0112-KDIL3-2.4011.468.2018.2.PW

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 grudnia 2018 r. (data wpływu 21 grudnia 2018 r.) uzupełnionym pismem z dnia 4 stycznia 2019 r. (data wpływu 7 stycznia 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek – jest:

• prawidłowe w części dotyczącej możliwości zastosowania zwolnienia określonego w art. 52a ust. 1 pkt 2 w odniesieniu do odsetek od środków zgromadzonych przed dniem 1 grudnia 2001 r.
• nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

W dniu 21 grudnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 17 listopada 2001 r. Wnioskodawca zawarł w Banku – kasa mieszkaniowa – umowę o kredyt kontraktowy z okresem oszczędzania 36 miesięcy. W dniu 29 listopada 2001 r. Zainteresowany zawarł aneks wydłużający okres oszczędzania o 87 miesięcy, natomiast w dniu 30 listopada w następnym aneksie wydłużył okres oszczędzania o 99 miesięcy, z terminem na koniec stycznia 2013 r.

W trakcie tego długiego okresu oszczędzania ze względu na sytuacje materialną Wnioskodawcy zmieniane były wysokości rat. Termin obowiązywania umowy został przez Zainteresowanego dotrzymany i zakończył się z końcem stycznia 2013 r.

Zgromadzone środki w okresie oszczędzania bank przelał na wskazane przez Zainteresowanego konto, potrącając jednocześnie 4 519,71 zł tytułem tzw. podatku Belki.

Wnioskodawca nie skorzystał z przysługującego mu prawa do kredytu. Zgromadzone środki przeznaczył na zakup mieszkania w 2013 r. Zainteresowany wyjaśnił, że chodzi o środki zgromadzone na odrębnym rachunku w kasie mieszkaniowej.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że w momencie zawarcia umowy z bankiem w dniu 17 listopada 2001 r. wpłacił w banku pierwszą ratę w wysokości 7 500 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy bank (kasa mieszkaniowa) miał prawo potracić tzw. podatek Belki?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 52a pkt 2,5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powinien on korzystać z praw nabytych. Umowę z bankiem zawarł przed wejściem w życie tzw. podatku Belki. Termin oszczędzania w zawarty w umowie został dotrzymany. Oszczędzanie w kasie mieszkaniowej było związane z odrębnym rachunkiem bankowym na podstawie odrębnych przepisów związanych z popieraniem budownictwa mieszkaniowego w/g ustawy z 26 października 1995 r.

Wnioskodawca osobiście uważa, że celem ustawodawcy było zachęcenie i ułatwienie podatnikom gromadzenia środków pieniężnych na cele mieszkaniowe poprzez zwolnienie z opodatkowania odsetek od tych wkładów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

• prawidłowe w części dotyczącej możliwości zastosowania zwolnienia określonego w art. 52a ust. 1 pkt 2 w odniesieniu do odsetek od środków zgromadzonych przed dniem 1 grudnia 2001 r.
• nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Natomiast w myśl art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą.

Zasady opodatkowania odsetek od wkładów oszczędnościowych reguluje art. 30a ww. ustawy. W punkcie 3 ustępu 1 tegoż artykułu wskazano, że od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Zgodnie natomiast z art. 30 ust. 6 ww. ustawy zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-4 oraz pkt 6, 8 i 9, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a i 5d.

Stosownie zaś do art. 30a ust. 7 ustawy dochodów (przychodów), o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27.

Natomiast obowiązki płatnika (np. banku) reguluje m.in. art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym płatnicy, o których mowa w ust. 1 (a więc osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej), są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a i 13 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5 oraz 10.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 17 listopada 2001 r. Wnioskodawca zawarł z bankiem umowę o kredyt kontraktowy z okresem oszczędzania 36 miesięcy, która to umowa został przed dniem 1 grudnia 2001 r. dwukrotnie aneksowana. Po zakończeniu okresu obowiązywania umowy (koniec stycznia 2013 r.) zgromadzone środki bank przelał na wskazane przez Zainteresowanego konto, potrącając jednocześnie 4 519,71 zł tytułem tzw. podatku Belki.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że tzw. podatek Belki jest to zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych od dochodów kapitałowych, który to podatek regulują m.in. przepisy art. 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kwestie związane z kredytami kontraktowymi uregulowane są w ustawie z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (t.j. Dz.U. z 2018 poz.1020)

Zgodnie z art. 1 ww. aktu prawnego ustawa określa zasady gromadzenia oszczędności i udzielania kredytów kontraktowych na cele mieszkaniowe, zasady działania Krajowego Funduszu Mieszkaniowego i towarzystw budownictwa społecznego oraz organ właściwy w sprawach mieszkalnictwa i rozwoju miast.

W myśl art. 2 ust.1 tej ustawy, w rozumieniu ustawy określenie "kasa mieszkaniowa" oznacza finansowo wyodrębnioną działalność banków polegającą na prowadzeniu imiennych rachunków oszczędnościowo-kredytowych i udzielaniu kredytów kontraktowych.

W art. 8 ust. 1 wyjaśniono, że przez zawarcie umowy o kredyt kontraktowy osoba fizyczna zobowiązuje się do systematycznego gromadzenia oszczędności w kasie mieszkaniowej przez czas oznaczony, a bank prowadzący kasę mieszkaniową - do przechowywania oszczędności i udzielenia po upływie tego okresu, z zastrzeżeniem art. 12 i 13, długoterminowego kredytu na cele mieszkaniowe.

Natomiast stosownie do art. 10 ust. 1 ww. ustawy określony w umowie okres systematycznego oszczędzania nie może być, z zastrzeżeniem ust. 2, krótszy niż 36 miesięcy, licząc od dnia pierwszej wpłaty na rachunek oszczędnościowo-kredytowy w kasie mieszkaniowej.

Kwestią budzącą wątpliwości Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie jest zasadność potrącenia przez bank podatku w związku z wypłatą zgromadzonych przez Zainteresowanego środków.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że korzysta z praw nabytych na podstawie art. 52a pkt 2,5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w konsekwencji czego odsetki od wkładów powinny być zwolnione z opodatkowania.

Zgodnie z art. 52a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwalnia się od podatku dochodowego dochody (przychody), o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 3, jeżeli są wypłacane albo stawiane do dyspozycji podatnika od środków pieniężnych zgromadzonych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r., na podstawie umów zawartych na czas oznaczony przed tym dniem.

Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie ma zastosowania do dochodów (przychodów) od środków pieniężnych zgromadzonych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r., na podstawie umów zawartych na czas oznaczony przed tym dniem - wypłacanych lub stawianych do dyspozycji na podstawie tych umów zmienionych, przedłużonych lub odnowionych począwszy od dnia 1 grudnia 2001 r. (art. 52a ust. 2).

Zgodnie z art. 52a ust. 5 ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie ma również zastosowania do dochodów (przychodów) od środków pieniężnych zgromadzonych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r., na podstawie umów zawartych na czas oznaczony przed tym dniem, w przypadku gdy umowa ta:

1. została rozwiązana przed upływem okresu, na który została zawarta, bez względu na przyczynę tego rozwiązania;
2. przewiduje możliwość wypłaty całości lub części kapitału, w tym z tytułu skapitalizowanych odsetek, zgromadzonego przez podatnika w trakcie trwania umowy, a podatnik z tej możliwości skorzystał.

Ustawą z dnia 21 listopada 2001r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 134, poz. 1509) skreślony został pkt 5 ust. 1 w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – zwalniający z podatku dochodowego odsetki i dyskonta od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa i od obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych, z wyjątkiem rachunków bankowych utrzymywanych w związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą.

Znosząc od dnia 1 marca 2002 r. powyższe zwolnienie podatkowe ustawodawca, kierując się zasadą ochrony praw nabytych, dodał art. 52a ustawy, w którym określił, że dochody zgromadzone zgodnie z określonymi zasadami przed dniem 1 grudnia 2001 r., pozostają w dalszym ciągu zwolnione od podatku, nawet jeśli zostały wypłacone lub pozostawione do dyspozycji począwszy od dnia 1 marca 2002 r.

Należy tutaj zauważyć, że z wykładni językowej przedmiotowego przepisu art. 52a, a w szczególności z zawartego w nim stwierdzenia „(…) zgromadzonych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001r., na podstawie umów zawartych na czas oznaczony przed tym dniem (…)” w sposób niebudzący wątpliwości wynika, że przedmiotowemu zwolnieniu podlegają odsetki od środków zgromadzonych przed dniem 1 grudnia 2001 r.

Innymi słowy przedmiotowemu zwolnieniu nie podlegają te odsetki, które zostaną podatnikowi naliczone od środków przez niego zgromadzonych od dnia 1 grudnia 2001 r., nawet jeśli zostały one przez podatnika uzyskane na podstawie umowy zawartej przed dniem 1 grudnia 2001 r.

Odnosząc powyższe do przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego stwierdzić należy, że przedmiotowemu zwolnieniu będą podlegały jedynie te odsetki, które zostały Wnioskodawcy naliczone od środków zgromadzonych przez niego - w ramach umowy o kredyt kontraktowy - do dnia 1 grudnia 2001 r.

Natomiast odsetki od środków zgromadzonych przez Zainteresowanego od dnia 1 grudnia 2001 r. podlegają opodatkowaniu, albowiem zgodnie z przedmiotowym przepisem art. 52a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych okolicznością decydującą o możliwości zastosowania zawartego w nim zwolnienia z opodatkowania odsetek jest okres w jakim środki zostały zgromadzone na rachunku. Tym samym decydującą okolicznością o możliwości skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest okoliczność zgromadzenia środków przed dniem 1 grudnia 2001r. - a nie jak twierdzi Wnioskodawca - moment zawarcia umowy z bankiem.

Reasumując należy stwierdzić, że odsetki od środków zgromadzonych przez Wnioskodawcę przed dniem 1 grudnia 2001 r. podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 52a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem w tej części stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Natomiast odsetki od środków zgromadzonych przez Zainteresowanego od dnia 1 grudnia 2001 r. podlegają opodatkowaniu zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem w tym zakresie stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Rozpatrując natomiast możliwość zwolnienia z opodatkowania uzyskanego przez Zainteresowanego dochodu w oparciu o drugi ze wskazanych przez Wnioskodawcę we wniosku przepisów, tj. art. 52a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie znajdzie on zastosowania.

Należy zauważyć, że przepis art. 52a ust. 1 pkt 5 ustawy wyraźnie wskazuje, iż zwolnieniem w nim przewidzianym objęte są odsetki i premie gwarancyjne od wkładów zgromadzonych na książeczkach mieszkaniowych.

Kwestie związane z gromadzeniem środków na książeczkach mieszkaniowych reguluje ustawa z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1779), dalej zwanej: ustawą o udzielaniu premii gwarancyjnych.

Mając powyższe na uwadze należy uznać, że zwolnienie w podatku dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 52a ust. 1 pkt 5 ustawy dotyczy odsetek i premii gwarancyjnych zgromadzonych na książeczkach mieszkaniowych, o których mowa w ustawie z 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych.

Zatem skoro Wnioskodawca posiadał środki zgromadzone w związku z zawarciem umowy o kredyt kontraktowy (który reguluje ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego) nie zaś środki zgromadzone na książeczce mieszkaniowej (o której mowa w ustawie o udzielaniu premii gwarancyjnych) w przedmiotowej sprawie – jak stwierdzono już wyżej - przepis art. 52a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje zastosowania.

Wobec tego należne Wnioskodawcy odsetki nie podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie ww. przepisu.

Podsumowując, występujący w charakterze płatnika bank nie był zobowiązany do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego od odsetek od środków zgromadzonych przez Wnioskodawcę przed dniem 1 grudnia 2001 r.

Wypłacając natomiast odsetki od środków zgromadzonych przez Zainteresowanego od dnia 1 grudnia 2001 r. bank postąpił prawidłowo pobierając zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.