0114-KDIP3-2.4011.806.2021.2.AC

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 3 września 2021 r. (data wpływu 7 września 2021 r.) uzupełnionym pismem z 29 października 2021 r. (data nadania 2 listopada 2021 r., data wpływu 4 listopada 2021 r.) na wezwanie z 20 października 2021 r. znak: 0114-KDIP3-2.4011.806.2021.1.AC (data doręczenia 26 października 2021 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku i działu spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 września 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku i działu spadku.

Z uwagi na braki formalne, pismem z 20 października 2021 r. znak: 0114-KDIP3-2.4011.806.2021.1.AC (data doręczenia 26 października 2021 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia braków formalnych wniosku. Pismem z 29 października 2021 r. (data nadania 2 listopada 2021 r., data wpływu 4 listopada 2021 r.) uzupełniono powyższe.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni wraz z mężem byli właścicielami nieruchomości (działki rolnej), którą otrzymali w 1995 roku w formie darowizny od rodziców J.K., co jest potwierdzone aktem notarialnym – repertorium A nr (…).

Mąż Wnioskodawczyni zmarł 25 listopada 2014 roku, w związku z tym faktem według obowiązującego prawa 1/2 nieruchomości została własnością Wnioskodawczyni, a druga część po zmarłym J.K. na podstawie ustawy nabyli w równych częściach po 1/4 części dzieci oraz żona, co jest potwierdzone postanowieniem sądowym o syn. akt (…) z 18 września 2015 roku.

W 2018 roku dzieci zrzekły się nieodpłatnie swoich części na rzecz Wnioskodawczyni, co ma potwierdzenie na mocy postanowienia sądowego o sygn. akt (…) z 19 września 2018 roku. W związku z faktem zrzeczenia się przez dzieci ich części po zmarłym ojcu sąd postanowił w całości przyznać nieruchomość Wnioskodawczyni. W związku z czym nieruchomość wróciła do poprzedniego właściciela.

Wnioskodawczyni w sierpniu 2021 roku sprzedała nieruchomość.

Wnioskodawczyni w uzupełnieniu do wniosku doprecyzowała, że w Jej małżeństwie obowiązywał ustrój wspólności ustawowej małżeńskiej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

W związku ze sprzedażą nieruchomości w sierpniu 2021 roku, czy w opisanym zdarzeniu Wnioskodawczyni ma obowiązek zapłacić podatek od sprzedaży nieruchomości, dokładnie od części, której dzieci zrzekły się na rzecz Wnioskodawczyni, przez co cała nieruchomość wróciła do pierwotnego właściciela, od śmierci męża Wnioskodawczyni i ojca dzieci J.K. minęło pięć pełnych lat kalendarzowych?

Zdaniem Wnioskodawcy, przed śmiercią męża na mocy wspólności małżeńskiej Wnioskodawczyni wraz z mężem byli właścicielami 100% nieruchomości, którą otrzymali w darowiźnie od rodziców męża Wnioskodawczyni. Natomiast po śmierci męża w 2014 roku na mocy art. 922. § 1 Kodeksu cywilnego 50% nieruchomości po zmarłym w takich samych, równych częściach po 1/4 przeszła na Wnioskodawczynię oraz trójkę Jej dzieci. Dzieci zrzekły się sądownie w 2018 roku praw do przypadających im części po zmarłym ojcu na rzecz Wnioskodawczyni, w związku z czym nieruchomość ponownie w 100% stała się własnością Wnioskodawczyni.

W sierpniu 2021 roku nieruchomość została w całości sprzedana.

W ocenie Wnioskodawczyni nie powinna Ona płacić podatku po sprzedaży nieruchomości od części, których zrzekły się dzieci (razem 3/8 całości) na Jej rzecz, ponieważ przed śmiercią męża Wnioskodawczyni z mężem byli właścicielami 100% nieruchomości, a po zaistniałych wydarzeniach, takich jak śmierć męża, a następnie zrzeczenie się przez dzieci praw nabytych do nieruchomości po zmarłym ojcu, ponownie cała nieruchomość była w posiadaniu Wnioskodawczyni w 100%, czyli tak jak w pierwotnym stanie. Nie zwiększył się udział Wnioskodawczyni w stosunku do tego, co posiadała przed śmiercią męża. Wnioskodawczyni zaznacza, że od śmierci męża minęło pełnych 5 lat kalendarzowych, co także oznacza zwolnienie z płacenia podatku po sprzedaży nabytych części spadkowych po zmarłym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, a przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy, co do zasady decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia.

W związku z tym, że sprzedaż przez Wnioskodawczynię nieruchomości nastąpiła w 2021 r., w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 2019 r.

Zgodnie z art. 10 ust. 5 ww. ustawy – w brzmieniu nadanym art. 1 pkt 4 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2159), a mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2019 r. – w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Dodany przepis art. 10 ust. 5 powyższej ustawy stanowi, że w przypadku zbycia nieruchomości nabytych w drodze spadku, pięcioletni okres liczony będzie od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw majątkowych przez spadkodawcę.

Do wyliczenia pięcioletniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres posiadania nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę, który dokonuje sprzedaży, ale także okres posiadania nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkodawcę. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.

Z kolei zgodnie z art. 10 ust. 6 ww. ustawy, w przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.

W myśl zaś art. 10 ust. 7 cyt. ustawy, nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Od dnia 1 stycznia 2019 r. pięcioletni okres, po upływie którego nie powstanie obowiązek uiszczenia podatku dochodowego z tytułu sprzedaży nieruchomości nabytych w drodze spadku liczony jest od końca roku, w którym spadkodawca ją nabył lub wybudował, a nie tak jak w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2018 r. – od końca roku, w którym został otwarty spadek (w którym zmarł spadkodawca). Zmiana obejmuje zatem wszystkich, którzy dokonają zbycia nieruchomości po dniu 31 grudnia 2018 r., bez względu na datę odziedziczenia nieruchomości.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni wraz z mężem nabyli do wspólności majątkowej małżeńskiej w drodze darowizny od rodziców męża Wnioskodawczyni nieruchomość, tj. działkę rolną. Mąż Wnioskodawczyni zmarł 25 listopada 2014 r. Po zmarłym mężu i ojcu, na podstawie ustawy i postanowieniem sądu z 18 września 2015 r., nabyli w równych częściach udział w ½ nieruchomości po ¼ części dzieci oraz Wnioskodawczyni. Dzieci zrzekły się sądownie nieodpłatnie swoich części na rzecz Wnioskodawczyni 19 września 2018 r. W związku z faktem zrzeczenia się przez dzieci ich części po zmarłym ojcu sąd postanowił w całości przyznać nieruchomość Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni w sierpniu 2021 roku sprzedała nieruchomość.

Wnioskodawczyni powzięła wątpliwość, czy dochód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, w części nabytej po sądownym zrzeczeniu przez dzieci udziałów w nieruchomości nabytych w drodze spadku po ojcu, podlega opodatkowaniu.

Odnosząc się do powyższego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że kwestie związane z dziedziczeniem regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego, spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Biorąc pod uwagę fakt, że przedmiotowa nieruchomość została nabyta przez Wnioskodawczynię i Jej męża (spadkodawcę) w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej, należy odnieść się również do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359).

Zgodnie z art. 31 § 1 cytowanej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe, zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Ze wskazanego przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale.

Zaprezentowane stanowisko znajduje odzwierciedlenie w podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwale z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której Sąd stwierdził, że: „Dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków”.

Mając powyższe na uwadze należy zatem stwierdzić, że z uwagi na panujący w małżeństwie Wnioskodawczyni ustrój małżeńskiej wspólności majątkowej nie można wyodrębnić udziałów, które Wnioskodawczyni oraz jej mąż posiadali w chwili nabycia przedmiotowej nieruchomości. Z tego względu Wnioskodawczyni nie mogła ponownie nabyć udziału w nieruchomości, ani w drodze dziedziczenia, ani w drodze zrzeczenia się przez dzieci udziałów nabytych w drodze spadku po ojcu. Nabycie przez Wnioskodawczynię nieruchomości, nastąpiło w 1995 r., tj. do majątku wspólnego małżonków. W związku z powyższym, stosowanie do art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedaży nieruchomości.

Zatem stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, Henryka Sienkiewicza 84, 15-005 Białystok w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.