INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 13 § 2a pkt 1, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 27 sierpnia 2021 r. (data wpływu 1 września 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia samochodu
- w zakresie powstania przychodu – jest nieprawidłowe,
- w pozostałej części – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 1 września 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia samochodu.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.
W dniu 4 stycznia 2021 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni. Po śmierci męża, 29 stycznia 2021 r. został sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia, z którego wynika, iż spadkobiercami zmarłego są: żona (Wnioskodawczyni) oraz dwaj synowie. Każdy ze spadkobierców nabył 1/3 udziału w spadku. Jedną z rzeczy ruchomych, która weszła do masy spadkowej był samochód osobowy. Zakup pojazdu nastąpił 22 listopada 2018 r. na nazwisko męża. Wnioskodawczyni oświadcza, iż Ona i Jej małżonek nigdy nie mieli rozdzielności majątkowej. Z dniem zawarcia związku małżeńskiego, tj. 28 lutego 1976 r. nastąpiła ustawowa współwłasność majątkowa. Samochód zakupiony w listopadzie 2018 r. należał więc do majątku wspólnego małżonków. Z chwilą śmierci męża pojazd wszedł do masy spadkowej. Wnioskodawczyni nie była współwłaścicielem samochodu widniejącym w dowodzie rejestracyjnym, więc aby mogła zarejestrować pojazd na siebie, Jej synowie sporządzili akt darowizny i tym samym przekazali Wnioskodawczyni swoje udziały we własności samochodu.
Ze względów finansowych, Wnioskodawczyni sprzedała samochód 25 marca 2021 r.
Wnioskodawczyni oświadcza, iż nabycie i zbycie samochodu nie nastąpiło w ramach prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni i Jej mąż nie prowadzili działalności gospodarczej.
Daty powstałych zdarzeń:
- powstanie ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej – 28 lutego 1976 r.
- zakup samochodu do majątku wspólnego – 22 listopada 2018 r. (kwota zakupu 136 000 zł)
- śmierć spadkodawcy – 4 stycznia 2021 r.
- akt poświadczenia dziedziczenia - 29 stycznia 2021 r.
- darowizna części udziałów we własności pojazdu na rzecz Wnioskodawczyni (wartość przedmiotu darowizny od synów łącznie to 30 000 zł) – 12 lutego 2021 r.
- sprzedaż samochodu – 25 marca 2021 r. (kwota sprzedaży 100 000 zł).
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.
1. Czy sprzedaż przedmiotowego samochodu za 100 000 zł w dniu 25 marca 2021 r. stanowi przychód z odpłatnego zbycia rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy w związku z tą transakcją Wnioskodawczyni będzie musiała wykazać przychód w swoim zeznaniu za rok 2021 oraz zapłacić podatek dochodowy?
2. Jeśli jest to przychód podatkowy w rozumieniu ww. przepisu, to czy jest nim cała wartość transakcji czyli 100 000 zł, czy też 2/6 tej wartości, czyli 33 333 zł?
Zdaniem Wnioskodawczyni:
Ad. 1
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie innych rzeczy
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Zgodnie z tym przepisem prywatna (poza działalnością) sprzedaż ruchomości, czyli m.in. samochodu jest wolna od podatku po upływie pół roku licząc od początku miesiąca następującego po miesiącu nabycia tej rzeczy.
Zdaniem Wnioskodawczyni, data nabycia przez nią auta, to dzień 22 listopada 2018 r. Późniejsze zdarzenia są nieistotne, ponieważ nie można auta nabywać trzy razy (raz kupno, raz spadek i w końcu darowizna), nabywa się tylko raz. Współwłasność małżeńska jest bezudziałowa czyli łączna. Zakup w roku 2018 dotyczył więc całości auta a nie jego kawałka.
To zaś oznacza, że sprzedaż 25 marca 2021 r. nastąpiła po upływie pół roku i nie jest przychodem ze zbycia w rozumieniu ww. przepisu. Nie musi więc wykazywać tego przychodu w rocznym zeznaniu podatkowym oraz opłacać podatku z tego tytułu.
Ad. 2
Jeśli uznamy, że jest to jednak przychód podatkowy w rozumieniu ww. przepisu, to jest nim jedynie kwota 33 333 zł, czyli 2/6 kwoty uzyskanej ze sprzedaży, ponieważ tylko taką część wartości samochodu Wnioskodawczyni otrzymała w darowiźnie od synów. W pozostałej części nabyła samochód w roku 2018, czyli minęło pół roku od momentu nabycia tej części auta.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie powstania przychodu jest nieprawidłowe, natomiast w pozostałej części jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Zatem, źródłem przychodu, w rozumieniu zacytowanego przepisu, jest tylko taka sprzedaż rzeczy ruchomych, która nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i została dokonana przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 4 stycznia 2021 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni, a spadek po nim, obejmujący samochód osobowy otrzymali: żona (Wnioskodawczyni) i dwaj synowie w udziale po 1/3 każdy, co zostało potwierdzone aktem poświadczenia dziedziczenia. Zakupiony w listopadzie 2018 r. samochód stanowił małżeńską wspólność majątkową. Synowie Wnioskodawczyni przekazali darowizną swoje udziały do samochodu na rzecz Wnioskodawczyni. W dniu 25 marca 2021 r. Wnioskodawczyni sprzedała przedmiotowy samochód. Wnioskodawczyni i Jej mąż nie prowadzili działalności gospodarczej i sprzedaż samochodu nie nastąpiła w ramach wykonywania działalności gospodarczej.
Wobec powyższego wskazać należy, że zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740 ze zm.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Natomiast stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego.
Ponadto wskazać należy, że w podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której Sąd stwierdził, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.
W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.
Z uwagi na fakt, że art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera podobne regulacje w zakresie odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych oraz odpłatnego zbycia innych rzeczy, a jedyną różnicą jest okres posiadania, po upływie którego przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości, praw majątkowych oraz innych rzeczy nie powstaje, stwierdzić należy, że argumentacja zawarta w ww. uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego, odnosząca się do majątku dorobkowego małżonków (całego, bezudziałowego majątku), ma zastosowanie również do odpłatnego zbycia rzeczy.
Z kolei zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Darowizna zgodnie z przepisami ustawy Kodeks cywilny, jest zatem umową. Istotą jej jest bezpłatne świadczenie, które darczyńca wykonuje ze swego majątku na rzecz innej osoby. Umowa darowizny prowadzi do przesunięcia określonego dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku osoby obdarowanej. Samo zaś przesunięcie następuje zawsze pod tytułem darmym i podyktowane jest chęcią wzbogacenia obdarowanego.
Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni nabyła samochód w dwóch datach:
- 22 listopada 2018 r. – w dacie nabycia samochodu do majątku wspólnego małżonków oraz
- 12 lutego 2021 r. – w dacie nabycia udziałów w drodze darowizny od synów.
Zatem odpłatne zbycie samochodu w dniu 25 marca 2021 r., w części w jakiej został on nabyty przez Wnioskodawczynię do majątku wspólnego oraz w drodze dziedziczenia po mężu, nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem odpłatne zbycie nastąpiło po upływie okresu, o którym mowa w tym przepisie.
Zauważyć należy, że w związku ze śmiercią męża, udziały we współwłasności samochodu zostały nabyte przez synów Wnioskodawczyni, a następnie przekazane Jej w darowiźnie w dniu 12 lutego 2021 r. Nie można zatem zgodzić się, że datą nabycia auta jest 22 listopada 2018 r., a „późniejsze zdarzenia są nieistotne”.
Sprzedaż samochodu w części odpowiadającej udziałom nabytym przez Wnioskodawczynię w drodze darowizny powoduje powstanie przychodu z uwagi na fakt, że nastąpiła ona przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie (w formie darowizny) tych udziałów. Zatem ta część dochodu uzyskanego ze sprzedaży samochodu podlega opodatkowaniu na tzw. zasadach ogólnych, według skali podatkowej (art. 27 ust. 1 ustawy).
W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z art. 19 ust. 3 ww. ustawy wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.
Przychód ten winien być wykazany w zeznaniu rocznym PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-36 składanym za rok podatkowy, w którym nastąpiła sprzedaż samochodu, w rubryce „odpłatne zbycie rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy”.
Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące uregulowania prawne należy stwierdzić, iż sprzedaż samochodu w części odpowiadającej udziałom nabytym przez Wnioskodawczynię w trakcie trwania małżeńskiej wspólności majątkowej oraz w drodze dziedziczenia po mężu nie stanowi źródła przychodu, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast sprzedaż samochodu w części - odpowiadającej udziałom nabytym w drodze darowizny od dzieci (2/3 udziału, który podlegał dziedziczeniu, czyli 2/6) powoduje powstanie przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Darowizna udziałów we współwłasności samochodu stanowiła bowiem moment nabycia w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaś sprzedaż nastąpiła przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło to nabycie. Dochód z tego tytułu podlega więc opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Ponadto informuje się, że przy udzielaniu odpowiedzi nie dokonujemy wyliczeń wysokości podatków, ceł i innych opłat należnych do zapłaty/zwrotu, jak również nie potwierdzamy matematycznej prawidłowości obliczeń przedstawionych w treści pytania.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku . W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
-
z zastosowaniem art. 119a;
-
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
-
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.).
Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.