Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

W dniu 6 września 2021 r. wpłynął Pani wniosek z 1 września 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie darowizny przedsiębiorstwa. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 24 listopada 2021 r. (wpływ 29 listopada 2021 r.).

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca od wielu lat prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą z siedzibą w x, pod firmą: x. Jest to głównie działalność handlowa określonymi produktami (hurtownia głównie koszy wiklinowych do różnorodnych potrzeb klientów). Wnioskodawca działalność gospodarczą prowadzi bez własnych nieruchomości lub ich części, prawa wieczystego użytkowania gruntów itp., natomiast korzysta z najmu obcych składników majątkowych. Jednocześnie nie zatrudnia żadnych pracowników, gdyż korzysta z pracy firmy zstępnego (o firmie tej mowa poniżej). Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, w związku z czym od nabywanych do swojego przedsiębiorstwa towarów i usług odlicza ten podatek. Wnioskodawca prowadzi księgi w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Wnioskodawca ma zamiar przedmiotową działalność gospodarczą zakończyć, z tym że zamiast całkowitej likwidacji przedsiębiorstwa dotyczącego tej działalności chce całość tego przedsiębiorstwa przekazać zstępnemu (synowi), który także prowadzi własną działalność gospodarczą pod firmą x w branży budowlanej, w zakresie usług, głównie na rzecz firmy Wnioskodawcy. Przedmiotem planowanej darowizny przedsiębiorstwa będzie jego całość w rozumieniu art. 55.1 Kodeksu cywilnego, to jest składniki majątkowe i niemajątkowe stanowiące organizacyjną, finansową i funkcjonalną całość posiadającą zdolność samoistnego prowadzenia działalności gospodarczej. Całość ta będzie obejmować nazwę (`(...)`), tajemnicę przedsiębiorstwa, składniki materialne w postaci głównie zapasów (przy których nabyciu Wnioskodawca odliczał podatek VAT (podatek od towarów i usług)) i środków pieniężnych ewentualnie innych (jeżeli będą) środków obrotowych , umowy cywilnoprawne, w tym: dotychczasowego najmu nieruchomości niezbędnej do prowadzenia działalności oraz umowy leasingu samochodu wykorzystywanego do działalności przedsiębiorstwa, księgi w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów (m.in. w aspekcie ich przechowywania i przechowywania dowodów źródłowych: faktur, rachunków, zawartych umów itp. przez okres wskazany przepisami prawa jako niezbędny). Jeżeli chodzi natomiast o zobowiązania (z tytułu dostaw i usług) planowana umowa darowizny nie będzie obejmować ich przejęcia przez obdarowanego, który będzie za nie odpowiadać według zasady odpowiedzialności solidarnej z darczyńcą (Wnioskodawcą).

Ponadto w piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku udzieliła Pani odpowiedzi na następujące pytanie:

Czy planowana przez Panią umowa darowizny całego przedsiębiorstwa będzie umową darowizny w rozumieniu art. 888 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.)?

Planowana przez Wnioskodawcę umowa darowizny całego przedsiębiorstwa będzie spełniała przesłanki art. 888 § 1 ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (tekst jednolity: z 2020 r. Dz. U. poz. 1740 ze zm.), gdyż będzie umową pozbawioną jakiejkolwiek odpłatności (ekwiwalentności świadczenia Wnioskodawcy) ze strony obdarowanego, tj. syna darczyńcy, którym to darczyńcą jest Wnioskodawca.

Pytanie

Czy darowizna całego przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego (zakres opisano szczegółowo we wniosku) będzie podlegało u Wnioskodawcy, który jest darczyńcą, podatkowi dochodowemu od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Planowana darowizna, którą ma poczynić na rzecz zstępnego Wnioskodawca, nie będzie podlegać po stronie Wnioskodawcy podatkowi dochodowemu od osób fizycznych. Swoje stanowisko zawierające ocenę prawną Wnioskodawca uzasadnia w taki sposób, że co prawda przedmiot planowanej przez niego darowizny to jest ogół składników materialnych i niematerialnych tworzących całość w postaci przedsiębiorstwa ma określoną wartość (tak księgową, jak i rynkową), ale po pierwsze, skoro darowizna ta będzie w żaden sposób nieodpłatna, to Wnioskodawca nie osiągnie żadnego przychodu (niezależnie czy wartość przekazywanego przedsiębiorstwa uznana byłaby za pochodzącą z pozarolniczej działalności gospodarczej czy za pochodzącą z innych źródeł), a po drugie, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: z 2020 r. Dz. U. poz. 1426 ze zm.), przepisów tejże ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, nawet gdyby więc u Wnioskodawcy należało ustalić hipotetyczną wartość przychodu z przekazanego majątku, np. według jego wartości rynkowej, to okoliczność objęcia tego przekazania jako darowizny przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn wyklucza całkowicie opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych po stronie Wnioskodawcy planowanej darowizny, przy czym należy podkreślić że powołana podstawa prawna tego wykluczenia nie ogranicza się ani do darczyńcy (którym ma być Wnioskodawca), ani do obdarowanego, gdyż mówi o określonych przychodach, bez względu na to po czyjej stronie wystąpią, a więc z punktu widzenia przedmiotu doprecyzowania wniosku w oczywisty sposób obejmuje także przychody (oczywiście jedynie hipotetyczne w przypadku darczyńcy) przypisane Wnioskodawcy.

Podsumowując, darowizna całego przedsiębiorstwa, którą planuje Wnioskodawca, w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak wyżej, nie będzie dla niego opodatkowana tym podatkiem.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.): opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:

a) środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

b) składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1500 zł,

c) składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,

d) składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

– wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Z treści powołanych powyżej uregulowań prawnych wynika, że do powstania przychodu, o którym mowa w art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodzi jedynie wskutek zbycia o charakterze odpłatnym.

Należy wskazać, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego: przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego: oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Art. 889 Kodeksu cywilnego: nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:

‒ gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;

‒ gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.

Zatem dana czynność jest darowizną, jeżeli posiada cechy tego zobowiązania, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem że czynność ta nie została wymieniona w treści cytowanego wyżej art. 889 Kodeksu cywilnego.

Z powyższego wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Darowizna należy bowiem do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Prowadzi ona do zmniejszenia majątku darczyńcy, a zarazem do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów po stronie majątku obdarowanego.

Z treści wniosku wynika, że prowadzi Pani działalność gospodarczą i zamierza całość swojego przedsiębiorstwa przekazać zstępnemu (synowi), który także prowadzi własną działalność gospodarczą. Umowa darowizny całego przedsiębiorstwa będzie spełniała przesłanki art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny. Będzie umową pozbawioną jakiejkolwiek odpłatności (ekwiwalentności Pani świadczenia) ze strony obdarowanego, tj. Pani syna.

Skoro zatem, w związku z tym przekazaniem, Pani (darczyńca) nie otrzyma żadnych wartości pieniężnych ani innego przysporzenia majątkowego, to przekazanie to nie mieści się w zakresie powołanych powyżej definicji dochodów/przychodów podatkowych. Po Pani stronie nie powstanie więc w związku z tą czynnością przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dlatego powołany przez Panią art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania w Pani sprawie. Zawarte w tym przepisie wyłączenie dotyczy bowiem czynności, które podlegają przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043): podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn: obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Dla Pani (darczyńcy) darowizna przedsiębiorstwa nie jest zatem czynnością, do której mają zastosowanie przepisy o podatku od spadków i darowizn, a brak opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych – po Pani stronie – wynika, jak wskazano, z tego, że darowizna jest czynnością nieodpłatną i nie powoduje powstania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując ‒ darowizna całego przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego nie będzie podlegała u Pani, która jest darczyńcą, podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ocena Pani stanowiska w zakresie podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych została zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).