0113-KDIPT3.4011.318.2018.3.ASZ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 15 czerwca 2018 r. (data wpływu 18 czerwca 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 10 lipca 2018 r. (data wpływu 11 lipca 2018 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej za 2016 r. – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 czerwca 2018 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 i art. 14f § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 2 lipca 2018 r., nr 0113-KDIPT3.4011.318.2018.1.ASZ, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 2 lipca 2018 r. (data doręczenia 5 lipca 2018 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem z dnia 10 lipca 2018 r., złożonym w dniu 11 lipca 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny, ostatecznie doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku:

Wnioskodawczyni w kwietniu 2018 r. została wezwana do Urzędu Skarbowego celem złożenia wyjaśnień do zeznania PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-37 wraz z załącznikiem PIT/O za 2016 rok. Urzędniczka rozpatrująca sprawę, kazała udowodnić, że Wnioskodawczyni oraz Jej mąż wypełniają obowiązek alimentacyjny wobec ich niepełnosprawnego od urodzenia syna, zameldowanego i zamieszkałego z nimi. Syn był wykazany w PIT-37 i PIT/O za rok 2016 jako beneficjent ulgi prorodzinnej w wysokości 1 112,04 zł, otrzymującego rentę socjalną i który w 2016 r. uzyskał dochody z umowy o pracę na czas określony.

Argumentowano, że „syn może się sam utrzymać, bo uzyskał za 2016 r. dochód powyżej 6 600 zł”.

Wnioskodawczyni przedstawiła dokumenty poświadczające, że jako emeryci (w wieku odpowiednio 72 i 80 lat.) osiągnęli wraz z mężem wspólny dochód z emerytur za rok 2016 w wysokości 60 673,50 zł, a syn otrzymywał rentę socjalną oraz uzyskał w 2016 r. dochód z pracy na czas określony (0,55 etatu) w wysokości 10 848,12 zł.

W odpowiedzi Wnioskodawczyni złożyła ustne oświadczenie, że wobec zamieszkałego na stałe z Nią i Jej mężem dorosłego syna, urodzonego w 1972 r., posiadającego orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym, wykonuje wraz z mężem obowiązek alimentacyjny. Polega on na zaspokajaniu bieżących potrzeb syna, tj. mieszkania, żywności, ubrania, leków oraz innych niezbędnych środków pozwalających na normalne funkcjonowanie. Wypełniane świadczenia polegają również na dostarczaniu środków wychowawczych, dbaniu o zdrowie syna, opiekę, wypoczynek, umożliwieniu mu szczęśliwego życia w społeczeństwie, co przejawia się w staraniach o uczestnictwo syna w dostępnych obecnie również dla osób o znacznym stopniu niepełnosprawności formach aktywności społeczno-zawodowej. Obowiązek alimentacyjny wobec niepełnosprawnego dorosłego syna Wnioskodawczyni wraz z mężem wypełnia jak nakazuje prawo, sumiennie i nieprzerwanie od dnia urodzenia dziecka po dzień dzisiejszy. Wnioskodawczyni argumentowała, że syn urodzony w 1972 r., w czasie porodu doznał porażenia mózgowego, na skutek którego ma znacznie ograniczoną możliwość samodzielnej egzystencji, co potwierdza Orzeczenie o Stopniu Niepełnosprawności oraz cała jego ścieżka edukacji. Syn był odroczony od obowiązku szkolnego. Następnie uczęszczał do Szkoły podstawowej Specjalnej (programu szkoły nie opanował). Potem był podopiecznym Samodzielnego Ośrodka Rehabilitacyjno-Oświatowego dla Dzieci Niepełnosprawnych.

Syn przez 24 lata był uczestnikiem Warsztatu Terapii Zajęciowej. Dzięki wsparciu tego Warsztatu, którego celem jest rehabilitacja i przygotowanie podopiecznych do efektywnego życia społecznego, w maju 2015 r. syn rozpoczął swoją pierwszą w życiu pracę w Zakładzie Aktywności Zawodowej, zatrudniającym osoby niepełnosprawne o znacznym stopniu niepełnosprawności na mocy ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Został tam zatrudniony na umowę o pracę na czas określony, na 0,55 wymiaru czasu pracy/etatu. Początkowo pracował jako pracownik kuchenno-pokojowy. Jednak tam sobie nie radził i po 3 miesiącach został przeniesiony do pracy w ogrodnictwie. Tam pracuje do chwili obecnej, wykonując podstawowe zadana. Według lekarzy psychiatrów i psychologów w przypadku syna (który jest fizycznie w miarę sprawny) najlepszą rehabilitacją w pojęciu uniwersalnym jest stymulacja komórek mózgowych i aktywizacja globalna poprzez prostą, satysfakcjonującą go pracę.

Wnioskodawczyni podkreśliła też, że syn nie potrafi pisać i czytać, nie zna wartości pieniądza, brak mu orientacji czasoprzestrzennej i wymaga ciągłego wspomagania w codziennych czynnościach. Nie potrafi załatwić najprostszych spraw w żadnym urzędzie, ani sam pójść do lekarza. Wielkim problemem jest samo leczenie, syn nie kontroluje bowiem swoich emocji, perturbacje w czasie procesu leczenia opisują wypisy ze szpitala. Dlatego też Wnioskodawczyni najczęściej zmuszona jest korzystać z prywatnej opieki medycznej, by syn nie musiał czekać i aby była szansa na indywidualne podejście do syna, co jest podstawowym warunkiem leczenia w jego przypadku. Opinia psychologiczna z 2012 r., którą Wnioskodawczyni przedłożyła w Urzędzie Skarbowym potwierdza to i definiuje upośledzenie syna jako „upośledzenie globalne”. Syn wymagał i wymaga dużych środków finansowych w codziennym życiu, m.in. na zorganizowanie mu opieki i na ww. prywatne leczenie medyczne.

Wszystkie kluczowe, a zarazem jedyne dokumenty w posiadaniu Wnioskodawczyni poświadczające opisany stan dostarczyła w kwietniu 2018 r. i przedłożyła w Urzędzie. Były to:

• akt urodzenia dziecka,

• Orzeczenie o Stopniu Niepełnosprawności w stopniu znacznym wydane na stałe 2012 r. przez Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, stwierdzające m.in., że „niepełnosprawność istnieje od dzieciństwa” i syn „wymaga stałej opieki w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji”,

• opinia psychologa Warsztatu Terapii Zajęciowej,

• karty informacyjne z leczenia szpitalnego.

Mimo to, nakazano Wnioskodawczyni zwrócić ulgę prorodzinną za rok 2016, motywując to brakiem wystarczających dowodów na wypełnianie obowiązku alimentacyjnego i uczestnictwo w utrzymaniu, wychowaniu i opiekowaniu się synem, a konkretnie brakiem dokumentów poświadczających taki stan. Podtrzymano stanowisko, że dochód syna wystarcza na samodzielne utrzymanie, „bo zarobił powyżej 6 600 zł”. Wobec tego, kwotę ulgi prorodzinnej Wnioskodawczyni zwróciła do Urzędu Skarbowego wraz z odsetkami, była to kwota 1 197 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

Czy na mocy art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawczyni przysługiwało prawo do odliczenia od podatku dochodowego za rok 2016 ulgi prorodzinnej na dorosłego niepełnosprawnego syna:

• otrzymującego w 2016 r. zgodnie z odrębnymi przepisami rentę socjalną,

• legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności ze wskazaniem o konieczności stałej opieki w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału opiekuna w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, osiągającego dochody z pracy na umowę na czas określony,

z tytułu sprawowania nad nim opieki (wychowywania) i wykonywania obowiązku alimentacyjnego, zgodnie z art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.)?

Zdaniem Wnioskodawczyni, ostatecznie przedstawionym w uzupełnieniu wniosku, istniejące przepisy podatkowe, na podstawie których dokonała wraz z mężem rozliczenia podatku dochodowego za 2016 r. uprawniały Ją do skorzystania z ulgi prorodzinnej, określonej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przysługującej w rozliczeniu podatkowym za 2016 rok.

Do skorzystania z tej ulgi uprawnione były bowiem osoby, które wykonują obowiązek alimentacyjny względem pełnoletniego dziecka, legitymującego się orzeczeniem o niepełnoprawności w stopniu znacznym oraz pobierającego rentę socjalną, utrzymując je oraz zapewniając stałą lub długotrwałą opiekę w związku ze znacznie ograniczaną możliwością samodzielnej egzystencji oraz stale współdziałając w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Jednocześnie Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (art. 133 § 1 oraz art. 135 § 2) dożywotnio obciąża Wnioskodawczynię i Jej męża obowiązkiem alimentacyjnym względem dorosłego dziecka niepełnosprawnego.

Według oceny Wnioskodawczyni, oznacza to, że w świetle art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako rodzic, na którym ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny wobec dorosłego dziecka niepełnosprawnego umysłowo w stopniu znacznym, spełnia przesłanki warunkujące skorzystanie z ulgi prorodzinnej za rok 2016.

Wnioskodawczyni przedstawiła też wymagane przez organy podatkowe dowody niezbędne, wg ustawodawcy do ustalenia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, w szczególności były to:

• Orzeczenie o Stopniu Niepełnosprawności w stopniu znacznym wydane na stałe 2012 r. przez Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, stwierdzające m.in., że „niepełnosprawność istnieje od dzieciństwa” i syn „wymaga stałej opieki w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji”,

• dokument potwierdzający otrzymywanie renty socjalnej przez syna.

W przypadku ulgi prorodzinnej na dorosłe dziecko niepełnosprawne ustawodawca nie wyznacza też limitu dochodu osoby niepełnosprawnej, chociaż organ podatkowy w osobie urzędniczki przytaczał taki argument.

Według Wnioskodawczyni i w świetle art. 27f ww. ustawy, jedynymi przesłankami uprawniającymi do niej w tym przypadku wydają się być: fakt otrzymywania przez dorosłe dziecko niepełnosprawne renty socjalnej oraz posiadanie orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności. Te przesłanki w tym przypadku zostały spełnione. Pod uwagę ustawa bierze w tej sytuacji jedynie dochód opiekunów dziecka, który w przypadku Wnioskodawczyni i Jej męża nie przekracza przecież limitu uprawniającego do odliczenia ulgi, czyli 112 000 zł.

Przepisy nie nakładają też na Wnioskodawczynię i Jej męża, jako rodziców dorosłego dziecka niepełnosprawnego od urodzenia, gromadzenia specjalnej dokumentacji o wypełnianiu obowiązku alimentacyjnego, dlatego w wypadku jej braku lub niewystarczalności, z punktu widzenia organu podatkowego, Wnioskodawczyni nie powinna była ponieść negatywnych kosztów decyzji podatkowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Stosowanie do art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);
2. dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
   1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
   3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Przy czym zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W myśl art. 27f ust. 2c powołanej ustawy, odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2. wstąpiło w związek małżeński.

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

W świetle art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy ust. 1-5, stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Z art. 27f ust. 7 tej ustawy wynika natomiast, że przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawowo zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Stosownie do art. 6 ust. 9 powołanej ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Powołany wyżej przepis art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na obowiązek przedstawienia przez podatnika dokumentów potwierdzających prawo do skorzystania z ulgi. Poza zaświadczeniami i oświadczeniami wymienia on też inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia. W przypadku pełnoletniego niepełnosprawnego dziecka należy posiadać dokumenty potwierdzające, że dziecko otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, oraz że na podatniku ciążył obowiązek alimentacyjny wobec dziecka i był on wykonywany.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że w przypadku wychowywania dziecka pełnoletniego, o którym mowa w art. 27 ust. 6 i art. 6 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązek alimentacyjny zdefiniowany został w art. 128 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682, z późn. zm.), jako obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Obowiązek ten obciąża, w myśl art. 129 ww. Kodeksu, zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi.

Stosownie zaś do art. 132 ww. Kodeksu, obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Stosownie do art. 133 § 1 ww. ustawy, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Natomiast stosownie do art. 133 § 2 tej ustawy, poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

W orzecznictwie został utrwalony pogląd, że kwestia niedostatku osoby uprawnionej do alimentacji musi być oceniana w sposób zindywidualizowany, poprzez porównanie czy posiadane przez nią środki są wystarczające na pokrycie życiowych i zdrowotnych potrzeb niezbędnych w jej sytuacji.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 ustawy). Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego, w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego (art. 135 § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy).

Oznacza to, że osoby, które zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, wykonują obowiązek alimentacyjny względem pełnoletniego dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności utrzymując je, a ponadto zapewniając stałą lub długotrwałą opiekę lub pomoc innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz stale współdziałając na co dzień w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji uprawnione są do skorzystania z tzw. ulgi prorodzinnej, określonej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, do skorzystania z ulgi prorodzinnej na dorosłe niepełnosprawne dziecko, określonej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, konieczne jest zaistnienie jednocześnie dwóch warunków:

• musi mieć miejsce wykonywanie ciążącego obowiązku alimentacyjnego,

• musi mieć miejsce utrzymywanie.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni w kwietniu 2018 r. została wezwana do Urzędu Skarbowego celem złożenia wyjaśnień do zeznania PIT-37 wraz z załącznikiem PIT/O za 2016 rok. Wnioskodawczyni przedstawiła dokumenty poświadczające, że jako emeryci (w wieku odpowiednio 72 i 80 lat.) osiągnęli wraz z mężem wspólny dochód z emerytur za rok 2016 w wysokości 60 673,50 zł, a Syn otrzymywał rentę socjalną oraz uzyskał w 2016 r. dochód z pracy na czas określony (0,55 etatu) w wysokości 10 848,12 zł. Złożyła również ustne oświadczenie, że wobec zamieszkałego na stałe z Nią i Jej mężem dorosłego syna, posiadającego orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym, wykonuje wraz z mężem obowiązek alimentacyjny. Polega on na zaspokajaniu bieżących potrzeb syna, tj. mieszkania, żywności, ubrania, leków oraz innych niezbędnych środków pozwalających na normalne funkcjonowanie. Wypełniane świadczenia polegają również na dostarczaniu środków wychowawczych, dbaniu o zdrowie syna, opiekę, wypoczynek, umożliwieniu mu szczęśliwego życia w społeczeństwie, co przejawia się w staraniach o uczestnictwo syna w dostępnych obecnie również dla osób o znacznym stopniu niepełnosprawności formach aktywności społeczno-zawodowej. Obowiązek alimentacyjny wobec niepełnosprawnego dorosłego syna Wnioskodawczyni wraz z mężem wypełnia jak nakazuje prawo, sumiennie i nieprzerwanie od dnia urodzenia dziecka po dzień dzisiejszy. Wnioskodawczyni argumentowała, że syn urodzony w 1972 r., w czasie porodu doznał porażenia mózgowego, na skutek którego ma znacznie ograniczoną możliwość samodzielnej egzystencji, co potwierdza Orzeczenie o Stopniu Niepełnosprawności oraz cała jego ścieżka edukacji. Syn był odroczony od obowiązku szkolnego. Następnie uczęszczał do Szkoły podstawowej Specjalnej (programu szkoły nie opanował). Potem był podopiecznym Samodzielnego Ośrodka Rehabilitacyjno-Oświatowego dla Dzieci Niepełnosprawnych. Syn przez 24 lata był uczestnikiem Warsztatu Terapii Zajęciowej. Dzięki wsparciu tego Warsztatu, którego celem jest rehabilitacja i przygotowanie podopiecznych do efektywnego życia społecznego, w maju 2015 r. syn rozpoczął swoją pierwszą w życiu pracę w Zakładzie Aktywności Zawodowej, zatrudniającym osoby niepełnosprawne o znacznym stopniu niepełnosprawności na mocy ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Został tam zatrudniony na umowę o pracę na czas określony, na 0,55 wymiaru czasu pracy/etatu. Początkowo pracował jako pracownik kuchenno-pokojowy. Jednak tam sobie nie radził i po 3 miesiącach został przeniesiony do pracy w ogrodnictwie. Tam pracuje do chwili obecnej, wykonując podstawowe zadana. Według lekarzy psychiatrów i psychologów w przypadku syna (który jest fizycznie w miarę sprawny) najlepszą rehabilitacją w pojęciu uniwersalnym jest stymulacja komórek mózgowych i aktywizacja globalna poprzez prostą, satysfakcjonującą go pracę. Wnioskodawczyni podkreśliła też, że syn nie potrafi pisać i czytać, nie zna wartości pieniądza, brak mu orientacji czasoprzestrzennej i wymaga ciągłego wspomagania w codziennych czynnościach. Nie potrafi załatwić najprostszych spraw w żadnym urzędzie, ani sam pójść do lekarza. Wielkim problemem jest samo leczenie, syn nie kontroluje bowiem swoich emocji, perturbacje w czasie procesu leczenia opisują wypisy ze szpitala. Dlatego też Wnioskodawczyni najczęściej zmuszona jest korzystać z prywatnej opieki medycznej, by syn nie musiał czekać i aby była szansa na indywidualne podejście do syna, co jest podstawowym warunkiem leczenia w jego przypadku. Opinia psychologiczna z 2012 r., którą Wnioskodawczyni przedłożyła w Urzędzie Skarbowym potwierdza to i definiuje upośledzenie syna jako „upośledzenie globalne”. Syn wymagał i wymaga dużych środków finansowych w codziennym życiu, m.in. na zorganizowanie mu opieki i na ww. prywatne leczenie medyczne.

Wszystkie kluczowe, a zarazem jedyne dokumenty w posiadaniu Wnioskodawczyni poświadczające opisany stan dostarczyła w kwietniu 2018 r. i przedłożyła w Urzędzie. Były to: akt urodzenia dziecka, Orzeczenie o Stopniu Niepełnosprawności w stopniu znacznym wydane na stałe dnia 19 marca 2012 r., stwierdzające m.in., że „niepełnosprawność istnieje od dzieciństwa” i syn „wymaga stałej opieki w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji”, opinia psychologa Warsztatu Terapii Zajęciowej, karty informacyjne z leczenia szpitalnego.

Mimo to, nakazano Wnioskodawczyni zwrócić ulgę prorodzinną za rok 2016, motywując to brakiem wystarczających dowodów na wypełnianie obowiązku alimentacyjnego i uczestnictwo w utrzymaniu, wychowaniu i opiekowaniu się synem, a konkretnie brakiem dokumentów poświadczających taki stan. Podtrzymano stanowisko, że dochód syna wystarcza na samodzielne utrzymanie, „bo zarobił powyżej 6 600 zł”. Wobec tego, kwotę ulgi prorodzinnej Wnioskodawczyni zwróciła do Urzędu Skarbowego wraz z odsetkami, była to kwota 1 197 zł.

Odnosząc się do przedstawionego stanu faktycznego wskazać należy, że zgodnie z powołanym art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prawo do dokonania odliczenia kwoty wskazanej w ust. 2 tego przepisu, przysługuje m.in. podatnikom utrzymującym dzieci bez względu na wiek, które otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego.

Podkreślić należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Należy podkreślić, że roczna kwota odliczenia dotyczy łącznie obojga rodziców. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie wskazuje, że rodzicom przysługuje wspólnie roczna kwota ulgi i mogą ją oni odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnie ustalonej przez rodziców proporcji. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że skoro w 2016 r. Wnioskodawczyni w stosunku do niepełnosprawnego syna, który otrzymywał rentę socjalną wykonywała ciążący na Niej obowiązek alimentacyjny, tj. dostarczała mu środki utrzymania, ponadto zapewniała mu opiekę oraz uczestniczyła w procesie jego leczenia, codziennego funkcjonowania spełniając przy tym wszystkie warunki, o których mowa powyżej należy uznać, że Wnioskodawczyni miała prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej określonej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za 2016 r. Bez znaczenia pozostaje przy tym fakt, że syn poza rentą socjalną, otrzymywał inne dochody i w jakiej wysokości.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia. Przedmiotem interpretacji indywidualnej wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), jest sam przepis prawa. Należy również zastrzec, że w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych, wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązek udowodnienia, że prawo do skorzystania z określonej ulgi przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.