0114-KDIP3-2.4011.654.2021.3.MN

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 22 lipca 2021 r. (data wpływu 26 lipca 2021 r.) uzupełnionym pismem z 20 września 2021 r. (data nadania 20 września 2021 r., data wpływu 20 września 2021 r.) na wezwanie z 8 września 2021 r. Nr 0114-KDIP3-2.4011.654.2021.1.MN (data nadania 8 września 2021 r., data doręczenia 14 września 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu hipotecznego przez jednego ze współkredytobiorców – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 lipca 2021 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu hipotecznego przez jednego ze współkredytobiorców.

Z uwagi na braki formalne, pismem z 8 września 2021 r. Nr 0114-KDIP3-2.4011.654.2021.1.MN (data nadania 8 września 2021 r., data doręczenia 14 września 2021 r.) wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku.

Pismem z 20 września 2021 r. (data nadania 20 września 2021 r., data wpływu 20 września 2021 r.) uzupełniono powyższe w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W maju 2018 r. Wnioskodawczyni wraz z partnerem dokonała zakupu nieruchomości zlokalizowanej przy ulicy (…) w (…). Łączna cena nieruchomości wyniosła (…) zł brutto. Na zakup ww. nieruchomości Wnioskodawczyni zaciągnęła wraz z partnerem kredyt hipoteczny w wysokości (…) zł. Stosunek udziałów we własności mieszkania został określony w umowie deweloperskiej (proporcjonalnie do wysokości wniesionego wkładu własnego) i wyniósł: Wnioskodawczyni – 1/4 części, partner –3/4 części.

W lipcu 2021 r. partner Wnioskodawczyni otrzymał od swojej matki na podstawie umowy darowizny nieruchomość stanowiącą działkę gruntową oznaczoną numerem ewidencyjnym (..), położoną przy ulicy (…) w miejscowości (…). Partner Wnioskodawczyni planuje w przyszłości sprzedać ww. działkę, a uzyskany ze sprzedaży przychód przeznaczyć na spłatę pozostałej części kredytu hipotecznego zaciągniętego wspólnie z Wnioskodawczynią w 2018 r.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przeznaczenie środków pozyskanych ze zbycia nieruchomości na cel mieszkaniowy (w tym przypadku na spłatę kredytu hipotecznego) jest objęte ulgą zwalniającą z zapłaty 19% podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni wskazuje, że powyższe zwolnienie nie ma jednak zastosowania do niej, tzn. spłata całości zaciągniętego kredytu hipotecznego przez partnera rodzi po stronie Wnioskodawczyni obowiązek podatkowy proporcjonalnie do wysokości udziałów posiadanych we wspólnej nieruchomości.

Zgodnie z umową kredytową zawartą w 2018 r. Wnioskodawczyni wraz z partnerem jest solidarnie odpowiedzialna za spłatę zaciągniętego kredytu hipotecznego. Z kolei udział we własności zakupionej nieruchomości został określony w umowie deweloperskiej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy podatek, który Wnioskodawczyni będzie zobowiązana zapłacić, powinien zostać naliczony od 1/4 wartości zaciągniętego kredytu hipotecznego (proporcjonalnie do wysokości udziałów posiadanych we wspólnej nieruchomości), pomniejszonej o kwotę rat spłaconych w okresie trwania umowy kredytowej (kwota kredytu aktualna na dzień spłaty)?

Zdaniem Wnioskodawczyni, wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych, który Wnioskodawczyni będzie zobowiązana zapłacić po spłacie zaciągniętego wspólnie z partnerem kredytu hipotecznego, powinna zostać naliczona od wartości 1/4 zaciągniętego kredytu, pomniejszonej o kwotę rat spłaconych w okresie trwania umowy kredytowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 tej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W prawie cywilnym pojęcie „ świadczenia” rozpatruje się na tle stosunku zobowiązaniowego w ten sposób, że przez świadczenie rozumie się zachowanie dłużnika zgodne z treścią zobowiązania i polegające na zadośćuczynieniu podlegającego ochronie interesowi wierzyciela (art. 353 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740).

Najogólniej rzecz biorąc świadczenie polegać może na zachowaniu się czynnym – działaniu lub zachowaniu się biernym, tj. zaniechaniu, czyli powstrzymywaniu się od jakiegoś działania.

Pojęcie nieodpłatnego świadczenia dla celów podatkowych ma jednak szerszy zakres niż w prawie cywilnym. I tak przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne (tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (uchwała NSA z 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02).

W doktrynie prawa podatkowego oraz orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się, że na pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” składają się łącznie dwa elementy: po pierwsze –chodzi o wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, w wyniku których podatnik otrzymuje w sposób nieodpłatny, tj. nie związany z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy oraz po drugie – takie przysporzenie majątkowe jest uzyskiwane kosztem innego podmiotu.

Świadczenia nieodpłatne to szczególnego rodzaju świadczenia, w przypadku których otrzymujący odnosi określoną korzyść pod tytułem darmym, co oznacza, że nie świadczy nic w zamian. Świadczenie ma charakter nieodpłatny tylko wówczas, gdy otrzymujący w związku z wykonanym na jego rzecz świadczeniem nie świadczy niczego w zamian ani obecnie, ani też w przyszłości. Przychód może być wyrażony wyłącznie w pieniądzu. Stąd też przychodem są nie tyle same świadczenia, lecz ich wartość.

Przychód z tytułu otrzymanych nieodpłatnie rzeczy lub praw oraz wartości innych nieodpłatnych świadczeń powstaje w przypadku, gdy podatnik otrzymuje rzecz, prawo lub innego rodzaju świadczenie w sposób nieodpłatny, podczas gdy w warunkach rynkowych otrzymanie tego rodzaju świadczenia odbywałoby się z zachowaniem odpłatności.

W szczególności, zgodnie z art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się – za wyjątkiem przypadków określonych w pkt 1-3 – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Jak wynika z treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Z treści wniosku i jego uzupełnienia wynika, że Wnioskodawczyni wspólnie z partnerem zaciągnęła kredyt w banku z przeznaczeniem na nabycie nieruchomości. Właścicielami zakupionej nieruchomości jest Wnioskodawczyni w udziale 1/4 i partner w udziale 3/4. Jako strona umowy kredytu – kredytobiorca – wskazana jest Wnioskodawczyni oraz partner Wnioskodawczyni. Do spłaty kredytu Wnioskodawczyni i partner są zobowiązani solidarnie.

Wnioskodawczyni powzięła w wątpliwość, czy w przypadku spłaty całości kredytu przez partnera powstanie u Wnioskodawczyni przychód podlegający opodatkowaniu proporcjonalnie do wielkości posiadanych przez Wnioskodawczynię udziałów w nieruchomości.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami prawa bankowego. Przez umowę kredytu, zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. z 2020 r. poz. 1896), bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, iż otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z art. 366 § 1 ustawy Kodeks cywilny kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość lub część zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami – lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

W opisanym stanie faktycznym, źródłem spłaty rat kredytu przez Wnioskodawczynię i jej partnera jest umowa kredytu hipotecznego. Spłacając kredyt partner Wnioskodawczyni wywiązuje się z własnego zobowiązania i tym samym nie czyni przysporzenia w majątku Wnioskodawczyni. Nie ma tutaj znaczenia fakt, że spłata nastąpi ze środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości stanowiących odrębną własność partnera Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że opisana we wniosku spłata rat kredytu hipotecznego przez partnera Wnioskodawczyni, solidarnie zobowiązanego z tytułu umowy kredytowej do spłaty zadłużenia, nie spowoduje powstania dla Wnioskodawczyni (współkredytobiorcy) przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W takiej sytuacji nie wystąpi bowiem u Wnioskodawczyni trwałe przysporzenie w majątku.

Zatem z ww. tytułu – tj. w związku ze spłatą kredytu przez partnera – Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.