0113-KDIPT2-2.4011.796.2019.2.EC

📋 Podsumowanie interpretacji

Wnioskodawca zwrócił się o interpretację dotyczącą możliwości opodatkowania dochodów na zasadach dla osób samotnie wychowujących dzieci oraz o możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej. Organ uznał, że Wnioskodawca nie spełnia warunków do opodatkowania dochodów na zasadach dla osób samotnie wychowujących dzieci, ponieważ, zgodnie z wyrokiem sądu, wykonuje władzę rodzicielską nad dziećmi wspólnie z byłą żoną w ramach opieki naprzemiennej. Wnioskodawca ma natomiast prawo do ulgi prorodzinnej w wysokości 50% kwoty ulgi na każde dziecko, pod warunkiem zawarcia porozumienia z byłą żoną w tej kwestii.

Pytania i stanowisko urzędu

Pytania podatnika

Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych, w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci za 2019 r. i lata następne, do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmian w prawie podatkowym w zakresie korzystania z ww. ulgi? Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do ulgi z tytułu wychowywania dzieci (ulga prorodzinna), w jakiej części?

Stanowisko urzędu

Organ stwierdził, że Wnioskodawca nie spełnia warunków do opodatkowania dochodów na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci, ponieważ zgodnie z wyrokiem sądu wykonuje władzę rodzicielską nad dziećmi wspólnie z byłą żoną na zasadzie opieki naprzemiennej. Natomiast Wnioskodawca ma prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej w wysokości 50% kwoty ulgi na każde dziecko, po zawarciu porozumienia z byłą żoną w tej sprawie.

Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?

Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex

Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.

Rozpocznij bezpłatny okres próbny

📖 Pełna treść interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 grudnia 2019 r. (data wpływu 24 grudnia 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 lutego 2020 r. (data wpływu 7 lutego 2020 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

  • możliwości opodatkowania dochodów na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci – jest nieprawidłowe,

  • możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 grudnia 2019 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko i ulgi na dziecko.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 29 stycznia 2020 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.796.2019.1.EC, wezwano Wnioskodawcę na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało za pośrednictwem poczty w dniu 30 stycznia 2020 r. (skutecznie doręczone w dniu 3 lutego 2020 r.), zaś w dniu 7 lutego 2020 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku z dnia 4 lutego 2020 r.

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe:

Wnioskodawca oczekuje wydania interpretacji za 2019 r. i lata następne, aż do ostatniego roku podatkowego, w którym będzie spełniał warunki określone w art. 6 ust. 4 i art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wyrokiem Sądu Okręgowego w … … Wydział Cywilny z dnia 10 października 2019 r. został orzeczony rozwód małżeństwa Wnioskodawcy z `(...)`, bez orzekania o winie. Wyrok rozwodowy uprawomocnił się w dniu 2 listopada 2019 r. Od tej pory Wnioskodawca jest więc rozwodnikiem, zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z byłą żoną Wnioskodawca gospodaruje i mieszka oddzielnie od dnia 3 stycznia 2018 r. Przed rozwodem w małżeństwie Wnioskodawcy panował ustrój rozdzielności majątkowej.

Od stycznia 2018 r. trwała sprawa rozwodowa, jak również sprawa o ustalenie opieki nad małoletnimi dziećmi: `(...)` i `(...)` . W czasie trwania procesu sądowego o rozwód i ustalenie opieki nad dziećmi, Wnioskodawca zawarł z byłą żoną ugodę sądową, że dziećmi opiekować się będą naprzemiennie, tj. tydzień dziećmi opiekował się Wnioskodawca i dzieci mieszkały u Niego, a tydzień u byłej żony i wtedy opiekowała się nimi była żona, i u niej dzieci mieszkały.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w … Wydział Cywilny z dnia 10 października 2019 r., który uprawomocnił się w dniu 2 listopada 2019 r., ustalono opiekę naprzemienną nad małoletnimi `(...)`. i `(...)` i powierzenie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom. Sąd powierzył Wnioskodawcy oraz byłej żonie wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dwójką ich małoletnich dzieci, córki `(...)`., urodzonej w dniu 1 lutego 2011 r. i syna `(...)`, urodzonego w dniu 1 września 2015 r., z ustaleniem miejsca zamieszkania z matką. Sąd zobowiązał kosztami wychowania i utrzymania małoletnich dzieci obciążyć Wnioskodawcę i Jego byłą żonę. Sąd ustalił opiekę naprzemienną nad dziećmi, wskazując kiedy dzieci będą przebywać, z którym z rodziców.

Dzieci zgodnie z wyrokiem Sądu, przebywają jeden tydzień od poniedziałku po zajęciach do poniedziałku rano następnego tygodnia u Wnioskodawcy, a następnie od poniedziałku po zajęciach do poniedziałku rano następnego tygodnia u matki.

Dzieci mieszkają u Wnioskodawcy pod Jego adresem co drugi tydzień. W domu Wnioskodawcy nocują, jedzą posiłki, mają swoje pokoje, ubrania, książki, zabawki, rowerki, pamiątki, zwierzęta, odrabiają lekcje, mają swoje obowiązki.

Faktycznie i będąc osobą rozwiedzioną Wnioskodawca wychowuje dzieci samotnie, w czasie kiedy z nim przebywają. Dzieci w 50% czasu zamieszkują z Wnioskodawcą, wówczas aktywnie i samodzielnie się nimi opiekuje i samotnie bez niczyjej pomocy je wychowuje. Wnioskodawca troszczy się o fizyczny, duchowy i psychiczny rozwój Jego dzieci. Wnioskodawca przygotowuje posiłki, chodzi na zajęcia pozalekcyjne (np. basen, siatkówkę), pierze, dba o higienę dzieci, utrzymuje kontakt ze szkołą i przedszkolem, zapewnia opiekę medyczną, rozrywkę, aktywnie uczestniczy w życiu i rozwoju dzieci.

Dba o ich sprawy bytowe. Jego dzieci mają swój pokój, który Wnioskodawca wyposażył w meble, zabawki i inne rzeczy potrzebne do nauki, zabawy i wypoczynku. Z dziećmi Wnioskodawca często jeździ na basen, chodzi na spacery, jeździ na wycieczki np. do …. czy …, na sanki, na rowery, w ogrodzie dzieci mają latem basen, trampolinę, domek dla dzieci ze zjeżdżalnią, piaskownicę. Wnioskodawca jeździ na siatkówkę z córką, chodzi latem nad rzekę, w sierpniu 2019 r. Wnioskodawca był z dziećmi dwa tygodnie nad Morzem …, w …. Wnioskodawca organizuje dzieciom urodziny, mikołajki i inne rodzinne uroczystości. Wnioskodawca zabezpiecza dzieciom potrzeby bytowe, zdrowotne, edukacyjne.

W czasie kiedy dzieci z Wnioskodawcą mieszkają, ponosi On wszystkie koszty ich utrzymania, zapewnia dzieciom prywatną płatną opiekę medyczną, ponosi przypadające na dzieci koszty wyposażenia i utrzymania części domu, związanej z ich pobytem i wychowaniem.

Koszty np. opłata za przedszkole, opłata za obiady córki w szkole, buty, kurtki, lekarstwa itp. Wnioskodawca wraz z byłą żoną stara się dzielić po połowie, lecz jeżeli była żona nie płaci, to Wnioskodawca płaci całość. Wnioskodawca zawarł z byłą żoną porozumienie o korzystaniu z ulgi na dzieci po 50%  żona odpisze ulgę na syna, a Wnioskodawca odpisze ulgę na córkę.

Od 2019 r. (i nadal) Wnioskodawca jest opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na zasadach ogólnych według skali podatkowej. Dzieci Wnioskodawcy nie osiągnęły żadnego dochodu w 2019 r. i nadal nie osiągają żadnego dochodu. W 2019 r. ani dzieci, ani Wnioskodawca nie osiągnęli dochodu opodatkowanego ryczałtem, tonażowym oraz podatkiem w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Wnioskodawca nie jest również podatnikiem opodatkowanym ryczałtem, podatkiem liniowym, kartą podatkową, podatkiem tonażowym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

  1. Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych, w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci za 2019 r. i lata następne, do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmian w prawie podatkowym w zakresie korzystania z ww. ulgi?
  2. Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do ulgi z tytułu wychowywania dzieci (ulga prorodzinna), w jakiej części?

Zdaniem Wnioskodawcy, przysługuje Mu prawo do obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci, a także możliwość skorzystania z ulgi z tytułu wychowywania dzieci (ulga prorodzinna).

Mając na uwadze stan faktyczny Wnioskodawca stoi na stanowisku, że spełnia łącznie wszystkie warunki przewidziane do skorzystania z możliwości obliczenia podatku w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci. Mimo że Sąd ustalił miejsce zamieszkania dzieci z matką, powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej Wnioskodawcy i byłej żonie oraz ustalił naprzemienną opiekę (pieczę) nad dziećmi. Jeden tydzień dzieci przebywają u Wnioskodawcy, a następny tydzień u matki. Dzieci faktycznie w 50% czasu zamieszkują z Wnioskodawcą. Wówczas Wnioskodawca aktywnie i samodzielnie się nimi opiekuje i samotnie je wychowuje.

Wnioskodawca jest w stanie udokumentować stan faktyczny zeznaniami świadków, dowodami ponoszenia kosztów, dowodami przelewania pieniędzy dla byłej żony na zakup potrzebnych dzieciom rzeczy.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest, aby taki stan zaistniał w ciągu roku. Jeżeli faktycznie przez ok. 50% czasu dzieci zamieszkują u jednego z rodziców, natomiast przez pozostały czas u drugiego z rodziców, w stosunku do których sąd orzekł rozwód, osobą samotnie wychowującą dzieci będzie każde z małżonków. Sąd orzekł wykonywanie władzy rodzicielskiej przez obojga rodziców i ustalił opiekę naprzemienną nad małoletnimi dziećmi.

Zgodnie z orzeczeniem sądu, faktycznie w ok. 50% czasu wychowuje małoletnie dzieci samodzielnie i bez niczyjej pomocy, zapewnia dzieciom fizyczny i psychiczny rozwój oraz opiekę. Wnioskodawca nie jest również podatnikiem opodatkowanym ryczałtem, podatkiem liniowym, kartą podatkową, podatkiem tonażowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych w części dotyczącej:

  • możliwości opodatkowania dochodów na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci – jest nieprawidłowe,

  • możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej – jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

  1. małoletnie,
  2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
  3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Stosownie do treści art. 6 ust. 8 ww. ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych (art. 6 ust. 9 ww. ustawy).

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

  • posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,

  • wychowywania samotnie w roku podatkowym dziecka (dzieci),

  • nieuzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Należy jednak wskazać, że przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby. Natomiast, kiedy każdy rodzic jest zaangażowany w proces wychowawczy dziecka oznacza, że w roku podatkowym dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich. Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych. W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Przystępując do oceny możliwości rozliczania dochodów Wnioskodawcy w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dziecko zaznaczyć należy, że każda preferencja podatkowa stanowi wyjątek od zasady równości i powszechności opodatkowania. W konsekwencji, podatnikowi przysługuje prawo do jej zastosowania, jeśli spełni warunki dla niej określone, a w szczególności, jeśli w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców, wychowywał dziecko.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Z wniosku wynika, że wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 10 października 2019 r. został orzeczony rozwód małżeństwa Wnioskodawcy z `(...)`, bez orzekania o winie. Wyrok rozwodowy uprawomocnił się w dniu 2 listopada 2019 r. Od tej pory Wnioskodawca jest więc rozwodnikiem, zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z byłą żoną Wnioskodawca gospodaruje i mieszka oddzielnie od dnia 3 stycznia 2018 r. Przed rozwodem w małżeństwie Wnioskodawcy panował ustrój rozdzielności majątkowej. Od stycznia 2018 r. trwała sprawa rozwodowa, jak również sprawa o ustalenie opieki nad małoletnimi dziećmi: … i …. W czasie trwania procesu sądowego o rozwód i ustalenie opieki nad dziećmi, Wnioskodawca zawarł z byłą żoną ugodę sądową, że dziećmi opiekować się będą naprzemiennie, tj. tydzień dziećmi opiekował się Wnioskodawca i dzieci mieszkały u Niego, a tydzień u byłej żony i wtedy opiekowała się nimi była żona, i u niej dzieci mieszkały.

Wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 10 października 2019 r., który uprawomocnił się w dniu 2 listopada 2019 r., ustalono opiekę naprzemienną nad małoletnimi dziećmi i powierzenie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom. Sąd powierzył Wnioskodawcy oraz byłej żonie wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dwójką ich małoletnich dzieci, z ustaleniem miejsca zamieszkania z matką. Sąd zobowiązał kosztami wychowania i utrzymania małoletnich dzieci obciążyć Wnioskodawcę i Jego byłą żonę. Sąd ustalił opiekę naprzemienną nad dziećmi, wskazując kiedy dzieci będą przebywać, z którym z rodziców. Dzieci zgodnie z wyrokiem Sądu, przebywają jeden tydzień od poniedziałku po zajęciach do poniedziałku rano następnego tygodnia u Wnioskodawcy, a następnie od poniedziałku po zajęciach do poniedziałku rano następnego tygodnia u matki. Dzieci mieszkają u Wnioskodawcy pod Jego adresem co drugi tydzień. W domu Wnioskodawcy nocują, jedzą posiłki, mają swoje pokoje, ubrania, książki, zabawki, rowerki, pamiątki, zwierzęta, odrabiają lekcje, mają swoje obowiązki.

Faktycznie i będąc osobą rozwiedzioną Wnioskodawca wychowuje dzieci samotnie, w czasie kiedy z nim przebywają. Dzieci w 50% czasu zamieszkują z Wnioskodawcą, wówczas aktywnie i samodzielnie się nimi opiekuje i samotnie bez niczyjej pomocy je wychowuje. Wnioskodawca troszczy się o fizyczny, duchowy i psychiczny rozwój Jego dzieci. Wnioskodawca przygotowuje posiłki, chodzi na zajęcia pozalekcyjne (np. basen, siatkówkę), pierze, dba o higienę dzieci, utrzymuje kontakt ze szkołą i przedszkolem, zapewnia opiekę medyczną, rozrywkę, aktywnie uczestniczy w życiu i rozwoju dzieci.

Dba o ich sprawy bytowe. Jego dzieci mają swój pokój, który Wnioskodawca wyposażył w meble, zabawki i inne rzeczy potrzebne do nauki, zabawy i wypoczynku. Z dziećmi Wnioskodawca często jeździ na basen, chodzi na spacery, jeździ na wycieczki np. do … czy … na sanki, na rowery, w ogrodzie dzieci mają latem basen, trampolinę, domek dla dzieci ze zjeżdżalnią, piaskownicę. Wnioskodawca jeździ na siatkówkę z córką, chodzi latem nad rzekę, w sierpniu 2019 r. Wnioskodawca był z dziećmi dwa tygodnie nad morzem. Wnioskodawca organizuje dzieciom urodziny, mikołajki i inne rodzinne uroczystości. Wnioskodawca zabezpiecza dzieciom potrzeby bytowe, zdrowotne, edukacyjne.

W czasie kiedy dzieci z Wnioskodawcą mieszkają, ponosi On wszystkie koszty ich utrzymania, zapewnia dzieciom prywatną płatną opiekę medyczną, ponosi przypadające na dzieci koszty wyposażenia i utrzymania części domu, związanej z ich pobytem i wychowaniem.

Koszty np. opłata za przedszkole, opłata za obiady córki w szkole, buty, kurtki, lekarstwa itp. Wnioskodawca wraz z byłą żoną stara się dzielić po połowie, lecz jeżeli była żona nie płaci, to Wnioskodawca płaci całość. Wnioskodawca zawarł z byłą żoną porozumienie, o korzystaniu z ulgi na dzieci po 50%  żona odpisze ulgę na syna, a Wnioskodawca odpisze ulgę na córkę.

Od 2019 r. (i nadal) Wnioskodawca jest opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na zasadach ogólnych według skali podatkowej. Dzieci Wnioskodawcy nie osiągnęły żadnego dochodu w 2019 r. i nadal nie osiągają żadnego dochodu. W 2019 r. ani dzieci, ani Wnioskodawca nie osiągnęli dochodu opodatkowanego ryczałtem, tonażowym oraz podatkiem w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Wnioskodawca nie jest również podatnikiem opodatkowanym ryczałtem, podatkiem liniowym, kartą podatkową, podatkiem tonażowym.

Skoro zatem Sąd powierzył obojgu rodzicom (tj. Wnioskodawcy i Jego byłej małżonce) wykonywanie władzy rodzicielskiej i Wnioskodawca współuczestniczy w wychowywaniu syna, nie sposób uznać go za osobę samotnie wychowującą dziecko w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zamiarem Sądu było, aby proces wychowywania dziecka przeprowadzony był wspólnie przez ojca i matkę. Jak wskazano we wniosku syn przebywa przez jeden tydzień u Wnioskodawcy, zaś następny tydzień u Jego byłej małżonki. Konsekwencją orzeczenia Sądu jest zatem fakt, że zarówno Wnioskodawca jako ojciec, jak i matka dziecka, aktywnie współuczestniczą w wychowaniu małoletnich dzieci.

Wychowanie dziecka można bowiem określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości, oraz postaw emocjonalnych. Natomiast w tym konkretnym przypadku fakt współdziałania Wnioskodawcy w wychowywaniu dziecka, poprzez naprzemienną opiekę, nie oznacza, że proces wychowawczy dziecka prowadzony jest tylko i wyłącznie przez Wnioskodawcę. Nie sposób bowiem uznać, że w przedstawionych przez Wnioskodawcę zdarzeniach przyszłych zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza matka, gdy dziecko u niej zamieszkuje, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi podczas, gdy dziecko przebywa ze swoim ojcem. Wychowania dziecka nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały rozwój, na który w tym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców.

Wskazać również należy, że podczas sprawowania opieki przez rodziców stanu wolnego (podobnie jak rodziców pozostających w związku małżeńskim) zawsze, w którymś momencie tygodnia, miesiąca, czy roku, jeden z rodziców pozostaje sam na sam z dzieckiem  nie oznacza to jednak, że rodzice ci samotnie wychowują dziecko.

Zatem Wnioskodawca, nie może zostać uznany za osobę samotnie wychowującą dziecko. Dla zastosowania rozliczenia, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych istotny jest bowiem warunek, że w trakcie roku podatkowego rzeczywiście samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców, wychowuje się dziecko, który wobec sytuacji przedstawionej we wniosku nie został spełniony. Preferencja ta uzależniona jest bowiem nie tylko od stanu cywilnego, czy też braku osiągania dochodów wymienionych w przepisie, ale przede wszystkim od faktycznego samotnego wychowywania dziecka.

W konsekwencji Wnioskodawca nie spełnia warunków określonych w art. 6 ust. 4 ww. ustawy i nie przysługuje Jemu prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia, o którym mowa w tym przepisie jako osoby samotnie wychowującej dziecko za 2019 r.

Powyższe będzie miało zastosowanie także do lat następnych, do ukończenia przez uczącego się syna 25 roku życia, jeżeli Wnioskodawca wraz z byłą małżonką razem będą troszczyć się o zaspokojenie potrzeb swojego dziecka.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

  1. wykonywał władzę rodzicielską,
  2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
  3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Natomiast, zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

  1. jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

    1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
    2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a),
  2. dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;

  3. trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:

    1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
    2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
    3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W myśl art. 27f ust. 2c ustawy, odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

  1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
  2. wstąpiło w związek małżeński.

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 cyt. ustawy).

W myśl art. 27f ust. 4 analizowanej ustawy, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

  1. odpis aktu urodzenia dziecka,
  2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
  3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą,
  4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Wysokość odliczenia z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi.

Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez obojga rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Z tym że, biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, tj. po wyrazach kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych, należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców – z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi – jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców.

Zatem, ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą. W związku z tym możliwe jest skorzystanie z odliczenia od podatku przez jednego z rodziców, przy czym konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy osobami uprawnionymi, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie. Natomiast w sytuacji braku takiego porozumienia odliczenie przysługuje w częściach równych.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2378/15: „(…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…)”.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Z opisu zdarzeń przyszłych wynika, że w wyniku rozwodu w dnia 10 października 2019 r. wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzono zarówno Wnioskodawcy, jak i Jego byłej żonie. Wnioskodawca oświadczył, że bierze udział w życiu dzieci, sprawuje nad nimi opiekę, w pełni korzysta z przysługującej mu władzy rodzicielskiej, troszczy się o ich fizyczny, duchowy i psychiczny rozwój, a jednocześnie zawarł z żoną porozumienie, że będą korzystali z ulgi na dzieci po 50%.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów uznać należy, że w sytuacji, gdy w stosunku do dzieci małoletnich zarówno Wnioskodawca, jak i była małżonka wykonują władzę rodzicielską są uprawnieni do korzystania z ulgi wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w proporcji przez siebie ustalonej.

Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, w sytuacji gdy Wnioskodawca przez cały 2019 r. wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do dwójki małoletnich dzieci i wyraził zgodę na równy podział proporcji kwoty odliczeń, należy przyjąć że jest uprawniony do ulgi w tej ustalonej wysokości kwoty przysługującej na dwójkę małoletnich dzieci.

W świetle powyższego, mając na uwadze przedstawione zdarzenia przyszłe – przy spełnieniu przesłanek wynikających z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawca, wobec porozumienia zawartego z była małżonką, będzie miał prawo składając w 2020 r. zeznanie za 2019 r. skorzystać z ulgi prorodzinnej w wysokości 50% kwoty ulgi na każde dziecko (zarówno na syna, jaki i na córkę), ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy.

Powyższe będzie miało zastosowanie również do lat następnych pod warunkiem, że nie ulegną zmianie przepisy prawa będące podstawą niniejszego rozstrzygnięcia oraz stan faktyczny sprawy, w szczególności Wnioskodawca będzie wspólnie z byłą małżonką nadal wykonywał władzę rodzicielską i nadal będą zgodni w kwestii porozumienia dotyczącego korzystania z ulgi na dzieci.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie uznane zostało za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tutejszy Organ podkreśla, że jednym z celów interpretacji indywidualnych jest zinterpretowanie przepisów budzących wątpliwość wśród podatników, w określonych stanach faktycznych czy zdarzeniach przyszłych. Przepis art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) nakłada na Organ podatkowy obowiązek udzielania interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ww. ustawy jest sam przepis prawa. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, ul. …., …., za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała, lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!

Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili