0112-KDIL2-1.4011.722.2021.1.DJ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 28 lipca 2021 r. (data wpływu 28 lipca 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 lipca 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni prosi o wydanie interpretacji indywidualnej w związku z zaistniałą sytuacją prawnopodatkową, tj. Wnioskodawczyni otrzymała rentę w postaci odszkodowania płatnego jednorazowo na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego art. 444 § 2 i art. 447 za uznanie roszczenia Wnioskodawczyni o odszkodowanie w związku z krzywdą wyrządzoną Jej w wieku małoletnim, która spowodowała uraz ciała i wywołanie rozstroju zdrowia oraz w sposób istotny miała wpływ na pogarszanie się stanu zdrowia Wnioskodawczyni, w wyniku czego po podjęciu pracy w (…) roku, w roku (…) Wnioskodawczyni została uznana w orzeczeniu ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) za częściowo niezdolną do pracy zarobkowej, a także w kolejnych latach w związku z pogarszającym się stanem zdrowia za całkowicie niezdolną do pracy zarobkowej. Nieprzerwalnie do teraz Wnioskodawczyni jest z powodu swojego stanu zdrowia w sposób istotny niezdolna do pracy zarobkowej.

Ponadto Wnioskodawczyni pragnie podkreślić, że krzywdy w wieku małoletnim miały i mają wpływ na całe Jej życie powodując utratę zdrowia co w sposób istotny zmniejszyło i zmniejsza Jej szanse zarobkowe i rozwojowe oraz co było i jest przyczyną zwiększenia kosztów jakie ponosi w związku ze swoim utrzymaniem.

Poniżej Wnioskodawczyni przedstawia stan faktyczny.

W (…) Wnioskodawczyni złożyła za pośrednictwem kancelarii prawnej (….) do Biura (…) zawiadomienie, że będąc osobą nieletnią była wykorzystywana do czynności seksualnych przez (…). Wnioskodawczyni złożyła roszczenie o odszkodowanie do (…). Jak wynika z przyjętego statutu (…) został wdrożony przez (…). (…) zgodnie z procedurą Program (…) ma na celu zrekompensowanie ofiarom choć w części krzywd i ich skutków związanych z tym, że były wykorzystywane jako dzieci przez (…) do czynności seksualnych oraz ma stanowić pomoc w procesie ich leczenia.

Po przedstawieniu dowodów i uznaniu, że popełnienie czynu karalnego miało miejsce, nastąpiło zawarcie umowy w efekcie której Wnioskodawczyni otrzymała odszkodowanie według przepisów Kodeksu cywilnego za „uszkodzenia cielesne i wywołania rozstroju zdrowia”. W (…) nastąpiło przyznanie Wnioskodawczyni kwoty odszkodowania w formie jednorazowego odszkodowania, renty płatnej w formie jednorazowego odszkodowania na leczenie i wyrównanie strat, jakie poniosła i ponosi w związku z niezdolnością do pracy zarobkowej przez co zrezygnowała między innymi z możliwości występowania o dodatkowe świadczenia.

W celu częściowego naprawienia zaistniałej szkody Wnioskodawczyni otrzymała rentę płatną w formie jednorazowego odszkodowania, tj. za uznanie, że zaistniałe zdarzenie karalne, tj. uraz ciała i rozstrój zdrowia, którego doświadczyła w dzieciństwie a skutki nadal miały miejsce (od (…) lat do (…) lat, w latach (…) tj. w czasie pobytu Wnioskodawczyni w (…), a następnie podczas pobytów sprawcy, tj. (…) na terenie Polski). Krzywdy karalne, których doświadczyła Wnioskodawczyni w wieku małoletnim były i nadal są przyczyną Jej problemów ze zdrowiem a tym samym zmniejszenia w sposób istotny wydolności w pracy zarobkowej (orzeczona przez ZUS od (…) do nadal częściowa a w pewnych latach życia Wnioskodawczyni całkowita niezdolność do pracy). Skutki doznanej krzywdy w wieku małoletnim mają negatywny wpływ na całe życie osobiste i zawodowe Wnioskodawczyni.

W (…) Wnioskodawczyni otrzymała potwierdzenie wpływu na swoje konto odszkodowania płatnego jednorazowo w wysokości X (…). Kwota ta stanowiła 2/3 przyznanego odszkodowania - renty wypłaconej w formie jednorazowego odszkodowania od (….) w całkowitej wysokości Y (….). Natomiast kwota Z (….) stanowiąca 1/3 przyznanego odszkodowania została pobrana z tytułu honorarium adwokackiego przez działającą w imieniu Wnioskodawczyni Kancelarię Prawną (…).

W momencie otrzymania ww. odszkodowania, tj. wpływu środków na konto Wnioskodawczyni miejscem zamieszkania Wnioskodawczyni była i nadal jest Polska.

Ww. (…) Program (…) ma na celu zrekompensowanie cierpień setkom ofiar, które były wykorzystywane jako dzieci przez (…) oraz pomocy w ich leczeniu. (….) w pisemnym oświadczeniu stwierdził że „(`(...)`) doskonale zdaje sobie sprawę, że żadna ilość pieniędzy nigdy nie uleczy blizn nadużyć, ale ten program jest konkretnym wyrazem naszej skruchy i naszego pragnienia naprawienia (`(...)`) - Mam nadzieję, że pomoże to w procesie leczenia i przyniesie ocalałym pewne elementy leczenia”. Ww. Program jest zarządzany przez Mediatorów (….), którzy zarządzali Funduszem (…) (….).

Z otrzymanego z (…) pisma z (…) wynika, że (…) Program (…) po rozpatrzeniu złożonego przez Wnioskodawczynię za pośrednictwem ww. kancelarii prawnej roszczenia o odszkodowanie, w obowiązującym prawie w Polsce na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego art. 444 § 2 i art. 447, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego zgodnego z procedurą (…), po dokładnym i należytym rozpatrzeniu dokumentacji i dowodów Administratorzy (…) podjęli decyzję w sprawie przyznania odszkodowania, tym samym potwierdzono wobec Wnioskodawczyni przestępczą działalność sprawcy – ww. (…). W efekcie zawartej umowy Wnioskodawczyni zrezygnowała między innymi z możliwości występowania o dodatkowe świadczenia oraz zobowiązała się do zachowania zasad poufności. Faktem jest, że Wnioskodawczyni uzyskała odszkodowanie w oparciu o przepisy prawa obowiązujące w (…).

Mając na uwadze okoliczności związane z otrzymanym odszkodowaniem faktem jest, że o sprawie popełnionego przestępstwa był powiadomiony organ Prokuratora (…), którego wiązały przepisy dotyczące procedowania przez administratorów (…) Programu (…) - w tym opracowanie dokumentacji, badanie dowodów stanowiących o przestępstwie molestowania seksualnego popełnionego na Wnioskodawczyni (powódce) przez (…).

Należy przyjąć, że umowa ugody zawarta przez Wnioskodawczynię z (…) w świetle prawa w (…) jest umową przedsądową.

Jak wynika z przyjętego statutu, Program (…) - został wdrożony przez (…). Program jest zarządzany przez (…) Mediatorów (…), którzy mają pełną autonomię w podejmowaniu decyzji o odszkodowaniu dla ofiar molestowania seksualnego przez (…), a (…) zgodziła się, że będzie przestrzegać ich decyzji. Nadzór nad wdrażaniem i administrowaniem programu oraz zatwierdzaniem protokołów (…) sprawuje niezależny komitet nadzorczy. W skład komitetu wchodzi (…).

Decyzje podjęte przez Mediatorów w sprawie odszkodowań dla ofiar – (…) - są ostateczne i nie przewidują możliwości odwoławczych tak powoda jak i (…), która jest płatnikiem ww. odszkodowania. Jak wynika z przyjętego statutu ww. Programu, podstawowym jego celem jest zawarcie pojednania z ofiarami przestępstw popełnionych przez (…), a przyznane odszkodowania mają na celu złagodzenie krzywdy w postaci negatywnych przeżyć związanych z cierpieniami fizycznymi i psychicznymi lub następstwami uszkodzenia ciała, wywołanego rozstroju zdrowia, które powodują wyłączenie z normalnego życia. Odpowiednia kwota pieniężna ma w pośredni sposób złagodzić cierpienia fizyczne i psychiczne osoby poszkodowanej.

Zadośćuczynienie ma charakter całościowy, a zatem obejmuje cierpienia zarówno doznane przez poszkodowanego jak i te, które będą jego udziałem w przyszłości. Zasadniczą przesłanką przy określaniu wysokości zadośćuczynienia jest stopień natężenia krzywdy, tzn. doznanych cierpień fizycznych i psychicznych. Krzywdy wpłynęły bezpośrednio i pośrednio na stan zdrowia Wnioskodawczyni. W sposób istotny zmniejszyły szanse zarobkowe oraz rozwojowe Wnioskodawczyni. Przez ograniczenia i występujące choroby Wnioskodawczyni ma zwiększone potrzeby związane ze swoim utrzymaniem. Koszty funkcjonowania Wnioskodawczyni i leczenia są w sposób znacząco wyższe niż osoby zdrowej.

Doznana przemoc fizyczna i psychiczna w wieku małoletnim wpłynęła na pogorszenie i powstanie u Wnioskodawczyni problemów ze zdrowiem, które w sposób istotny i ciągły są przyczyną niezdolności do pracy zarobkowej Wnioskodawczyni czego dowodem jest dokumentacja medyczna, którą Wnioskodawczyni przedstawia od (…) r. na komisjach lekarskich w ZUS w celu wydania orzeczenia o stanie przydatności Wnioskodawczyni do pracy zawodowej (…).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy przyznane Wnioskodawczyni odszkodowanie płatne jednorazowo (renta) z tytułu uznanych krzywd, powstanie urazu ciała, wywołanie rozstroju zdrowia, których skutkiem było i jest zmniejszenie się szans zarobkowych i rozwojowych Wnioskodawczyni oraz ponoszenie większych kosztów związanych ze swoim utrzymaniem a także utratą dochodów, korzysta ze zwolnienia przedmiotowego wskazanego w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 21 ust. 1 pkt 3c)?

2. Czy przyznana Wnioskodawczyni renta w formie jednorazowego odszkodowania przyznanego na mocy ugody pozasądowej art. 447 Kodeksu cywilnego w celu ochrony praw, przyznanych na mocy art. 444 § 2 - korzysta ze zwolnienia przedmiotowego wskazanego w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, mając na uwadze powyżej opisany stan faktyczny Wnioskodawczyni pozostaje w przekonaniu, że w świetle przepisów obowiązujących w (…) i w Polsce przyznane Wnioskodawczyni świadczenie w postaci odszkodowania wypłaconego jednorazowo było objęte stosownym nadzorem posiadającym odpowiedni status sądowy.

W przekonaniu Wnioskodawczyni wyżej opisane, przyznane Jej odszkodowanie jest jednoznaczne z przyznaniem w polskim prawie renty w formie jednorazowego odszkodowania na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego, na mocy art. 444 § 2 i art. 447 a zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. (art. 21 ust. 1 pkt 3c) zarówno przyznana w określonej miesięcznej wysokości renta, jak i jej kapitalizacja i jednorazowa wypłata - w formie odszkodowania - są zwolnione z podatku.

Kapitalizacja renty zgodnie z wyrokiem Sądu (…), jest zasadna, gdy: „zapewni osobie poszkodowanej zaspokojenie tych wszystkich potrzeb tak bieżących, jak i przyszłych, dla których zaspokojenia przeznaczoną była renta, a równocześnie z punktu widzenia szeroko pojętego interesu poszkodowanego będzie to bardziej korzystne od renty”. „Zakres powodów umożliwiających dokonanie kapitalizacji renty jest nieograniczony (`(...)`)”.

Podstawą prawną dochodzenia ww. renty odszkodowawczej jest przepis art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego. Stosownie zaś do art. 447 Kodeksu cywilnego Sąd może z ważnych powodów przyznać poszkodowanemu zamiast renty - jednorazowe odszkodowanie. Na gruncie prawa cywilnego instytucja jednorazowego odszkodowania jest zrównana z instytucją renty odszkodowawczej. Za powyższym przemawia kompensacyjny charakter odszkodowania, które nie służy wzbogaceniu poszkodowanego, lecz jedynie naprawieniu szkody. Ponadto przekształcenie renty w jednorazowe odszkodowanie służy ochronie praw nabytych na mocy art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego, np. pismo z dnia 10 listopada 2010 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/1/415-694/10/HK.

Możliwość zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych renty odszkodowawczej, o której mowa w art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego oraz interpretacje indywidualne wydawane w zbliżonych stanach faktycznych i prawnych, np. interpretacje indywidualne np.: DD3/033/58/CRS/10/PK wydana przez Ministra Finansów, ILPB2/415-790/08-2/ES oraz ILPB2/415-73/07-2/AJ wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu i informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego wydana przez Urząd Skarbowy w (…), sygn. 2408PDI-415/28/2004.

W ocenie Wnioskodawczyni otrzymane przez Wnioskodawczynię odszkodowanie wypłacone jednorazowo służy ochronie praw nabytych na mocy art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego i nie jest wzbogaceniem. Natomiast jak wynika z art. 447 Kodeksu cywilnego „z ważnych powodów” na żądanie poszkodowanego zamiast świadczeń rentowych wypłacanych okresowo (np. miesięcznie) w ramach zawartej pisemnej ugody następuje wypłata jednorazowego odszkodowania. Ważnym powodem w rozumieniu przepisu art. 447 Kodeksu cywilnego jest bowiem każda istotna, leżąca w interesie poszkodowanego, potrzeba zaspokojenia wydatków. Przepis art. 447 Kodeksu cywilnego został przewidziany w celu zapewnienia poszkodowanemu pełniejszej ochrony jego praw do odszkodowania.

Zastąpienie renty jednorazowym odszkodowaniem jest dopuszczalne, gdy w wyjątkowych sytuacjach odszkodowanie wypłacone jest bardziej korzystne dla poszkodowanego niż renta wypłacana okresowo. Ma to w szczególności miejsce wówczas, gdy zapewni się poszkodowanemu zaspokojenie tych wszystkich potrzeb tak bieżących, jak i przyszłych dla których zaspokojenia przeznaczona byłaby renta wypłacana okresowo a równocześnie z punktu widzenia szeroko pojętego interesu poszkodowanego będzie to bardziej korzystne od renty wypłacanej okresowo. Między innymi uzasadnieniem powyższego jest to, że wypłata renty okresowo (np. miesięcznie) byłaby niekorzystna także pod względem finansowym, gdyż Wnioskodawczyni musiałaby ponosić ogromne koszty związane z honorarium dla kancelarii prawnych, które by Ją reprezentowały w (…) jak i istniejącym ryzykiem, np. związanym z brakiem możliwości zapewnienia, iż płatnik będzie mógł zagwarantować w dłuższym okresie czasu wypełnienie zobowiązania do wypłaty odszkodowania w formie renty wypłacanej miesięcznie.

„Na gruncie prawa cywilnego instytucja jednorazowego odszkodowania przewidziana w art. 447 Kodeksu cywilnego jest równoznaczna z instytucją renty odszkodowawczej, o której mowa w art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego. Obie te instytucje, które są ściśle ze sobą związane, powołane są do spełnienia tego samego zadania i mają służyć jednemu celowi, a mianowicie naprawieniu tej samej szkody. Równoznaczność tych instytucji prawnych wyraża się przede wszystkim w tym, że gdy brak jest przesłanek do zasądzenia renty, to nie może tym samym wchodzić w ogóle w rachubę zasądzenie jednorazowego odszkodowania. Ta ostatnia bowiem, jako instytucja pochodna od renty i od niej zależna, nie może mieć zasadniczego bytu, skoro sama stanowi w istocie swej rentę, tylko że w postaci skapitalizowanej. Jednocześnie warunkiem kapitalizacji przyznanej na podstawie art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego renty jest wystąpienie ważnych powodów przemawiających za tym, żeby w miejsca świadczenia okresowego przyznać odszkodowanie jednorazowe”.

„Przekształcenie renty w jednorazowe odszkodowanie służy ochronie praw, przyznanych na mocy art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego, a wysokość świadczenia jednorazowego przyznanego w miejsce renty uwzględnia wysokość należnych rat rentowych i przypuszczalny okres trwania obowiązku jej wypłacania”.

Biorąc powyższe pod uwagę Wnioskodawczyni jest w przekonaniu, że przyznane Jej i wypłacone jednorazowo odszkodowanie zamiast renty płatnej miesięcznie za uznane krzywdy powstałe w wieku małoletnim i w wysokości uwzględniające należną rentę oraz prawdopodobny czas trwania obowiązku rentowego korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób.

Krzywdy, za które Wnioskodawczyni otrzymała odszkodowanie wpłynęły bezpośrednio i pośrednio na stan Jej zdrowia. W sposób istotny zmniejszyły szanse zarobkowe oraz rozwojowe Wnioskodawczyni. Przez ograniczenia i występujące choroby Wnioskodawczyni ma zwiększone potrzeby związane z Jej utrzymaniem. Koszty funkcjonowania i leczenia Wnioskodawczyni są w sposób znacząco wyższe. Doznana przemoc fizyczna i psychiczna w wieku małoletnim wpłynęła na pogorszenie i powstanie u Wnioskodawczyni problemów ze zdrowiem, które w sposób istotny i ciągły są przyczyną Jej niezdolności do pracy zarobkowej czego dowodem jest dokumentacja medyczna, którą przedstawia od (…) r. na komisjach lekarskich w ZUS w celu wydania orzeczenia o stanie swojej przydatności do pracy zawodowej (…).

W przekonaniu Wnioskodawczyni otrzymana przez Nią kwota odszkodowania wypłaconego jednorazowo przyznanego na podstawie pozasądowej ugody zawartej pomiędzy osobą poszkodowaną a sprawcą (reprezentującego sprawcę) na wyżej opisanych zasadach jest objęta zwolnieniem od podatku od osób fizycznych, na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z której wynika, że „wolne od podatku są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość”.

Natomiast kapitalizacja renty - ugoda jest odszkodowaniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do treści art. 3 ust. 1a cytowanej ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkaniana terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

W myśl art. 3 ust. 2a ww. ustawy, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Biorąc pod uwagę okoliczności przedstawione w stanie faktycznym, należy stwierdzić, że w związku z otrzymaniem przez Wnioskodawczynię odszkodowania od (…), w rozpatrywanej sprawie zastosowanie znajduje umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem (…) o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (…).

Powyższa Umowa nie zawiera odrębnego artykułu dotyczącego opodatkowania świadczeń odszkodowawczych wypłacanych z (…).

Oznacza to, że tego rodzaju dochód podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z postanowieniami art. 5 wskazanej Umowy („Ogólne zasady opodatkowania”).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 tej Umowy, osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie może być opodatkowana przez drugie Umawiające się Państwo z tytułu dochodu pochodzącego ze źródeł tego drugiego Umawiającego się Państwa i tylko z tytułu takiego dochodu, zgodnie ze wszystkimi ograniczeniami zawartymi w niniejszej Umowie.

Stosownie do art. 5 ust. 2 tej Umowy, postanowienia niniejszej Umowy nie będą w żaden sposób stwarzały ograniczenia wobec wyłączeń, zwolnień, zmniejszeń, zaliczeń lub innych przywilejów, przyznanych obecnie lub w przyszłości przez:

1. prawo jednego z Umawiających się Państw przy określeniu podatków pobieranych przez to Umawiające się Państwo lub

2. przez każdą inną umowę zawartą pomiędzy Umawiającymi się Państwami.

W myśl art. 5 ust. 3 ww. Umowy (…), bez względu na postanowienia niniejszej Umowy, z wyłączeniem ustępu 4, Umawiające się Państwo może opodatkować obywatela tego Umawiającego się Państwa lub osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym Umawiającym się Państwie (zgodnie z zasadami artykułu 4), tak jakby niniejsza Umowa nie weszła w życie.

Z przywołanych powyżej przepisów wynika, że Polska ma prawo opodatkować dochód uzyskany z tytułu odszkodowania wypłacanego z (…) osobie mającej miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Prawo to wynika z zapisu art. 5 ust. 3 Umowy, zgodnie z którym państwu rezydencji przysługuje pełne prawo do opodatkowania dochodów osoby mającej na jego terytorium miejsce zamieszkania.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów są inne źródła, o których mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Należy zauważyć, że każde odszkodowanie ma za zadanie wyrównanie szkody w majątku, utraconych korzyści lub szkody poczynionej na osobie (zadośćuczynienie). Odszkodowanie stanowi zawsze przychód, gdyż otrzymujący je powiększa w ten sposób swój majątek. Odszkodowanie w żadnym wypadku nie ma charakteru restytucyjnego, bowiem niczego nie przywraca a jedynie wynagradza stratę lub krzywdę. Warunkiem otrzymania każdego odszkodowania jest zdarzenie, w wyniku którego dana osoba doznała określonego uszczerbku. Nikt nie otrzyma odszkodowania, jeśli wcześniej nie zaszła przesłanka powodująca możliwość ubiegania się o nie.

Jak już wyżej wskazano, każde odszkodowanie stanowi przysporzenie majątkowe, przychód podatkowy. Jednakże ustawodawca ze względów celowościowych, wprowadził w zakresie niektórych odszkodowań zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, które wynikają np. z treści art. 21 ust. 1 pkt 3c.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Należy podkreślić, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej – powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle.

W przedmiocie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na uwadze także przepis art. 84 Konstytucji RP dotyczący zasady powszechności opodatkowania, stąd każdy wyjątek od tej zasady, w tym także ulga podatkowa, nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w (…) Wnioskodawczyni złożyła za pośrednictwem kancelarii prawnej (…) do Biura (…) zawiadomienie, że będąc osobą nieletnią była wykorzystywana do czynności seksualnych przez (…). Wnioskodawczyni złożyła roszczenie o odszkodowanie do (…) Programu (…). Jak wynika z przyjętego statutu (…)Program (…) został wdrożony przez (…). (… zgodnie z procedurą Programu (…) ma na celu zrekompensowanie ofiarom choć w części krzywd i ich skutków związanych z tym, że były wykorzystywane jako dzieci przez (…) do czynności seksualnych oraz ma stanowić pomoc w procesie ich leczenia. Po przedstawieniu dowodów i uznaniu, że popełnienie czynu karalnego miało miejsce nastąpiło zawarcie umowy, w efekcie której Wnioskodawczyni otrzymała odszkodowanie według przepisów Kodeksu cywilnego za „uszkodzenia cielesne i wywołania rozstroju zdrowia”. W (…) nastąpiło przyznanie Wnioskodawczyni kwoty odszkodowania w formie jednorazowego odszkodowania, renty płatnej w formie jednorazowego odszkodowania na leczenie i wyrównanie strat jakie poniosła i ponosi w związku z niezdolnością do pracy zarobkowej, przez co Wnioskodawczyni zrezygnowała między innymi z możliwości występowania o dodatkowe świadczenia. W celu częściowego naprawienia zaistniałej szkody Wnioskodawczyni otrzymała rentę płatną w formie jednorazowego odszkodowania, tj. za uznanie, że zaistniało zdarzenie karalne.

W (…) Wnioskodawczyni otrzymała potwierdzenie wpływu na swoje konto odszkodowania płatnego jednorazowo w wysokości (…). Kwota ta stanowiła 2/3 przyznanego odszkodowania - renty wypłaconej w formie jednorazowego odszkodowania od (…) w całkowitej wysokości (…). Natomiast kwota (…) stanowiąca 1/3 przyznanego odszkodowania została pobrana z tytułu honorarium adwokackiego przez działającą w imieniu Wnioskodawczyni Kancelarię Prawną. Zatem – jak sama Wnioskodawczyni wskazała w treści wniosku – otrzymała rentę w postaci odszkodowania płatnego jednorazowo na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego art. 444 § 2 i art. 447 za uznanie roszczenia Wnioskodawczyni o odszkodowanie w związku z krzywdą wyrządzoną Jej w wieku małoletnim, która spowodowała uraz ciała i wywołanie rozstroju zdrowia oraz w sposób istotny miała wpływ na pogarszanie się stanu zdrowia Wnioskodawczyni. W momencie otrzymania ww. odszkodowania, tj. wpływu środków na konto Wnioskodawczyni miejscem zamieszkania Wnioskodawczyni była i nadal jest Polska.

Ww. (…) Program (…) ma na celu zrekompensowanie cierpień setkom ofiar, które były wykorzystywane jako dzieci przez (…) oraz pomocy w ich leczeniu. Ww. Program jest zarządzany przez Mediatorów (…), którzy zarządzali Funduszem (…).

Z otrzymanego z (…) pisma z (…) wynika, że (…) Program (…) po rozpatrzeniu złożonego przez Wnioskodawczynię za pośrednictwem ww. kancelarii prawnej roszczenia o odszkodowanie, w obowiązującym prawie w Polsce na podstawie przepisów art. 444 § 2 i art. 447 Kodeksu cywilnego, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego zgodnego z procedurą (…), po dokładnym i należytym rozpatrzeniu dokumentacji i dowodów Administratorzy (…) podjęli decyzję w sprawie przyznania odszkodowania, tym samym potwierdzono wobec Wnioskodawczyni przestępczą działalność sprawcy – ww. (…). W efekcie zawartej umowy Wnioskodawczyni zrezygnowała między innymi z możliwości występowania o dodatkowe świadczenia oraz zobowiązała się do zachowania zasad poufności. Wnioskodawczyni uzyskała odszkodowanie w oparciu o przepisy prawa obowiązujące w (…).

Mając na uwadze okoliczności związane z otrzymanym odszkodowaniem faktem jest, że o sprawie popełnionego przestępstwa był powiadomiony organ Prokuratora (…), którego wiązały przepisy dotyczące procedowania przez administratorów (…) Programu (…) - w tym opracowanie dokumentacji, badanie dowodów stanowiących o przestępstwie molestowania seksualnego popełnionego na Wnioskodawczyni (powódce) przez (…).

Jak wynika z przyjętego statutu, Program (…) - został wdrożony przez (…). Program jest zarządzany przez (…) Mediatorów, którzy mają pełną autonomię w podejmowaniu decyzji o odszkodowaniu dla ofiar molestowania seksualnego przez (…), a (…) zgodziła się, że będzie przestrzegać ich decyzji. Nadzór nad wdrażaniem i administrowaniem programu oraz zatwierdzaniem protokołów (…) sprawuje niezależny komitet nadzorczy. W skład komitetu wchodzi (…). Decyzje podjęte przez Mediatorów w sprawie odszkodowań dla ofiar – (…) - są ostateczne i nie przewidują możliwości odwoławczych tak powoda jak i (…), która jest płatnikiem ww. odszkodowania. Jak wynika z przyjętego statutu ww. Programu, podstawowym jego celem jest zawarcie pojednania z ofiarami przestępstw popełnionych przez (…), a przyznane odszkodowania mają na celu złagodzenie krzywdy w postaci negatywnych przeżyć związanych z cierpieniami fizycznymi i psychicznymi lub następstwami uszkodzenia ciała, wywołanego rozstroju zdrowia, które powodują wyłączenie z normalnego życia. Odpowiednia kwota pieniężna ma w pośredni sposób złagodzić cierpienia fizyczne i psychiczne osoby poszkodowanej.

Zadośćuczynienie ma charakter całościowy, a zatem obejmuje cierpienia zarówno doznane przez poszkodowanego jak i te, które będą jego udziałem w przyszłości. Zasadniczą przesłanką przy określaniu wysokości zadośćuczynienia jest stopień natężenia krzywdy, tzn. doznanych cierpień fizycznych i psychicznych.

Należy także nadmienić, że co prawda Wnioskodawczyni w stanie faktycznym wskazała, że „(…) należy przyjąć, że umowa ugody zawarta przez Wnioskodawczynię z (…) w świetle prawa (…) jest umową przedsądową” oraz we własnym stanowisku w sprawie stwierdziła „Mając na uwadze powyżej opisany stan faktyczny Wnioskodawczyni pozostaje w przekonaniu, że w świetle przepisów obowiązujących w (…) i w Polsce przyznane Wnioskodawczyni świadczenie w postaci odszkodowania wypłaconego jednorazowo było objęte stosownym nadzorem posiadającym odpowiedni status sądowy”. Jednak należy podkreślić, że samo subiektywne przekonanie Wnioskodawczyni w ww. kwestii, nie wystarczy. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że przedmiotowa kwota (odszkodowanie) została otrzymana na podstawie umowy zawartej między Wnioskodawczynią, a (…) Programem (…). Nie ma tu mowy o ugodzie zawartej przed Sądem.

Zauważyć należy, że ugoda jest jednym z typów umów regulowanych przez ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Zgodnie bowiem z art. 917 ustawy Kodeks cywilny przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania, czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień, czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia, itp.

Jak wskazano w stanie faktycznym, po uznaniu, że popełnienie czynu, o którym zawiadamiała Wnioskodawczyni zostało potwierdzone, zawarto umowę, w efekcie której Wnioskodawczyni za przyznaną kwotę odszkodowania (jak wskazuje Wnioskodawczyni we wniosku kwotę odszkodowania w formie jednorazowego odszkodowania, renty płatnej w formie jednorazowego odszkodowania) za „uszkodzenia cielesne i wywołania rozstroju zdrowia” z przeznaczeniem na leczenie i wyrównanie strat jakie poniosła i ponosi z niezdolnością do pracy zarobkowej, zrezygnowała między innymi z możliwości występowania o dodatkowe świadczenia.

Mając powyższe na uwadze, należy wskazać, że zawarta między Wnioskodawczynią a (…) Programem (…), umowa jest ugodą w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, a więc ugodą pozasądową, gdyż Wnioskodawczyni otrzymała przedmiotową kwotę w wyniku porozumienia, a zatem w przedmiotowej sprawie nastąpiło wzajemne ustępstwo stron.

Odnosząc się do zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w którym wskazano, że wolne od podatku są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, należy wyjaśnić, że umowa renty została zdefiniowana w art. 903 ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z jego treścią, przez umowę renty jedna ze stron zobowiązuje się względem drugiej do określonych świadczeń okresowych w pieniądzu lub w rzeczach oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do art. 444 § 1 ustawy Kodeks cywilny, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Z przepisu art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego wynika, że jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa (art. 444 § 3 ww. ustawy).

W myśl natomiast art. 445 § 1 ww. ustawy, w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Przepis art. 447 ww. Kodeksu cywilnego stanowi, że z ważnych powodów sąd może na żądanie poszkodowanego przyznać mu zamiast renty lub jej części odszkodowanie jednorazowe. Dotyczy to w szczególności wypadku, gdy poszkodowany stał się inwalidą, a przyznanie jednorazowego odszkodowania ułatwi mu wykonywanie nowego zawodu.

Należy zauważyć, że na gruncie prawa cywilnego instytucja jednorazowego odszkodowania przewidziana w art. 447 ww. Kodeksu cywilnego jest równoznaczna z instytucją renty odszkodowawczej, o której mowa w art. 444 § 2 tego Kodeksu. Obie te instytucje, które są ściśle ze sobą związane, powołane są do spełnienia tego samego zadania i mają służyć jednemu celowi, a mianowicie naprawieniu tej samej szkody. Równoznaczność tych instytucji prawnych wyraża się przede wszystkim w tym, że gdy brak jest przesłanek do zasądzenia renty, to nie może tym samym wchodzić w ogóle w rachubę zasądzenie jednorazowego odszkodowania. Ta ostatnia bowiem, jako instytucja pochodna od renty i od niej zależna, nie może mieć zasadniczego bytu, skoro sama stanowi w istocie swej rentę, tylko że w postaci skapitalizowanej. Jednocześnie warunkiem kapitalizacji przyznanej na podstawie art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego renty jest wystąpienie ważnych powodów przemawiających za tym, żeby w miejscu świadczenia okresowego przyznać odszkodowanie jednorazowe. Przekształcenie renty w jednorazowe odszkodowanie służy ochronie praw, przyznanych na mocy art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego, a wysokość świadczenia jednorazowego przyznanego w miejsce renty uwzględnia wysokość należnych rat rentowych i przypuszczalny okres trwania obowiązku jej wypłacania.

Jak wskazała Wnioskodawczyni w stanie faktycznym, w związku z zaistniałą sytuacją prawnopodatkową, Wnioskodawczyni otrzymała rentę w postaci odszkodowania płatnego jednorazowo na podstawie przepisów art. 444 § 2 i art. 447 Kodeksu cywilnego za uznanie roszczenia Wnioskodawczyni o odszkodowanie w związku z krzywdą wyrządzoną Jej w wieku małoletnim, która spowodowała uraz ciała i wywołanie rozstroju zdrowia oraz w sposób istotny miała wpływ na pogarszanie się stanu zdrowia Wnioskodawczyni, w wyniku czego po podjęciu pracy w (…) roku, w roku (…) Wnioskodawczyni została uznana w orzeczeniu ZUS za częściowo niezdolną do pracy zarobkowej, a także w kolejnych latach w związku z pogarszającym się stanem zdrowia za całkowicie niezdolną do pracy zarobkowej. Ponadto Wnioskodawczyni podkreśliła, że krzywdy w wieku małoletnim miały i mają wpływ na całe Jej życie powodując utratę zdrowia co w sposób istotny zmniejszyło i zmniejsza Jej szanse zarobkowe i rozwojowe oraz co było i jest przyczyną zwiększenia kosztów jakie ponosi w związku ze swoim utrzymaniem.

Uwzględniając okoliczności związane z przyznaniem i sposobem przekazania stronie odszkodowania należy przyjąć, że wypełnia ono przepisy art. 447 Kodeksu cywilnego, bowiem faktem jest, że z ważnych powodów (jakim jest między innymi obowiązek zachowania poufności i zobowiązanie do odstąpienia od jakichkolwiek żądań w stosunku do (…) będącej stroną zawartej ugody) przyznane świadczenie ma charakter jednorazowy. Niewątpliwie z charakteru przyznanego odszkodowania oraz określonym jego celem zasadnym jest przyjęcie, że wskazane w zawartej umowie okoliczności spełniają przesłanki do stwierdzenia, że wyczerpują one wymogi art. 444, a także art. 447 Kodeksu cywilnego.

W tym stanie rzeczy Wnioskodawczyni uważa, że przyznane Jej odszkodowanie jest jednoznaczne z przyznaniem w polskim prawie renty w formie jednorazowego odszkodowania na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego, na mocy art. 444 § 2 i art. 447 a zgodnie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zarówno przyznana w określonej miesięcznej wysokości renta, jak i jej kapitalizacja i jednorazowa wypłata - w formie odszkodowania - są zwolnione z podatku.

Zakresem zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są odszkodowania:

• mające postać renty;
• otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego;
• otrzymane w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia;
• otrzymane przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Wskazać należy, że art. 21 ust. 1 pkt 3c nie odnosi się wyłącznie do ustawodawstwa polskiego. Nie odwołuje się wprost do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, lecz posługuje się pojęciem „przepisów prawa cywilnego”.

Renta jest co do zasady świadczeniem okresowym. Niemniej jednak, ponieważ przepis art. 447 Kodeksu cywilnego przewiduje możliwość przyznania zamiast renty lub jej części odszkodowania jednorazowego, uznaje się że taka „skapitalizowana” renta – niezależnie od nazywania jej „odszkodowaniem” – także mieści się w zakresie zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kapitalizacja renty jest możliwa także na podstawie umowy stron, nie może jednak dotyczyć wówczas szkody, która może powstać w przyszłości. Umowa, na podstawie której poszkodowany otrzymuje zamiast renty z tytułu czynu niedozwolonego jednorazowe odszkodowanie, jest zatem dopuszczalna, jeżeli jej zawarcie usprawiedliwiają „ważne powody” (Fras M. (red.), Habdas M. (red.), Fuchs B., Fuchs D., Gnela B., Herbet A., Kurowski W., Malik A., Naczyńska J., Rąpała A., Skubisz-Kępka K., Stojek G., Wałachowska M., Zakrzewski P., Ziemiak M.P., Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353-534), WKP, 2018).

Umowa, na podstawie której poszkodowany otrzymuje zamiast renty z tytułu czynu niedozwolonego jednorazowe odszkodowanie, jest dopuszczalna, jeżeli jej zawarcie usprawiedliwiają ważne powody. Umową taką jednak nie można objąć ewentualnej szkody, jaka może powstać w przyszłości (uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 3 października 1966 r. - zasada prawna, III CZP 17/66, OSNCP 1968, Nr 1, poz. 1, z głosami S. Garlickiego, OSPiKA 1969, z. 1, poz. 1, i J. Lapierre'a, PiP 1970, z. 1, s. 182, oraz z omówieniem A. Szpunara i W. Wanatowskiej, Przegląd orzecznictwa, NP 1968, Nr 11, s. 1690, i NP 1969, Nr 11-12, s. 1726).

Z uzasadnienia tej uchwały wynika, że komentowany przepis dopuszcza jedyny wyjątek od zasady, że naprawienie szkód wymienionych w art. 444 § 2 i art. 446 § 2 Kodeksu cywilnego może nastąpić tylko przez przyznanie renty. Zamiana renty na jednorazowe odszkodowanie może być dokonana przez sąd, na żądanie powoda, albo w drodze umowy (ugody), przy czym dopuszczalność tej zamiany jest uzależniona – zarówno przy orzekaniu przez sąd, jak i w razie zawierania umowy (ugody) – od istnienia ważnych powodów.

Kryterium oceny istnienia ważnych powodów stanowi wyłącznie interes uprawnionego do renty; może on przemawiać za zamianą renty na jednorazowe odszkodowanie, gdy ze względu na szczególne okoliczności przyznanie jednorazowego odszkodowania zapewni poszkodowanemu zaspokojenie wszystkich jego potrzeb – zarówno bieżących, jak i przyszłych – które mogła zaspokoić renta. Podstawą zamiany może być także ustalenie, że przyszłe raty renty nie będą mogły być wyegzekwowane, a zatem uprawnienie poszkodowanego nie zostanie w ogóle zrealizowane.

Sąd Najwyższy zastrzegł również, że interes zobowiązanego do odszkodowania polegający na zwolnieniu się z długu nigdy nie może być decydujący, a ponadto że niedopuszczalne jest zawarcie umowy, w której w zamian za mogące powstać w przyszłości prawo poszkodowanego do renty kontrahenci ustalą zobowiązanie świadczenia jednorazowego odszkodowania.

Ustalenie wysokości jednorazowego odszkodowania powinno nastąpić przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności, a przede wszystkim wysokości renty, wieku osoby uprawnionej, prawdopodobieństwa długości jej życia lub czasu trwania renty. (Gudowski J. (red.), Bielska- Sobkowicz T., Bieniek G., Ciepła H., Sychowicz M., Trzaskowski R., Wiśniewski T., Żuławska C., Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, WKP, 2018).

W treści opisu stanu faktycznego Wnioskodawczyni wskazała, że w związku z zaistniałą sytuacją prawnopodatkową otrzymała rentę w postaci odszkodowania płatnego jednorazowo na podstawie przepisów art. 444 § 2 i art. 447 Kodeksu cywilnego za uznanie roszczenia Wnioskodawczyni o odszkodowanie w związku z krzywdą wyrządzoną Jej w wieku małoletnim, która spowodowała uraz ciała i wywołanie rozstroju zdrowia oraz w sposób istotny miała wpływ na pogarszanie się stanu zdrowia Wnioskodawczyni, w wyniku czego po podjęciu pracy w (…) roku, w roku (…) Wnioskodawczyni została uznana w orzeczeniu ZUS za częściowo niezdolną do pracy zarobkowej, a także w kolejnych latach w związku z pogarszającym się stanem zdrowia za całkowicie niezdolną do pracy zarobkowej. Nieprzerwalnie do teraz Wnioskodawczyni jest z powodu swojego stanu zdrowia w sposób istotny niezdolna do pracy zarobkowej. Tym samym należy uznać, że przyznane Wnioskodawczyni świadczenie nosi znamiona zawarcia umowy zgodnej z przepisami Kodeksu cywilnego.

Mając na uwadze powołane przepisy stwierdzić należy, że otrzymane przez Wnioskodawczynię świadczenie, o którym mowa w podaniu, będące przedmiotem zadanych we wniosku pytań (tj. odszkodowanie płatne jednorazowo /renta/ z tytułu uznanych krzywd, powstanie urazu ciała, wywołanie rozstroju zdrowia, których skutkiem było i jest zmniejszenie się szans zarobkowych i rozwojowych Wnioskodawczyni oraz ponoszenie większych kosztów związanych ze swoim utrzymaniem a także utratą dochodów, renta w formie jednorazowego odszkodowania przyznanego na mocy ugody pozasądowej art. 447 Kodeksu cywilnego w celu ochrony praw, przyznanych na mocy art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego) – korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto podkreślić należy, że ocena charakteru prawnego umów (czynności) czy określenie tytułu prawnego do odszkodowania nie jest objęte zakresem przepisów prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, a tym samym rozstrzygnięcie ww. kwestii nie należy do właściwości tut. Organu upoważnionego do wydania interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto wyjaśnić należy, że w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji upoważniony organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.