0112-KDIL2-1.4011.703.2021.1.DJ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 lipca 2021 r. (data wpływu 20 lipca 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lipca 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

A (dalej: „Wnioskodawca") jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej.

Prawomocnym wyrokiem Sądu (…) (dalej: „wyrok”), w sprawie z wniosku Wnioskodawcy w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia (…), zasądzono na rzecz Wnioskodawcy od Skarbu Państwa kwotę (…) zł tytułem odszkodowania oraz kwotę (…) zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od prawomocności wyroku. Ponadto Sąd zasądził na rzecz Wnioskodawcy od Skarbu Państwa kwotę (…) zł, obejmującą podatek VAT (podatek od towarów i usług) w wysokości (…) zł, tytułem zwrotu poniesionych kosztów z tytułu ustanowienia pełnomocnika. Kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa.

(…).

Zasądzona wyrokiem kwota odszkodowania została wypłacona w całości na rzecz Wnioskodawcy przez Skarb Państwa. Wpłynęła ona na rachunek bankowy Wnioskodawcy w dniu (…). Kwota wypłacona Wnioskodawcy nie została pomniejszona o podatek dochodowy od osób fizycznych.

Ponieważ przedmiotem niniejszego wniosku jest ustalenie zakresu stosowania przepisów u.p.d.o.f. w odniesieniu do zasądzonego na rzecz Wnioskodawcy odszkodowania, opis stanu faktycznego nie obejmuje sposobu określenia przez sąd w wyroku wysokości zasądzonego na rzecz Wnioskodawcy zadośćuczynienia. Należy zaznaczyć, że w tym zakresie treść uzasadnienia wyroku jest niejawna, gdyż obejmuje okoliczności stanowiące tajemnicę rozprawy niejawnej. Natomiast wskazać należy, że co do zasady zadośćuczynienie, (…) jest środkiem o charakterze przede wszystkim kompensacyjnym, tj. łagodzącym wyrządzoną krzywdę, równoważącym negatywne przeżycia i stanowiącym rekompensatę za naruszenie dóbr osobistych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f. zasądzone na rzecz Wnioskodawcy wyrokiem oraz wypłacone odszkodowanie za poniesioną szkodę wynikłą z wykonania względem Wnioskodawcy części kary, której nie powinien był ponieść, podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f. zasądzone na rzecz Wnioskodawcy wyrokiem oraz wypłacone odszkodowanie za poniesioną szkodę wynikłą z wykonania względem Wnioskodawcy części kary, której nie powinien był ponieść, podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 u.p.d.o.f., opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c u.p.d.o.f. oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 21 u.p.d.o.f., wskazanym w powołanym wyżej art. 9 ust. 1 u.p.d.o.f., przewidziano zwolnienia podatkowe. W szczególności w ust. 1 pkt 3b tego przepisu wskazano, że wolne od podatku są inne niż wymienione w pkt 3 i 3a odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a także dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Jak wskazuje się w doktrynie: „będą to przede wszystkim zwolnienia inne niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw (`(...)`)" (J. Marciniuk (red.), Podatek dochodowy od osób fizycznych. Komentarz. Wyd. 18, Warszawa 2017, Legalis). W analizowanym stanie faktycznym odszkodowanie zasądzone i wypłacone na rzecz Wnioskodawcy nie stanowi odszkodowania wymienionego art. 21 ust. 1 pkt 3 lub 3a u.p.d.o.f. w związku z czym ocena możliwości objęcia go zwolnieniem wymaga analizy art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f.

Z treści art. 21 ust. 1 pkt 3b wynika, że regułą jest zwolnienie od podatku odszkodowań otrzymywanych na podstawie wyroku, a wyłączenia z zakresu tego zwolnienia wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) u.p.d.o.f. mają charakter wyjątkowy. W związku z tym wyłączenia te należy stosować ostrożnie, mając na względzie ogólną zasadę zakładającą zwolnienie od podatku odszkodowań zasądzonych wyrokiem.

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że odszkodowanie zasądzone wyrokiem na rzecz Wnioskodawcy nie miało charakteru rekompensującego utracone korzyści. Sposób ustalenia kwoty odszkodowania jako różnicy między stanem majątkowym poszkodowanego (…), a stanem, jaki by istniał w tym czasie, gdyby nie (…), stanowi jedynie metodę obliczenia odszkodowania - tzw. metodę dyferencyjną (…).

Jak trafnie wskazał Naczelny Sąd Administracyjny z 11 kwietnia 2019 r. (…), odszkodowania zasądzonego (…) nie można w prosty sposób sprowadzać do odszkodowania dotyczącego korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Jest to bowiem jedynie miernik, który został przyjęty przez Sąd, niemający znaczenia z punktu widzenia prawa podatkowego: „Dlatego też wykładnia art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b u.p.d.o.f. dokonana w tej sprawie przez organy, sprowadzająca uzyskane przez skarżącego odszkodowanie do »utraconych korzyści« nie może zostać uznana za prawidłową. Skarżący uzyskał bowiem odszkodowanie z tytułu (…), a to że sąd powszechny określił jego wysokość na zasadzie ustalenia utraconych zarobków, pozostaje bez znaczenia dla wykładni omawianego przepisu prawa podatkowego." Co prawda cytowany wyrok został wydany w stanie faktycznym, w którym podstawą odszkodowania było (…), jednak jego tezy powinny znaleźć zastosowanie również w odniesieniu do odszkodowania za (…), bowiem w obu tych przypadkach przyczynę powstania szkody, a tym samym obowiązku zapłaty przez Skarb Państwa odszkodowania, stanowiło (…).

Tym samym należy uznać, że skoro art. (…) mówi ogólnie o „odszkodowaniu za poniesioną szkodę”, a utracone zarobki są jedynie miernikiem służącym obliczeniu kwoty odszkodowania, to jeżeli co innego nie wynika z wyroku sądu, którym zasądzono odszkodowanie, brak jest podstaw do przyjęcia, że odszkodowanie takie stanowi ekwiwalent za korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) u.p.d.o.f. Kwota zasądzona na tej podstawie objęta jest zatem zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f.

W tym kontekście należy podkreślić, że z wyroku nie wynika, iż kwota odszkodowania zasądzonego na rzecz Wnioskodawcy wynagradza korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że odszkodowanie to służyło naprawieniu tzw. lucrum cessans.

Niezależnie od powyższego, istnieją również argumenty o charakterze słusznościowym i konstytucyjnym, wspierające stanowisko Wnioskodawcy. Odszkodowanie przyznane na podstawie (…) ma za zadanie naprawienie szkody wyrządzonej działaniem państwa. Niedopuszczalna byłaby sytuacja, w której państwo uzyskiwałoby z tego tytułu korzyść, poprzez otrzymanie podatku obliczonego od kwoty odszkodowania.

Taki skutek stałby w sprzeczności ze sformułowaną w art. 2 Konstytucji RP zasadą demokratycznego państwa prawnego. Jak wskazuje się w doktrynie „zasada ochrony zaufania do państwa i prawa opiera się na założeniu, że organy władzy publicznej powinny działać w sposób lojalny i uczciwy względem jednostki, budzący w niej poczucie stabilności i bezpieczeństwa prawnego” (M. Florczak-Wątor [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, wyd. II, Warszawa 2021, Lex). Nie sposób uznać, by takim lojalnym i uczciwym działaniem państwa względem jednostki było (…), a następnie zmniejszenie kwoty należnego jej odszkodowania o kwotę podatku stanowiącego dochód Skarbu Państwa, pomimo że to przecież właśnie państwo doprowadziło swoim działaniem do powstania szkody u obywatela. W takiej sytuacji państwo uzyskiwałoby korzyść ze swojego bezprawnego działania skutkującego wyrządzeniem szkody obywatelowi.

(…). Szerszą podstawę żądania odszkodowania wobec Skarbu Państwa przewiduje art. 77 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej. Adresatem tych przepisów jest nie tylko obywatel, dla którego stanowią one podstawę dochodzenia odszkodowania od Skarbu Państwa, ale także państwo, które przepisy te obligują do naprawienia szkody wyrządzonej przez nie obywatelowi, nie przewidując w tym zakresie żadnych potrąceń czy innych podstaw do pomniejszenia kwoty odszkodowania. W świetle powołanych przepisów Konstytucji RP nie ma zatem uzasadnienia dla obniżenia odszkodowania przyznanego obywatelowi w związku z działaniem państwa (…) i uzyskanie w ten sposób korzyści przez Skarb Państwa.

Stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Jak wskazał NSA w powołanym wyżej wyroku z 11 kwietnia 2019 r. (…): „trzeba podkreślić, że dla interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b u.p.d.o.f. pomocne jest orzecznictwo wypracowane przy odszkodowaniach wypłacanych na mocy ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. 179, poz. 1843 z późn. zm.). I tak w wyroku z dnia 25 lipca 2017 r., sygn. akt II FSK 3562/16 (dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie www.orzeczenia.nsa.gov.pl, dalej CBOSA), Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skoro Państwo przyjęło na siebie obowiązek zrekompensowania swoim obywatelom niedogodności wynikających z przewlekłych postępowań sądowych, to niezrozumiałe byłoby roszczenie tego samego Państwa o opodatkowanie tak uzyskanego przysporzenia majątkowego. Akceptując taki punkt widzenia należałoby uznać, że Państwo oczekuje korzyści wynikających z własnego, bezprawnego zaniechania realizacji prawa obywatela do rozpoznania sprawy sądowej w rozsądnym terminie (podobnie prawomocne wyroki WSA w Warszawie z 14 maja 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 2145/11; w Krakowie z 12 lutego 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 1705/14; w Szczecinie z 24 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Sz 1473/13; CBOSA)".

W związku z powyższym NSA wskazał, że wykładnia art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b u.p.d.o.f., skutkująca opodatkowaniem odszkodowania zasądzonego na podstawie (…), doprowadziłaby de facto do naruszenia art. 2 Konstytucji RP. „Należy uznać, że domaganie się przez Państwo korzyści wynikających z własnego, bezprawnego działania (…), narusza zasadę demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej - sformułowaną w art. 2 Konstytucji RP”. Pogląd ten podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 5 maja 2021 r. (sygn. akt I SA/GI 410/21).

Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f. zasądzone na rzecz Wnioskodawcy wyrokiem oraz wypłacone odszkodowanie za poniesioną szkodę wynikłą z (…), podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia, przy czym – co istotne – musi być ono przez podatnika otrzymane lub postawione do jego dyspozycji.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów są inne źródła, o których mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i tym samym powyższa ustawa w swoich założeniach daje podstawy prawne, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Wskazać przy tym należy, że art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest przepisem, w którym ustawodawca sformułował katalog zwolnień podatkowych. Przepis ten, jako stanowiący odstępstwo od zasady równości opodatkowania, powinien być w pierwszej kolejności interpretowany według reguł wykładni językowej, gramatycznej.

Jak stanowi art. 84 Konstytucji RP, wyrażający zasadę powszechności opodatkowania, każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Norma ta zawiera regułę, w myśl której w przypadku zaistnienia stanów określonych w ustawie podmioty objęte zakresem opodatkowania są zobowiązane do poniesienia ciężaru podatkowego. Norma wynikająca z art. 84 Konstytucji RP stanowi również dyrektywę interpretacyjną tekstu prawnego nakazującą traktować opodatkowanie jako zasadę, natomiast wszelkie przywileje w postaci zwolnień, ulg lub wyłączeń podatkowych jako wyjątek od tej zasady, a tym samym jako odstępstwo od normy konstytucyjnej. Tak rozumiana zasada powszechności opodatkowania wywodzona z przepisów Konstytucji zakazuje w szczególności domniemania istnienia przywileju podatkowego. Zastosowanie jakiegokolwiek przywileju winno wprost wynikać z przepisów ustawy podatkowej.

Odszkodowanie stanowi – co do zasady – przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania są opodatkowane. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, korzystają inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, czyli odszkodowania otrzymane za tzw. szkodę rzeczywistą; nie korzystają natomiast odszkodowania otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz za utracone korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Występujące w ww. przepisie sformułowanie „inne odszkodowania lub zadośćuczynienia” należy rozumieć jako te odszkodowania czy zadośćuczynienia, których wprost nie wymieniono w katalogu zwolnień podatkowych. Będą to przede wszystkim odszkodowania lub zadośćuczynienia inne niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

(…)

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji odszkodowania (rekompensaty) w związku z powyższym należy odnieść się do przepisów prawa cywilnego.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740, ze zm.) także nie zawiera legalnej definicji odszkodowania; można ją jednak wywieść z jej regulacji. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Co prawda, w doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia zadośćuczynienia z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W myśl natomiast art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego, w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Na podstawie art. 448 ustawy Kodeks cywilny, w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis art. 445 § 3 stosuje się.

Zadośćuczynienie, analogicznie jak odszkodowanie, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych w tym w dobrach osobistych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy jak i niemajątkowy.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Prawomocnym wyrokiem Sądu (…), w sprawie z wniosku Wnioskodawcy w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia wynikłych z (…), zasądzono na rzecz Wnioskodawcy od Skarbu Państwa kwotę (…) zł tytułem odszkodowania oraz kwotę (…) zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od prawomocności wyroku. Ponadto Sąd zasądził na rzecz Wnioskodawcy od Skarbu Państwa kwotę (…) zł, obejmującą podatek VAT w wysokości (…) zł, tytułem zwrotu poniesionych kosztów z tytułu ustanowienia pełnomocnika. Kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa. (…)

(…).

Kwota ta została zasądzona wyrokiem na rzecz Wnioskodawcy tytułem odszkodowania. Zasądzona wyrokiem kwota odszkodowania została wypłacona w całości na rzecz Wnioskodawcy przez Skarb Państwa. Wpłynęła ona na rachunek bankowy Wnioskodawcy w dniu (…). Kwota wypłacona Wnioskodawcy nie została pomniejszona o podatek dochodowy od osób fizycznych.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi fakt, czy w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zasądzone na rzecz Wnioskodawcy wyrokiem oraz wypłacone odszkodowanie za poniesioną szkodę wynikłą z (…), podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W niniejszej sprawie w odniesieniu do przedmiotowego odszkodowania (…) zasadne jest zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

(…).

Z powyższego wynika, że ustalanie wysokości odszkodowania za (…) nie jest prostą pochodną utraconych zarobków, jak wskazuje organ interpretacyjny i sąd pierwszej instancji.

Poza tym trzeba podkreślić, że dla interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) u.p.d.o.f. pomocne jest orzecznictwo wypracowane przy odszkodowaniach wypłacanych na mocy ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. 179, poz. 1843 ze zm.). I tak w wyroku z dnia 25 lipca 2017 r., sygn. akt II FSK 3562/16 (dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie www.orzeczenia.nsa.gov.pl, dalej CBOSA), Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skoro Państwo przyjęło na siebie obowiązek zrekompensowania swoim obywatelom niedogodności wynikających z przewlekłych postępowań sądowych, to niezrozumiałe byłoby roszczenie tego samego Państwa o opodatkowanie tak uzyskanego przysporzenia majątkowego. Akceptując taki punkt widzenia należałoby uznać, że Państwo oczekuje korzyści wynikających z własnego, bezprawnego zaniechania realizacji prawa obywatela do rozpoznania sprawy sądowej w rozsądnym terminie (podobnie prawomocne wyroki WSA: w Warszawie z 14 maja 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 2145/11; w Krakowie z 12 lutego 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 1705/14; w Szczecinie z 24 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Sz 1473/13; CBOSA). (`(...)`) Dlatego też wykładnia 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) u.p.d.o.f. dokonana w tej sprawie przez organy, sprowadzająca uzyskane przez skarżącego odszkodowanie do „utraconych korzyści” nie może zostać uznana za prawidłową. Skarżący uzyskał bowiem odszkodowanie z (…), a to że sąd powszechny określił jego wysokość na zasadzie ustalenia utraconych zarobków, pozostaje bez znaczenia dla wykładni omawianego przepisu prawa podatkowego.

Zatem, w odniesieniu do tego typu odszkodowań przyznanych na podstawie (…) przyjąć należy zacytowaną wyżej argumentację Naczelnego Sądu Administracyjnego przedstawioną w sprawie (…) zwieńczonej wyrokiem z 11 kwietnia 2019 r.

Wobec powyższego należy uznać, że odszkodowanie wypłacone Wnioskodawcy na podstawie (…) korzysta w całości ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Końcowo, Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540), składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku ww. postępowań okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.