0114-KDIP3-1.4011.713.2021.1.MK1

📋 Podsumowanie interpretacji

Interpretacja dotyczy sytuacji, w której roszczenie przedawnia się wobec dłużnika będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Organ podatkowy uznał, że w takim przypadku u dłużnika powstaje przychód z innych źródeł, zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym, Wnioskodawca (wierzyciel) ma obowiązek sporządzenia dla dłużnika informacji PIT-11, w której należy wykazać wartość przedawnionego zobowiązania. Organ ocenił stanowisko Wnioskodawcy jako nieprawidłowe.

Pytania i stanowisko urzędu

Pytania podatnika

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym, w sytuacji gdy dojdzie do przedawnienia roszczenia w stosunku do dłużnika będącego osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej, u dłużnika w momencie przedawnienia nie powstanie przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 updof w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 updof, a tym samym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wystawienia deklaracji PIT-11 na rzecz dłużnika?

Stanowisko urzędu

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Źródłem przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych są między innymi inne źródła, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na mocy art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17. Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu. W sytuacji, gdy dojdzie do przedawnienia roszczenia w stosunku do dłużnika będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, powstanie przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w momencie upływu terminu przedawnienia. W konsekwencji na Wnioskodawcy ciąży obowiązek sporządzenia dłużnikowi informacji PIT-11 stosownie do art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?

Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex

Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.

Rozpocznij bezpłatny okres próbny

📖 Pełna treść interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z24 sierpnia 2021 r**.** (data wpływu 26 sierpnia 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w sytuacji przedawnienia roszczenia w stosunku do dłużnika będącego osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 sierpnia 2021 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w sytuacji przedawnienia roszczenia w stosunku do dłużnika będącego osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca - Spółka Akcyjna (…), jest polską spółką opodatkowaną od całości swoich dochodów osiąganych w Polsce podatkiem dochodowym od osób prawnych i nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego w CIT (podatek dochodowy od osób prawnych).

Wnioskodawca jest spółką akcyjną, której przedmiotem działalności jest windykacja tzw. trudnych wierzytelności (niespłaconych w terminie) na rachunek własny (w zakresie wierzytelności nabytych od osób trzecich) oraz windykacja usługowa na rachunek cudzy (w zakresie windykacji przekazanych do windykacji przez osoby trzecie). Spółka zajmuje się windykacją wierzytelności na wszystkich etapach - etapie przedwindykacyjnym/polubownym, rozpoznawczym przed sądami oraz egzekucyjnym przed organami egzekucyjnymi. (…). Pracownicy spółki posiadają wieloletnie doświadczenie w obsłudze procesu windykacyjnego. Profil działalności koncentruje się na inwestowaniu w portfele wierzytelności, które spółka nabywa na własny rachunek lub zarządzanych funduszy sekurytyzacyjnych. Nadto (…)

Do nabycia wierzytelności dochodzi na podstawie zawieranych umów cesji wierzytelności. Nabywane wierzytelności są wierzytelnościami wymagalnymi, np. bankowe, kredytowe w tym od osób fizycznych. Dłużnikami są osoby prawne, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej.

W związku z nabywanymi przez spółkę wierzytelnościami, występują sytuacje w których w celu wyeliminowania zadłużenia w możliwie najmniej inwazyjny sposób, Wnioskodawca proponuje spłatę zadłużenia w indywidualnie dostosowanych ratach, wstrzymanie naliczania odsetek, a w indywidualnych przypadkach, częściowe umorzenie kwoty zobowiązania. W przypadku gdy dochodzi do umorzenia części zobowiązania, a dłużnikiem jest osoba fizyczna nie będąca przedsiębiorcą, z chwilą umorzenia długu, dłużnik uzyskuje przychód z nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy od podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof) ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 updof - inne źródła, a w związku z tym na podstawie art. 42a ust. 1 updof, wystawia na rzecz dłużnika deklaracje PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-11.

Poza powyższym, w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością mogą wystąpić sytuacje, w których dojdzie do przedawnienia dochodzonych roszczeń. Terminy przedawnienia, zgodnie z art. 118 Kodeksu cywilnego, wynoszą sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednocześnie, nie dojdzie wtedy do zwolnienia z długu dłużnika przez wierzyciela, poprzez umowę lub jednostronną czynność.

W związku z powyższym zadano następujące pytani****e:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym, w sytuacji gdy dojdzie do przedawnienia roszczenia w stosunku do dłużnika będącego osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej, u dłużnika w momencie przedawnienia nie powstanie przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 updof w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 updof, a tym samym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wystawienia deklaracji PIT-11 na rzecz dłużnika?

**Zdaniem Wnioskodawcy,**w momencie przedawnienia roszczenia, u dłużnika będącego osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej, nie powstanie z tego tytułu przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 updof w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 updof, a tym samym na podstawie art 42a ust 1 udpof, nie będzie on zobowiązany do wystawienia deklaracji PIT-11 z tego tytułu.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 updof opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Z kolei art. 10 ust. 1 pkt 9 updof wskazuje, że źródłami przychodów są między innymi inne źródła, do tego źródła zaliczone są te przychody, które nie zostały przez ustawodawcę przypisane do konkretnej kategorii wymienionej w art. 10 ust. 1 pkt 1-8a updof.

Z ogólnej definicji przychodów zawartej w art. 11 updof wynika, że przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast jak stanowi art. 20 ust. 1 updof za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia. Świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

W myśl art. 42a ust. 1 updof, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe. Należy zauważyć, że w art. 20 ust. 1 updof, użyto zwrotu "w szczególności" co wskazuje na to, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i można do niej zaliczyć także przychody nie wymienione wprost w tym przepisie.

Jak stanowi art. 117 § 1 Kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Natomiast zgodnie z § 2 przywołanego artykułu, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Stosownie do art. 118 Kodeksu cywilnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Istotą przedawnienia jest to, iż po upływie określonego w ustawie terminu, ten przeciwko komu kieruje się roszczenie (dłużnik) może uchylić się od jego zaspokojenia. Skutkiem tego roszczenie przedawnione nie wygasa, a jedynie nie będzie mogło być przymusowo zrealizowane; sąd bowiem oddali powództwo uprawnionego w razie upływu terminu przedawnienia i gdy dłużnik podniesie zarzut przedawnienia. Roszczenie takie nie korzysta wprawdzie z pełnej ochrony państwa, ale nadal uznawane jest za prawnie istniejące. Znajduje to przede wszystkim wyraz w tym, że dłużnik, który po upływie terminu przedawnienia spełnił świadczenie, nie może następnie żądać jego zwrotu, chociażby nie był świadomy upływu terminu przedawnienia i związanych z tym skutków prawnych. Spełnił on bowiem należne w świetle prawa zobowiązanie. Z uwagi więc na fakt, że dłużnik mimo przedawnienia zobowiązania, może to zobowiązanie wypełnić, jego korzyść majątkowa nie ma jeszcze charakteru trwałego w momencie przedawnienia. Dlatego też, w sytuacji, gdy wierzyciel nie umorzył należności, samo przedawnienie zobowiązania nie wywołuje zmiany charakteru zobowiązania na zobowiązanie bezzwrotne i nie powoduje powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia w świetle art. 11 ust. 1 updof.

Brak możliwości skutecznego dochodzenia roszczenia na drodze sądowej nie oznacza jednak, że zobowiązany nie ma obowiązku wykonania swojego przedawnionego świadczenia. Taki obowiązek pozostaje nadal aktualny - mimo przedawnienia zobowiązania. Obowiązek taki nie ustaje, ale przekształca się w tzw. zobowiązanie naturalne. Prawo cywilne nadal traktuje zobowiązanego z przedawnionej wierzytelności jako dłużnika, z tą tylko różnicą, że odmawia wierzycielowi ochrony prawnej, w tym w szczególności odmawia zastosowania przymusu państwowego w celu wyegzekwowania wierzytelności.

Tym samym, jeżeli po stronie dłużnika w dalszym ciągu istnieje obowiązek świadczenia, to nie można mówić o powstaniu po jego stronie przysporzenia majątkowego które będzie miało charakter definitywny, trwały. Z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem jest ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa. Przychodem jest zatem takie przysporzenie majątkowe o charakterze trwałym, które definitywnie powiększa aktywa dłużnika. Takie stanowisko zostało wyrażone m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 lutego 2013 sygn. akt II FSK 1248/11.

Jeżeli jednocześnie brak jest oświadczenia wierzyciela o zrzeczeniu się roszczenia lub zwolnienia z długu, po stronie dłużnika nie można mówić o powstaniu definitywnego i trwałego przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Do czasu kiedy wierzyciel nie zrzeknie się roszczenia, bądź nie zwolni dłużnika z długu, nie następuje po stronie dłużnika trwałe i definitywne przysporzenie, pomimo upływu terminu przedawnienia. Takie stanowisko zostało zaaprobowane w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 grudnia 2019 r. sygn. akt II FSK 301/18, a także w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 lutego 2020 r. sygn. akt II FSK 808/18.

Mając na względzie powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, w momencie przedawnienia roszczenia, gdy nie dojdzie jednocześnie do zwolnienia dłużnika z długu po stronie dłużnika będącego osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, a tym samym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do przygotowania formularza PIT-11 w stosunku do dłużnika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródłem przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych są między innymi inne źródła, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na mocy art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Powyższy przepis zawiera otwarty katalog przychodów, co oznacza, że do kategorii tej mogą zostać zaliczone również inne (niż wymienione w tym przepisie) przychody, które mieszczą się w ogólnej definicji przychodów, zawartej w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 wyżej powołanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest polską spółką opodatkowaną od całości swoich dochodów osiąganych w Polsce podatkiem dochodowym od osób prawnych. W związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością mogą wystąpić sytuacje, w których dojdzie do przedawnienia dochodzonych roszczeń. Jednocześnie, nie dojdzie wtedy do zwolnienia z długu dłużnika przez wierzyciela, poprzez umowę lub jednostronną czynność.

W związku z powyższym opisem zdarzenia przyszłego należy wskazać, że instytucja przedawnienia uregulowana została w art. 117-125 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.)

Zgodnie z art. 117 § 1 ustawy Kodeks cywilny z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu.

Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne. (art. 117 § 2 wyżej powołanej ustawy).

Stosownie do art. 117 § 21 ustawy Kodeks cywilny po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.

W świetle powyższego, zobowiązanie przedawnione przekształca się w tzw. zobowiązanie naturalne. Nie może ono być wyegzekwowane pod przymusem ani też zasądzone przez sąd powszechny, jeżeli dłużnik powoła się na upływ terminu przedawnienia.

Nie ulega wątpliwości, że gdy występuje niemożność przymusowego wyegzekwowania zobowiązania mimo braku jego faktycznego wykonania, dłużnik uzyskuje pewną korzyść majątkową, przejawiającą się w tym, że nie musi realnie wykonać zobowiązania. Zasadnicze znaczenie ma bowiem, że w następstwie przedawnienia dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia (ustaje obowiązek spełnienia świadczenia). Skutki finansowe przedawnienia zobowiązania są zatem analogiczne jak przy jego umorzeniu. Dłużnik kosztem wierzyciela osiąga realne przysporzenie majątkowe, a więc uzyskuje przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przychód podatkowy z tytułu przedawnionego zobowiązania powstaje w momencie upływu terminu przedawnienia. Na mocy art. 118 Kodeksu cywilnego jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże, koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie (art. 120 § 1 Kodeksu cywilnego). Niemniej jednak, stosownie do art. 123 § 1 Kodeku cywilnego, ustawa przewiduje przy tym okoliczności skutkujące przerwaniem biegu przedawnienia.

Tym samym w sytuacji, gdy dojdzie do przedawnienia roszczenia w stosunku do dłużnika będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dłużnik, powołując się bowiem na przedawnienie zobowiązania z tytułu wierzytelności, odmawia jego spłacenia, wówczas osiąga realne przysporzenie majątkowe, które - jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - podlega opodatkowaniu. Przychód po stronie dłużnika z tytułu przedawnionego zobowiązania powstaje w momencie upływu terminu przedawnienia.

W konsekwencji, stosownie do postanowień zacytowanego powyżej art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na Wnioskodawcy ciąży obowiązek sporządzenia dłużnikowi informacji PIT-11, w której jako przychód z innych źródeł zobowiązany jest wykazać wartość przedawnionego zobowiązania (należność główną oraz odsetki umowne wymagane na dzień przedawnienia), którego dłużnik odmawia spłacenia, za rok podatkowy w którym nastąpiło przedawnienie.

Nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że jeżeli po stronie dłużnika w dalszym ciągu istnieje obowiązek świadczenia, to nie można mówić o powstaniu po jego stronie przysporzenia majątkowego które będzie miało charakter definitywny, trwały. Jak już wcześniej zostało wskazane w sytuacji, gdy występuje niemożność przymusowego wyegzekwowania zobowiązania mimo braku jego faktycznego wykonania, dłużnik uzyskuje pewną korzyść majątkową, przejawiającą się w tym, że nie musi realnie wykonać zobowiązania. Dłużnik kosztem wierzyciela osiąga zatem realne przysporzenie majątkowe.

Podsumowując w sytuacji, gdy dojdzie do przedawnienia roszczenia w stosunku do dłużnika będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, powstanie przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w momencie upływu terminu przedawnienia. W konsekwencji na Wnioskodawcy ciąży obowiązek sporządzenia dłużnikowi informacji PIT-11 stosownie do art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

Ponadto, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądów, wskazać należy, że orzeczenia te dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, jak również powołane wyroki dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!

Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili