Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
4 października 2021 r. wpłynął Państwa wniosek z 29 września 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z orzeczeniem przepadku poręczenia majątkowego. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 1 grudnia 2021 r. (wpływ 6 grudnia 2021 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Sąd Okręgowy w X Wydział Karny stosuje środki zapobiegawcze w postaci poręczenia majątkowego (na podstawie art. 266 i art. 268 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego; Dz. U. z 2021 r. poz. 534 ze zm.). Wskazaną kwotę osoba fizyczna wpłaca na rachunek sum depozytowych Sądu Okręgowego tytułem poręczenia majątkowego.
Od kwoty poręczenia w związku z jej pozostawaniem w depozycie naliczane są odsetki, które w razie zwolnienia depozytu są wypłacane wraz z kwotą poręczenia na rzecz wpłacającego. W razie orzeczenia przepadku poręczenia majątkowego na rzecz Skarbu Państwa, suma wpłaconego poręczenia wraz z naliczonymi od niej odsetkami, ulega przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa. W tym stanie rzeczy osoba fizyczna, wpłacająca poręczenie majątkowe, nie otrzymuje zwrotu wpłaconej kwoty ani naliczonych od niej odsetek z tytułu pozostawania kwoty w depozycie.
Pytanie
Czy kwota odsetek od kwoty uiszczonej ż tytułu poręczenia majątkowego, zgromadzona na koncie sum depozytowych Sądu w razie orzeczenia przepadku poręczenia majątkowego (co obejmuje również odsetki) na rzecz Skarbu Państwa zgodnie z art. 268 Kodeksu postępowania karnego, stanowi przychód wpłacającego poręczenie w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym rodzi obowiązek wystawienia na rzecz wpłacającego poręczenie deklaracji podatkowej PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-11?
Państwa stanowisko w sprawie
Kwota odsetek od kwoty uiszczonej z tytułu poręczenia majątkowego, zgromadzona na koncie sum depozytowych Sądu w razie orzeczenia przepadku poręczenia majątkowego (co obejmuje również odsetki) na rzecz Skarbu Państwa zgodnie z art. 268 Kodeksu postępowania karnego, nie stanowi przychodu wpłacającego poręczenie w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie jest przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym ód osób fizycznych.
W razie orzeczenia przepadku poręczenia majątkowego (co obejmuje również odsetki od sumy, zgromadzonej w depozycie) na rzecz Skarbu Państwa nie powstaje po stronie Sądu, na którego koncie sum depozytowych znajdowała się kwota poręczenia majątkowego wraz z odsetkami, obowiązek wystawienia na rzecz wpłacającego poręczenie deklaracji podatkowej PIT-11.
Kluczowa w sprawie jest okoliczność, że w związku z orzeczonym przepadkiem na rzecz Skarbu Państwa, przedmiotowa suma wraz z odsetkami, stanowiąca poręczenie majątkowe nie zostaje zwrócona osobie fizycznej. W istocie, gdyby zwrot przedmiotowej kwoty nastąpił, to wówczas kwota odsetek od sum depozytowych od poręczenia majątkowego stanowiłaby przychód osoby fizycznej w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako „przychód z innych źródeł”. Wówczas podmiot dokonujący wypłaty należności lub świadczeń byłby, na mocy art. 42a ww. ustawy, zobligowany do sporządzenia informacji według ustalonego wzoru o wysokości przychodów, a następnie do przesłania jej podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika. Jednakże w związku z orzeczonym przepadkiem, nie ma to miejsca.
Powyższe uzasadnia regulacja art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21. 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano: poboru podatku.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych natomiast wprost wskazuje, że źródłami dochodu są także „inne źródła”, za które, w myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty; stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17, a także przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzące ze źródeł nieujawnionych.
Przy czym należy podkreślić, że jest to katalog otwarty, co dopuszcza zaliczenie jako źródeł dochodu także innych przychodów, wprost niewymienionych w ww. przepisie. Kluczowe jest zatem stwierdzenie, że opodatkowaniu podlega dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których dochodzi do przyrostu mienia, a w konsekwencji osoba fizyczna uzyskuje przysporzenie majątkowe.
Zgodnie z § 17 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia gospodarki finansowej i działalności inwestycyjnej sądów powszechnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1575), sumy depozytowe są to przechowywane przez sądy obce środki pieniężne, w szczególności kaucje, wadia oraz sumy stanowiące przedmiot sporu, otrzymane w związku z postępowaniem sądowym.
Ich oprocentowanie – po potrąceniu kosztów związanych z prowadzeniem rachunku bankowego – powiększa ich wartość. W konsekwencji więc kwota odsetek od sum depozytowych stanowi inny przychód w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym podlega opodatkowaniu, co z kolei obliguje płatnika do sporządzenia informacji o wysokości przychodów PIT-11, o której mowa w art. 42a ww. ustawy.
Nie mniej jednak opodatkowanie odsetek od sum depozytowych od poręczenia majątkowego stanowi sytuację szczególną i obejmuje jedynie takie przypadki, w których w istocie doszło do realnego zwrotu poręczenia majątkowego na rzecz wpłacającego. Wówczas odsetki generują przysporzenie majątkowe po stronie wpłacającego, co warunkuje konieczność ich opodatkowania, a w konsekwencji sporządzenia przez płatnika informacji PIT-11.
Natomiast, zupełnie odmiennie sytuacja kształtuję się, gdy dochodzi do przepadku zgromadzonych środków. Wówczas przepadkiem obejmuje się zarówno kwotę poręczenia majątkowego, jak i naliczone od tej sumy odsetki. Niewątpliwie, sum depozytowych samych w sobie nie można uznać za formę oszczędzania, przechowywania lub inwestowania środków pieniężnych, albowiem celem ustanowienia poręczenia, lub wpłacenia kaucji, wadium itp. jest zabezpieczenie prawidłowego toku prowadzonego postępowania, a nie uzyskanie korzyści ekonomicznych przez wpłacającego. Natomiast naliczone z tytułu zgromadzonych środków odsetki w istocie stanowią już źródło przysporzenia. Nie mniej jednak, w sytuacji objęcia przepadkiem zarówno sumy poręczenia majątkowego, jak i należnych z tego tytułu odsetek, nie sposób mówić o jakimkolwiek przysporzeniu. Bowiem sam fakt nabycia określonych środków przez Skarb Państwa jest konsekwencją orzeczenia przepadku jako środka karnego, sankcji karnej. Przepadek natomiast jest instytucją prawno-karną, której orzeczenie wywiera skutek w sferze prawa cywilnego. Przedmioty objęte przepadkiem przechodzą na własność Skarbu Państwa z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądowego. Mamy wtedy do czynienia ze szczególnym sposobem nabycia własności przedmiotów o charakterze konstytutywnym (innym niż cywilnoprawny), który nie wymaga podejmowania jakichkolwiek dodatkowych czynności i nie zależy od woli organu wyznaczonego do likwidacji tak nabytych przedmiotów.
W związku z powyższym, należy przyjąć, że w sytuacji, gdy wpłacający nie otrzymuje zwrotu wpłaconej sumy tytułem poręczenia majątkowego wraz z naliczonymi odsetkami, zważywszy na fakt objęcia powyższych środków przepadkiem na rzecz Skarbu Państwa, to wówczas nie powstaje przychód, który mógłby stanowić przedmiot opodatkowania, a w konsekwencji kreować po stronie płatnika obowiązek sporządzenia informacji o wysokości przychodów PIT-11 (por. pismo z 10 marca 2009 r., wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, nr IBPBII/1/415-149/08/ASz, Opodatkowanie odsetek od sum depozytowych złożonych na rachunku bankowym sądu, http://sip.mf.gov.pl; pismo z 8 sierpnia 2013 r., wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, nr IPTPP3/443-52/11-5/13-S/BJ, Podatek od towarów i usług w zakresie nieuznania Dyrektora Izby Celnej wykonującego jako organ likwidacyjny zadania w zakresie sprzedaży rzeczy ruchomych, w odniesieniu do których został orzeczony przepadek na rzecz Skarbu Państwa w postępowaniu karnym skarbowym, jako podatnika podatku VAT (podatek od towarów i usług), http://sip.mf.gov.pl).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania tej interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Końcowo należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe jest zgodne ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. Pełna weryfikacja prawidłowości stanowiska Wnioskodawcy może być dokonana jedynie w toku ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej, do której zastosowanie mają przepisy określone w art. 14h (w zamkniętym katalogu) ustawy Ordynacja podatkowa.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i musi Pan zastosować się do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
-
z zastosowaniem art. 119a;
-
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
-
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), naadres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.