0113-KDIPT2-2.4011.694.2021.2.SR

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 czerwca 2021 r. (data wpływu 30 czerwca 2021 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 września 2021 r. (data wpływu 5 października 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek od zadośćuczynienia – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 października 2021 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek od zadośćuczynienia.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 28 września 2021 r., stanowiącym odpowiedź na wezwanie Organu z dnia 20 września 2021 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.694.2021.1.SR.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 24 czerwca 2021 r. Wnioskodawca złożył wniosek do Ministra Finansów w sprawie zwolnienia go z podatku dochodowego wraz z odsetkami ustawowymi. Jednocześnie wystąpił z wnioskiem o interpretację indywidualną w ww. sprawie do Krajowej Informacji Skarbowej.

W dniu 18 lutego 2021 r. Wnioskodawca otrzymał z `(...)` (z siedzibą w …, ul. …) PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-11 wskazujący, że uwzględniono mu przychód w odsetkach od wypłaconego zadośćuczynienia. Wnioskodawca wskazuje, że z decyzją tą nie sposób się zgodzić.

W dniu 7 sierpnia 2020 r. zapadł wyrok przed Sądem Apelacyjnym w …, sygn. akt …, dotyczący zadośćuczynienia za doznane krzywdy moralne wyrządzone przez spółkę … wydawcę „…” z powodu naruszenia dóbr osobistych, a mianowicie: dobrego imienia, wizerunku oraz czci poprzez publikację nieprawdziwych danych zamieszczonych w „…” w numerze … z dnia `(...)`, zasądzając od pozwanej na rzecz powoda zadośćuczynienie w kwocie 20 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 kwietnia do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty (pkt 2 wyroku). Ponadto w pkt 1 wyroku Sąd Apelacyjny w … nakazuje pozwanej spółce, aby zamieściła na pierwszej stronie dziennika „…” oświadczenie następującej treści: „…”. W ocenie Sądu dziennikarz opisujący zdarzenie nie zbadał stanu faktycznego sprawy i nie zachował staranności dziennikarskiej. Nie posiadając żadnych dowodów oszkalował dobre imię Wnioskodawcy i były zawód artystyczny, podając nieprawdziwe okoliczności. Sąd Apelacyjny w … uznał, że „zasądzona od pozwanej spółki kwota zadośćuczynienia powinna mieć dla niej odczuwalną wartość, tak aby zniechęcić ją do stosowania podobnych praktyk w przyszłości. Wysokość przyznanego powodowi zadośćuczynienia należało również ocenić z uwzględnieniem pozostałych zastosowanych wobec niego środków ochrony. Opublikowanie przez pozwaną na pierwszej stronie … oświadczenia przepraszającego powoda w połączeniu z otrzymaną kwotą 20 000 zł zadośćuczynienia powinno przynieść powodowi satysfakcję i złagodzić negatywne doznania wywołane naruszeniem jego dóbr osobistych”. Po 17 latach wyrok wydany przez Sąd Apelacyjny w … „uwieńczył” cierpienie Wnioskodawcy, a krzywda w części została spłacona.

Naczelnik Urzędu Skarbowego … skierował do Wnioskodawcy pismo z dnia 7 czerwca 2021 r., w którym to dokonuje czynności sprawdzających dotyczących prawidłowego złożenia zeznania podatkowego na podstawie art. 155 § 1 oraz art. 272 i art. 274 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.). Naczelnik Urzędu Skarbowego po rozmowie z Wnioskodawcą wezwał do złożenia korekty PIT-37 z wykazanym przychodem z tytułu odsetek od odszkodowania, a w przypadku braku akceptacji zaproponował wystąpienie do Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie.

Spór w rozpatrywanej sprawie dotyczy tego czy przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.) przewidują opodatkowanie, czy też zwolnienie z opodatkowania odsetek od odszkodowania i zadośćuczynienia zasądzonych wyrokiem Sądu Apelacyjnego w …, sygn. akt …, na rzecz osoby poszkodowanej w związku z naruszeniem dóbr osobistych: czci i godności osobistej, czy zwolnienie z opodatkowania odszkodowania lub zadośćuczynienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie dotyczy odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, dla których podstawą prawną jest art. 481 Kodeks cywilny, czy wyrok sądu jest dochodem.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w związku z wydanym przez Sąd Apelacyjny w … wyrokiem z dnia 7 sierpnia 2020 r., sygn. akt …, w sprawie z powództwa Wnioskodawcy przeciwko … o ochronę dóbr osobistych i zapłatę zadośćuczynienia, należy uiścić do urzędu skarbowego podatek dochodowy od wskazanych odsetek ustawowych od kwoty głównej, czy kwota główna i otrzymane odsetki ustawowe stanowią całość wyroku, od którego nie pobiera się żadnej „opłaty podatkowej”? Czy odsetki ustawowe za opóźnienie otrzymane przez Wnioskodawcę w wyniku otrzymania orzeczenia sądu w sprawie cywilnej o zadośćuczynienie w związku z naruszeniem dóbr osobistych przez „…” mieszczą się w normie prawnej zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie są zwolnione w całości z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych? Czy odsetki ustawowe zasądzone wyrokiem sądowym za nieterminową wypłatę odszkodowania będą korzystały ze zwolnienia w podatku dochodowym?

Zdaniem Wnioskodawcy,jest nie do przyjęcia, aby Naczelnik Urzędu Skarbowego … wydał decyzję, w której domagałby się podatku z odsetek od wyroku Sądu Apelacyjnego w …, kwoty rzędu 1 700 zł. Wnioskodawca jest emerytem i zarazem inwalidą o stopniu umiarkowanym, którego nie stać na ponoszenie wszelkich opłat skarbowych, bądź sądowych. We wszystkich sprawach sądowych był i jest zwolniony z kosztów sądowych i miał wyznaczonego pełnomocnika z urzędu, a każda opłata do urzędu skarbowego będzie kolejną wyrządzoną szkodą, którą będzie dochodził na drodze sądowej. Dlatego uważa, że domaganie się kwoty z Urzędu Skarbowego … jest niewłaściwe i nielogiczne. W związku z wygraną w Sądzie Apelacyjnym w …, sygn. akt …, przeciwko gazecie – wydawcy „…”, nie przysługuje żadna „możliwość”, aby wygrywający proces cywilny dzielił się kosztami czy odsetkami z odsetek z urzędem skarbowym.

Jest to – zdaniem Wnioskodawcy – błędna interpretacja przepisów przez Naczelnika Urzędu Skarbowego …, który szuka przysłowiowego wzbogacenia na krzywdzie ludzkiej. Z doświadczenia życiowego i logicznego punktu patrzenia żaden sąd nie kieruje wyroków do urzędu skarbowego, aby powiadomić o odsetkach z wyroku.

Taki przypadek został stworzony na potrzeby „…”, gdzie wydawca szuka odliczenia PIT w rozliczeniu rocznym. Taki stan rzeczy jest błędny, a szkoda wyrządzona przez ww. gazetę nie może być uznana przez urząd skarbowy jako dochód lub przychód. Konieczność stosowania ścisłej i literalnej wykładni przepisów podatkowych, skutkuje przyjęciem, że odsetki należy zawsze przyporządkować do tego samego źródła przychodu co należność główną, a co za tym idzie podlegają one opodatkowaniu w ten sam sposób. Odsetki stanowią integralny element należności głównej, zaś ich byt prawny zależy od należności, z którą są związane. Obowiązek zapłaty odsetek nie powstaje, gdy dłużnik (w tym przypadku „…”) wywiązuje się z obowiązku uiszczenia należności głównej w przewidzianym prawem terminie. Zaniechanie leżące po stronie dłużnika z pewnością nie uzasadnia przypisania należności głównej i odsetek do różnych źródeł przychodu (wyrok NSA z dnia 17 stycznia 2014 r., sygn. akt `(...)`.). Skoro należność główna w świetle przepisów prawa podatkowego nie stanowi przychodu, to przypisane do niej odsetki również nie mogą podlegać opodatkowaniu. Wnioskodawca nie wyraża zgody na obciążenie go podatkiem dochodowym.

Pojęcie zadośćuczynienia jest odnoszone do pokrywania uszczerbków o charakterze niemajątkowym, czyli krzywd.

Zgodnie z art. 21 ust 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnione od podatku są otrzymane odszkodowania oraz zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Tym samym nie ma obowiązku zapłaty podatku od otrzymanego zadośćuczynienia, a odsetki ustawowe również winny być wolne od podatku, ponieważ stanowią całość wyroku (tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 17 stycznia 2014 r., sygn. akt II FSK 289/12, oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 25 marca 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 1414/14). Odsetki stanowią integralny element wyroku i mają charakter akcesoryjny, a ich byt prawny zależy od należności, z którą są związane.

„W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, zarzut naruszenia art. 10 ust. 1 pkt 8 i 9 oraz art. 20 u.p.d.o.f. jest niezasadny, NSA w pełni aprobuje, że odsetki należy przypisać do tego samego źródła przychodów co należność główną”.

Art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia od opodatkowania odszkodowania i zadośćuczynienia polegające na naprawieniu szkody na rzecz poszkodowanego (wyrok NSA z dnia 26 sierpnia 2009 r., sygn. akt II FSK 588/08, wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 9 marca 2010 r., sygn. akt I SA/Rz 6/10).

W wielu sprawach sądowych zapadłych przed wymiarem sprawiedliwości osoby wygrywające lub przegrywające proces cywilny wraz z odsetkami ustawowymi nie odprowadzają podatku z odsetek i nie informują urzędu skarbowego, ponieważ nie ma w tym zakresie obowiązku prawnego. Nie jest to indywidualny dochód osoby, a wyrok w przypadku wskazanego zadośćuczynienia stanowi całość wraz z odsetkami ustawowymi.

Zdaniem Wnioskodawcy, odsetki od zadośćuczynień czy odszkodowań nie podlegają podatkowi dochodowemu od osób fizycznych. Skoro zadośćuczynienie zwolnione jest z opodatkowania, to kwota odsetek (tym bardziej ustawowych) powinna też być zwolniona z opodatkowania. Zgodnie z prawem Wnioskodawca powinienem w terminie otrzymać należne odszkodowanie lub zadośćuczynienie za doznane straty finansowe, za brak odpowiedzi na zawezwanie do ugody, a …. zwlekało z należną wypłatą, to Wnioskodawca z tego tytułu nie powinien ponosić żadnych konsekwencji finansowych.

W tym kontekście Wnioskodawca wskazuje na wyrok Naczelnego Sądu Apelacyjnego z dnia 17 stycznia 2013 r., sygn. akt II FSK 289/12, w którym to stwierdzono, że skoro zwolniona z podatku jest kwota główna to i wolne są od niego odsetki. Art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w kategorii przychodów z innych źródeł nie przewiduje odszkodowań, zadośćuczynień a tym bardziej - odsetek od nich. Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy – wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej (z pewnymi wyjątkami). W związku z powyższym klasyfikowanie zasądzonych odsetek jako przychodu jest, zdaniem Wnioskodawcy, bezzasadne. Skoro ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych ma luki i nie określa wprost obowiązku podatkowego, to znaczy, że podatku nie ma, a przynajmniej to, iż są co do tego wątpliwości, które mają być rozstrzygnięte na korzyść podatnika „in dubrio pro tributario”. Wobec powyższego do przychodów z takiego „nie źródła przychodu” nie mogą mieć zastosowania przepisy dotyczące innych źródeł przychodu (art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy). Odsetki przyznane wyrokiem sądowym, związane z brakiem dobrowolnego spełnienia świadczenia – wypłaty zadośćuczynienia nie stanowią źródła przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż wypłata takiego zadośćuczynienia zwolniona zostaje mocą ustawy z opodatkowania.

Niewątpliwie zasądzone odsetki wynikają z tego samego źródła, tj. zasądzonej kwoty zadośćuczynienia, bez czego nigdy by nie powstały. Akcesoryjność roszczenia o odsetki polega przede wszystkim na tym, że byt tego roszczenia wynika wyłącznie z bytu roszczenia głównego i jest z nim nierozerwalnie związany, tj. dzieli los świadczenia głównego. Jednocześnie wynika z tego samego źródła, z którego świadczenie główne.

Brak jest zatem podstaw, aby przychód wynikający z tego samego zdarzenia – wyroku sądowego przyznającego świadczenie – przypisać do dwóch odrębnych źródeł przychodów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 10 października 2011 r., w sprawie o sygn. akt III SA/Wa 746/11, uwzględnił skargę i uchylił interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 27 października 2010 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w ww. wyroku uznał skargę za zasadną i wskazał, że: „W ocenie sądu pierwszej instancji, organ błędnie przyjął, że opisane we wniosku odsetki za zwłokę nie stanowiły przychodu ze sprzedaży nieruchomości i zakwalifikował je do innych źródeł przychodu (art. 10 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f.). Sąd zgodził się ze Skarżącym, że zasądzone na jego rzecz odsetki są bezpośrednio związane z przychodem z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości – stąd też nie podlegają opodatkowaniu z uwagi na upływ pięcioletniego terminu przewidzianego w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. Sąd wyjaśnił, że obowiązek zapłaty odsetek nie powstałby, gdyby dłużnik wywiązał się z obowiązku uiszczenia należności za nieruchomość w przewidzianym terminie. Zaniechanie dłużnika nie uzasadnia przypisania należności głównej i odsetek do różnych źródeł przychodu. W ocenie sądu pierwszej instancji, odsetki należy przypisać do tego samego źródła przychodu co należność główną - stąd też podlegają one opodatkowaniu w taki sam sposób jak należność, z którą są związane. Skoro należność główna, w świetle art. 10 ust. 8 pkt 1 lit. a u.p.d.o.f. nie stanowiła przychodu, przypisane do niej odsetki również nie podlegały opodatkowaniu. Wobec powyższego, argumentacja Ministra Finansów w zakresie braku podstaw do zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 28 i 29 u.p.d.o.f. była o tyle chybiona, że odsetki nie stanowiły przychodu, który mógł podlegać zwolnieniu podatkowemu”.

Reasumując własny pogląd i obronę w przedmiotowej sprawie, Wnioskodawca domaga się ze względu na stan faktyczny sprawy zwolnienia w całości z opodatkowania odsetek od otrzymanego zadośćuczynienia za doznane krzywdy moralne, otrzymane na skutek wyroku Sądu Apelacyjnego w …, sygn. akt `(...)`

Odsetki od nieterminowej zapłaty ceny nie podlegają opodatkowaniu, ponieważ mają one charakter akcesoryjny w stosunku do świadczenia głównego (ceny).

Zdaniem Wnioskodawcy, należy również wziąć pod uwagę, że od dnia 1 stycznia 2022 r. wchodzi zmiana w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którą w art. 21 ust. 1 pkt 3b do wyliczenia po wyrazach „odszkodowania lub zadośćuczynienia” dodane zostaną wyrazy „i odsetki z tytułu ich nieterminowej wypłaty”. Celem ustawy jest przesądzenie, że odsetki wypłacane z tytułu nieterminowej wypłaty odszkodowań i innych świadczeń pieniężnych o podobnym charakterze są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wnioskodawca powołuje się na „nową ustawę” i domaga się zwolnienia z opodatkowania odsetek należnych z tytułu nieterminowej wypłaty zadośćuczynienia wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3, 3a, 3b, 3c, 3d, 3e, 4, 29, 29a, 106 i 120 zmienianej ustawy. Kwoty tych odsetek będą zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Reasumując wywód prawny Wnioskodawca stwierdza, że odszkodowanie bądź zadośćuczynienie i odsetki z nimi związane winny być „uwolnione” od jakiegokolwiek podatku dochodowego z powodu wyrządzonej krzywdy moralnej przez inną osobę lub spółkę akcyjną.

Zdaniem Wnioskodawcy, po 17 latach walki z gazetą „…” obciążanie go podatkiem od odsetek ustawowych, które stanowią integralną część wyroku wraz z kwotą główną, będzie nadużyciem prawa.

Wnioskodawca nie wyraża zgody na pobranie podatku z „odsetek wyroku”, które stanowią całość wyroku wraz z kwotą główną za wyrządzoną krzywdę moralną. Wnioskodawca wskazuje, że „wyrok sądu nie jest dochodem”.

Brak porozumienia to nie tylko skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, ale to kolejny pozew do sądu cywilnego o odszkodowanie za poniesione straty finansowe i moralne (zał. zwolnienia z kosztów sądowych i procesy przeciwko Skarbowi Państwa).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku.

W art. 10 w ust. 1 ww. ustawy określone zostały źródła przychodów, wśród których w pkt 9 wskazano inne źródła.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Należy podkreślić, że użyte w konstrukcji art. 20 ust. 1 ww. ustawy sformułowanie „w szczególności”, świadczy o przykładowym katalogu przychodów z innych źródeł. Oznacza to, że przychodami z innych źródeł są także inne przychody, niewymienione wprost w tym przepisie.

Tym samym uznaje się, że katalog ten nie jest katalogiem zamkniętym. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 7 sierpnia 2020 r. zapadł wyrok przed Sądem Apelacyjnym w …, sygn. akt …, dotyczący zadośćuczynienia za doznane krzywdy moralne. Sąd zasądził na rzecz Wnioskodawcy zadośćuczynienie w kwocie 20 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami.

Jak już wyżej wskazano, każde zadośćuczynienie stanowi przysporzenie majątkowe, przychód podatkowy. Jednakże ustawodawca ze względów celowościowych, wprowadził w zakresie niektórych zadośćuczynień zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, które wynikają z treści art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ww. ustawy.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320), z wyjątkiem:

a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Natomiast w przypadku gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie (zadośćuczynienie) takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, z wyjątkiem odszkodowań (zadośćuczynień) wymienionych w lit. a) i b) przytoczonego przepisu.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Okoliczność, że odsetki stanowią najczęściej swoistą rekompensatę wynikającą z czasookresu jaki upłynął pomiędzy zaistnieniem zdarzeń skutkujących wypłatą odszkodowania czy zadośćuczynienia, a skonkretyzowaniem obowiązku naprawienia szkody (krzywdy) w wyroku sądu, nie jest wystarczająca do objęcia zwolnieniem z opodatkowania przedmiotowych odsetek, na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.), dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Jak stanowi art. 24 § 1 ww. Kodeksu, ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

W myśl art. 24 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.

Zgodnie z art. 415 ww. Kodeksu, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

W świetle przepisów art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego). W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis art. 445 § 3 stosuje się (art. 448 Kodeksu cywilnego).

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże, gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego).

Odsetki wypłacone w związku z opóźnieniem wypłaty danego świadczenia nie są wliczane do wartości tego świadczenia. Zgodnie z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r., poz. 1805, z późn. zm.), do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma więc zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenie główne.

Należy przy tym wskazać, że odsetki są świadczeniem ubocznym, pozostającym w ścisłym związku z należnością główną, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem niewykonania zobowiązań.

Potwierdza to orzecznictwo sądów, m.in. Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z dnia 24 stycznia 2008 r., sygn. akt II FSK 1629/06 stwierdził „(`(...)`) Odsetki należne w razie uchybienia przez dłużnika terminowi świadczenia pieniężnego (art. 481 § 1 K.c.) należy traktować jako wynagrodzenie za przedłużone i pozbawione podstaw prawnych korzystanie z cudzego kapitału. Inaczej rzecz ujmując, jest to odszkodowanie za pozbawienie wierzyciela możliwości dysponowania kapitałem, a tym samym pozbawienie go spodziewanych z tego tytułu korzyści (np. przez korzystną lokatę) (…). W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyjaśniono, że głównym motywem legislacyjnym uregulowania takiego jak w art. 481 § 1 K.c. jest uznanie, że wierzyciel ponosi przez opóźnienie co najmniej szkodę w postaci odsetek, na jakie mógłby ulokować otrzymaną w terminie sumę (wyrok z dnia 24 kwietnia 1997 r., sygn. akt II CKN118/97, OSP 1998, Nr 1, poz. 3, z glosą A. Szpunara). Odsetki zatem są kompensatą tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej. Prowadzi to do konkluzji, że odsetki otrzymane na podstawie wyroku z tytułu opóźnienia dłużnika ze spełnieniem świadczenia pieniężnego (art. 481 § 1 K.c.) stanowią odszkodowanie dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono i jako takie nie są wolne od podatku dochodowego (art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych)”.

Kwestia odsetek otrzymanych na podstawie wyroku z tytułu opóźnienia dłużnika ze spełnieniem świadczenia pieniężnego była również przedmiotem analizy w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 sierpnia 2009 r., sygn. akt II FSK 588/2008 oraz w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 9 marca 2010 r., sygn. akt I SA/Rz 6/10. Także w tych wyrokach sądy administracyjne wyraziły pogląd, że odsetki otrzymane na podstawie wyroku z tytułu opóźnienia dłużnika ze spełnieniem świadczenia pieniężnego (art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego) stanowią świadczenia dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono i jako takie nie są wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednoznacznie wyłącza ze zwolnienia podatkowego wskazane odszkodowania.

Powyższy pogląd w całej rozciągłości podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, który w wyroku z dnia 11 lipca 2013 r., sygn. akt I SA/GI 145/13, dodał, że „w żadnej jednostce redakcyjnej przepisu art. 21 u.p.d.o.f. nie została zakodowana norma o charakterze szczególnym statuująca zwolnienie podatkowe obejmujące wyżej opisane odsetki za zwłokę. Normy takiej nie ma również w innych regulacjach wchodzących w skład systemu prawa obowiązującego. W przepisie art. 21 u.p.d.o.f. zostały natomiast zawarte zwolnienia podatkowe dotyczące innego rodzaju odsetek. Wynik wnioskowania a contrario wskazuje, że odsetki, które nie zostały wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, podlegają opodatkowaniu. Sąd wskazuje, że dokonując interpretacji należy mieć na względzie i tę okoliczność, że zwolnienia podatkowe stanowią odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, co powoduje, że niedopuszczalne byłoby poszerzanie zakresu zwolnień w drodze wykładni; w szczególności wbrew jednoznacznej woli ustawodawcy wyrażonej w przepisie.

Ponadto, w wyroku z dnia 25 marca 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 2626/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zauważył, że „To, że w świetle prawa cywilnego odsetki te wiążą się i zależą od zasadności roszczenia głównego, nie zmienia zupełnie odrębnego tytułu, z którego wywodzą się odsetki na gruncie podatkowym. Przychód odsetkowy Skarżącego ma swoje źródło nie w odszkodowaniu lub zadośćuczynieniu, lecz w spóźnieniu dłużnika w wypłacie tego odszkodowania i zadośćuczynienia.”

Powyższe potwierdza także wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 grudnia 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 2675/14, w którym Sąd podkreślił, że „podzielić należy ocenę Ministra, iż skoro zasądzone odsetki nie są zwolnione z opodatkowania tylko z tego tytułu, że wykazują związek z kwotą zasadniczą (nie są właściwym odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem), to otwiera się kwestia ich ewentualnego zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy. Tak więc, gdyby nawet zasądzone odszkodowanie uznać za „`(...)` inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie`(...)`”, to zwolnienie z opodatkowania wykluczone byłoby dlatego, że odsetki musiałyby zostać potraktowane jako forma odszkodowania za bezprawne korzystanie z cudzego kapitału, czyli jako „`(...)`dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono;” (art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy). W tej sytuacji skutek jest identyczny – brak zwolnienia odsetek od opodatkowania.

Ponadto, powyższe stanowisko potwierdzają także wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 21 maja 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 1234/14, oraz z dnia 20 września 2016 r., sygn. akt I SA/Łd 596/16, w którym to Sąd wskazał, że „należy mieć na uwadze, że przepisy regulujące zwolnienia podatkowe powinny być interpretowane ściśle. Nie należy ich interpretować rozszerzająco. Skoro odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego nie są ani właściwym odszkodowaniem, ani zadośćuczynieniem, to nie mieszczą się w zakresie zwolnienia podatkowego. Dodatkowo można wskazać, że w tych wypadkach, gdy ustawodawca chciał zwolnić od opodatkowania także odsetki, to wyraźnie to zaznaczał, np. w art. 21 ust. 1 pkt 95 u.p.d.o.f.”.

Stanowisko Organu potwierdza również wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 27 października 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 1502/15, w którym stwierdzono, że „Skarżący oparł swoją interpretację na treści ww. wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 stycznia 2014 r., II FSK 289/12, i przekonaniu, że odsetki za zwłokę w wypłacie przyznanego przez sąd odszkodowania powinny być traktowane tak samo jak odszkodowanie, a tym samym powinny być zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Skarżący wskazywał też na szczególną funkcję odsetek, co dodatkowo powinno przemawiać za zwolnieniem podatkowym. W ocenie Sądu, skarżący tak naprawdę pomija istniejące w tym zakresie, przepisy podatkowe. Niewątpliwie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia z podatku jedynie „inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie”. Nie zostały więc w nim wymienione „odsetki” za zwłokę. Odszkodowanie jest czymś innym niż odsetki związane z opóźnieniem w jego wypłacie. Przyczyną wypłaty odszkodowania jest poniesienie szkody przez uprawnionego; natomiast źródłem obowiązku wypłaty odsetek jest niedotrzymanie terminu wypłaty odszkodowania przez zobowiązanego. Słusznie organ podkreślał, że cywilistycznie rozróżnia się odszkodowanie jako roszczenie główne od odsetek za zwłokę, jako roszczenie uzupełniające (tzw. roszczenie akcesoryjne)”.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 23 lutego 2017 r., sygn. akt I SA/GI 1161/16, stwierdził że: „Rozpatrując kwestię charakteru prawnego roszczenia o odsetki należy opowiedzieć się za powszechnym jego traktowaniem jako roszczenia o świadczenie uboczne względem roszczenia o dług główny, zależne od niego i dzielące jego losy, określane mianem roszczenia akcesoryjnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lipca 1992 r., III CZP 86/92, OSNC 1993, nr 1-2, poz. 17). Ich dochodzenie jest uprawnione tylko w razie zasadności dochodzenia długu głównego. Akcesoryjność dotyczy jednak tylko chwili powstania roszczenia o odsetki, później mają już one charakter samodzielny (samoistny) wobec roszczenia głównego i mogą być dochodzone oddzielnie, a nawet niezależnie od wytoczenia powództwa o roszczenie główne (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2015 r., sygn. akt V CSK 231/14, i przywołany tam wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 1990 r., sygn. akt I PR 168/90; Lex nr 1652407). Zatem odsetki za opóźnienie mają względem kwoty zasadniczej odszkodowania charakter akcesoryjny, ale jako takie, nie są częścią składową odszkodowania zasadniczego, gdyż opierają się na odrębnym stanie faktycznym i odrębnej podstawie materialnoprawnej (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1991 r., III CZP 21/91; OSNC z 1991 r., z. 10-12, poz. 121). Powyższa kwalifikacja stanowi argument przemawiający za możliwością odrębnego traktowania odsetek i należności głównej na gruncie prawa podatkowego.”

Orzecznictwo w omawianej kwestii nie było jednolite, jednakże wątpliwości co do podatkowej kwalifikacji odsetek zostały ostatecznie rozstrzygnięte przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale siedmiu sędziów NSA z dnia 6 czerwca 2016 r., sygn. akt II FPS 2/16. Zapadła ona na tle stanu faktycznego dotyczącego odsetek od nieterminowej zapłaty ceny za zbyte akcje, jednakże ma ona zastosowanie do wszystkich sytuacji związanych z zapłatą odsetek od należności głównej, których skutków podatkowych nie przewidziano w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istota uchwały sprowadza się do twierdzenia, że czym innym jest świadczenie główne, a czym innym odsetki za opóźnienie w jego zapłacie, w związku z tym należy je rozliczać oddzielnie i zaliczyć do przychodów z innych źródeł, na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Analizując powyższe należy zauważyć, że wyłączenie z opodatkowania należności głównej nie oznacza, że wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone. Zwolnienie od podatku dochodowego otrzymanych odsetek przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ustawy wyraźnie o tym stanowi (konkretnie odnosi się do odsetek). Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie pomija odsetek w zwolnieniach, jeżeli uznaje zasadność ich zwolnienia w odniesieniu do dóbr, które w ocenie ustawodawcy zasługują na szczególną ochronę.

I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są:

• pkt 52 – odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz. U., poz. 776);
• pkt 95 – odsetki z tytułu realizacji nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1;
• pkt 119 – odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta;
• pkt 130 – odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a;
• pkt 130a – odsetki lub dyskonto od listów zastawnych uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a;
• pkt 130b – odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego i oferowanych na rynkach zagranicznych, przeznaczonych na finansowanie ustawowych celów działalności Banku Gospodarstwa Krajowego, dotyczących wspierania polityki gospodarczej Rady Ministrów, realizacji rządowych programów społeczno-gospodarczych oraz programów samorządności lokalnej i rozwoju regionalnego oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji, uzyskane przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a.

Ustawodawca wyraźnie określa, że w tych przypadkach także odsetki od określonych przychodów wolne są od podatku dochodowego, natomiast w stosunku do innych kategorii przychodów zwolnionych od podatku o odsetkach związanych z tymi należnościami nie wspomina; należy więc uznać, że jest to zabieg celowy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wyraźnie wynika, że Wnioskodawcy zostało zasądzone zadośćuczynienie wraz z odsetkami ustawowymi. Sąd zasądził zatem należność główną i świadczenie uboczne w postaci odsetek. Gdyby Sąd uważał, że odsetki są zadośćuczynieniem, to włączyłby je do świadczenia głównego, powiększając ww. świadczenie. Skoro tak nie uczynił, to brak jest podstaw, aby traktować odsetki jako zadośćuczynienie. Zatem, nie można przyjąć, że odsetki są zadośćuczynieniem sensu stricte i jako takie objęte są zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie wskazanego we wniosku art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak zostało to już wskazane na początku, zwolnienie od podatku dochodowego otrzymanych odsetek przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ustawy zawiera w tym przedmiocie (konkretnie odnosi się do odsetek) – wyraźne zwolnienie.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis stanu faktycznego należy stwierdzić, że otrzymane przez Wnioskodawcę odsetki ustawowe od zadośćuczynienia, zasądzone wyrokiem Sądu, nie podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b, jak również pozostałe przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, takiego zwolnienia nie przewidują. W konsekwencji, otrzymane przez Wnioskodawcę odsetki stanowią dla Niego przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ww. ustawy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądów administracyjnych wskazać należy, że stosownie do art. 87 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), orzeczenia sądów administracyjnych nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa. Natomiast Organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Ponadto odnosząc się do wskazanych przez Wnioskodawcę zmian w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Tutejszy Organ wskazuje, że przepis art. 88 ust. 1 Konstytucji RP stanowi, że warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie.

Podanie do publicznej wiadomości w sposób prawnie określony treści aktów powszechnie obowiązującego prawa, czyli ich urzędowe ogłoszenie, jest podstawowym warunkiem demokratycznego państwa prawa. W procedurze legislacyjnej, w której istnieje instytucja promulgacji aktów prawodawczych, ogłoszenie jest czynnością końcową, zamykającą, a zarazem warunkiem ważności aktu. Warunek taki ustanawia Konstytucja wobec aktów powszechnie obowiązującego prawa. Bez urzędowego opublikowania akty prawne nie mogą obowiązywać, a więc akt ich ogłoszenia stanowi integralny element procesu tworzenia prawa. Ogłoszenie ustawy otwiera drogę do jej wykonania oraz stosowania aktów prawnych powszechnie obowiązujących.

Wobec powyższych wyjaśnień wskazać należy, że na dzień wydania niniejszej interpretacji prace nad ustawą o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1532, 1532-A) nie zostały zakończone i ww. ustawa nie została ogłoszona do publicznej wiadomości w Dzienniku Ustaw.

Na marginesie sprawy należy wskazać, że obowiązek podatkowy powstał w związku z otrzymaniem odsetek od zadośćuczynienia niezależnie od sytuacji materialnej i życiowej Wnioskodawcy. Interpretacja indywidualna nie ma charakteru decyzji uznaniowej, Organ dokonuje wykładni przepisów jakie mają zastosowanie w przedstawionym stanie faktycznym i wykładnia ta nie jest uzależniona od życiowej sytuacji podatnika. Te okoliczności może brać pod uwagę naczelnik właściwego urzędu skarbowego, który na podstawie art. 67a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, z późn. zm.), na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może m.in. odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty; odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek, a nawet umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę.

Wobec tego, w przypadku pozostawania w trudnej sytuacji materialnej czy życiowej Wnioskodawca może zwrócić się z takim wnioskiem do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Końcowo, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie organ podatkowy wydając interpretację indywidualną przepisów prawa opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.