0112-KDIL2-1.4011.701.2021.2.MKA

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 lipca 2021 r. (data wpływu 20 lipca 2021 r.), uzupełnionym w dniu 2 listopada 2021 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sprzedaży nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lipca 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sprzedaży nieruchomości.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 i § 4 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z 13 września 2021 r. nr 0112-KDIL2-1.4011.7001.2021.1.MKA, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d § 1 Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a jego uzupełnieniem, nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano 13 września 2021 r., skutecznie doręczono 23 września 2021 r., natomiast 2 listopada 2021 r. do tut. organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, w której Wnioskodawca uzupełnił wniosek.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Rodzice Wnioskodawcy posiadali dom z działką. W dniu 5 czerwca 2014 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy i cały majątek po nim odziedziczyła matka Zainteresowanego. Po czym przepisała go na najstarszego syna A, którego powołała jako jedynego spadkobiercę. Tego samego dnia Wnioskodawca oraz drugi brat B zrzekli się dziedziczenia po ojcu.

Po czym na czas określony (5 lat) matka Wnioskodawcy (…) w 2016 r. w testamencie oświadczyła, że Wnioskodawca jest jedynym spadkobiercą z pewnymi zastrzeżeniami. Jest to ujęte w repertorium nr (…). Matka Wnioskodawcy zmarła 20 stycznia 2016 r. Wnioskodawca 29 stycznia przyjął spadek. Wnioskodawca 7 marca 2019 r. udzielił pełnomocnictwa A. Powód był następujący: brat Wnioskodawcy wpadł w tarapaty finansowe i niejako zmusił Wnioskodawcę do sprzedaży nieruchomości, której formalnie nie posiadał przez 5 lat. Nieruchomość sprzedał 30 lipca 2019 r., przelew był na konto A bez jakiejkolwiek wiedzy Wnioskodawcy. Brat Wnioskodawcy zmarł 6 marca 2020 r. Po nim nie zostało nic. Mimo sprzedaży nieruchomości brat Wnioskodawcy pozostawił po sobie olbrzymie długi. W dniu 11 lutego 2021 r. Wnioskodawca wraz z bratem odrzucili spadek po bracie A.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku Zainteresowany podał następujące informacje.

Nieruchomość będąca przedmiotem sprzedaży wchodziła w skład majątku wspólnego rodziców Wnioskodawcy. Wynika to z aktu notarialnego z dnia 27 września 2006 r. (wszystko również przyszłe akty notarialne dokonywane były w Kancelarii (…)).

Zgodnie z aktem poświadczającym dziedziczenie, spadek po ojcu Wnioskodawcy dziedziczyli po 1/4:

- Matka Wnioskodawcy (…),

- A – brat Wnioskodawcy,

- B – brat Wnioskodawcy,

- Wnioskodawca

(akt notarialny z 24 lipca 2014 r. sporządzony w ww. Kancelarii).

Matka Wnioskodawcy nabyła prawo do spadku na mocy aktu notarialnego z dnia 19 sierpnia 2014 r. sporządzonego w ww. kancelarii (…): § 2 mówiący, że zabudowaną nieruchomość położoną w (…) oraz samochód osobowy (…) nabywa matka; § 4 mówi, że dział spadku i podział majątku wspólnego następuje bez żadnych spłat lub dopłat, strony nie wnoszą względem siebie żadnych roszczeń. Innego majątku nie było.

Zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia 29 stycznia 2016 r. (…) spadek po matce Wnioskodawcy, na podstawie testamentu, odziedziczył w całości Wnioskodawca. Jednakże istotnym jest akt notarialny z 8 stycznia 2016 r. (…), w którym matka Wnioskodawcy (§ 3) oświadcza, że zgodnie z art. 981 kodeksu cywilnego postanawia, że z chwilą otwarcia spadku, to jest z chwila śmierci, jej syn, A, nabędzie nieodpłatna dożywotnia służebność osobistą, polegająca na prawie do zamieszkania w owym budynku mieszkalnym. W akcie tym matka Wnioskodawcy oświadczyła, że zobowiązuje wszystkich swoich spadkobierców ustawowych i testamentowych do wykonania zapisu zwykłego polegającego na przeniesieniu na rzecz A całej nieruchomości nie wcześniej niż przed upływem 5 lat od chwili otwarcia spadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku).

Czy Wnioskodawca musi odprowadzić jakikolwiek podatek za sprzedaż nieruchomości przez brata Zainteresowanego?

Zdaniem Wnioskodawcy (stanowisko Wnioskodawcy wynikające z uzupełnienia wniosku), w związku z tym, że matka Zainteresowanego miała jasno sprecyzowane zamiary dotyczące spadku, Wnioskodawca nie poczuwa się do zapłaty jakiegokolwiek podatku od czegoś co nigdy nie było Jego własnością. Wnioskodawca chciałby to usankcjonować.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa nastąpi po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, nie stanowi ono źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Jednocześnie, zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Wobec powyższego w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, nabytej w drodze spadku istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca był jedynym spadkobiercą po matce zmarłej 20 stycznia 2016 r. Wnioskodawca nabył spadek na podstawie testamentu. W skład spadku wchodziła nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym. Nieruchomość ta została sprzedana w dniu 30 lipca 2019 r. Sprzedaży dokonał brat Wnioskodawcy na podstawie udzielonego mu przez Wnioskodawcę pełnomocnictwa. Zgodnie z oświadczeniem spadkodawczyni bratu Wnioskodawcy z chwilą otwarcia spadku przysługiwała nieodpłatna dożywotnia służebność osobista, ponadto Wnioskodawca został zobowiązany do wykonania zapisu zwykłego.

Zauważyć należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciem nabycia w drodze spadku, dlatego w tym wypadku należy posiłkować się normami prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

Na podstawie art. 924 i art. 925 przywołanej ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Zatem mając na uwadze powyższe Wnioskodawca stał się właścicielem przedmiotowej nieruchomości z dniem otwarcia spadku tj. w dacie śmierci spadkodawczyni.

W konsekwencji, w związku z odpłatnym zbyciem 30 lipca 2019 r., wskazanej w treści wniosku nieruchomości, przewidziany w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych okres pięciu lat, w myśl art. 10 ust. 5 tej ustawy, należy liczyć od końca roku, w którym nastąpiło nabycie tej nieruchomości przez spadkodawczynię (matkę Wnioskodawcy).

Jak wskazano w treści wniosku rodzice Wnioskodawcy nabyli przedmiotową nieruchomość do ich majątku wspólnego w dniu 27 września 2006 r. Następnie po śmierci ojca Wnioskodawcy w dniu 5 czerwca 2014 r., prawo do tej nieruchomości na podstawie spadku i działu spadku nabyła matka Wnioskodawcy.

Zważywszy na fakt, że lokal mieszkalny został nabyty przez spadkodawczynię w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej, a po śmierci męża spadkodawczyni na podstawie spadku oraz następnie w wyniku działu spadku spadkodawczyni uzyskała w całości prawo własności nieruchomości, należy odnieść się do przepisu art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359), zgodnie z którym z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe, zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale.

Zaprezentowane stanowisko znajduje odzwierciedlenie w podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której Sąd stwierdził, że: „Dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176, ze zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków”. Uchwała NSA z dnia 15 maja 2017 r. sygn. akt II FPS 2/17 ma zastosowanie także do nieruchomości uzyskanej w drodze działu spadku przez pozostałego przy życiu małżonka ponad przypadający mu udział spadkowy. W takim przypadku datą nabycia jest dzień nabycia nieruchomości do majątku wspólnego małżonków. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych po wydaniu ww. uchwały – np. w wyroku NSA z dnia 13 września 2017 r., sygn. akt II FSK 3200/16, czy też w wyroku WSA w Opolu z dnia 28 czerwca 2017 r. sygn. akt I SA/Op 173/17. W powołanym wyroku WSA w Opolu stwierdził, że „(…) z uwagi na wspólność majątkową, istniejącą za życia męża skarżącej, nie można było wyodrębnić udziałów, które skarżąca oraz – odrębnie – jej mąż posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie. Skarżąca nie mogła więc ponownie nabyć udziału w przedmiotowej nieruchomości w drodze dziedziczenia po zmarłym mężu, jak też w drodze działu spadku, skoro nieruchomość ta wchodziła wcześniej do wspólnego majątku małżeńskiego, a skarżącej z tego tytułu przysługiwało już prawo własności całej nieruchomości.”

W przedmiotowej sprawie datą nabycia nieruchomości przez spadkodawczynię (matkę Wnioskodawcy), o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest dzień nabycia prawa własności nieruchomości przez matkę Wnioskodawcy i jej męża (rodziców Wnioskodawcy) do majątku wspólnego.

Zatem, skoro rodzice Wnioskodawcy nabyli przedmiotową nieruchomość zabudowaną budynkiem mieszkalnym w dniu 27 września 2006 r. to pięcioletni okres liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przez spadkodawczynię, przewidziany w ww. przepisach już upłynął z końcem 2011 r.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz opis przedstawiony we wniosku, stwierdzić należy, że zbycie przez Wnioskodawcę prawa własności odziedziczonej nieruchomości nie stanowiło źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ sprzedaż ww. nieruchomości nastąpiła po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przedmiotowej nieruchomości przez spadkodawczynię. W związku z powyższym, na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z rzeczonej transakcji.

W konsekwencji powyższego mimo, że Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku, stanowisko przedstawione we wniosku należało uznać za nieprawidłowe.

Końcowo należy podkreślić, że zakres interpretacji indywidualnej, zdeterminowany jest przede wszystkim przedstawionym przez Wnioskodawcę stanem faktycznym jak i własnym stanowiskiem Wnioskodawcy. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.