0112-KDWL.4011.159.2021.1.TW

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2021 r. (data wpływu 5 października 2021 r.), uzupełnionym w dniu 18 października 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 października 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania.

Wniosek uzupełniono w dniu 18 października 2021 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Były pracownik (dalej: Pracownik) wystąpił przeciwko (…) Sp. z o.o. (dalej: Spółka) z pozwem o przywrócenie do pracy, po tym jak Spółka rozwiązała z nim stosunek pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Strony postępowania zostały skierowane do mediacji, wskutek czego pomiędzy Pracownikiem a Spółką została zawarta dnia 7 maja 2021 r. ugoda, potwierdzona następnie przez sąd (postanowienie Sądu Rejonowego o zatwierdzeniu ugody zawartej przed mediatorem i umorzeniu postępowania sądowego z dnia 18 czerwca 2021 r.).

W ugodzie stwierdzono, że jej przedmiot stanowi uregulowanie sporu w zakresie przywrócenia do pracy i odszkodowania. Z treści ugody wynika m.in., że:

1. Spółka cofa oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, na co Pracownik wyraża zgodę.

2. Strony uzgadniają, że rozwiązanie umowy o pracę następuje na drodze porozumienia stron.

3. Pracownik zobowiązuje się do zwrotu Spółce świadectwa pracy wystawionego w związku z rozwiązaniem stosunku pracy, a Spółka, w związku z cofnięciem oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, zobowiązuje się do usunięcia tego oświadczenia z akt osobowych Pracownika i jego zniszczenia w sposób uniemożliwiający odtworzenie jego treści, po wystawieniu przez Spółkę nowego świadectwa pracy i zwrocie akt osobowych Pracownika przez Sąd.

4. Spółka zobowiązuje się do wystawienia nowego świadectwa pracy Pracownikowi w związku z rozwiązaniem stosunku pracy na mocy porozumienia stron.

5. Spółka zobowiązuje się do zapłaty Pracownikowi ustalonej kwoty tytułem odszkodowania, wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia płatności w ustalonym w ugodzie terminie.

6. Ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia wynikające ze stosunku pracy pomiędzy Pracownikiem a Spółką, w tym wynikające ze sprawy zawisłej przed Sądem, jak również z tytułu odprawy emerytalno-rentowej określonej w § 34 Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Spółki.

7. Spółka zobowiązuje się zapłacić koszty postępowania mediacyjnego.

8. Strony zgodnie oświadczają, że postanowienia ugody są dla nich zrozumiałe i nie wnoszą żadnych zastrzeżeń co do jej treści.

Mediator poinformował strony, iż podpisanie przez nie ugody oznacza wyrażenie zgody na wystąpienie do właściwego sądu o jej zatwierdzenie.

Ugoda mediacyjna nie zawiera w swojej treści odwołań do przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1320 ze zmianami, dalej jako: KP) zarówno w zakresie powołania podstawy wypłaty świadczenia (art. 56 KP) jak i miarkowania wysokości odszkodowania (art. 58 KP). Spółka zauważa, że w wyniku mediacji dokonano zmiany formuły rozwiązania stosunku pracy z rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia na rozwiązanie umowy o pracę na podstawie porozumienia stron. Ponadto Spółka pragnie podkreślić, że w ugodzie brak jest wyraźnego wskazania za co dokładnie ma być wypłacone odszkodowanie. Tym samym strony nie wskazały, czy odszkodowanie dotyczy naprawienia szkody powstałej u byłego pracownika w związku z zakończeniem stosunku pracy, czy też stanowi rekompensatę utraconych korzyści.

Na podstawie przedstawionej ugody Spółka wypłaciła byłemu pracownikowi odszkodowanie, po wcześniejszym obliczeniu i pobraniu z kwoty odszkodowania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Pobrana zaliczka została odprowadzona na rachunek urzędu skarbowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Spółka jako płatnik postąpiła prawidłowo pobierając i odprowadzając od wypłaconego odszkodowania zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka postąpiła prawidłowo potrącając od wypłaconego Pracownikowi odszkodowania zaliczkę na podatek PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych) jako płatnik będący zakładem pracy.

Zdaniem Spółki odszkodowanie wypłacone Pracownikowi nie podlega zwolnieniu od podatku.

Zgodnie z art. 31 Ustawy PIT osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, czyli zakłady pracy, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od nich przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast na podstawie art. 12 ust. 1 Ustawy PIT za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Odszkodowanie co do zasady stanowi przychód w rozumieniu wyżej powołanych przepisów i nie podlega opodatkowaniu wyłącznie wówczas, jeśli zostało ściśle wskazane przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź zaniechano od niego poboru podatku w drodze rozporządzenia.

W ocenie Spółki wypłacona przez nią kwota odszkodowania, której podstawę stanowiła ugoda zawarta przed mediatorem, nie jest objęta zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ani art. 21 ust. 1 pkt 3b Ustawy PIT, jak również nie dotyczy jej instytucja zaniechania poboru podatku. Spółka prawidłowo pobrała więc zaliczkę na podatek dochodowy, którą odprowadziła do urzędu skarbowego. Przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT stanowi, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1320), z wyjątkiem:

a. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Na mocy art. 18315 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2020 r. poz. 1575 ze zmianami) ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem. Prowadzi to do wniosku, że odszkodowań wypłacanych na podstawie umów mediacyjnych nie należy traktować jako odszkodowań wynikających z ugód innych niż ugody sądowe. Jakkolwiek w niniejszej sprawie nie zachodzi żaden z powyższych wyjątków od stosowania zwolnienia od podatku, to jednak z uwagi na brak odwołania się w treści ugody do przepisów KP nie została spełniona podstawowa przesłanka do zwolnienia odszkodowania od podatku dochodowego. Nie ma bowiem, w ocenie Spółki, podstaw, by zakładać, że odszkodowanie ustalono na podstawie przepisów KP. Bez wyraźnego wskazania w ugodzie, że odszkodowanie miarkowano na podstawie art. 58 w zw. z 56 KP należy przyjąć, iż kwota ta wynika wyłącznie z ugody mediacyjnej (strony mogą ją zatem dowolnie uzgodnić). Spółka zauważa, że brak jest przepisu prawa, który nakazywałby wprost zastosować się do art. 58 KP przy zawieraniu takiej ugody.

W pełni uprawnione jest więc stanowisko, że strony ugody nie były związane przy ustalaniu wysokości odszkodowania wskazanymi wyżej przepisami KP, zatem mogły przyjąć je w kwocie innej niż wynikałoby to z zastosowania art. 58 KP w zw. z art. 56 KP. Oznacza to, że ani zasady ustalania ani wysokość wypłaconego odszkodowania nie wynikają wprost z: przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 KP. Ponadto Spółka pragnie podkreślić, że w ugodzie brak jest wyraźnego wskazania za co ma być wypłacone odszkodowanie. Należy nadmienić, że w odniesieniu do pojęcia „odszkodowania” na gruncie art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT ukształtował się pogląd, iż dotyczy ono wyłącznie odszkodowania mającego na celu naprawienie szkody rzeczywistej.

Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych strat i odszkodowanie z tytułu utraconego zysku. To pierwsze służy wszak przywróceniu stanu majątku, który istniał przed wystąpieniem szkody. Celem drugiego jest natomiast doprowadzenie do uzyskania przysporzenia, które poszkodowany mógłby uzyskać, gdyby nie wyrządzono mu szkody. Faktyczny przyrost majątku następuje więc w drugim z opisanych przypadków, gdyż tylko w nim dochodzi do otrzymania (po raz pierwszy) określonego przysporzenia. Rekompensata poniesionych strat ma natomiast służyć nie uzyskaniu, lecz odzyskaniu utraconego majątku.

Celem zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT jest więc uniknięcie sytuacji, w której do poszkodowanego nie trafiłaby w całości równowartość uszczerbku w majątku, a stałoby się tak wówczas, gdyby odszkodowanie w tym zakresie podlegało opodatkowaniu. Co więcej, biorąc pod uwagę fakt, że odszkodowanie służy naprawieniu szkody w majątku obejmującym z reguły dochód opodatkowany, brak zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT mógłby wiązać się z opodatkowaniem po raz kolejny tego samego dochodu. W związku z tym za niewątpliwe uznać trzeba, że powołany przepis ma zastosowanie w przypadku otrzymania odszkodowania z tytułu poniesionych strat.

Jednocześnie nie stanowi on podstawy do zwolnienia odszkodowania służącego zrekompensowaniu utraconych korzyści. Takie odszkodowanie powinno być bowiem opodatkowane, gdyż w przeciwnym razie podatnik, który korzyść utracił, znalazłby się w sytuacji korzystniejszej niż podatnik, który korzyść osiągnął.

Ustawodawca jest konsekwentny w kwestii konieczności opodatkowania odszkodowania za utracone korzyści, gdyż w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) Ustawy PIT zwolnił od podatku dochodowego także inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wypłacone przez Spółkę odszkodowanie nie jest jednakże objęte także i powyższym zwolnieniem od podatku. Treść ugody nie wskazuje wprost, czy odszkodowanie dotyczy naprawienia szkody powstałej u byłego pracownika w związku z zakończeniem stosunku pracy, czy też stanowi rekompensatę utraconych korzyści.

Trzeba jednak podkreślić, że w wyniku mediacji doszło do zmiany formuły rozwiązania stosunku pracy z rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia na rozwiązanie umowy o pracę na podstawie porozumienia stron. Z całokształtu postanowień ugody wynika, że wypłacona kwota nie stanowi odszkodowania czy zadośćuczynienia za bezprawne rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, ale jest rekompensatą za odstąpienie od roszczeń powoda o przywrócenie do pracy oraz wynika z odstąpienia od innych roszczeń np. o odprawę emerytalno-rentową. Strony w ugodzie wskazały bowiem, że ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia wynikające ze stosunku pracy (w tym dotyczące odprawy emerytalno-rentowej i wynikające z powództwa o przywrócenie do pracy). W efekcie powyższe odszkodowanie ma na celu m.in. zrekompensować utracony wskutek wycofania roszczenia o przywrócenie do pracy zarobek. Prowadzi to do wniosku, że odszkodowanie, choć wypłacone na podstawie ugody o mocy prawnej ugody sądowej, nie może korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż dotyczy utraconych korzyści.

Tym samym, w ocenie Spółki, kwota wypłaconego odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem PIT, gdyż nie znajduje do niej zastosowania zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 3, jak również art. 21 ust. 1 pkt 3b Ustawy PIT.

Tym samym Spółka jako płatnik na podstawie art. 31 w związku z art. 12 ust. 1 Ustawy PIT zasadnie pobrała zaliczkę na podatek dochodowy od wypłaconego Pracownikowi odszkodowania.

Stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 18 grudnia 2019 r., nr 0114-KDIP3-3.4011.504.2019.1.AK oraz z dnia 24 marca 2021 r., nr 0113- KDIPT2-2.4011.1024.2020.2.KR.

Intencją Spółki jest rzetelne wywiązywanie się z obowiązków płatnika, w szczególności złożenie do urzędu skarbowego prawidłowej deklaracji PIT-4R oraz informacji PIT-11. Wydanie interpretacji w niniejszej sprawie pozwoli potwierdzić, że Spółka jako płatnik działała prawidłowo, bądź zadecyduje o konieczności dokonania korekty przyjętego postępowania. W związku z powyższym Spółka uprzejmie prosi o zajęcie stanowiska w sprawie do końca 2021 roku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Zauważa się jedynie, że wskazany przez Wnioskodawcę przepis ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego – art. 18315, prawidłowo oznaczony jest jako art. 18315, zaś aktualnym publikatorem tej ustawy jest Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 ze zm.

Powyższe nie ma jednak wpływu na treść rozstrzygnięcia.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.