0113-KDIPT2-2.4011.696.2021.3.DA

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 29 czerwca 2021 r. (data wpływu 1 lipca 2021 r.), uzupełnionym pismem z dnia 2 września 2021 r. (data wpływu 6 września 2021 r.) oraz pismem z dnia 13 października 2021 r. (data wpływu 20 października 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 lipca 2021 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 31 sierpnia 2021 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.696.2021.1.DA, wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 13 § 2a, art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 31 sierpnia 2021 r. (skutecznie doręczone w dniu 2 września 2021 r.). W dniu 6 września 2021 r. (nadano w dniu 3 września 2021 r.) wpłynęło uzupełnienie wniosku.

Ponieważ wniosek w dalszym ciągu nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ww. ustawy, ponownie wezwano Wnioskodawczynię pismem z dnia 6 października 2021 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.696.2021.2.DA na podstawie art. 13 § 2a, art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 6 października 2021 r. (skutecznie doręczone w dniu 8 października 2021 r.), zaś w dniu 20 października 2021 r. (nadano w dniu 15 października 2021 r.) wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 29 kwietnia 2021 r. Wnioskodawczyni sprzedała nieruchomość w postaci zabudowanej działki domem mieszkalnym wraz z zabudową towarzyszącą (akt notarialny Repertorium A nr …). Nieruchomość ta nie była wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej.

Budynki zostały wybudowane w 1985 r. przez Wnioskodawczynię i Jej męża w ramach członkostwa w Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej … (dalej: Spółdzielnia).

Otrzymując przydział od Spółdzielni na ww. nieruchomość Wnioskodawczyni zamieszkała wraz z mężem w ww. budynku. Mieszkając i użytkując przedmiotową nieruchomość Wnioskodawczyni wraz z mężem spłacała kredyt zaciągnięty na ten cel przez Spółdzielnię. W 1993 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem w całości spłaciła pozostałą część kredytu.

W maju 1994 r. na podstawie aktu notarialnego Spółdzielnia przeniosła własność ww. domu jednorodzinnego wraz z prawem wieczystego użytkowania działki na rzecz nieżyjącego syna Wnioskodawczyni - …. Pomimo tego faktu Wnioskodawczyni nadal pozostawała członkiem Spółdzielni.

W październiku 1998 r. na podstawie Decyzji Burmistrza Miasta … dokonano przekształcenia wieczystego prawa użytkowania działki w prawo własności.

W maju 2010 r. zmarł wspomniany wyżej syn Wnioskodawczyni, a w wyniku spadku nieruchomość odziedziczyła po nim córka Wnioskodawczyni - … na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w ….

W styczniu 2016 r. Sąd Apelacyjny w … w swoim wyroku ustalił, że umowa przeniesienia własności zawarta w maju 1994 r. pomiędzy Spółdzielnią a synem Wnioskodawczyni w formie aktu notarialnego jest nieważna. W trakcie procesu ustalono, że Wnioskodawczyni nie przeniosła na syna spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego ani też synowi nie przydzielono takiego prawa, w związku z czym Spółdzielnia nie mogła skutecznie przenieść na jego rzecz własności domu i prawa wieczystego użytkowania.

W maju 2018 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w … unieważniło decyzję Burmistrza Miasta … z października 1998 r. w przedmiocie przekształcenia prawa wieczystego użytkowania działki w prawo własności.

W grudniu 2019 r. Burmistrz Miasta … wydał zaświadczenie o przekształceniu wieczystego prawa użytkowania gruntu w prawo własności na podstawie ustawy.

W sierpniu 2020 r. walne zgromadzenie członków Spółdzielni wyraziło zgodę na przeniesienie na rzecz Wnioskodawczyni prawa własności działki wraz z budynkiem jednorodzinnym. Prawa te zostały na mocy aktu notarialnego Rep A nr …, z grudnia 2020 r. przeniesione na Wnioskodawczynię.

W okresie od wybudowania do dnia sprzedaży Wnioskodawczyni zamieszkiwała przedmiotową nieruchomość, do której prawa własności sprzedała, co poświadcza umowa sprzedaży w formie aktu notarialnego Rep A nr ….

W piśmie z dnia 2 września 2021 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że:

- sformułowanie „otrzymując przydział” oznacza, że w dniu 2 listopada 1987 r. otrzymała Ona spółdzielcze prawa do budynków i gruntów położonych przy ul. …w …, będąc członkiem Spółdzielni;

- Wnioskodawczyni nigdy nie otrzymała prawa wieczystego użytkowania, miała natomiast spółdzielcze prawo własności nieruchomości, które zamieniła na własność;

- między Wnioskodawczynią a Jej mężem istniała wspólność majątkowa małżeńska, która wygasła z chwilą jego śmierci, tj. w dniu … maja 2010 r.;

- miejscem położenia budynku mieszkalnego wraz z zabudową towarzyszącą jest …, ul. …, działka nr A, obręb …. W momencie ich wybudowania Wnioskodawczyni posiadała spółdzielcze własnościowe prawo do budynków. Przekształcenie ww. prawa w prawo własności nastąpiło w dniu 16 maja 1994 r.;

- całkowita powierzchnia zabudowanej działki nr A, położonej w obrębie nr …, w …, w powiecie …, w województwie … - wynosi 0,0282 ha;

- przedmiotowa nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym wraz z zabudową towarzyszącą została sprzedana w dniu 29 kwietnia 2021 r. Akt notarialny sporządzony został przed notariuszem … w …, Repertorium A nr …;

- -zbycie przedmiotowej nieruchomości nie nastąpiło w wykonywaniu działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni nigdy nie prowadziła działalności gospodarczej;

- Wnioskodawczyni nie posiada innych nieruchomości;

- w przeszłości Wnioskodawczyni nie dokonała żadnej sprzedaży innych nieruchomości.

Ponadto, w piśmie z dnia 13 października 2021 r. Wnioskodawczyni odpowiadając na wezwanie z dnia 6 października 2021 r. wskazała, że w 1983 r. była pracownikiem …w … przy ul. ….

Spółdzielnia Mieszkaniowa `(...)`.. wyszła z inicjatywą budowy domów jednorodzinnych w zabudowie szeregowej w … i wystąpiła z propozycją do pracowników kilku zakładów pracy na terenie miasta …, w tym również i Wnioskodawczyni o przystąpienie do członkostwa ww. Spółdzielni i podjęcia decyzji na budowę domów jednorodzinnych w zabudowie szeregowej. Z zakładu Wnioskodawczyni zgłosiło chęć osiemnaście osób, w tym również Ona.

W 1983 r. Wnioskodawczyni została wciągnięta w poczet członków i otrzymała numer członkowski ….

Grunty, na których miały powstać domki jednorodzinne należały wtedy do jednostki ewidencyjnej … - miasto, powiat …, województwo …, obręb ewidencyjny: …, obręb …, oznaczona jako działka gruntu, na której miał powstać dom Wnioskodawczyni, działka nr A.

Po podjęciu decyzji o wybudowaniu domów Spółdzielnia zaciągnęła kredyt w banku na zakup materiałów budowlanych. Spłaty rat kredytu zostały przydzielone każdemu z członków, którzy wyrazili chęć na budowę domów jednorodzinnych w zabudowie szeregowej indywidualnie, tj. każdy spłacał imiennie swoje zadłużenie od początku budowy.

Budowa wszystkich domków z ulicy … w … została zakończona w 1987 r.

W dniu … listopada 1987 r. Wnioskodawczyni uzyskała przydział wybudowanego już segmentu jednorodzinnego. Spółdzielnia na podstawie § 101, 102 oraz 104 statutu, wydała Jej w dniu … listopada 1987 r. dokument przydziału lokalu mieszkalnego w kategorii - segment jednorodzinny na własnościowe prawo do lokalu budynku przy ul. … w …. Wnioskodawczyni będąc nadal członkiem Spółdzielni mieszkała w nowo pobudowanym domu od 1987 r. i wraz z ratami zaciągniętego kredytu, spłacała wszystkie zobowiązania finansowe dotyczące utrzymania domu. W 1989 r. spłaciła Ona jednorazowo cały zaciągnięty kredyt na ww. dom.

Po całkowitej spłacie kredytu Wnioskodawczyni zwróciła się do Spółdzielni, której była członkiem, z prośbą o informację czy może zawrzeć akt notarialny od razu na swojego syna. Wówczas zarząd Spółdzielni poinformował Wnioskodawczynię, że istnieje taka możliwość, poprzez skreślenie Jej z listy członków i wpisanie na listę członków syna.

W dniu … maja 1991 r. na posiedzeniu walnego zgromadzenia Spółdzielni podjęta została uchwała upoważniająca zarząd Spółdzielni do przenoszenia własności Spółdzielni na członków w zakresie wybudowanych domów. Ponieważ syn Wnioskodawczyni miał wtedy tylko „13 lat”, postanowiła Ona poczekać, aż będzie pełnoletni.

W dniu … kwietnia 1994 r. Wnioskodawczyni wystąpiła pisemnie do zarządu Spółdzielni z prośbą o skreślenie Jej z pocztu członków Spółdzielni i przyjęcie w poczet członków Jej pełnoletniego już syna. W dniu … kwietnia 1994 r. syn Wnioskodawczyni wystąpił z pismem do tejże Spółdzielni z prośbą o przyjęcie go w poczet członków .

Protokołem z posiedzenia zarządu, w dnia … maja 1994 r. zarząd Spółdzielni postanowił skreślić Wnioskodawczynię z listy członków oraz przyjąć w poczet członków Jej syna. Wówczas miał on już ukończone 18 lat, był uczniem szkoły średniej … w …, stacjonarnej, dziennej. Syn nie posiadał żadnych dochodów, nie prowadził działalności, był całkowicie na utrzymaniu Wnioskodawczyni.

W dniu 16 maja 1994 r. został sporządzony pierwszy i jedyny akt notarialny na przedmiotową nieruchomość i grunty na syna Wnioskodawczyni. Z chwilą podpisania aktu notarialnego syn nabył prawo własności do domu rodzinnego wraz z prawem użytkowania wieczystego działki nr …. Ponieważ działka posiadała prawo wieczystego użytkowania syn Wnioskodawczyni zwrócił się z wnioskiem do Burmistrza Miasta … o przekształcenie w prawo własności działki.

Po rozpatrzeniu wniosku, w dniu … października 1998 r. została wydana decyzja przez Burmistrza Miasta … o przekształceniu działki nr A o powierzchni 282 m2 z prawa użytkowania wieczystego w prawo własności działki. Mimo że syn był już pełnoletni, uczęszczał na studia stacjonarne dzienne, w dalszym ciągu koszty utrzymania nieruchomości były po stronie Wnioskodawczyni. Syn nigdy nie partycypował w kosztach utrzymania domu ani też w spłacie zaciągniętego kredytu na wybudowanie domu. Od wybudowania domu Wnioskodawczyni cały czas miała meldunek stały i mieszkała w nim do chwili sprzedaży domu, tj. do dnia 29 kwietnia 2021 r.

W dniu … maja 2010 r. syn Wnioskodawczyni zginął w wypadku drogowym.

Po jego śmierci Wnioskodawczyni zaciągnęła porady prawnej odnośnie własności swojego domu. Przeprowadziła długotrwałe sprawy spadkowe, z których postanowieniem Sądu z dnia 12 stycznia 2016 r., sygn. akt …, akt notarialny zawarty w dniu 16 maja 1994 r. między Spółdzielnią a synem Wnioskodawczyni został unieważniony i w związku z tym Wnioskodawczyni została ponownie wciągnięta na listę członków Spółdzielni.

W dniu 16 grudnia 2020 r. przed notariuszem została sporządzona umowa przeniesienia prawa własności nieruchomości wraz z prawem własności gruntów na Wnioskodawczynię.

Ze sporządzonego w dniu 16 maja 1994 r. aktu przez notariusza w … wynika, że Spółdzielnia przeniosła na rzecz syna Wnioskodawczyni własność domu jednorodzinnego postawionego na działce nr A, wraz z prawem wieczystego użytkowania tej działki. Z prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego w … z dnia 12 stycznia 2016 r. w sprawie, sygn. akt …, o ustalenie nieważności umowy na skutek apelacji Wnioskodawczyni, Sąd ustalił, że umowa przeniesienia własności zawarta w dniu 16 maja 1994 r. pomiędzy Spółdzielnią a synem Wnioskodawczyni jest nieważna, ponieważ w dniu zawarcia umowy przeniesienia własności z dnia 16 maja 1994 r. nie upłynął termin 6-miesięczny do ustania członkostwa Wnioskodawczyni, to znaczy nie wygasło Jej prawo do domu jednorodzinnego. Nigdy też Wnioskodawczyni nie przeniosła na syna spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego ani też nigdy nie przydzielono takiego prawa Jej synowi w Spółdzielni. Dlatego też Spółdzielnia nie mogła skutecznie przenieść na syna Wnioskodawczyni własności domu i prawa użytkowania wieczystego.

Przepis art. 235 ustawy prawo spółdzielcze przewidywał, że aby czynność prawna przeniesienia własności domu była ważna, musiałyby zostać spełnione kumulatywne dwie przesłanki, to znaczy przeniesienie własności mogło nastąpić tylko na rzecz członka Spółdzielni, a także na rzecz członka Spółdzielni musiał być dokonany przydział domu jednorodzinnego. Natomiast syn Wnioskodawczyni nigdy nie miał prawa do domu jednorodzinnego. Prawo do domu jednorodzinnego przysługiwało jedynie Wnioskodawczyni. Nigdy w jakikolwiek sposób Wnioskodawczyni nie zbyła na rzecz swojego syna takiego prawa.

Spółdzielnia na wniosek, tj. w maju 1994 r., skreśliła Wnioskodawczynię z listy członków i przyjęła w to miejsce Jej syna, jednak aby skutecznie zostało przeniesione prawo do domu jednorodzinnego przy ul. … w …, według art. 232 § 4 prawa spółdzielczego przepisem art. 223 § 5 prawa spółdzielczego w obowiązującym wówczas brzmieniu, umowa zbycia spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego powinna być zawarta między Wnioskodawczynią a Jej synem w postaci aktu notarialnego. Taka forma była zastrzeżona (art. 73 § 2 zd. 1 k.c.) pod rygorem nieważności. Jednak Wnioskodawczyni nigdy nie zawarła żadnego aktu notarialnego z synem. Zawarcie umowy z naruszeniem przepisu art. 235 § 1 prawa spółdzielczego spowodowało jej nieważność od samego początku ważności. Dlatego Sąd Apelacyjny w … unieważnił umowę sporządzoną na podstawie aktu notarialnego między Spółdzielnią a synem Wnioskodawczyni, stwierdzając na podstawie art. 189 k.p.c., w związku z art. 58 § 1 k.c. jej nieważność, jako zawartej z naruszeniem przepisu ustawy, tj. art. 235 § 1 prawa spółdzielczego obowiązującego w chwili sporządzenia aktu notarialnego owej umowy. Zawarcie umowy z naruszeniem przepisu art. 235 § 1 prawa spółdzielczego spowodowało jej nieważność od samego początku na podstawie art. 58 § 1 k.c., zatem nie mogła ona uzyskać przymiotu ważności. Wnioskodawczyni nigdy również nie przeniosła na syna spółdzielczego własnościowego prawa aktem notarialnym.

Po unieważnieniu przez Sąd Apelacyjny w `(...)` umowy zawartej między synem Wnioskodawczyni a Spółdzielnią w dniu … maja 2018 r., Samorządowe Kolegium Odwoławcze w … wydało decyzję po rozpatrzeniu na posiedzeniu niejawnym sprawy wszczętej z urzędu, o stwierdzeniu nieważności decyzji Burmistrza Miasta … z dnia … października 1998 r., w przedmiocie przekształcenia na rzecz syna Wnioskodawczyni prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (działki nr A).

Spółdzielnia wraz z umową przeniesienia prawa w dniu 16 grudnia 2020 r. przed notariuszem w … przeniosła na Wnioskodawczynię prawo własności działki nr A wraz z prawem własności budynku - segmentu jednorodzinnego nr 3 na ww. działce.

W zaświadczeniu wydanym w grudniu 2019 r. przez burmistrza Miasta … Spółdzielnia została wskazana jako właściciel nieruchomości stanowiącej działkę nr A, ponieważ powstał problem przeniesienia, gdyż Spółdzielnia nie może mieć prawa wieczystego użytkowania działki i prawa własności nieruchomości w chwili sporządzania umowy przeniesienia. Nie mogłaby być wówczas stroną aktu. Obecnie nie istnieje odrębne prawo do gruntu i odrębne prawo do domu jednorodzinnego.

Z mocy prawa użytkowanie wieczyste gruntu zostało przekształcone w prawo własności w dniu 20 grudnia 2019 r. (Dz. U. z 2019 r., poz.916, ze zm.; Dz. U. z 2019 r., poz.1309).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionej sytuacji Wnioskodawczyni może skorzystać ze zwolnienia w zapłacie podatku dochodowego od osób fizycznych jakie przysługuje w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, dokonana sprzedaż jest zwolniona z konieczności uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z opisaną powyżej sytuacją, nabycie sprzedanej nieruchomości nastąpiło w 1985 r. w momencie wybudowania domu i otrzymania przydziału na tą nieruchomość, gdyż nigdy przysługujące Wnioskodawczyni prawa do tej nieruchomości nie zostały skutecznie przeniesione na inną osobę przed umową sprzedaży z dnia 29 kwietnia 2021 r

Z tego powodu Wnioskodawczyni uważa, że może skorzystać ze zwolnienia w zapłacie podatku dochodowego od osób fizycznych jakie przysługuje w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą nienastępujące w wykonaniu działalności gospodarczej odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma ustalenie daty ich nabycia.

Aby ustalić czy w przedmiotowej sprawie dokonana przez Wnioskodawczynię sprzedaż nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy ustalić, od jakiego momentu liczy się bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy rozstrzygnięciu tego problemu należy mieć na uwadze nie tylko przepisy prawa podatkowego, ale przede wszystkim przepisy prawa cywilnego.

W związku z przedstawionym stanem faktycznym wyjaśnić należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem, pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw. Zatem, poprzez „nabycie”, należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.

Interpretacja pojęcia „nabycie” została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według Kodeksu cywilnego nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem, aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Zdaniem Sądu, przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Jak wskazano powyżej, moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określany jest zgodnie z normami prawa cywilnego. Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.), umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Przy czym, umowa zobowiązująca do przeniesienia prawa własności nieruchomości powinna być dla jej ważności zawarta w formie aktu notarialnego, stosownie do art. 158 ww. Kodeksu.

Stosownie do treści art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1208), przedmiotem działalności spółdzielni może być:

1. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych;

2. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych;

3. budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów;

4. udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych;

5. budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.

Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych nie zawiera definicji prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.

Jak stanowi art. 2 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, domem jednorodzinnym w rozumieniu ustawy jest dom mieszkalny, jak również samodzielna część domu bliźniaczego lub szeregowego przeznaczona przede wszystkim do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Do domów jednorodzinnych stosuje się przepisy ustawy dotyczące lokali.

Stosownie do treści art. 1714 § 1 ww. ustawy (zawartym w rozdziale 21 tej ustawy), na pisemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1. spłaty przypadających na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami;

2. spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1.

Zgodnie z art. 52 ww. ustawy, do istniejących w dniu wejścia ustawy w życie praw do domów jednorodzinnych i lokali mieszkalnych budowanych w celu przeniesienia ich własności na rzecz członków stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 21 ustawy.

Jak wskazała Wnioskodawczyni, zanim nastąpiło ustanowienie prawa własności przedmiotowej nieruchomości (tj. gruntu wraz z prawem własności budynków) przysługiwało Jej i mężowi na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej spółdzielcze własnościowe prawo do budynków.

Wyjaśnić należy, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego jest ograniczonym prawem rzeczowym. Jest to prawo zbywalne, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Umożliwia ono korzystanie z lokalu oraz rozporządzanie tym prawem, z pewnymi ograniczeniami, na zasadach zbliżonych do prawa własności. Świadczy o tym chociażby umiejscowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w Księdze Drugiej ustawy Kodeks cywilny „Własność i inne prawa rzeczowe”. Natomiast, ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego powoduje, że osoba, której przysługuje to prawo uzyskuje pełnię uprawnień właścicielskich do lokalu mieszkalnego oraz prawo do udziału w związanej z tym lokalem nieruchomości gruntowej. Przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności, oznacza tylko zmianę formy prawnej prawa do tego lokalu i nie stanowi nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że przeniesienie prawa własności do domu jednorodzinnego jest tylko inną formą własności, a nie nowym nabyciem. Tak więc, na gruncie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, datę nabycia przez Wnioskodawczynię praw do budynku mieszkalnego należy utożsamiać z datą nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do budynku mieszkalnego. Zatem w przedmiotowej sprawie nabycie nieruchomości przez Wnioskodawczynię nastąpiło w dacie nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do domu jednorodzinnego.

Wskazać należy również, że w przypadku postępowań w sprawie o unieważnienie umowy przeniesienia własności tylko wyrok sądu powoduje, że skutki czynności traktuje się jakby nigdy nie nastąpiły. Jedynie prawomocny wyrok sądu, który w swej treści orzeka nieważność powoduje, że traktuje się umowę jako niezawartą. Konsekwencją takiego orzeczenia jest to, że traktuje się taką umowę jako niebyłą, nigdy nie zawartą.

W świetle przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego należy wskazać, że pięcioletni okres, o którym mowa we wskazanym wyżej przepisie niewątpliwie minął, bowiem od końca roku kalendarzowego, w którym przedmiotowa nieruchomość została nabyta przez Wnioskodawczynię, do momentu jej sprzedaży upłynęło ponad pięć lat.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że nienastępujące w wykonaniu działalności gospodarczej dokonane przez Wnioskodawczynię w dniu 29 kwietnia 2021 r. odpłatne zbycie przedmiotowej nieruchomości, tj. działki zabudowanej budynkiem mieszkalnym wraz z zabudową towarzyszącą, poprzedzone wyrokiem Sądu Apelacyjnego stwierdzającym o nieważności zawartej w 1994 r. umowy przeniesienia własności ww. nieruchomości przez Wnioskodawczynię na rzecz Jej syna, nie będzie stanowiło źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z upływem okresu pięciu lat, liczonego od końca roku, w którym nastąpiło jej nabycie przez Wnioskodawczynię, a tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Stanowisko Wnioskodawczyni uznano za prawidłowe, pomimo używania przez Nią we własnym stanowisku w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego zamiennie pojęcia zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych oraz niepodlegania opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, które nie są tożsame choć wywołują ten sam skutek podatkowy w postaci braku obowiązku opodatkowania dochodu uzyskanego z tej sprzedaży.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.