznacza to, że przychody i koszty uzyskania przychodów uzyskiwane w ramach Umowy spółki cichej stanowiącej wspólne przedsięwzięcie Wnioskodawcy/wspólnika cichego oraz Przedsiębiorcy powinny zostać opodatkowane zgodnie z art. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ponieważ dopuszczalne jest stosowanie do umów nienazwanych przepisów o umowach nazwanych, wprost lub przez analogię, w zależności od celu umowy nienazwanej i podobieństwa tego celu do umowy nazwanej, właściwym jest potraktowanie wniesienia wkładu przez Wnioskodawcę jako udzielenie pożyczki jeżeli przedmiotem wkładu są pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku – na co wskazuje treść art. 720 Kodeksu cywilnego. Przekazanie przedmiotu wkładu i późniejszy jego zwrot nie stanowi dochodu Wnioskodawcy. Za dochód taki należy uważać jedynie udział w zysku przedsiębiorcy.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).
Natomiast art. 17 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy precyzuje, że:
za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek.
Jeżeli więc wspólnikiem spółki cichej jest osoba fizyczna, która wniosła do tej spółki wkład pieniężny, który nie jest związany z prowadzoną przez tę osobę działalnością gospodarczą, wówczas przychód z tytułu uczestnictwa w spółce cichej należy zakwalifikować jako przychód z tytułu odsetek od pożyczek.
Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione zdarzenie stwierdzić należy, że Pana przychód z tytułu uczestnictwa w spółce cichej należy zakwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych, tj. odsetek od pożyczek, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja rozstrzyga tylko o skutkach podatkowych sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Wnioskodawcy. Zatem inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nie objęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w tej interpretacji.
Interpretacja nie potwierdza prawnej możliwości (skuteczności) zawarcia Umowy spółki cichej oraz sposobu ustalenia zysku za lata, w których Wnioskodawca będzie wspólnikiem spółki cichej, który jest podstawą do ustalenia dochodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili