0112-KDIL3-2.4011.246.2018.1.PW

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 4 czerwca 2018 r. (data wpływu 5 czerwca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodu z tytułu sprzedaży nieruchomości – jest prawidłowe.

**

UZASADNIENIE

W dniu 5 czerwca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodu z tytułu sprzedaży nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 23 listopada 1995 r. Wnioskodawca zawarł związek małżeński. Przy jego zawieraniu Wnioskodawca nie zawierał żadnych umów majątkowych.

Dnia 7 listopada 2005 r. zakupił z żoną na własność budynek mieszkalny z gruntem oraz budynkiem gospodarczym za kwotę 400 000 zł. Koszty aktu notarialnego związanego z nabyciem powyższej nieruchomości wyniosły 14 930,80 zł.

Dnia 8 czerwca 2013 r. aktem notarialnym sporządzono umowę o podział majątku wspólnego. Aktem tym podzielono wspólny posiadany majątek bez żadnych spłat.

Podziałowi temu nie podlegała opisana powyżej nieruchomość. W zawartej umowie małżonkowie zobowiązali się sprzedać nieruchomość, a uzyskaną ze sprzedaży cenę podzielić po połowie. Jednym słowem pozostała ona nadal we wspólności majątkowej.

Dnia 14 sierpnia 2013 r. orzeczono rozwód – uprawomocnienie wyroku nastąpiło 5 września 2013 r. Dnia 27 sierpnia 2015 r. na rozprawie sądowej Wnioskodawca zawarł z byłą małżonką ugodę o podział majątku. W ugodzie przyznano wyłącznie Wnioskodawcy na własność opisaną powyżej nieruchomość, natomiast Wnioskodawca zobowiązał się spłacić udział żony tytułem wyrównania w majątku wspólnym kwotą 600 000 zł.

Dnia 21 czerwca 2016 r. Wnioskodawca sprzedał powyższą nieruchomość aktem notarialnym za kwotę 1 300 000 zł, jednocześnie zobowiązując się w powyższym akcie dokonać spłaty na rzecz byłej żony kwotą 600 000 zł, tytułem spłaty wierzytelności objętych zawartą ugodą z dnia 27 sierpnia 2015 r.

Po sprzedaży powyższej nieruchomości Wnioskodawca złożył w Urzędzie Skarbowym zeznanie PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)-39 wykazując kwotę 650 000 zł jako przychód (należna Wnioskodawcy połowa kwoty 1 300 000 zł – pierwotne nabycie nieruchomości nastąpiło w roku 2005, czyli po ponad pięciu latach). Jako koszt uzyskania kwotę 600 000 (spłata żony) plus nakłady poczynione na nieruchomość po zawartej ugodzie (remont kotłowni) w kwocie 8 648,82 zł. Razem koszty uzyskania przychodu 608 648,82 zł. Dochód wyniósł 41 351,18 zł.

Ponieważ Wnioskodawca zakupił (aktem notarialnym) w dniu 25 sierpnia 2016 r. lokal mieszkalny, w którym obecnie mieszka za kwotę 260 000 i poniósł wydatki na cele remontowe na kwotę 27 492,99 zł – wykazał je razem jako wydatki na cele zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym zapłacił należny podatek do organu podatkowego w kwocie 4 382 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca był zobowiązany złożyć deklarację PIT-39 z tytułu sprzedaży nieruchomości i zapłacić z tego tytułu podatek dochodowy (czy ta czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym)?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie był zobowiązany składać deklaracji PIT-39, a co za tym idzie płacić podatku dochodowego.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) – c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust.2

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. (…)
3. (…)

‒ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w literze a)-c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Zatem odpłatne zbycie nieruchomości po upływie 5 lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym przychód ten nie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Również w ustawie z 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682) art. 31 § 1 stanowi, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami na mocy ustawy wspólność majątkowa ustawowa. Przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich należą do majątku wspólnego.

Wspólność ta została ukształtowana jako wspólność łączna. Jej cechą jest to, że małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym. Obojgu przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego.

Dlatego też nabycie opisanej przez Wnioskodawcę nieruchomości w trakcie wspólności majątkowej oznacza nabycie tego prawa przez każdego z małżonków w całości, a nie w ułamkowym udziale.

Potwierdza to wyrok WSA w Gliwicach z 15 listopada 2017 r. sygn. akt I SA/Gl 869/17, w którym wskazano, że „ (…) w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 UPDOF oraz uchwały siedmiu sędziów NSA z 15.05.2017 sygn. akt II FPS 2/17 za datę nabycia własnościowego prawa do lokalu spółdzielczego przy sprzedaży go przez jednego z małżonków po ustaniu związku małżeńskiego poprzez rozwód przyznanie mu tego prawa na mocy postanowienia sądu o podziale majątku wspólnego należy uznać datę nabycia tego prawa do ustawowej wspólności majątkowej.”

Również w podobnej sytuacji do Wnioskodawcy wypowiedział się Dyrektor KIS w interpretacji z 13 lutego 2018 r. nr 0113-KDIPT2-2.4011.12.2018.1.SR, a także w interpretacjach z: 8 lutego 2018 r. nr 0114-KDIP3-2.4011.404.2017.1.AK1, 0113-KDIPT2-2.4011.372.2017.2KR, 0115-KDIT2-3.4011.71.2017.1,0115-KDIT2-3.4011.15.2018.2.AD,0115-KDIT2-4011.346.2017.2.JG.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

‒ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment jej nabycia.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w 2005 r. nabył wraz z żoną - do majątku wspólnego - budynek mieszkalny z gruntem oraz budynkiem gospodarczym. W 2013 roku Wnioskodawca uzyskał rozwód z małżonką, natomiast w 2015 roku na rozprawie sądowej Wnioskodawca zawarł z byłą małżonką ugodę o podział majątku, na mocy której to ugody przyznano wyłącznie Wnioskodawcy na własność opisaną powyżej nieruchomość, a Wnioskodawca zobowiązał się dokonać spłaty na rzecz żony.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi kwestia, czy sprzedaż w 2016 r. ww. nieruchomości uzyskanej w wyniku podziału majątku wspólnego jest objęte w 1/2 podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca jest zdania, że za datę nabycia nieruchomości przez niego należy uznać rok 2005, a zatem jej sprzedaż w 2016 roku nie powinna być objęta podatkiem dochodowym i w konsekwencji z tytułu tej sprzedaży nie był zobowiązany do składania deklaracji PIT-39.

Aby odpowiedzieć na pytanie, czy w analizowanej sprawie sprzedaż przez Wnioskodawcę przedmiotowej nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy ustalić, od jakiego momentu liczy się bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w przywołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

W tym celu należy w pierwszej kolejności sięgnąć do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682) regulujących stosunki majątkowe między małżonkami.

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Co do zasady, wspólność majątkowa trwa tak długo jak małżeństwo.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w sytuacji umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd, bądź w przypadku ustania małżeństwa, między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty, stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast – w myśl art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Na gruncie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ukształtował się pogląd, wedle którego w sytuacji, gdy nieruchomość przypada danej osobie w wyniku podziału wspólnego majątku małżeńskiego, za datę nabycia tej nieruchomości w rozumieniu ww. przepisu należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego).

Kwestia określenia momentu nabycia nieruchomości i praw majątkowych była przedmiotem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której sąd stwierdził, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176, ze zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku.

Argumenty zawarte w ww. uchwale są aktualne także w sytuacji, gdy do nabycia udziału w nieruchomości dojdzie po ustaniu małżeńskiej wspólności ustawowej w wyniku rozwodu i dokonania umownego podziału majątku wspólnego.

Zarówno w wyniku podziału majątku dorobkowego, jak i w wyniku ustania wspólności ustawowej wobec śmierci jednego z małżonków następuje nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego wcześniej nabytego do ustawowej wspólności małżeńskiej i za datę nabycia w świetle uchwały należy uznać tą datę.

Późniejsze/następcze zdarzenia prawne (sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej) nie mają zatem, w tym aspekcie, prawnopodatkowego znaczenia dla ustalenia daty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego.

Mając na uwadze wyżej powołane przepisy prawa, przedstawiony opis stanu faktycznego, a także uchwałę NSA należy stwierdzić, że za datę nabycia przez Wnioskodawcę całości sprzedanej nieruchomości należy uznać 2005 r.

Podsumowując, sprzedaż w 2016 r. nieruchomości nie stanowi źródła przychodu z uwagi na fakt, że została dokonana przez Wnioskodawcę po upływie pięcioletniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym sprzedaż przedmiotowej nieruchomości nie podlega opodatkowaniu, a w konsekwencji Wnioskodawca z tytułu tej sprzedaży nie był zobowiązany do składania deklaracji PIT-39.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

**