0114-KDIP3-1.4011.1084.2021.1.MG

📋 Podsumowanie interpretacji

Spółka wystąpiła o interpretację indywidualną dotyczącą obowiązków płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z udostępnieniem pracownikom programu pomocy (Employee Assistance Program). Program ten zapewnia pracownikom oraz ich rodzinom bezpłatne, anonimowe konsultacje prawne, społeczne, finansowe i psychologiczne. Spółka ponosi stałą roczną opłatę za ten program, która nie zależy od liczby pracowników korzystających z konsultacji. Organ podatkowy uznał, że udostępnienie pracownikom możliwości korzystania z tego programu nie generuje przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym Spółka, jako płatnik, nie ma obowiązku obliczania, pobierania ani odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w tym zakresie.

Pytania i stanowisko urzędu

Pytania podatnika

Czy udostępnienie pracownikom Spółki możliwości skorzystania z konsultacji stanowi przychód pracowników Spółki, o którym mowa w art. 12 ust. 1 UPDOF, a w konsekwencji Spółka jako płatnik jest zobowiązana do uiszczenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w art. 31 UPDOF?

Stanowisko urzędu

["Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.", "W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodu jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.", "Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.", "Przepis art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia jedynie przykładowo przychody ze stosunku pracy. Świadczy o tym użycie słowa „w szczególności" co oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty.", "Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13, za przychody pracownika, o których mowa w art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mogą być uznane takie świadczenia, które: 1) zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie), 2) zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść, 3) korzyść ta jest wymierna (również w postaci zaoszczędzenia wydatku) i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).", "W odniesieniu do rozpatrywanej sprawy, przesłanki Nr 1 i 3 nie zostały spełnione. Pracownik nie przystąpił do programu z własnej woli, a Spółka nie jest w stanie przypisać konkretnej kwoty świadczenia do pracownika, który faktycznie skorzystał z programu.", "Odnośnie przesłanki Nr 2, udostępnienie pracownikom możliwości korzystania z programu leży po części w interesie samego pracodawcy, gdyż uczestnictwo w tych konsultacjach potencjalnie może wpływać na jakość wykonywanej przez danego pracownika pracy, jego koncentrację, zaangażowanie i kreatywność, a także mieć wpływ na pozytywny wizerunek Spółki jako pracodawcy. Niemniej jednak, głównym beneficjentem tego programu są sami pracownicy i członkowie ich rodzin, którzy uzyskują bezpłatną pomoc w rozwiązaniu nie tylko służbowych, ale i osobistych problemów.", "W świetle powyższego, należy uznać, że udostępnienie pracownikom Spółki możliwości skorzystania z konsultacji nie stanowi przychodu pracowników Spółki, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji Spółka jako płatnik nie jest zobowiązana do obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczek na podatek, na zasadach przewidzianych w art. 31 cytowanej ustawy, z tego tytułu."]

Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?

Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex

Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.

Rozpocznij bezpłatny okres próbny

📖 Pełna treść interpretacji

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Stwierdzam, że stanowisko Spółki w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 listopada 2021 r. wpłynął wniosek Spółki o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Spółka należy do grupy (…), która jest (…) w kreowaniu, rozwijaniu i produkcji zaawansowanych technologii informatycznych obejmujących systemy komputerowe, oprogramowania, systemy sieciowe, pamięci masowe i rozwiązania z zakresu mikroelektroniki. W związku z pandemią SARS-CoV-2 oraz jej ewentualnymi negatywnymi skutkami wpływającymi na pracę i zdrowie wielu pracowników, grupa (…) postanowiła wprowadzić dodatkową usługę programu pomocy pracownikom (ang. Employee Assistance Program; dalej: „Program”) dostarczaną przez zewnętrznego usługodawcę. Programem objęci zostali również pracownicy Spółki. Program obejmuje profesjonalne konsultacje prawne, społeczne, finansowe czy psychologiczne pracownikom Spółki i członkom ich rodziny, w ramach bezpłatnej infolinii. Usługodawca oferuje pomoc wyspecjalizowanych konsultantów i ekspertów w danej dziedzinie. W celu zachowania poufności konsultacji, rozmowy pracowników z konsultantami są anonimowe. Tym samym, Spółka nie prowadzi rejestru osób, które z takiej usługi korzystają i nie jest w stanie takiej ewidencji uzyskać. Spółka zostaje obciążona stałą opłatą roczną uzależnioną od całkowitej liczby pracowników zatrudnionych w Spółce. Spółka nie zostanie obciążona dodatkową opłatą w przypadku skorzystania z usługi przez pracownika. Wszycy pracownicy Spółki są objęci programem i nie mają możliwości zrezygnowania z programu. Jak już zostało przedstawione, Spółka nie otrzyma informacji, który pracownik faktycznie skorzystał z usługi. Na koniec roku, Spółka otrzyma jedynie zbiorcze zestawienie w zakresie ilości przeprowadzonych konsultacji.

Pytania

Czy udostępnienie pracownikom Spółki możliwości skorzystania z konsultacji stanowi przychód pracowników Spółki, o którym mowa w art. 12 ust. 1 UPDOF, a w konsekwencji Spółka jako płatnik jest zobowiązana do uiszczenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w art. 31 UPDOF?

Stanowisko Spółki w sprawie

Zdaniem Spółki, wydatki związane z udostępnieniem pracownikom Spółki możliwości skorzystania z konsultacji nie są objęte zakresem art. 12 ust. 1 UPDOF, a tym samym Spółka (jako płatnik) nie jest zobowiązana do uiszczenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w art. 31 UPDOF.

Uzasadnienie stanowiska Spółki.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 UPDOF, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 UPDOF, źródłem przychodu jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Podążając zaś za treścią art. 12 ust. 1 UPDOF, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z drugiej strony, art. 31 UPDOF definiuje, że osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Powyższe przepisy bardzo generalnie oceniają co stanowi przychód pracownika. Zauważmy, że w treści art. 12 ust. 1 postawiony został katalog otwarty, o czym świadczyć może użycie przez usługodawcę wyrażenia „w szczególności”. Zatem, nie została przez usługodawcę wskazana zamknięta lista świadczeń oferowanych przez pracodawcę, które przyczyniają się do powstania po stronie pracownika przychodu. Szczególnie ogólny w swojej istocie wydaje się charakter „innych nieodpłatnych świadczeń”. Kwestia ustalenia przychodu pracownika z tyt. „innych nieodpłatnych świadczeń” była przedmiotem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13 Dz. U. z 2014 r. poz. 947). Trybunał zauważył, że we współczesnych relacjach pracowniczych, czego dowodzi orzecznictwo sądowe, pracodawcy oferują pracownikom całą gamę nieprzewidzianych w umowie o pracę świadczeń. Trybunał zdaje sobie sprawę, że odstąpienie przez ustawodawcę od próby skatalogowania wszelkich świadczeń nieodpłatnych i zastosowanie ogólnego sformułowania jest w pełni uzasadnione ciągłym pojawianiem się nowych postaci świadczeń. Każda próba wyliczenia w ustawie podlegających opodatkowaniu nieodpłatnych świadczeń okazałaby się chybiona, gdyż ustawodawca nie byłby w stanie nadążyć za praktyką pracodawców.

Mając na uwadze powyższe, Trybunał wskazał zatem, że nieodpłatne świadczenia, które mogą zostać uznane za przychód pracownika powinny spełniać następujące kryteria:

  • po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
  • po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
  • po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

W ww. wyroku Trybunał Konstytucyjny wskazał również, że istotą podatków dochodowych jest opodatkowanie skonkretyzowanego przysporzenia, a nie potencjalnej możliwości jego uzyskania. Reguła ta dotyczy zwłaszcza świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, w odniesieniu do których ustawodawca posłużył się jednoznacznym zwrotem „otrzymane”. W tym miejscu należy wskazać, że ustawowe pojęcie nieodpłatnych świadczeń musi być zawsze interpretowane w konkretnym kontekście, a nie w oderwaniu od niego, z pominięciem okoliczności realizacji pewnych uprawnień, zjawisk gospodarczych i zdarzeń prawnych.

W odniesieniu bowiem do opisanego stanu faktycznego nie można mówić o spełnieniu jakiejkolwiek z ww. przesłanek. W kontekście pierwszego kryterium należy podnieść, że zapewnienie pracownikom Spółki możliwości uczestnictwa w Programie dokonuje się z inicjatywy Spółki. Wszyscy pracownicy są objęci Programem, a zatem uzyskanie takiej możliwości przez pracownika nie jest dobrowolne. Dodatkowo, ze względu na poufny charakter konsultacji, Spółka nie otrzyma informacji, który pracownik i w jakim stopniu skorzystał z Programu, a rozliczenie z podmiotem zewnętrznym obsługującym Program będzie uzależnione od ogólnej liczby pracowników Spółki. Spółka nie uzyska zatem informacji dotyczących stopnia wykorzystania oferty Programu przez konkretnego pracownika.

W zakresie kolejnej przesłanki, z uwagi na charakter świadczenia oferowanego w ramach Programu trudno mówić o wymiernym interesie pracownika lub przyroście majątku po jego stronie. W szczególności w sytuacji, w której pracownik nie skorzystał z konsultacji objętych Programem. Jednocześnie, zważywszy na kompleksowość świadczenia trudno wyobrazić sobie sytuację, aby pracownik z własnej inicjatywy poszukiwał usług o podobnym charakterze na rynku. Nie można zatem podnieść, aby pracownicy Spółki mogli uniknąć wydatku korzystając z Programu. Pomoc udzielana pracownikom w ramach Programu służy nie tylko samemu pracownikowi, ale leży także w interesie Spółki. Wynika to z faktu, iż zakres usług objętych Programem dotyczy problemów pracownika powstałych w związku z wykonywanymi obowiązkami w pracy. Wprowadzenie Programu do oferty świadczeń dla pracowników Spółki było bowiem odpowiedzią na trudną sytuację na rynku pracy oraz obserwowanymi negatywnymi skutkami w wykonywaniu obowiązków przez pracowników Spółki wynikających z dotkliwej pandemii SARS-CoV-2. Celem Programu jest bowiem pozytywny wpływ na jakość wykonywanej pracy przez pracowników Spółki, tj. na ich koncentrację, zaangażowanie czy kreatywność. Dodatkowo, wdrożenie Programu ma niewątpliwy pozytywny wydźwięk postrzegania Spółki na rynku pracy oraz buduje jej renomę jako pracodawcy dbającego o swoich pracowników.

Odnosząc się do ostatniego kryterium wskazanego przez Trybunał Konstytucyjny w ww. wyroku, zapewnienie możliwości wzięcia udziału w Programie nie ma charakteru świadczenia indywidualnego. Programem objęci są wszyscy (bez wyjątków) pracownicy Spółki. Co więcej, Spółka ponosi stałą opłatę roczną uzależnioną od całkowitej liczby pracowników zatrudnionych w Spółce, bez względu na ilość zrealizowanych sesji. Spółka nie otrzyma informacji od podmiotu zewnętrznego obsługującego Program, który pracownik i w jakim stopniu skorzystał z sesji. W konsekwencji, Spółka nie będzie w stanie przypisać konkretnej kwoty świadczenia do pracownika, który faktycznie skorzystał z Programu.

Mając na uwadze wszystkie wskazane powyżej argumenty należy stwierdzić, że wydatki związane z udostępnieniem pracownikom Spółki możliwości skorzystania z konsultacji nie są objęte zakresem art. 12 ust. 1 UPDOF, a tym samym Spóła (jako płatnik) nie jest zobowiązana do uiszczenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w art. 31 UPDOF.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w zbliżonym stanie faktycznym m.in. przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 23 lutego 2018 r. (sygn. 0114-KDIP3-3.4011.547.2017.1.IM).

Podsumowując, zdaniem Spółki, przedstawione powyżej okoliczności pozwalają uznać, że wydatki związane z udostępnieniem pracownikom Spółki możliwości skorzystania z konsultacji nie są objęte zakresem art. 12 ust. 1 UPDOF, a tym samym Spółka (jako płatnik) nie jest zobowiązana do uiszczenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w art. 31 UPDOF.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Spółka przedstawiła we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 8 ustawy 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.):

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Z uwagi na powyższe, na płatniku ciążą trzy podstawowe obowiązki, tj.:

1. obliczenie,

2. pobranie,

3. wpłaceni

- podatku, zaliczki.

Jak stanowi art. 30 § 1 Ordynacji podatkowej:

Płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8 Ordynacji podatkowej, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Źródłem przychodu jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Przepis art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia jedynie przykładowo przychody ze stosunku pracy. Świadczy o tym użycie słowa „w szczególności” co oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Oznacza to, że przychodami ze stosunku pracy są więc wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz świadczenia nieodpłatne, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ponieważ przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji „nieodpłatnych świadczeń” przy interpretacji tego pojęcia odwołać się należy do jego słownikowego znaczenia. W związku z powyższym stwierdzić należy, że świadczeniem nieodpłatnym jest świadczenie „niewymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne” (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa 2003 r.). W orzecznictwie sądowym przyjmuje się natomiast, że nieodpłatne świadczenie obejmuje nie tylko świadczenie w cywilistycznym znaczeniu, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Mając na uwadze powyższe, o nieodpłatnym świadczeniu, mającym cechy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym można mówić w sytuacji, gdy:

  1. podmiot, na rzecz którego dokonywane jest tego rodzaju świadczenia odnosi korzyść, a więc musi zaistnieć u niego trwałe przysporzenie majątkowe;
  2. korzyść ta musi zostać odniesiona kosztem innego podmiotu, a więc powinna istnieć możliwość ustalenia kto poniósł ekonomiczny ciężar owego przesunięcia majątkowego,
  3. korzyść musi mieć konkretny wymiar finansowy,
  4. świadczenie musi mieć nieodpłatny charakter. Nie może ono zatem wiązać się z jakimkolwiek ekwiwalentem ze strony podatnika. Nie ma przy tym znaczenia, czy ów ekwiwalent pozostaje w ekonomicznej równowadze ze świadczeniem. Jeżeli podmiot zobowiązany jest do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego, choćby miało ono wymiar symboliczny nie można mówić o nieodpłatnym świadczeniu.

Z treści wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13 (Dz. U. z 2014 r. poz. 947), wynika że za przychody pracownika, o których mowa w art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mogą być uznane takie świadczenia, które:

1. zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),

2. zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,

3. korzyść ta jest wymierna (również w postaci zaoszczędzenia wydatku) i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Ustawowe pojęcie nieodpłatnych świadczeń musi być zawsze interpretowane w konkretnym kontekście, a nie w oderwaniu od niego z pominięciem okoliczności realizacji pewnych uprawnień, zjawisk gospodarczych i zdarzeń prawnych.

W kontekście pierwszego warunku, Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że „inne nieodpłatne świadczenia” na rzecz pracownika mogą być uznane za jego dochód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tylko pod warunkiem, że rzeczywiście spowodowały zaoszczędzenie przez niego wydatków. Ustalenie tej okoliczności zależy od tego, czy pracownik skorzystał ze świadczenia oferowanego przez pracodawcę w pełni dobrowolnie. Zgoda na skorzystanie ze świadczenia wyraża bowiem ocenę pracownika, że świadczenie - z punktu widzenia jego sytuacji zawodowej, życiowej, rodzinnej - jest celowe i przydatne, leży w jego interesie. Oznacza to, że w braku świadczenia ze strony pracodawcy pracownik musiałby ponieść wydatek. W konsekwencji przyjęcie świadczenia oferowanego przez pracodawcę oznacza uniknięcie tego wydatku.

Odnośnie drugiego warunku Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił, że dla oceny czy świadczenie leżało w interesie pracownika, istotne jest czy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku. Trybunał Konstytucyjny - w ślad za uchwałami NSA - uznał, że w zakres nieodpłatnego świadczenia, jako przychodu wchodzą wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, „których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”. W konsekwencji, aby wartość świadczenia uzyskanego od pracodawcy podlegała opodatkowaniu, po stronie pracownika musi pojawić się dochód, czyli korzyść majątkowa. Korzyść ta może wystąpić w dwóch postaciach: prowadzi do powiększenia aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniędzy, albo do zaoszczędzenia wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi. W wyniku takiego świadczenia w majątku pracownika nie pojawia się wprawdzie realny dochód (w znaczeniu ekonomicznym), ale ponieważ znaczenie dochodu na gruncie ustawy PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych) jest szersze, zaoszczędzenie wydatków musi być traktowane na równi z przyrostem majątku. Jako przykład Trybunał Konstytucyjny wskazał m.in. dowożenie pracownika z miejsca zamieszkania do pracy. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego zorganizowanie tego rodzaju transportu może oznaczać zaoszczędzenie wydatku po stronie pracownika i w konsekwencji może stanowić przysporzenie objęte podatkiem dochodowym. Taka ocena jest jednak poprawna tylko pod warunkiem, że świadczenia te pracodawca spełniał, dysponując uprzednią zgodą pracownika na ich przyjęcie. O ile bowiem pracownik decyduje się skorzystać z przewozu, niewątpliwie zaoszczędza sobie wydatku, który musiałby ponieść.

Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny zauważył, że w sytuacji, gdy nieodpłatne świadczenie zostało przyjęte jako warunek niezbędny do zgodnego z prawem wykonania pracy –po stronie pracownika nie pojawia się korzyść, która mogłaby być objęta podatkiem dochodowym.

W odniesieniu do trzeciego warunku, Trybunał Konstytucyjny wskazał, że przychód powstaje, gdy można zindywidualizować świadczenie, określić jego wartość pieniężną oraz skonkretyzować odbiorcę. Mając powyższe na uwadze Trybunał Konstytucyjny zauważył, że w sytuacji gdy otrzymane przez pracownika nieodpłatne świadczenie stanowi świadczenie pracodawcy, na które pracownik wyraził zgodę, które zostało spełnione w jego interesie i oznacza realne przysporzenie mu korzyści, problem ustalenia podstawy opodatkowania w zasadzie ulega rozwiązaniu. Dotyczy to między innymi zorganizowania przez pracodawcę dowozu do pracy, w sytuacji gdy pracodawca wie kto będzie korzystał z tej formy transportu oraz zna odległości, którą każdy będzie pokonywał. W takim przypadku pracodawca jest w stanie precyzyjnie określić wartość świadczenia przypadającą indywidualnie na każdego przewożonego.

Z kolei jako przykład świadczenia, które nie rodzi po stronie pracownika przysporzenia majątkowego (korzyści) Trybunał Konstytucyjny wskazał sytuację, w której pracodawca proponuje pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych czy szkoleniowych, choćby organizowanych poza miejscem pracy (imprezy wyjazdowe). W tym przypadku, nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu (konferencji, szkoleniu) dobrowolnie, po jego stronie nie pojawia się korzyść, choćby w postaci zaoszczędzenia wydatku. Nie sposób bowiem zakładać, że gdyby nie „kursokonferencja” organizowana przez pracodawcę, pracownik wydałby pieniądze na uczestnictwo w takim przedsięwzięciu. Trudno też poważnie utrzymywać, że przychodem pracownika z umowy o pracę czy stosunku służbowego jest możliwość okazjonalnego uczestnictwa w obiedzie czy kolacji, a wartość zjedzonych przez niego potraw i wypitych napojów wyznacza podstawę opodatkowania.

Wobec tego nie każde świadczenie spełnione przez pracodawcę na rzecz pracownika bez ustalonej za nie zapłaty jest świadczeniem podlegającym podatkowi dochodowemu, podobnie jak nie każde tego rodzaju świadczenie jest wyłączone spod regulacji ustawy PIT. Przy czym, jak słusznie zauważył Trybunał Konstytucyjny ze względu na otwarty i rozwijający się katalog świadczeń oferowanych przez pracodawców - nie jest możliwe enumeratywne wyliczenie w ustawie podatkowej wszystkich nieodpłatnych przysporzeń, które zgodnie z zasadą powszechności przedmiotowej podatku dochodowego powinny być przez ustawodawcę uwzględnione.

Są świadczenia, które gwarantują higieniczne i bezpieczne warunki pracy i służą jej organizacji (umożliwiają prawidłowe wykonywanie pracy), których spełnienie leży przede wszystkim w interesie pracodawcy w celu odpowiedniego zorganizowania własnej działalności. W takim przypadku pracownik korzysta z tych świadczeń (w ramach wykonywania przypisanej pracy), jednak dla niego jest to korzyść niewychodząca na zewnątrz stosunku pracy i niestanowiąca dochodu, będącego przedmiotem opodatkowania.

Dokonując analizy rozpatrywanej sprawy, należy wyjaśnić, że przesłanki Nr 1 i 3 nie zostały spełnione.

W odniesieniu do przesłanki Nr 1 należy wyjaśnić, że pracownik nie przystąpił do programu z własnej woli, czy inicjatywy, a zatem świadczenie to nie ma charakteru dobrowolności.

Przesłanka Nr 3 również nie jest spełniona, ponieważ w opisie stanu faktycznego Spółka wskazała, że w celu zachowania poufności konsultacji, rozmowy pracowników z konsultantami są anonimowe, natomiast Spółka nie prowadzi rejestru osób, które z takiej usługi skorzystają i nie jest w stanie takiej ewidencji uzyskać. Spółka zostaje obciążona stałą opłatą roczną, uzależnioną od całkowitej liczby pracowników zatrudnionych w Spółce. Spółka nie zostanie także obciążona dodatkową opłatą w przypadku skorzystania z usługi przez pracownika. Na koniec roku, Spółka otrzyma jedynie zbiorcze zestawienie w zakresie ilości przeprowadzonych konsultacji. Zatem, Spółka, nie jest w stanie przypisać konkretnej kwoty świadczenia do pracownika, który faktycznie skorzystał z programu. Sama teoretyczna możliwość skorzystania z bezpłatnej infolinii nie powoduje jeszcze powstania przychodu z tzw. nieodpłatnych świadczeń.

Odnośnie przesłanki Nr 2 należy wyjaśnić, że udostępnienie pracownikom możliwości korzystania z programu w postaci profesjonalnych konsultacji w ramach bezpłatnej infolinii leży po części w interesie samego pracodawcy, gdyż uczestnictwo w tych konsultacjach potencjalnie może wpływać na jakość wykonywanej przez danego pracownika pracy, jego koncentrację, zaangażowanie i kreatywność, a także mieć wpływ, jak twierdzi Spółka na pozytywny wydźwięk postrzegania Spółki oraz budować renomę Spółki jako pracodawcy.

Nie ulega jednak wątpliwości, że uczestnictwo w programie służy jednak głównie samemu pracownikowi, tym bardziej, że z anonimowych konsultacji korzystać mogą także członkowie rodziny pracownika, gdzie uzyskują bezpłatną pomoc w rozwiązaniu nie tylko służbowych, ale i osobistych (prywatnych) problemów, ponieważ program dotyczy konsultacji prawnych, społecznych, finansowych i psychologicznych, a więc uzyskana pomoc jest szeroka.

Warto jednoznacznie zaznaczyć, że żaden z powszechnie obowiązujących przepisów prawa nie nakłada na pracodawcę obowiązku zapewnienia tego rodzaju świadczeń pracownikom, a tym bardziej członkom ich rodzin. Owszem, przepisy prawa pracy wskazują, że pracodawca powinien organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy oraz zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy, jednakże nie jest to równoznaczne z obciążeniem pracodawcy kosztami np. anonimowych, profesjonalnych konsultacji z zakresu prawa, finansów, psychologii, służących rozwiązaniu nie tylko służbowych, ale i prywatnych problemów pracownika i jego rodziny. Fakt, że pracodawca dobrowolnie decyduje się sfinansować pracownikom koszty tego typu programu, jest zatem zawsze korzyścią majątkową pracownika i członków jego rodziny - leży w jego interesie. Gdyby bowiem nie świadczenia otrzymywane od pracodawcy - pracownik, czy też członek rodziny pracownika, musiałby ponieść wydatek z własnych środków w celu skorzystania z profesjonalnej pomocy psychologicznej, finansowej, prawnej. Nie można uznać, że gdyby nie te świadczenie sfinansowane przez pracodawcę, pracownik nie poniósłby takiego wydatku z własnych środków.

W świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r. oraz przedstawionego stanu faktycznego należy uznać, że udostępnienie pracownikom Spółki możliwości skorzystania z konsultacji nie stanowi przychodu pracowników Spółki, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji Spółka jako płatnik nie jest zobowiązana do obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczek na podatek, na zasadach przewidzianych w art. 31 cytowanej ustawy, z tego tytułu.

Odnośnie powołanej przez Spółkę interpretacji indywidualnej - wskazać należy, że dotyczy ona tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, osądzonej w określonym stanie faktycznym i w tej sprawie rozstrzygnięcie w niej zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

· stanu faktycznego, który Spółka przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Spółka ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).

Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!

Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili