INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z dnia 9 sierpnia 2021 r. (data wpływu za pośrednictwem platformy ePUAP 9 sierpnia 2021 r.), uzupełnionym pismem z dnia 1 listopada 2021 r. (data wpływu za pośrednictwem platformy ePUAP 1 listopada 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie uznania otrzymanej prowizji za podlegający opodatkowaniu przychód z działalności gospodarczej (pytanie Nr 1) – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 9 sierpnia 2021 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie uznania otrzymanej prowizji za podlegający opodatkowaniu przychód z działalności gospodarczej, uzupełniony na wezwanie Organu, pismem z dnia 1 listopada 2021 r. (data wpływu za pośrednictwem platformy ePUAP 1 listopada 2021 r.).
We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:
Do dnia 31 maja 2021 r. Wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą jako osoba fizyczna wykonująca czynności agencyjne w ramach Multiagencji Ubezpieczeniowej X w Y. Wnioskodawca w czasie trwania umowy z Multiagencją zawierał umowy ubezpieczenia na rzecz różnych towarzystw ubezpieczeniowych. Otrzymywał wynagrodzenie w postaci prowizji naliczonej od inkasa składki, której wysokość zależała od wartości zawartych umów ubezpieczenia z klientami. Z uwagi na to, że umowy ubezpieczenia mogą mieć charakter wieloletni lub też być odnawiane co roku, Wnioskodawca rozwiązując umowę z Multiagencją zawarł porozumienie, zgodnie z którym Multiagencja zgodziła się wypłacać Mu kwartalnie prowizję za polisy zawarte przez Niego w czasie prowadzenia działalności gospodarczej (prowizje z polis wznawianych przez klientów bez udziału innego agenta, prowizje z tytułu rat polis). Podstawą prawną zawartego porozumienia jest art. 7611 § 1 KC. Wysokość prowizji nie jest możliwa do określenia na moment likwidacji działalności, gdyż podstawy do wypłaty należnej prowizji powstają po zamknięciu działalności, z chwilą wpłat składek (rat) przez klientów.
W związku z tym pojawił się problem jak należy dokumentować przychód z tytułu zawartego porozumienia. Dotychczas przychody Wnioskodawcy były rozliczane w ramach tzw. samofakturowania, tzn. na koniec każdego miesiąca Multiagencja jako nabywca usług wystawiała z upoważnienia Wnioskodawcy rachunek, który podlegał następnie Jego akceptacji i po zaakceptowaniu stawał się dokumentem księgowym, na podstawie którego wypłacano Mu prowizję za zawarte umowy ubezpieczenia. Od dochodów były naliczane odpowiednie zaliczki, a następnie dochody były rozliczane w zeznaniu rocznym na zasadach ogólnych na formularzu PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-36.
W piśmie z dnia 1 listopada 2021 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wskazał, że przedmiotem Jego działalności była PKD (Polska Klasyfikacja Działalności) 66.22.Z - Działalność agentów i brokerów ubezpieczeniowych, tj. zawierał On umowy ubezpieczenia na rzecz różnych towarzystw ubezpieczeniowych działając jako osoba fizyczna wykonująca czynności agencyjne w ramach multiagencji ubezpieczeniowej X. Działalność była prowadzona od 11 sierpnia 2016 r., i była opodatkowana w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych na zasadach ogólnych, w zakresie VAT (podatek od towarów i usług) zwolniona na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy VAT; dla potrzeb działalności gospodarczej prowadzona była podatkowa księga przychodów i rozchodów. Umowa z Multiagencją została zawarta przez Wnioskodawcę w dniu rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, tj. w dniu 11 sierpnia 2016 r. Działalność w zakresie zawierania umów ubezpieczenia prowadzona była do dnia 31 maja 2021 r. w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. Zgodnie z umową za wykonaną usługę w ramach wynagrodzenia Wnioskodawca otrzymywał wyłącznie prowizję; prowizja była wyliczana od inkasa składki wpłaconej przez klientów i stanowiła określony w umowie odsetek inkasa (np. wpłacona przez klienta składka za zawartą polisę wynosiła 1 000 zł, prowizja zgodnie z umową 10% = 100 zł). Umowę z Multiagencją Wnioskodawca rozwiązał w dniu zakończenia prowadzenia działalności, tj. 31 maja 2021 r. Porozumienie odnośnie wypłaty prowizji z Multiagencją zostało zawarte w dniu zakończenia prowadzenia działalności, tj. 31 maja 2021 r. Działalność została całkowicie zlikwidowana. Obecnie, tj. od 1 czerwca 2021 r. Wnioskodawca uzyskuje przychody na podstawie stosunku mianowania, jako referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):
Czy Multiagencja jest uprawniona do wypłaty należnych Wnioskodawcy prowizji z tytułu rozwiązanej umowy na podstawie wystawionych przez Mutiagencję z upoważnienia Wnioskodawcy i zaakceptowanych przez Niego rachunków, z uwagi na zakwalifikowanie tego przychodu po stronie Wnioskodawcy do przychodów ze źródła uprzednio prowadzonej działalności gospodarczej (jak w przedstawionym stanowisku), czy też w inny sposób z uwagi na niezakwalifikowanie do przychodów ze źródła uprzednio prowadzonej działalności gospodarczej?
Wskazać należy, że Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku napisał, że kwestią do rozstrzygnięcia przez Organ jest pytanie:
Czy przychody uzyskane przez Wnioskodawcę z tytułu umów ubezpieczenia zawartych w czasie prowadzenia działalności gospodarczej stanowią przychód z działalności gospodarczej, pomimo zakończenia jej prowadzenia (czyli źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymanego na podstawie zawartego porozumienia wynagrodzenia jest działalność gospodarcza) i czy w związku z tym należy otrzymany przychód rozliczać jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, tj. na dotychczasowych zasadach?
Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie przedstawionym w uzupełnieniu wniosku), w myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodu jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 ustawy o PIT, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3. uważa się kwoty należne choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należy podatek od towarów i usług.
W ocenie Wnioskodawcy, otrzymane przez Niego świadczenie po rozwiązaniu umowy z Multiagencją winno być traktowane jako przychód z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, jako kwoty należne w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym z zawartych podczas prowadzenia działalności umów ubezpieczenia.
Bezsprzecznie, bowiem otrzymane przez Wnioskodawcę prowizje znajdują swoje źródło w uprzednio zawartej umowie z Multiagencją, bez której istnienia nigdy by nie powstały, a tym samym nie stanowiłyby przychodu z prowadzonej przez Niego działalności.
Roszczenie o wypłacenie prowizji jest wyłącznie konsekwencją uprzednio zawartej przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej umowy z Multiagencją, co wynika wprost z art. 7611 § 1 K.C.
W interpretacji z dnia 18 września 2013 r., Nr IPPB1/415-658/13-2/ES, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie - rozstrzygnął w analogicznym stanie faktycznym, że postępowanie wskazane przez Wnioskodawcę w przedstawionym stanowisku jest prawidłowe.
W ocenie Wnioskodawcy, prawidłowym sposobem dokumentowania i rozliczania przychodu z zawartego porozumienia jest więc dotychczasowy sposób dokumentowania i rozliczania, tj. wystawianie rachunku podlegającego Jego akceptacji, na podstawie którego będzie następnie wypłacona należna prowizja.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 758 § 1 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.), przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu.
Stosownie do przepisu art. 7581 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli sposób wynagrodzenia nie został w umowie określony, agentowi należy się prowizja.
W myśl art. 7581 § 2 Kodeksu cywilnego, prowizją jest wynagrodzenie, którego wysokość zależy od liczby lub wartości zawartych umów.
W myśl natomiast art. 7581 § 3 Kodeksu cywilnego, jeżeli wysokość prowizji nie została w umowie określona, należy się ona w wysokości zwyczajowo przyjętej w stosunkach danego rodzaju, w miejscu działalności prowadzonej przez agenta, a w razie niemożności ustalenia prowizji w ten sposób, agentowi należy się prowizja w odpowiedniej wysokości, uwzględniającej wszystkie okoliczności bezpośrednio związane z wykonaniem zleconych mu czynności.
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów. Stosownie do przepisów tej ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 3:
-
stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta (pkt 1);
-
działalność wykonywana osobiście (pkt 2);
-
pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3).
Podział ten ma istotny wpływ nie tylko na sposób prowadzenia dokumentacji finansowej, ustalenie podstawy opodatkowania, ale także na sposób opodatkowania i jego wysokość.
Definicja pozarolniczej działalności gospodarczej zawarta została w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią, działalność gospodarcza albo pozarolnicza działalność gospodarcza to działalność zarobkowa:
a) wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,
b) polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych,
- prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
W myśl art. 9a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochody osiągnięte przez podatników ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolniczej działalności gospodarczej), są opodatkowane na zasadach określonych w art. 27, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemny wniosek lub oświadczenie o zastosowanie form opodatkowania określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Przychody należne to wszelkiego rodzaju przychody, co do których przysługuje podatnikowi uprawnienie do ich dochodzenia, czyli takie, które wynikają z konkretnego stosunku prawnego. „Należność” odnosi się zarówno do możliwości dochodzenia konkretnego świadczenia oraz do powinności jego spełnienia. Oznacza to, że powstanie przychodów należnych związane jest z powstaniem wierzytelności. Ponieważ wierzytelność to termin wywodzący się z prawa cywilnego, to przychodami należnymi są przychody wymagalne w rozumieniu prawa cywilnego, tj. możliwe do prawnie skutecznego ich dochodzenia.
Z opisu sprawy wynika, że do dnia 31 maja 2021 r. Wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą jako osoba fizyczna wykonująca czynności agencyjne w ramach Multiagencji Ubezpieczeniowej. W czasie trwania umowy z Multiagencją zawierał umowy ubezpieczenia na rzecz różnych towarzystw ubezpieczeniowych. Otrzymywał wynagrodzenie w postaci prowizji naliczonej od inkasa składki, której wysokość zależała od wartości zawartych umów ubezpieczenia z klientami. Z uwagi, na to, że umowy ubezpieczenia mogą mieć charakter wieloletni lub też być odnawiane co roku, Wnioskodawca rozwiązując umowę z Multiagencją zawarł porozumienie, zgodnie z którym Multiagencja zgodziła się wypłacać Mu kwartalnie prowizję za polisy zawarte przez Niego w czasie prowadzenia działalności gospodarczej (prowizje z polis wznawianych przez klientów bez udziału innego agenta, prowizje z tytułu rat polis). Podstawą prawną zawartego porozumienia jest art. 7611 § 1 KC. Wysokość prowizji nie jest możliwa do określenia na moment likwidacji działalności, gdyż podstawy do wypłaty należnej prowizji powstają po zamknięciu działalności, z chwilą wpłat składek (rat) przez klientów. Dotychczas przychody Wnioskodawcy były rozliczane w ramach tzw. samofakturowania, tzn. na koniec każdego miesiąca Multiagencja, jako nabywca usług wystawiała z upoważnienia Wnioskodawcy rachunek, który podlegał następnie Jego akceptacji i po zaakceptowaniu stawał się dokumentem księgowym, na podstawie którego wypłacano Mu prowizję za zawarte umowy ubezpieczenia. Od dochodów były naliczane odpowiednie zaliczki, a następnie dochody były rozliczane w zeznaniu rocznym na zasadach ogólnych na formularzu PIT-36.
Zatem, otrzymane przez agenta świadczenie po rozwiązaniu umowy pośrednictwa ubezpieczeniowego (agencyjnej) winno być traktowane jako przychód z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Bezsprzecznie, bowiem otrzymane przez Wnioskodawcę prowizje znajdują swoje źródło w uprzednio zawartej umowie agencyjnej, bez której istnienia nigdy by nie powstały, a tym samym nie stanowiłyby przychodu z prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej.
Roszczenie Wnioskodawcy o wypłacenie prowizji jest wyłącznie konsekwencją uprzednio zawartej przez Niego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej umowy agencyjną, co wynika wprost z przepisów Kodeksu cywilnego.
Biorąc pod uwagę opis zdarzenia przyszłego oraz wyżej wskazane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że prowizje uzyskane przez Wnioskodawcę z tytułu umów ubezpieczenia zawartych w czasie prowadzenia działalności gospodarczej, wypłacone po rozwiązaniu umowy agencyjnej, stanowią przychód z działalności gospodarczej, na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomimo zakończenia jej prowadzenia, który należy rozliczać na dotychczasowych zasadach.
Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.
Końcowo zaznaczyć należy, że tutejszy Organ wydając interpretację w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, z późn. zm.), jest związany wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionym przez Wnioskodawcę i Jego stanowiskiem, tym samym Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.
Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku ww. postępowań okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia.
Ponadto wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy skutków podatkowych z tytułu zawartego porozumienia dla Wnioskodawcy. Nie wywołuje skutków prawnych dla innego podmiotu - pośrednika ubezpieczeniowego, z którym zawarto porozumienie.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
-
z zastosowaniem art. 119a;
-
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
-
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Przepisów art. 14k-14n ww. ustawy, nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).
Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.