Interpretacja dotyczy skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziałów w nieruchomości przez E.W. oraz jej siostry K.O. i S.F. Organ uznał, że: 1. Odpłatne zbycie udziałów w nieruchomości, które Zainteresowane nabyły w spadku po bracie, nie generuje przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ miało miejsce po upływie 5 lat od nabycia nieruchomości przez spadkodawcę. 2. Odpłatne zbycie udziałów w nieruchomości, które Zainteresowane nabyły w wyniku częściowego działu spadku, w części przekraczającej ich pierwotny udział spadkowy, stanowi źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ miało miejsce przed upływem 5 lat od nabycia. 3. Zrzeczenie się przez Zainteresowane roszczeń o wypłatę zachowku od brata C.D. nie wpływa na ustalenie, czy w wyniku działu spadku Zainteresowane uzyskały przysporzenie majątkowe ponad pierwotny udział spadkowy.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnyInterpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie ustalenia źródła przychodu z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w nieruchomości (pytania nr 1 i nr 2) w części dotyczącej braku obowiązku opodatkowania udziału nabytego w spadku po bracie jest prawidłowe, natomiast w części dotyczącej braku obowiązku opodatkowania udziału nabytego w wyniku częściowego działu spadku jest nieprawidłowe.
31 sierpnia 2021 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 30 sierpnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziałów w nieruchomości. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 29 listopada 2021 r. (wpływ 30 listopada 2021 r.). Treść wniosku jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
Pani E. W. …
· Pani K.O. …
· Pani S.F. …
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawczyni E.W. wraz ze swoimi siostrami – K.O. oraz S.F. wskazują, że nabyły spadek po ich zmarłym 1 lutego 2002 r. bracie Z.D. na podstawie ustawy, w wysokości po 1/8 każda z Nich oraz po 1/8 nabył ich drugi żyjący brat C.D. oraz po 1/4 rodzice, tj. M.D. oraz M.D. (prawomocne postanowienie Sądu … w … z …, sygn. akt …). Wnioskodawczyni wraz z siostrami złożyła 9 marca 2007 r. zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych do … Urzędu Skarbowego … (zeznanie podatkowe SD-3 wraz z decyzją Naczelnika … Urzędu Skarbowego … z … o umorzeniu postępowania podatkowego).
Następnie, 18 lipca 2005 r. zmarła mama Wnioskodawczyni oraz Jej sióstr, M.D., która pozostawiła testament, a w nim do spadku powołała wyłącznie Ich brata C.D.. Następnie, 25 kwietnia 2006 r. zmarł Ich tata, M.D., który na podstawie testamentu również do spadku powołał wyłącznie C.D., (prawomocne postanowienie Sądu… w … z …, sygn. akt …).
Wnioskodawczyni wraz z siostrami wniosła pozew do Sądu … o zapłatę zachowku przeciwko C.D. z tytułu braku powołania Ich do spadku w testamencie, sporządzonym przez rodziców.
Na podstawie wyroku Sądu …, … Wydział Cywilny, z 9 listopada 2010 r., sygn. akt …, Sąd … zasądził od C.D. na rzecz E.W. oraz Jej sióstr kwotę po 174 875 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 14 maja 2010 r. do dnia zapłaty dla każdej. Powyższy wyrok nie został wyegzekwowany przez E.W. (ani Jej siostry), ponieważ strony tego postępowania zawarły ugodę sądową przed Sądem …, …Wydział Cywilny, sygn. akt …, w związku z postępowaniem sądowym toczącym się przed Sądem …, … Wydział Cywilny, … z wniosku K.O., E.W. i S.F. przy udziale C.D. o dział spadku po Z.D. (ugoda sądowa z 4 kwietnia 2019 r. zawarta przed Sądem …, sygn. akt …).
Na mocy powyższej ugody sądowej:
I. W punkcie I K.O., E.W. i S.F. oraz C.D. zgodnie oświadczyli, iż w skład spadku po ich bracie Z.D. wchodzi:
a) prawo własności nieruchomości, o powierzchni 5,6200 ha, położonej w …(gmina …), dla której Sąd …, … Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi KW nr …, składającej się z działek ewidencyjnych nr …, …, …, … i …, tj. składnik majątku o wartości 883 000 zł;
b) prawo własności nieruchomości o powierzchni 1,0900 ha, położonej w …, dla której Sąd …, … Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi KW nr …, składającej się z działki ewidencyjnej nr …, tj. składnik majątku o wartości 16 000 zł;
c) prawo własności nieruchomości w postaci działki ewidencyjnej nr …, o powierzchni 1,0100, położonej w …, gmina …, powiat …, województwo …, dla której nie jest prowadzona księga wieczysta, składnik majątku o wartości 18 000 zł;
d) samochód osobowy marki …, nr rej. …, nr nadwozia …, rok produkcji 1981, składnik majątku o wartości 2 000 zł;
e) samochód osobowy marki …, nr rej. …, nr nadwozia …, rok produkcji 1978, składnik majątku o wartości 2 000 zł.
II. W punkcie II, K.O., E.W. i S.F. oraz C.D. zgodnie oświadczają, że aktualnie, na skutek spadkobrania po bracie Z.D. (zmarłym 1 lutego 2002 r. w … oraz jego rodzicach: M.D. zmarłym 25 kwietnia 2006 r. w … i M.D. zmarłej 18 lipca 2005 r. w …, przysługują Im udziały w prawie własności każdego ze składników majątkowych, o których mowa w punkcie I, w następujących wielkościach: K.O. – w 1/8 części, E.W. – w 1/8 części, S.F. – w 1/8 części, C.D. – w 5/8 części.
III. Wnioskodawcy dokonują działu spadku po Z.D. w ten sposób, że C.D. przenosi osobno na rzecz każdej z Wnioskodawczyń oprócz dotychczasowych udziałów – udziały po 1/8 części w prawie własności każdego ze składników majątkowych opisanych w punkcie I niniejszej ugody, bez obowiązku spłat ani dopłat na jego rzecz. Z chwilą przeniesienia ww. udziałów – K.O., E.W., S.F. i C.D., będą współwłaścicielami składników majątkowych, o których mowa w punkcie I ugody, w udziałach po 1/4 każda z Nich.
IV. K.O., E.W., S.F., oświadczają, iż przysługują Im wierzytelności objęte tytułem wykonawczym w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności prawomocnego wyroku zaocznego Sądu … z …, sygn. akt …, na podstawie którego zasądzono od C.D. tytułem zachowku na rzecz każdej z Nich kwoty po 174 875 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 14 maja 2010 r. do dnia zapłaty, a nadto oświadczają, że tytuł ten podlega aktualnie egzekucji w ramach postępowania prowadzonego przez komornika sądowego w …, …, pod sygn. ….
V. K.O., E.W. i S.F. w związku ze wzrostem Ich udziałów w składnikach majątkowych, o których mowa w punkcie I ugody, zrzekają się przysługujących Im roszczeń w stosunku do C.D., wynikających z tytułu wykonawczego, tj. wyroku zaocznego Sądu … z 9 listopada 2010 r., a nadto zobowiązują się do skutecznego złożenia wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika … pod sygn. … oraz przekazania C.D. ww. tytułu wykonawczego w terminie 14 dni od dnia jego zwrotu przez komornika sądowego.
VI. K.O., E.W. i S.F. oraz C.D. zgodnie oświadczają, że niniejsza ugoda wyczerpuje ich wzajemne roszczenia związane z postępowaniem o dział spadku po Z.D.
W związku z powyższym 1 stycznia 2021 r. Wnioskodawczyni wraz z siostrami oraz bratem C.D., sprzedali samochód …, nabyty na podstawie ww. ugody w punkcie I lit. d) …, a następnie 4 marca 2021 r. sprzedali również samochód … nabyty na podstawie powyższej ugody – pkt I lit. e) na rzecz … (umowy sprzedaży samochodu z 1 stycznia 2021 r. oraz z 4 marca 2021 r.).
Następnie, 29 kwietnia 2021 r. E.W., K.O., S.F. oraz C.D. zawarli z nabywcą, tj. …, umowę przeniesienia nieruchomości składającej się m.in. z niezabudowanej działki nr …, o powierzchni 0,8000 ha, …, obręb ewidencyjny numer …, …, położonej w miejscowości …, gmina …, powiat …, województwo …, dla której Sąd …, … Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi KW nr …, a … na to przeniesienie prawa własności ww. nieruchomości wyraziła zgodę i przedmiotową nieruchomość nabyła. Cena sprzedaży przedmiotu tej umowy wyniosła 60 000 zł, tj. po 15 000 zł za udziały zbywane przez każdego ze sprzedających (umowa przeniesienia własności w formie aktu notarialnego z 29 kwietnia 2021 r., Repertorium A nr …).
W uzupełnieniu wniosku z 29 listopada 2021 r. Wnioskodawczyni wskazuje, że Postanowienie Sądu … z 5 kwietnia 2019 r., sygn. akt …, w sprawie z wniosku E.W., K.O. i S.F. przy udziale C.D. o dział spadku po Z.D. uprawomocniło się 17 maja 2019 r.
Z.D. nabył działkę nr …, o pow. 0,8 ha, położoną w … (będącą przedmiotem odpłatnego zbycia 29 kwietnia 2021 r.) na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego, zawartej w formie aktu notarialnego, Repertorium A nr …, zawartej pomiędzy M. D., M.D. (rodzicami) i Z.D.. Rodzice, tj. M. i M.D., przekazali gospodarstwo rolne na rzecz Z.D. 17 marca 1983 r. Przedmiotem powyższego gospodarstwa rolnego, które zostało przekazane na rzecz Z.D. była nieruchomość rolna z zabudowaniami, położona we wsi …, gmina …, składająca się z działek nr: … i …, o powierzchni 1,01 ha (KW nr …), a więc również działka o nr …i powierzchni 0,8 ha.
Odpłatne zbycie 29 kwietnia 2021 r. działki nr …, o powierzchni 0,8 ha, położonej w miejscowości …, nie nastąpiło w wykonywaniu działalności gospodarczej.
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest udzielenie odpowiedzi na pytania oznaczone nr 1 i nr 2, natomiast w zakresie pytania oznaczonego nr 3 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Państwa stanowisko w sprawie (w odniesieniu do pytania nr 1)
Zdaniem Wnioskodawczyni E.W. i Jej zainteresowanych sióstr, zbycie nieruchomości, dokonane na podstawie umowy przeniesienia własności z 29 kwietnia 2021 r**.** przez Nią i Jej siostry**,** tj. K.O. oraz S.F., nie stanowiło źródła przychodu.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów.
Natomiast w myśl art. 10 ust. 7 powołanej ustawy, nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.
Państwa stanowisko w sprawie (w odniesieniu do pytania nr 2)
Jeżeli stosownie do treści art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Powyższe oznacza, że w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, to podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.
W związku z powyższym, E.W. i Jej siostry, nie są zobowiązane do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, ani żadnego innego w związku z zawarciem umowy przeniesienia własności z 29 kwietnia 2021 r.
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy,
– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, jeżeli nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.
Natomiast, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym, kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia.
Należy wskazać, że ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2159) dodano m.in. art. 10 ust. 5 i ust. 7, które stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r.
Przepis art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
W myśl art. 10 ust. 7 ww. ustawy, nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.
Wobec powyższego w przypadku odpłatnego zbycia nabytej w spadku nieruchomości (udziału w nieruchomości) istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę, a w przypadku dokonania działu spadku istotne jest ustalenie, czy w wyniku jego dokonania nie następuje nabycie majątku o wartości przekraczającej pierwotnie posiadany udział w spadku.
Zatem, aby ustalić, czy w przedmiotowej sprawie sprzedaż przez Zainteresowane w 2021 r. przysługujących Im udziałów w niezabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr … będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, istotne jest ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę, czyli brata Zainteresowanych, Z.D. oraz ustalenie, czy w wyniku działu spadku po Z.D. uprawomocnionego 17 maja 2019 r., wartość rynkowa nabytych przez każdą z Zainteresowanych składników majątkowych nie przekroczyła wartości przysługującego każdej z Nich udziału w składnikach majątkowych wchodzących w skład spadku po zmarłym bracie.
Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.
W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.
Zgodnie z art. 1037 § 1 i § 2 ww. Kodeksu, dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.
Jeżeli zatem wartość nieruchomości lub prawa (udziałów w nieruchomości lub prawie) nabytych w wyniku działu spadku jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – nie następuje nabycie, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem, jak i stan jej majątku osobistego. Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości lub prawie nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Jednakże nabycie nieruchomości lub prawa w drodze działu spadku (nawet jeżeli działu spadku dokonano bez spłat lub dopłat) w części przekraczającej udział spadkowy stanowi w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabycie nieruchomości lub prawa w tym udziale, który przekracza udział nabyty w spadku. Wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowane być muszą w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem. Bezsprzeczne jest, że udziały, jakie otrzymuje spadkobierca powyżej swojego udziału (jeżeli nabywa majątek w dziale spadku o wartości większej od swojego udziału w spadku) były własnością pozostałych spadkobierców. Spadkobierca nie miał do nich żadnych praw aż do momentu działu spadku.
Wobec tego nabycie w wyniku działu spadku części majątku, który należał do innych spadkobierców (współwłaścicieli), należy traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W świetle powyższego stwierdzić należy, że stosownie do art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za datę nabycia przez Zainteresowane udziałów w niezabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr …w spadku po bracie, należy przyjąć datę nabycia nieruchomości przez brata Zainteresowanych, tj. 17 marca 1983 r.
Ponadto, jak wynika z przedstawionego przez Zainteresowane opisu sprawy wskutek uprawomocnionego w dniu 17 maja 2019 r. działu spadku, brat Zainteresowanych przeniósł osobno na rzecz każdej z Zainteresowanych bez spłat i dopłat przysługujące Mu udziały po 1/8 we wszystkich składnikach majątkowych wchodzących w skład spadku.
Wobec powyższego, skoro w związku z przeprowadzonym działem spadku każda z Zainteresowanych uzyskała bez spłat i dopłat przysługujące Ich bratu udziały w wysokości po 1/8 w każdym składniku majątkowym wchodzącym w skład spadku, w tym w niezabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr …, stwierdzić należy, że każda z Zainteresowanych otrzymała majątek o większej wartości niż w pierwotnym nabyciu w drodze spadku po zmarłym bracie.
Oznacza to, że dla udziału w niezabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr … nabytego w drodze działu spadku, zgodnie z brzmieniem art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dniem nabycia będzie dzień, w którym doszło do uprawomocnienia się ugody sądowej w przedmiocie działu spadku, tj. 17 maja 2019 r.
Z opisu sprawy wynika również, że na podstawie ugody sądowej w ramach której dokonano m.in. działu spadku po Z.D., Zainteresowane zrzekły się przysługujących Im roszczeń w stosunku do brata C.D. w postaci wypłaty zachowku z tytułu braku powołania Ich do spadku w testamencie sporządzonym przez rodziców.
Zgodnie z art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego, zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek). Z kolei, jak stanowi art. 991 § 2 ww. Kodeksu, jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
W związku z tym, zachowek jest to wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego uprawnienie przysługujące zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, polegające na możliwości żądania określonego świadczenia pieniężnego od spadkobiercy lub spadkobierców, a jego celem jest ochrona interesów najbliższej rodziny spadkodawcy, w sytuacji gdy spadkodawca pominął ich w testamencie. Zauważyć przy tym należy, że w świetle prawa zobowiązanym z tytułu zachowku jest spadkobierca, w stosunku do osoby niewskazanej w testamencie, a mającej prawo do spadku z mocy ustawy, której przysługuje roszczenie o zachowek względem wyznaczonych przez spadkodawcę spadkobierców. Uprawniony do zachowku otrzymuje pieniężną rekompensatę. Korzyść ta stanowi równowartość części udziału spadkowego, który przypadałby uprawnionemu, gdyby dziedziczył z ustawy.
Zatem, konieczność zapłaty przez brata Zainteresowanych zachowku stanowiła jego osobiste zobowiązanie względem Zainteresowanych pominiętych w testamencie sporządzonym przez rodziców. Zapłata zachowku na rzecz Zainteresowanych była związana z dziedziczeniem po zmarłych rodzicach Zainteresowanych, a nie z dziedziczeniem po zmarłym bracie Zainteresowanych. Z przedstawionego przez Zainteresowane opisu sprawy, a w szczególności wskazanych składnikach majątkowych wchodzących w skład spadku po Z.D. jasno wynika, że przysługujące Zainteresowanym roszczenie o zachowek z tytułu braku powołania Zainteresowanych w testamencie sporządzonym przez rodziców nie weszło w skład spadku po zmarłym Z.D., a zatem nie było również przedmiotem działu spadku po zmarłym bracie. W konsekwencji, zrzeczenie się przysługujących Zainteresowanym roszczeń w stosunku do C.D. z tytułu wypłaty zachowku w związku z niepowołaniem Zainteresowanych w testamencie sporządzonym przez rodziców, nie może mieć wpływu na wymiar uzyskania przychodu ze sprzedaży udziałów w niezabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr …, nabytych przez Zainteresowane w drodze spadku oraz działu spadku po zmarłym bracie. Należy bowiem jeszcze raz podkreślić, że wypłata zachowku przez C.D. na rzecz Zainteresowanych była jego osobistym zobowiązaniem związanym z nabyciem spadku po rodzicach, a nie po zmarłym bracie, a zatem zrzeczenie się przez Zainteresowane przysługujących Im z tego tytułu roszczeń nie może być brane pod uwagę w przypadku ustalenia, czy w wyniku działu spadku po Z.D., Zainteresowane uzyskały przysporzenie majątkowe ponad udział posiadany przez każdą z Zainteresowanych przed dokonaniem działu spadku w składnikach majątkowych wchodzących w skład spadku po zmarłym bracie.
W konsekwencji, odpłatne zbycie przez Zainteresowane w 2021 r. przysługujących Im udziałów w niezabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr …, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu przez każdą z Nich w 1983 r. wskutek dziedziczenia po spadkodawcy (bracie Zainteresowanych), nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ zostało dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości przez brata Zainteresowanych. Oznacza to, że uzyskany przez każdą z Zainteresowanych przychód z tego tytułu nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zatem, w tej części stanowisko Zainteresowanych należało uznać za prawidłowe.
Natomiast odpłatne zbycie przez Zainteresowane udziałów w ww. niezabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr …, w odniesieniu do udziału, który każda z Nich nabyła w 2019 r. ponad przysługujący każdej z Zainteresowanych udział spadkowy w drodze działu spadku, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nastąpiło przed upływem pięcioletniego terminu określonego w ww. przepisie.
Zatem, w tej części stanowisko Zainteresowanych należało uznać za nieprawidłowe.
W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
W świetle art. 19 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z powyższym, przychodem z odpłatnego zbycia jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, o ile odpowiada wartości rynkowej, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.
Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć np.: koszty wyceny sprzedawanej nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, koszty pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe, o ile były ponoszone przez zbywcę. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy.
Ustalenie kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia odbywa się natomiast zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ww. ustawy w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość lub prawo nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.
Zgodnie z art. 22 ust. 6c powołanej ustawy, koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.
Jak stanowi art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c).
Zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy, wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d ustala się na podstawie faktur VAT (podatek od towarów i usług) w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.
Stosownie natomiast do art. 30e ust. 4 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:
dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
Zgodnie z art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w terminie określonym w ust. 1 (od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym) podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że odpłatne zbycie przez Zainteresowane w 2021 r. przysługujących Im udziałów w niezabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr …, w odniesieniu do udziałów nabytych w spadku po bracie, nie stanowi źródła przychodu, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ odpłatne zbycie tych udziałów nastąpiło po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości przez spadkodawcę (brata Zainteresowanych).
Natomiast, odpłatne zbycie przez Zainteresowane udziałów w ww. niezabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr …, w odniesieniu do udziału nabytego przez każdą z Zainteresowanych w wyniku częściowego działu spadku w części przekraczającego udział nabyty przez każdą z Nich w drodze spadku po bracie w składnikach majątkowych, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nastąpiło przed upływem pięcioletniego terminu określonego w ww. przepisie.
W konsekwencji, uzyskany z tego tytułu dochód będzie podlegał opodatkowaniu według zasad określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i Zainteresowane będą zobowiązane do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pani E.W. (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego `(...)`. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili