Planowane umorzenie udziałów wspólnika R.M. w spółce M. sp. z o.o. bez wynagrodzenia kwalifikuje się jako transakcja kontrolowana zgodnie z art. 23m ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Spółka M. sp. z o.o. oraz wspólnik R.M. są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4 tej ustawy, ponieważ R.M. posiada 50% udziałów w kapitale spółki. W związku z tym do umorzenia udziałów bez wynagrodzenia zastosowanie mają przepisy Rozdziału 4b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczące cen transferowych. R.M. będzie zobowiązany do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dla tej transakcji, jeśli jej wartość przekroczy progi określone w art. 23w ust. 2 ustawy.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnySzanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.
15 października 2021 r. wpłynął Pana wniosek z 14 września 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy umorzenia udziałów bez wynagrodzenia jako transakcji kontrolowanej pomiędzy podmiotami powiązanymi. Treść wniosku jest następująca:
Zdaniem Wnioskodawcy, w celu prawidłowej odpowiedzi na pytanie dotyczące zdarzenia przyszłego należy dokonać właściwej wykładni pojęć podmioty powiązane, transakcje kontrolowane, cena transferowa zawarte w art. 23 m ust. 1 pkt 1, 4 i 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanej dalej: updof.
Zgodnie z art. 23m ust. 1 pkt 4 updof, przez podmioty powiązane należy rozumieć:
a) podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub
b) podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:
- ten sam inny podmiot lub
- małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub
c) spółkę niemającą osobowości prawnej i jej wspólników, lub
d) podatnika i jego zagraniczny zakład,
Powiązania, o których mowa w art. 23m ust. 1 pkt 5 updof oznaczają zaś relacje, o których mowa w pkt 4 występujące pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Przez wywieranie znaczącego wpływu, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 lit. a i b, stosownie do art. 23m ust. 2 updof, rozumie się:
a) udziałów w kapitale lub
b) praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających,
lub
c) udziałów lub praw do udziału w zyskach lub majątku lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub
faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub
pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.
W opinii Wnioskodawcy spółka i wspólnik spełniają warunek kwalifikowanych, bezpośrednich powiązań kapitałowych określonych w art. 23m ust. 1 pkt 4 lit. a, b w związku z art. 23m ust. 2 pkt 1a updof, poprzez posiadanie przez udziałowca powyżej 25% udziałów w kapitale spółki.
Zdaniem Wnioskodawcy występowanie pomiędzy podmiotami powiązań określonych w art. 23m ust. 1 pkt 4 i pkt 5 w związku z art. 23m ust. 2 updof uzasadnia rozpatrzenie czynności dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia na gruncie art. 23m ust. 1 pkt 1 i pkt 6 updof z dokonaniem prawidłowej wykładni przepisów, w konsekwencji ustalając czy transakcja dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia może być transakcją kontrolowaną, a jej rezultat mieści się w pojęciu ceny transferowej.
Odwołując się do brzmienia tych norm wskazać należy, że stosownie do art. 23m ust. 1 pkt 1 updof, ilekroć w niniejszym rozdziale jest mowa o cenie transferowej - oznacza to rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym cenę, wynagrodzenie, wynik finansowy lub wskaźnik finansowy.
Zaś pkt 6 ww. zapisu stanowi, że gdy mowa o transakcji kontrolowanej - oznacza to identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.
Definicja transakcji kontrolowanej została wprowadzona na mocy ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz.2193).
W uzasadnieniu do projektu tej ustawy (Druk nr 2860) wskazano, iż „Wprowadzona definicja transakcji kontrolowanej ma za zadanie zastąpić obecnie używane w regulacjach dotyczących cen transferowych pojęcia „transakcje oraz inne zdarzenia jednego rodzajuʺ. Pojęcie transakcji kontrolowanej obejmuje wszelkie działania gospodarcze ( w tym działania o charakterze handlowym, kapitałowym, finansowym i usługowym), których rzeczywista treść identyfikowana jest na podstawie faktycznych zachowań stron. Wprowadzenie szerokiej definicji transakcji kontrolowanej ma na celu objęcie nią również zagadnień, które mogą nie być uznawane za transakcje w potocznym rozumieniu tego słowa, takich jak między innymi restrukturyzacje umowy o podziale kosztów (CCA), umowy spółki osobowej, umowy o współpracy czy też umowy o zarządzanie płynnością. Należy jednocześnie podkreślić, że nie istniała do tej pory legalna definicja pojęcia "transakcja" na gruncie cen transferowych. Brak takiej definicji - i próby interpretowania na podstawie definicji słownikowej - powodowały wątpliwości zarówno po stronie podatników, jak i organów podatkowych, w tym dotyczące istnienia obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych. Wprowadzenie definicji ma na celu usunięcie tych wątpliwościʺ (str. 173 i 174).
Natomiast umorzenie udziałów uregulowane w art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1526 ze zm.; dalej: KSH (Krajowa Administracja Skarbowa) ) stanowi, że zgodnie z art. 199 §1 k.s.h udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe).
Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. Stosownie do § 2 umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna w szczególności określać podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia (§3).
Przedmiotem czynności dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia będzie zatem zbycie udziałów przez wspólnika spółce z o.o. w celu ich umorzenia, będące dobrem w postaci prawa majątkowego, z którym wiążą się uprawnienia korporacyjne oraz majątkowe. Tego rodzaju czynność jest działaniem o charakterze gospodarczym, które znajduje potwierdzenie w przytoczonym uzasadnieniu do projektu ustawy Druk 2860 jako działania o charakterze kapitałowym.
W opinii Wnioskodawcy powyższe nie oznacza jednak, że dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia, dokonane między podmiotami powiązanymi jest transakcją kontrolowaną w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 6 updof. Do tego bowiem umorzenia nie dojdzie na skutek działań spółki i wspólnika, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.
Jak wcześniej wskazano przepis art. 199 ksh daje podstawy do dobrowolnego umorzenia udziałów jeśli umowa spółki tak stanowi, a jeśli wspólnik wyrazi na to zgodę, umorzenie może nastąpić bez wynagrodzenia. Rzeczywisty przebieg transakcji dobrowolnego umorzenia udziałów wspólnika, nie może więc być identyfikowany na podstawie faktycznych zachowań stron skoro musi opierać się we wcześniejszej umowie spółki, a przepisy kodeksu spółek handlowych nie zabraniają, a wręcz umożliwiają umorzenie bez wynagrodzenia, jeśli zainteresowany wspólnik wyrazi na to zgodę. I to niezależnie od tego czy dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia ma miejsce między podmiotami powiązanymi, czy niepowiązanymi. Przedstawione uzasadnienie znajduje potwierdzenie w wyrokach WSA w Poznaniu z dnia 17 listopada 2020 r. I SA/Po 453/20; WSA w Poznaniu z dnia 28 października 2020 r. I SA/Po 461/20.
Z powołanego orzecznictwa wynika, że dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia może być działaniem o charakterze gospodarczym, jednak taka kwalifikacja nie oznacza, że występuje transakcja kontrolowana.
W opinii Wnioskodawcy, przyjmując poprawność przeprowadzonej wykładni przepisu art. 23m ust. 1 pkt 6 updof oraz linię orzeczniczą sądów administracyjnych dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia nie są transakcjami kontrolowanymi, a ich rezultat nie mieści się w pojęciu ceny transferowej.
Wnioskodawca zauważa, że nie bez znaczenia dla wysuniętego wniosku pozostaje okoliczność nierozpoznania z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia przychodu, który nie będzie stanowił ceny transferowej w rozumieniu przepisu art. 23m ust. 1 pkt 1 updof.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a updof za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. przychody z odpłatnego zbycia udziałów. Do tej kategorii zalicza się również przychody z odpłatnego zbycia udziałów na rzecz spółki w celu ich umorzenia w tym dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia.
Stosownie do art. 17 ust. 1ab pkt 1 updof, przychód z odpłatnego zbycia udziałów powstaje w momencie przeniesienia ich własności na nabywcę. Na mocy art. 17 ust. 2 updof przy ustalaniu wartości ww. przychodów stosuje się odpowiednio przepisy art. 19.
Zarówno art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a, jak i art. 17 ust. 2 updof dotyczą sytuacji, gdy zbycie udziałów nastąpiło za odpłatnością.
A contrario - jeśli zbycie udziałów miało charakter nieodpłatny, to:
- nie skutkuje powstaniem przychodu, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a updof;
- nie ma podstaw do ustalania wartości takiego przychodu z zastosowaniem art. 17 ust. 2 w zw. z art. 19 ustawy.
Odpłatność czynności zbycia udziałów oznacza, że przychodami są wszystkie przysporzenia majątkowe o charakterze definitywnym, które skutkują zwiększeniem lub zmniejszeniem majątku podatnika.
Zgodnie z ww. przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem koniecznym dla osiągnięcia przychodu jest uzyskanie definitywnego przysporzenia majątkowego.
W wyniku nabycia własnych udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód, bowiem w sensie ekonomicznym nie nastąpi po jego stronie żadne przysporzenie majątkowe. Dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia przeprowadzone zgodnie z art. 199 ksh nie skutkuje dla podmiotu dokonującego tego umorzenia przyrostem aktywów - zmniejszeniem zobowiązań, tym samym nie powodując powstania przychodu podatkowego.
Wnioskodawca wskazuje, że spółka, która nabywa udziały w celu jej umorzenia bez wynagrodzenia wspólnika nie dokonuje wypłaty środków pieniężnych, nie następuje też zmniejszenie kapitału zakładowego ani czystego zysku, a okoliczność umorzenia nieodpłatnie - bez wynagrodzenia udziałów za zgodą udziałowca podlega wyłącznie zapisowi w księdze udziałów. Nie ujmuje się takich udziałów w księgach rachunkowych, ewidencji bilansowej, oraz nie powstaje wymóg rejestracji umorzenia przez sąd, gdyż element braku obniżenia kapitału zakładowego nie wywołuje obowiązku wszczęcia postępowania konwokacyjnego. Zgodnie z przepisami o rachunkowości przyjmuje się zasadę, że umorzenie udziałów nie może wpływać na wynik finansowy roku bieżącego.
Od 1 stycznia 2019 r. w prawie krajowym obowiązuje legalna definicja ceny transferowej, która oznacza rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym cenę, wynagrodzenie, wynik finansowy lub wskaźnik finansowy. Przyjmując rezultat finansowy jako efekt, konsekwencja zakończonej transakcji; cenę - określoną wartość wyrażoną w pieniądzu, będącą ekwiwalentem danego dobra lub usługi, wartość ta wyrażana jest w wybranej walucie; wynagrodzenie - kwota należna za otrzymane dobro lub usługę lub ekwiwalent za świadczoną pracę, obejmujący płacę oraz inne składniki wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia; wynik finansowy - różnica pomiędzy przychodem a kosztami uzyskania tego przychodu w danym okresie rozliczeniowym; wskaźnik finansowy - relacja pomiędzy co najmniej dwoma wybranymi danymi finansowymi (por. Jarosław F. Mika w op.CIT (podatek dochodowy od osób prawnych). str.18 i nast.).
Żadne z przytoczonych kryterium ustalenia ceny transferowej nie występuje w transakcji dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia. Rezultat finansowy w postaci przychodu nie będzie konsekwencją zakończonej transakcji bowiem spółka nie uzyska przysporzenia majątkowego, które wpływa na powstanie i wysokość przychodu, nie wystąpi cena oraz wynagrodzenie, gdyż art. 199 ksh jak wcześniej wskazano daje podstawy do dobrowolnego umorzenia udziałów jeśli umowa spółki tak stanowi, a jeśli udziałowiec wyrazi na to zgodę, umorzenie może nastąpić bez wynagrodzenia, w konsekwencji nie powstanie wynik oraz wskaźnik finansowy, nie powstanie bowiem różnica pomiędzy przychodami a kosztami. Wykazanie transakcji dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia w ewidencji spółki zostanie ograniczone do zapisów w księdze udziałów.
W związku z powyższym w omawianym stanie faktycznym nie będą miały zastosowania przepisy Rozdziału 4b updof w zakresie ustalenia ceny transferowej.
W opinii Wnioskodawcy opisana we wniosku transakcja dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia nie jest transakcja kontrolowaną pomimo zawarcia jej między podmiotami powiązanymi. Podkreślić należy, że o ile przedmiot transakcji stanowi działania o charakterze gospodarczym, o tyle rzeczywisty przebieg transakcji nie może być identyfikowany na podstawie faktycznych zachowań storn, gdyż wynika on z umowy spółki i przepisów art. 199 k.s.h. Nie ulega również wątpliwości, że nie mamy do czynienia z ceną transferową w rezultacie podjętych przez strony transakcji działań osiągany jako rezultat finansowy stanowiący cenę transferową.
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
W myśl przepisu art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Stosownie do treści art. 19 ust. 3 tej ustawy wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.
Jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego zbycia znacznie odbiega od wartości rynkowej nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, organ podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość ustalona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający (art. 19 ust. 4 ww. ustawy).
Innymi słowy, zasadą jest, że przychodem ze zbycia udziałów w celu ich dobrowolnego umorzenia jest wartość wyrażona w cenie (wynagrodzeniu określonym w uchwale). Możliwość ustalenia przychodu w innej wysokości jest natomiast odstępstwem od tej zasady. Stąd uprawnienie przysługujące właściwym organom podatkowym do jego weryfikacji w sytuacji, gdy wartość zbywanych udziałów/akcji, wyrażona w „cenie” (wynagrodzeniu) w sposób znaczny (dość duży, istotny, wyróżniający się) odbiega od wartości rynkowej przedmiotu zbycia i jednocześnie nie znajduje to uzasadnionych (opartych na obiektywnych racjach, podstawach) przyczyn.
Ustawa nie określa przy tym warunków uznania omawianej różnicy za „znaczną”. Oceniając tę kwestię organ podatkowy powinien w szczególności rozważyć kwestię relacji wartości, jakie pojawiły się w związku z daną operacją zbycia udziałów.
W art. 23m ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawarto definicje pojęć używanych w kolejnych artykułach Rozdziału 4b tej ustawy.
Według art. 23m ust. 1 pkt 2 ww. ustawy ilekroć w niniejszym rozdziale jest mowa o podmiocie − oznacza to osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej oraz zagraniczny zakład.
Przez podmioty powiązane − zgodnie z art. 23m ust. 1 pkt 4 cytowanej ustawy − należy rozumieć
a. podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub
b. podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:
- ten sam inny podmiot lub
- małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub
c. spółkę niemającą osobowości prawnej i jej wspólników, lub
d. podatnika i jego zagraniczny zakład.
W myśl art. 23m ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przez wywieranie znaczącego wpływu, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 lit. a i b, rozumie się:
1. posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%:
a. udziałów w kapitale lub
b. praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub
c. udziałów lub praw do udziału w zyskach lub majątku lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub
2. faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub
3. pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.
Zgodnie natomiast z art. 23m ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ilekroć w niniejszym rozdziale jest mowa o powiązaniach – oznacza to relacje, o których mowa w pkt 4, występujące pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Ponadto – jak stanowi art. 23m ust. 1 pkt 6 tej ustawy – ilekroć w niniejszym rozdziale jest mowa o transakcji kontrolowanej – oznacza to identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.
Zgodnie z art. 23o ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podmioty powiązane są obowiązane ustalać ceny transferowe na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Jeżeli w wyniku istniejących powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, i w wyniku tego podatnik wykazuje dochód niższy (stratę wyższą) od tego, jakiego należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały, organ podatkowy określa dochód (stratę) podatnika bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań (art. 23o ust. 2 ww. ustawy).
W myśl art. 23w ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podmioty powiązane są obowiązane do sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych za rok podatkowy w celu wykazania, że ceny transferowe zostały ustalone na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Zgodnie z art. 23w ust. 2 ww. ustawy lokalna dokumentacja cen transferowych jest sporządzana dla transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, której wartość, pomniejszona o podatek od towarów i usług, przekracza w roku podatkowym następujące progi dokumentacyjne:
1. 10 000 000 zł - w przypadku transakcji towarowej;
2. 10 000 000 zł - w przypadku transakcji finansowej;
3. 2 000 000 zł - w przypadku transakcji usługowej;
4. 2 000 000 zł - w przypadku innej transakcji niż określona w pkt 1-3.
Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca spełnia warunki podmiotu powiązanego ze Spółką.
Ponadto dla ustalenia czy do umorzenia udziałów bez wynagrodzenia stosuje się regulacje o cenach transferowych należy odnieść się w dalszej kolejności do definicji „transakcja”.
Zgodnie z internetowym Słownikiem języka polskiego (https://sjp.pwn.pl/), pojęcie „transakcji” ma dwojakie znaczenie:
- operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług,
- umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług,
- też: zawarcie takiej umowy.
Wykładnia językowa nie wyjaśnia jednak wszystkich wątpliwości związanych z zakresem pojęcia „transakcji”, ponieważ ogranicza się do umów handlowych i innych operacji, których skutkiem jest kupno lub sprzedaż towarów i usług. Należy jednak zauważyć, że przedmiotem obrotu gospodarczego są nie tylko towary i usługi, ale wszelkie rzeczy i prawa mające wartość ekonomiczną, w tym papiery wartościowe. W efekcie, za transakcję należy przyjąć wszelkiego rodzaju czynności prawne powodujące przeniesienie własności dóbr.
Wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazują, że termin „transakcja” jest synonimem pojęcia „umowa” (np. wyroki NSA z 8 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 4000/13, z 30 września 2015 r., sygn. akt II FSK 3137/14, z 17 grudnia 2014 r., sygn. akt II FSK 2849/12, z 15 stycznia 2013 r., sygn. akt II FSK 1052/11). Orzecznictwo i doktryna dają zatem podstawy do uznania za transakcję w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wszelkiego rodzaju czynności prawne powodujące przeniesienie własności dóbr, które mają wpływ na dochód (stratę) podatnika w rozumieniu ustaw o podatku dochodowym. Należy również zaznaczyć, że konstrukcja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wskazuje na wyłączenie z zakresu unormowania tego przepisu jakiegoś rodzaju transakcji.
W związku z powyższym przez „transakcje” w rozumieniu wyżej powołanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć wszelkiego rodzaju czynności prawne powodujące przeniesienie własności dóbr, które mają wpływ na dochód (stratę) podatnika w rozumieniu ustaw o podatku dochodowym.
W konsekwencji, umorzenie udziałów, niezależnie od jego charakteru (dobrowolne lub przymusowe), mieści się w pojęciu „transakcja kontrolowana” i powinno być przedmiotem dokumentacji podatkowej, jeśli wartość takiej transakcji przekracza progi istotności określone w art. 23w ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na konieczność sporządzania takiej dokumentacji wskazuje pośrednio cel regulacji, jakim jest zapewnienie podatkowej transparentności stosunków między podmiotami powiązanymi.
Biorąc zatem pod uwagę wyżej opisaną wykładnię oraz przedstawiony opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że rozważane umorzenie udziałów bez wynagrodzenia będzie stanowić transakcję kontrolowaną w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 6 ustawy, a w szczególności dla takiego zdarzenia będą miały zastosowanie w odniesieniu do Pana przepisy rozdziału 4b ww. ustawy.
Dobrowolne umorzenie udziałów w Spółce z o.o. ma bowiem miejsce między podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4 ww. ustawy. Zatem transakcja dobrowolnego umorzenia udziałów w Spółce z o.o. może stanowić transakcję kontrolowaną, ponieważ warunki tego umorzenia mogą zostać ustalone lub narzucone w wyniku powiązań Spółki i udziałowca – Wnioskodawcy.
Odnosząc się do przywołanych przez Wnioskodawcę wyroków należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów, nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego. Zauważyć też trzeba, że wskazane wyroki WSA w Poznaniu nie są ostateczne.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja rozstrzyga tylko o skutkach podatkowych sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Wnioskodawcy. Zatem inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nie objęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w tej interpretacji.
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili